*D EC AT> IS 1111 L13 E*R VlUl
buSjdim hostis a primo tutii se fore putaret,prxlium sa-pe sumpsi t, eaq? 111 arte iniiu
tari commentus est,qu2ealrjsha&enus ignotafuere* In obeundisexpedidonibus du
biuman cautior5anaudentior:quamuismhilincdnsult6adonrcturhoroscopoJtine
raincredibili celeritate confecit:& cetena quotdiebus milia passuum acstuario curru
cmensus est.Laboru ac uigiliaru patientissimus:pro tepore & loco xque sxuerus5&
indulgens in milites.A'deiertoribus & insidiosis seuerius pcenas exegit: coniuebat
in caeteris ad iracundiam difficulterirritari:irritatu commotumcf non cito desiderc,,
Tot igitur uirtutibus praestante regem cum Vngari amisissent ,tanto repente metu
pcrculsi sunt,utuna cuprincipe,pristinauirtute,robur &audaciam ,&nome amisis
*° seuiderentur4Quinedamostenderut,sepodusaregeuires,animQs&consilia,quam
regem haecab eis habuiste+Vna cumipio dccussortitudo,nomencp Pannonicu ccm
cidisteuisum est*Tanra subindeproceres trcpidatio !ncessit,uti omnes sine pastore,
inter ferarulustrarelidi uideretur+Quamobrequicunqp priusregemcriminibus pe
tebant,quodinsolemibus plus £quo uecstigalibus populos oneraretjquod proceres
&C nobilitatem perpetuo bello conficereqquod bellum ex bello sereret,& nullam pa
cem & quieteamaret:postquam mortem omnes, mutatis uerbiSjiuxta timebaqassb
duoq? lucftuforcissimuindomitumqj prihcipem prosequebatur+Populi cum rustica
manu,qui quotannisprse belioru magnitudine multitudinecg quaterna uecftigalia
pendere cogebatur,& iniquissima tributorum grauitate conquereban tur, nunc ge>*
*o mut:et populationeSjUastationes agrorum & incedia undicp imminetiareforrnidat*
Si ex in ferisregcm reuocare fas estet, sexterna soluere polliceretur+Nobiles ,quimilb
tarilaboreseabsumptuiriquerebacur,nuncpubhcupnuatumcp exitium expauent*
Nonnulli sancftas diuiiVlathisereliquias e sepulchro euelli oportereasserunt,quibus
regnifineslustrent,&adue4sushostes religiose gerant* Alioqui eos abigi posse nc>
gant> Cumigiturimperante Mathiagrauisinitimos omnesbello uexarint domue-^
rintue;nunc coniurata eoruagminareformidattBt c]ui onmibus terrori maximo fu*
cre,nunc omnium uires uel minimas timere cogunturtundiqp bella obstrepunt,gra-
uissima periculaimminet:&totmalis Pannones circumuenti ,omma perditum ire
conspicantur,ut quantum regem aniiserint,inposterum euiclentius secognituros
j o eGTefateri nonueretur> Cum itac^ pubhcecucftauicatim, expeditatimq^ deplorarunti
&pr£teritisfuttmsqj regibus anteponunt,
RERVM VNGARICARVM DECADIS Q.V ARTiE
LIBER NONVS.
OSTEAQ.VAM diuoMathiaeiusta rite soluta, &funus maxsma pompa
celebratum est,iam res ipiapostulabat,quado uaria iam facstionibus ma^
la parit integru,iubetsoluereiura,& magna facinorosis addic audaciam;
quarejnon immeritopamim aaimos regia lolicicabatelecfl:io>Vrbanus
pontifex Agriensis,&patrum ea tempesta£eprinceps,nequid Respub.detrimentt
pateretur,uariarupartium nonignarus,exSena£usco(ukoregatia comitiamoxedib
dit:c]u£inPestano campo,pra?ter Danubsj ripamhabensoletJdibusMaqshisdies
prtestituta.Tantu temporis spacium regulis & nobilitati datu,quantum ab remotis
simis Vngaricte ditionis oris conuenire posst nt.Res maturanda uidebatur,nemaior
partium lndiesforetaccessiorquia periuasinondum crantanimi,nepromi{sis& mu
neribus elecsti,quibusin uniuersum facilioreratconsulendicopia.Post ubiuarijsdb
uersahominustudiafacftionibusdistrahutur,perquamdifficulterinunu consensuru
coai postunt* Vrbanusad Comitia primus stato diecuni ualidissimo cataphracftoru
& ueiitumeqiiitatuconuenir.Hunchondtiss«aniicomagmina sequcbantur,inpn^
mis GeorgrjChanadiensis episcopsitem Petri Bochi.Emericifratris,& Aristrj Frau
cisciucxilladones:cquiresomnesad.duormilia & quingentosextitere» ETranlyb
9o Uania prcfecffus proumcipSteprianus Bathorexpc<flabatur:quiocstauopostdie,cum
ornadssitms proceru nobilium& copns adue<u'nQinngcnti circiter,& tria equitum
mihaBathorea signa sequuca innt. Ems iocrjtDrach Bertoldus:Ladislai duo. Mau
L1 l riciu?
4G
buSjdim hostis a primo tutii se fore putaret,prxlium sa-pe sumpsi t, eaq? 111 arte iniiu
tari commentus est,qu2ealrjsha&enus ignotafuere* In obeundisexpedidonibus du
biuman cautior5anaudentior:quamuismhilincdnsult6adonrcturhoroscopoJtine
raincredibili celeritate confecit:& cetena quotdiebus milia passuum acstuario curru
cmensus est.Laboru ac uigiliaru patientissimus:pro tepore & loco xque sxuerus5&
indulgens in milites.A'deiertoribus & insidiosis seuerius pcenas exegit: coniuebat
in caeteris ad iracundiam difficulterirritari:irritatu commotumcf non cito desiderc,,
Tot igitur uirtutibus praestante regem cum Vngari amisissent ,tanto repente metu
pcrculsi sunt,utuna cuprincipe,pristinauirtute,robur &audaciam ,&nome amisis
*° seuiderentur4Quinedamostenderut,sepodusaregeuires,animQs&consilia,quam
regem haecab eis habuiste+Vna cumipio dccussortitudo,nomencp Pannonicu ccm
cidisteuisum est*Tanra subindeproceres trcpidatio !ncessit,uti omnes sine pastore,
inter ferarulustrarelidi uideretur+Quamobrequicunqp priusregemcriminibus pe
tebant,quodinsolemibus plus £quo uecstigalibus populos oneraretjquod proceres
&C nobilitatem perpetuo bello conficereqquod bellum ex bello sereret,& nullam pa
cem & quieteamaret:postquam mortem omnes, mutatis uerbiSjiuxta timebaqassb
duoq? lucftuforcissimuindomitumqj prihcipem prosequebatur+Populi cum rustica
manu,qui quotannisprse belioru magnitudine multitudinecg quaterna uecftigalia
pendere cogebatur,& iniquissima tributorum grauitate conquereban tur, nunc ge>*
*o mut:et populationeSjUastationes agrorum & incedia undicp imminetiareforrnidat*
Si ex in ferisregcm reuocare fas estet, sexterna soluere polliceretur+Nobiles ,quimilb
tarilaboreseabsumptuiriquerebacur,nuncpubhcupnuatumcp exitium expauent*
Nonnulli sancftas diuiiVlathisereliquias e sepulchro euelli oportereasserunt,quibus
regnifineslustrent,&adue4sushostes religiose gerant* Alioqui eos abigi posse nc>
gant> Cumigiturimperante Mathiagrauisinitimos omnesbello uexarint domue-^
rintue;nunc coniurata eoruagminareformidattBt c]ui onmibus terrori maximo fu*
cre,nunc omnium uires uel minimas timere cogunturtundiqp bella obstrepunt,gra-
uissima periculaimminet:&totmalis Pannones circumuenti ,omma perditum ire
conspicantur,ut quantum regem aniiserint,inposterum euiclentius secognituros
j o eGTefateri nonueretur> Cum itac^ pubhcecucftauicatim, expeditatimq^ deplorarunti
&pr£teritisfuttmsqj regibus anteponunt,
RERVM VNGARICARVM DECADIS Q.V ARTiE
LIBER NONVS.
OSTEAQ.VAM diuoMathiaeiusta rite soluta, &funus maxsma pompa
celebratum est,iam res ipiapostulabat,quado uaria iam facstionibus ma^
la parit integru,iubetsoluereiura,& magna facinorosis addic audaciam;
quarejnon immeritopamim aaimos regia lolicicabatelecfl:io>Vrbanus
pontifex Agriensis,&patrum ea tempesta£eprinceps,nequid Respub.detrimentt
pateretur,uariarupartium nonignarus,exSena£usco(ukoregatia comitiamoxedib
dit:c]u£inPestano campo,pra?ter Danubsj ripamhabensoletJdibusMaqshisdies
prtestituta.Tantu temporis spacium regulis & nobilitati datu,quantum ab remotis
simis Vngaricte ditionis oris conuenire posst nt.Res maturanda uidebatur,nemaior
partium lndiesforetaccessiorquia periuasinondum crantanimi,nepromi{sis& mu
neribus elecsti,quibusin uniuersum facilioreratconsulendicopia.Post ubiuarijsdb
uersahominustudiafacftionibusdistrahutur,perquamdifficulterinunu consensuru
coai postunt* Vrbanusad Comitia primus stato diecuni ualidissimo cataphracftoru
& ueiitumeqiiitatuconuenir.Hunchondtiss«aniicomagmina sequcbantur,inpn^
mis GeorgrjChanadiensis episcopsitem Petri Bochi.Emericifratris,& Aristrj Frau
cisciucxilladones:cquiresomnesad.duormilia & quingentosextitere» ETranlyb
9o Uania prcfecffus proumcipSteprianus Bathorexpc<flabatur:quiocstauopostdie,cum
ornadssitms proceru nobilium& copns adue<u'nQinngcnti circiter,& tria equitum
mihaBathorea signa sequuca innt. Ems iocrjtDrach Bertoldus:Ladislai duo. Mau
L1 l riciu?
4G