DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.28096#0025
LOTHARII II.
JUSTISSIMI MONARCHTs,*
LEGUM PER IMPERIUM RESTAURATORIS
EN COMIUM.
i Nthea centenis re sine t si Pimpla c amoenis,
Et glomeret mira fila fenora lyra ;
Non tua condignis, Lothari , praconia signis
Exprimet, & totis gefta decora notis,
sluam sortunatis aubla ejl tibi gloria fatis,
Munere digna fili, digna favore poti!
Nam Padus e fi'ranis supplex tibifaElus arenis
Paruit, & veri ssgna recepit Heri.
Te Dominum Jlratis Germania prona lupatis,
Vittoremcsue truces te coluere Duces.
Quid memorem demptas Latio, Romxcj peremptas i
Quas furor audaces fparferat Urbe, saces t
Una tuos plaufus tamen inter, Martis & au fit s
Digna e/l jupremis laudibus aqua Themis.
1/la tuum instgnes animum flammavit in ignes,
Hac in bella ruit > soUusue Palma fuit.
Hujus amans ssorem, legum per regna vigorem
Reddis > & Asra ajura Sacrata Dea.
Hacsocia plenas orbis dum fleElis habenas,
Illuxere dies pacis , & alta cjuies.
Hinc cjuicuncsue pari regnum vult forte beari,
Quem regit, exlegem non finat ire gregem.
Calares, Regesque Germaniae ab anno Christi noo. ad 1200.
HENRICUS V. cognomento Junior, natus Patre Henrico 1 V. anno
Christi io8i. Eidem adhuc superstiti ab universis fere Germaniae
Principibus Imperator suffedsus est,ad restinguenda inter illum 8C Pon-
tisicem Romanum distidia. Imperium sic delatum cum summa ani-
mi moderatione suseepit; lachrymis etiam tetlatus, se nuite regnandi cupiditate
sceptrumusurparepaternum, sed defensioQetn Ecclesi* Sc morum in publico
corre&ionem ut curaret; imo Sc regno le cessurum professus, si meliora parens
(ponderet, (a) Anno ab obitu parentis quarto in Italiam transiit; ubi subjedfi
per militem Longobardte, Romam tandem maximi Solennirate delatus elt, 6c
Imperator ibidem coronatus a Passhale 11. Pontisice. Inde repetita Germanii,
Poloniam tributa negantem armis adegit ; Saxoniam arma iterum oppcmen-
tem,captis pluribus e gente Ducibus,ad obsequium reduxit; Westphalos, Fri-
sios,<58 Flollandos tumultuantes tum armis,tum nominis sui terrore coercuit. (b)
Sed , dum Belgium lustrat Imperator, Trajedfi morbo correptus sine prole de-
cessit. A.C. irzs. Imperii is. aetatis 44. Spirae majorum sepulcbro illatus,
Princeps bellicosissimus. Symbolum: Adortem appetere malum, timerepejus.
LOTHARIUS 11. Gebbardo patre Comite de Querfort natus, Sc ob side-
lem operam Henrico V. in bello praestisam, Saxoniam adeptus est, Saxo
exinde compellatus. Diu obludfantibus Sc arma nequicquam moven-
tibus Conrado Suevix, Sc Friderico Franconi* Ducibus, qui Henrici ex sorore
nepotes Jus sibi Imperii arrogabant,Moguntix Rex Rom. eleftus, coronam ac-
cepit Aqui-grani A.C. nz6. (c) Motibus iterum in urbe excitatis, etsi iterata
Epistoli ab Anacleto Antipapa captaretur, Innocentio I. legitimo Pontisici
constanter adbxsit; quem deinde subsidii causa ad se adventantem Leodii per-
benigne excepit, ac statim comparato exercitu Romam reduxit, tum ab illo in
Lateranensi Ecclesia A ugustus Sc Imperator coronatus. ( d ) Redux in Germa-
niam Lotharius Spiram, Ulmam, 6c Norimbergam Conrado adhuc oblequen-
tes deditione extorsit, mox Sc iplo Conrado ex suasione D. Bernatdi Glareval-
lensis in obsequium redeuote. Sed Italis nova identidem in Innocentium mo-
lientibus , a Legatis Grxcorum Si Pontisice rursum evocatus, autfFis copiis in
Longobardiam transiit, quam omnem Taurinum usque, uti 8c reliquas impe-
rium nuper detredfantes civitates vidfor asseruit. Rora* seditione oppreste,
Rogerium Sicili* Regem Antipap* partes audadfer tuentem Apulia tota, urbi-
bus omnibus expugnati», ejecit ; Reginulpho natione Germano, vel ut alii, Ha-
mone Comite ditionis Duce constituto. (e) Eximius Justiti* cultor St admi-
nistrator jam ludfantescum barbarie leges, & Jus Romanum fere abolitum per
Irneriutn surbconsultum restituit, cum antiquissimus codex in Apulia repertus
Pisanis ab iplo donatus estet, quotum in urbe primam Juris profeilionem ape-
ruit. ( £) Picate non mitius lingulari in expeditione etiam bellicaconstitutus,
summo diluculo M i (Tam unam pro defundlis, dehinc alteram pro exercitu, pro
se tertiam audire consueverat; priusquam cum hoste conssigeret, Dcri Synaxi
semper se communiens, tum cum Augustasua viduis Si orphanis pedes lavabat,
cibum illis Sc eleemosynam in dies singulos liberalem impertitus. Nempe, ut
de Lothario refert Petrus Diaconus, ssab Imperii chlamyde cxlesti militabat Re-
gi;ita in lingulis eminens virtutibus, ut omnes perfedte haberet. ( g ) Tandem
rebus magnis toti Italia pie ac praeclare gestis cum exercitu Germaniam repe-
tens in itinere morbo,an senio prxvalente, occupatus prope Tridenfum extin-
guitur A.C. 1138 Imperii x2,. *tate, juxta Petrum Diaconum, propccente-
narius. Corpus in Saxoniam delatum ac sepultum in Luthera Monasterio a se
(a) Conradus Abbas Urspergens. apud Joan. Palat. 1. tK. c. 2. u.284. Baron. A. C 1105. n.4.
(b) AbbasUrspcrg. Palat. 1 19* c. 2 Kranz. 1. 5. Saxon, sc) Kranziusl. 6. Or.to Frisingens apud
Joan. Palat. L 30. c 2. n. 1 3- 5* Sigon. Baronins A. C. 1130. & seq. Wymphel Ppit. rer.
Germ. c. 3c. (e) Carion. Abb Ursperg. Palat L 20 c. 2 n. 25. 43. yo. 5 5. Ct) Palat. 1. c. n. 57.
Biblioth Germ. Herzii parte Carion. (g) l.ib. 4. Chron. Cassjn c. 125. apud Baroniuni ad A.
C. n37ln.3, (b; Canon. QttoFrHingens (i) Naucler. gen. 38. Palat. 1 si.c.a.».
condito. Princeps inter alios de Ecclesia optime meritus, 8c Apostolic* sed
constanter sidelis, Legum Sc Justiti* fortisassertor, illud assumpsitinSymbo-
lum ; Audi & alteram partem,
CONR ADUS 111. natus Patre Friderico Duce Suevix, a congregatis Con-
fluenti* Imperii PrincipibusGxsarsalutatus, &corouatus est Aquisgra.
ni; contra Henricutn cognomento Superbum, qui, quod Lotharii gener
esTct, audfus ab illo Saxoni* &' Bavari* Ducatibus, ei virium Sc sanguinis cog-
nati siducia nixus quasi debitum sibi affedFarat Imperium ,• sed utraque mox di-
tione a Conrado exutus in Comitiis Goslariensibus audaciam posuit. ( h ) Flen-
rico sic inermi, Guelphus frater ejuldem adhuc Germaniam turbabat; quem ta-
men Conradus intra oppidi Weinsbergx msenia conclusum, longique obsidio-
nc&famefradhim ad deditionem coegit, pulchro illicfacminarum maritos hu-
meris efferentium lpedfaculo. (i) Interea aspirantibns contra Pontisicem ad
veterem Reipublic* formam Romanis, dum ceu Liberator 8c Vindex a Sena-
tu Sc Populo Urbis evocaretur,adjuvare maluit.quam turbare authoritatem Ec-
clesi* ,* ac luadente D. Bernardo Abbate cum multis Imperii Principibus, mi-
merosistimoqueexercitu expeditionem sacram sufeepit; insignisub initium suc-
cessu, n si laudatistlmos Conatus dimittere coegistet Grxcorum persidia, a qui-
bus corruptus calce Sc gypio commeatus plurimam exercitus C*sarei partem
pelTiimdedit. Jk) Ad luosergo Conradus reversus, Sc Italiam tum corrnx,
tum motuum ibidem componendorum causa adire paratus, a proprio medico,
quem Rogerius Sicili* Rex magnis ad id promissis conduxerat, propinato ve-
neno enedlus Bamberg* moritur. A.C. iis2. *tat. s8. Inaperii 14, Ex ul-
tima voluntate Fridericum ex Fratre nepotem, traditis regni insignibus Sc Filio
in tutelam commendato, Successsorem constituit; Sapienter eo fa&o Reipubii-
cx prospiciens, quod Filio parvulo nepotem prxferret, quem jam clara bello
facinora dignum ostentabant Imperio. (1) Symbolum: Pauca cum aliis,
tecum multa.
FRTDERICUS I. JEnobarbus si ve Barbarofia abarb* colore sic di£!us,
Suevix Dux, Conradi II1. ex Fratre Friderico nepos; Militi* rudimen-
tum in expeditione sacralub Imperatore Conrado Bellidux posuit; a quo
moriente Successsor nominatus, Sc ex consensu Principum Francofordi* rite
eledfus, coronam de more suseepit Aqui-grani. Celebratis inde Mersburgi co-
mitiis Imperium ordinare progreiTus, Petro Danorum Regi homagium Sc side-
litatem juranti coronam regalem tradidit, sopita inter fratres de regno compe-
tentes diseordia, g m ) Ex quo in Longobardiam abiens, cum urbes per viam
plures recepilTet, magna celeritate Romam contendit, ut glifeentemex una Urbe
per Italiam reliquam leditionem armatus compesceret : led pace per Pontisicis
Internuntios mature compositi , ab ipso Hadriano IV. Papa obviam fadto in
urbem deduCtus, in Basilica D. Petri corona potitus est ; uti Sc Itali;} fete omni,
quam tum suo Marte, tum opera Ottonis Wiftelspachii viftor subegerat. ( n )
Tandem , postquam urbes Italiae, septies e Germani* finibus dudfo exercitu in-
festus repetiilTet; Romam, aliasqueobsistereausas armatus occupavit, Medio-
lanum muris domibusqueexcisis diripuit; ( o) Translatis Coloniam Agrip-
pinam, qu*hic prius servataquieverant,SS. Trium Magorum corporibus, s p)
Fessus jam turbarum Itali* , ultrb concordiam cum Alexandro 111. Pontifice
amplexus est Venetiis; (q) Ubi cruce mox alTumpfj, omnem, qua emine-
bat , belli virtutem in Christi bostes convertit. Nominato prius Sc in consor-
ta fem
1 20.H. Carion. ("k} Pajat. 1. c. n* 2«j. 59. Otto Frising. Naucler. Baron. ad A. C. 1144.& 1147,
(1) Itlem ad an. 1152. n. 3. Palat, n, 62. Calvilius. C m} Naucler. gen. 59* Palat, n. j 9 Sc
I (nj Jacob Wymphel. F.pit. rer. Gcrm. c. 92. Radevicus 1. 1. c.ai. (o) Carion. Naucler. Bal
s ron. Calvisius Radevicus Herzius inIliblioth. Germ.parte 5. in Friderico. CpJ Naucler. gen 39
Wymphel. Epitom rer.Gertu.e* 32. Trittemiusapud Calvis. A. C. 1162. (q) Gnrion, Josui.P*,
lat l.an.c. 2. n. 300. & feq.
JUSTISSIMI MONARCHTs,*
LEGUM PER IMPERIUM RESTAURATORIS
EN COMIUM.
i Nthea centenis re sine t si Pimpla c amoenis,
Et glomeret mira fila fenora lyra ;
Non tua condignis, Lothari , praconia signis
Exprimet, & totis gefta decora notis,
sluam sortunatis aubla ejl tibi gloria fatis,
Munere digna fili, digna favore poti!
Nam Padus e fi'ranis supplex tibifaElus arenis
Paruit, & veri ssgna recepit Heri.
Te Dominum Jlratis Germania prona lupatis,
Vittoremcsue truces te coluere Duces.
Quid memorem demptas Latio, Romxcj peremptas i
Quas furor audaces fparferat Urbe, saces t
Una tuos plaufus tamen inter, Martis & au fit s
Digna e/l jupremis laudibus aqua Themis.
1/la tuum instgnes animum flammavit in ignes,
Hac in bella ruit > soUusue Palma fuit.
Hujus amans ssorem, legum per regna vigorem
Reddis > & Asra ajura Sacrata Dea.
Hacsocia plenas orbis dum fleElis habenas,
Illuxere dies pacis , & alta cjuies.
Hinc cjuicuncsue pari regnum vult forte beari,
Quem regit, exlegem non finat ire gregem.
Calares, Regesque Germaniae ab anno Christi noo. ad 1200.
HENRICUS V. cognomento Junior, natus Patre Henrico 1 V. anno
Christi io8i. Eidem adhuc superstiti ab universis fere Germaniae
Principibus Imperator suffedsus est,ad restinguenda inter illum 8C Pon-
tisicem Romanum distidia. Imperium sic delatum cum summa ani-
mi moderatione suseepit; lachrymis etiam tetlatus, se nuite regnandi cupiditate
sceptrumusurparepaternum, sed defensioQetn Ecclesi* Sc morum in publico
corre&ionem ut curaret; imo Sc regno le cessurum professus, si meliora parens
(ponderet, (a) Anno ab obitu parentis quarto in Italiam transiit; ubi subjedfi
per militem Longobardte, Romam tandem maximi Solennirate delatus elt, 6c
Imperator ibidem coronatus a Passhale 11. Pontisice. Inde repetita Germanii,
Poloniam tributa negantem armis adegit ; Saxoniam arma iterum oppcmen-
tem,captis pluribus e gente Ducibus,ad obsequium reduxit; Westphalos, Fri-
sios,<58 Flollandos tumultuantes tum armis,tum nominis sui terrore coercuit. (b)
Sed , dum Belgium lustrat Imperator, Trajedfi morbo correptus sine prole de-
cessit. A.C. irzs. Imperii is. aetatis 44. Spirae majorum sepulcbro illatus,
Princeps bellicosissimus. Symbolum: Adortem appetere malum, timerepejus.
LOTHARIUS 11. Gebbardo patre Comite de Querfort natus, Sc ob side-
lem operam Henrico V. in bello praestisam, Saxoniam adeptus est, Saxo
exinde compellatus. Diu obludfantibus Sc arma nequicquam moven-
tibus Conrado Suevix, Sc Friderico Franconi* Ducibus, qui Henrici ex sorore
nepotes Jus sibi Imperii arrogabant,Moguntix Rex Rom. eleftus, coronam ac-
cepit Aqui-grani A.C. nz6. (c) Motibus iterum in urbe excitatis, etsi iterata
Epistoli ab Anacleto Antipapa captaretur, Innocentio I. legitimo Pontisici
constanter adbxsit; quem deinde subsidii causa ad se adventantem Leodii per-
benigne excepit, ac statim comparato exercitu Romam reduxit, tum ab illo in
Lateranensi Ecclesia A ugustus Sc Imperator coronatus. ( d ) Redux in Germa-
niam Lotharius Spiram, Ulmam, 6c Norimbergam Conrado adhuc oblequen-
tes deditione extorsit, mox Sc iplo Conrado ex suasione D. Bernatdi Glareval-
lensis in obsequium redeuote. Sed Italis nova identidem in Innocentium mo-
lientibus , a Legatis Grxcorum Si Pontisice rursum evocatus, autfFis copiis in
Longobardiam transiit, quam omnem Taurinum usque, uti 8c reliquas impe-
rium nuper detredfantes civitates vidfor asseruit. Rora* seditione oppreste,
Rogerium Sicili* Regem Antipap* partes audadfer tuentem Apulia tota, urbi-
bus omnibus expugnati», ejecit ; Reginulpho natione Germano, vel ut alii, Ha-
mone Comite ditionis Duce constituto. (e) Eximius Justiti* cultor St admi-
nistrator jam ludfantescum barbarie leges, & Jus Romanum fere abolitum per
Irneriutn surbconsultum restituit, cum antiquissimus codex in Apulia repertus
Pisanis ab iplo donatus estet, quotum in urbe primam Juris profeilionem ape-
ruit. ( £) Picate non mitius lingulari in expeditione etiam bellicaconstitutus,
summo diluculo M i (Tam unam pro defundlis, dehinc alteram pro exercitu, pro
se tertiam audire consueverat; priusquam cum hoste conssigeret, Dcri Synaxi
semper se communiens, tum cum Augustasua viduis Si orphanis pedes lavabat,
cibum illis Sc eleemosynam in dies singulos liberalem impertitus. Nempe, ut
de Lothario refert Petrus Diaconus, ssab Imperii chlamyde cxlesti militabat Re-
gi;ita in lingulis eminens virtutibus, ut omnes perfedte haberet. ( g ) Tandem
rebus magnis toti Italia pie ac praeclare gestis cum exercitu Germaniam repe-
tens in itinere morbo,an senio prxvalente, occupatus prope Tridenfum extin-
guitur A.C. 1138 Imperii x2,. *tate, juxta Petrum Diaconum, propccente-
narius. Corpus in Saxoniam delatum ac sepultum in Luthera Monasterio a se
(a) Conradus Abbas Urspergens. apud Joan. Palat. 1. tK. c. 2. u.284. Baron. A. C 1105. n.4.
(b) AbbasUrspcrg. Palat. 1 19* c. 2 Kranz. 1. 5. Saxon, sc) Kranziusl. 6. Or.to Frisingens apud
Joan. Palat. L 30. c 2. n. 1 3- 5* Sigon. Baronins A. C. 1130. & seq. Wymphel Ppit. rer.
Germ. c. 3c. (e) Carion. Abb Ursperg. Palat L 20 c. 2 n. 25. 43. yo. 5 5. Ct) Palat. 1. c. n. 57.
Biblioth Germ. Herzii parte Carion. (g) l.ib. 4. Chron. Cassjn c. 125. apud Baroniuni ad A.
C. n37ln.3, (b; Canon. QttoFrHingens (i) Naucler. gen. 38. Palat. 1 si.c.a.».
condito. Princeps inter alios de Ecclesia optime meritus, 8c Apostolic* sed
constanter sidelis, Legum Sc Justiti* fortisassertor, illud assumpsitinSymbo-
lum ; Audi & alteram partem,
CONR ADUS 111. natus Patre Friderico Duce Suevix, a congregatis Con-
fluenti* Imperii PrincipibusGxsarsalutatus, &corouatus est Aquisgra.
ni; contra Henricutn cognomento Superbum, qui, quod Lotharii gener
esTct, audfus ab illo Saxoni* &' Bavari* Ducatibus, ei virium Sc sanguinis cog-
nati siducia nixus quasi debitum sibi affedFarat Imperium ,• sed utraque mox di-
tione a Conrado exutus in Comitiis Goslariensibus audaciam posuit. ( h ) Flen-
rico sic inermi, Guelphus frater ejuldem adhuc Germaniam turbabat; quem ta-
men Conradus intra oppidi Weinsbergx msenia conclusum, longique obsidio-
nc&famefradhim ad deditionem coegit, pulchro illicfacminarum maritos hu-
meris efferentium lpedfaculo. (i) Interea aspirantibns contra Pontisicem ad
veterem Reipublic* formam Romanis, dum ceu Liberator 8c Vindex a Sena-
tu Sc Populo Urbis evocaretur,adjuvare maluit.quam turbare authoritatem Ec-
clesi* ,* ac luadente D. Bernardo Abbate cum multis Imperii Principibus, mi-
merosistimoqueexercitu expeditionem sacram sufeepit; insignisub initium suc-
cessu, n si laudatistlmos Conatus dimittere coegistet Grxcorum persidia, a qui-
bus corruptus calce Sc gypio commeatus plurimam exercitus C*sarei partem
pelTiimdedit. Jk) Ad luosergo Conradus reversus, Sc Italiam tum corrnx,
tum motuum ibidem componendorum causa adire paratus, a proprio medico,
quem Rogerius Sicili* Rex magnis ad id promissis conduxerat, propinato ve-
neno enedlus Bamberg* moritur. A.C. iis2. *tat. s8. Inaperii 14, Ex ul-
tima voluntate Fridericum ex Fratre nepotem, traditis regni insignibus Sc Filio
in tutelam commendato, Successsorem constituit; Sapienter eo fa&o Reipubii-
cx prospiciens, quod Filio parvulo nepotem prxferret, quem jam clara bello
facinora dignum ostentabant Imperio. (1) Symbolum: Pauca cum aliis,
tecum multa.
FRTDERICUS I. JEnobarbus si ve Barbarofia abarb* colore sic di£!us,
Suevix Dux, Conradi II1. ex Fratre Friderico nepos; Militi* rudimen-
tum in expeditione sacralub Imperatore Conrado Bellidux posuit; a quo
moriente Successsor nominatus, Sc ex consensu Principum Francofordi* rite
eledfus, coronam de more suseepit Aqui-grani. Celebratis inde Mersburgi co-
mitiis Imperium ordinare progreiTus, Petro Danorum Regi homagium Sc side-
litatem juranti coronam regalem tradidit, sopita inter fratres de regno compe-
tentes diseordia, g m ) Ex quo in Longobardiam abiens, cum urbes per viam
plures recepilTet, magna celeritate Romam contendit, ut glifeentemex una Urbe
per Italiam reliquam leditionem armatus compesceret : led pace per Pontisicis
Internuntios mature compositi , ab ipso Hadriano IV. Papa obviam fadto in
urbem deduCtus, in Basilica D. Petri corona potitus est ; uti Sc Itali;} fete omni,
quam tum suo Marte, tum opera Ottonis Wiftelspachii viftor subegerat. ( n )
Tandem , postquam urbes Italiae, septies e Germani* finibus dudfo exercitu in-
festus repetiilTet; Romam, aliasqueobsistereausas armatus occupavit, Medio-
lanum muris domibusqueexcisis diripuit; ( o) Translatis Coloniam Agrip-
pinam, qu*hic prius servataquieverant,SS. Trium Magorum corporibus, s p)
Fessus jam turbarum Itali* , ultrb concordiam cum Alexandro 111. Pontifice
amplexus est Venetiis; (q) Ubi cruce mox alTumpfj, omnem, qua emine-
bat , belli virtutem in Christi bostes convertit. Nominato prius Sc in consor-
ta fem
1 20.H. Carion. ("k} Pajat. 1. c. n* 2«j. 59. Otto Frising. Naucler. Baron. ad A. C. 1144.& 1147,
(1) Itlem ad an. 1152. n. 3. Palat, n, 62. Calvilius. C m} Naucler. gen. 59* Palat, n. j 9 Sc
I (nj Jacob Wymphel. F.pit. rer. Gcrm. c. 92. Radevicus 1. 1. c.ai. (o) Carion. Naucler. Bal
s ron. Calvisius Radevicus Herzius inIliblioth. Germ.parte 5. in Friderico. CpJ Naucler. gen 39
Wymphel. Epitom rer.Gertu.e* 32. Trittemiusapud Calvis. A. C. 1162. (q) Gnrion, Josui.P*,
lat l.an.c. 2. n. 300. & feq.