culione mandati nosiri cessante, id sublato appellationis obstaculo exe-
quantur. Datum Perasi 111 nonas septembris pontificattis nosiri anno tertio.
Druck: E. Whtkelitumn, Acta imperii inedita I p. 495.
Angeführt ton Lelimann im Arclüe für Itess. GescJticJite II, ■
'. 1231. Januar 18. Worms. — König Heinrich (VII) beauftragt den
Erzbkchof Sifrid von Mains und den Bischof Sifrid von Begeiis-
io bürg die Aiunassungen ihr Wormsar Büthe gegen Bischof und Ka-
pitel zu unterauelien und denselben ein Bndc Su mttcltcn.
Heinricus dei gratia Romanorum res semper augusfus. Fidelibus, prin-
cipibus suis Sigfrido Mogunüno archieleclo et Sigfrido Ratisbonensi episcopo
irnperialis au Je cancellario graliani suam et omne bonum. Ad au res
H nostre sublimitatis coiiijucslioiic (Iüit(l principe:* Henrici episcopi et capituli
Wormaliensis per renk, quod cives Wormatienses dieti consiliarn diversis
iniuriis ipsum episeopum ei ecelesiam affieiunt contra libertatem et
iura ciusdem ecelesie veniendo. Cum igitur ad regalem munificenliam
pertineat ecclesiasticas personas defendere et in iure suo confovere, dietam
wecelesiam a diris progenitoribus nostris tarn imperatoribus quam regibus pio
afTeclu dotatam et in libertate hactenus conservatam nostris nolumus labi
temporibus vel ipsius stalum a quoquam aliquatenus interverti; ideoque fideli-
tali vestre damus firmiter in preeeptis, quatenus vocatis qui fuerint evocandi,
quod in iniuriam dictomm episcopi et ecelesie inveneritis ab ipsis eivibus
ssaltemptalum, in irritum revoeetis; facienles quod statueritis auctoritale regia
inviolabiliter observari, nullis litteris obstantibus liarum tenorc tacile impetratis;
quod si ambo his exequendis non potueritis Interesse, tu archielecte ea nihilo-
minus excquare. Datum Wormatie XV kalendas februarü indictionc IUI.
Drucke: SclianiuU I, 367 ex mttotp: = Moritz I, 431. = Buiü. III, 440. —
w Sen. ScrOta 1332. — Böhmer-Fickcr 417?.
. 1231. Januar 23, Worms. — König Heinrich (VII) beurkundet dem
Bischof Heinrieh von Worms den vor ihm ergangenen Rechtsspruch
gegen die Städtefreiheit, nämlich dass weder eine Stadt noch ein Städtlein
Einungen, Verordnungen, Verbindungen, Bündnisse oder Eidgenossen-
n schaften, wie sie auch genannt werden möchten, zu machen befugt ist;
dass er, der König, obne Beistimrmtng des betr. Herrn dergleichen zu
machen weder erlauben konnte noch sollte, und dass hinwider den
Herren dergleichen ohne seine Einwilligung in ihren Städten zu machen
nicht gestattet ist.
» Druck: Schmmal II, 109. — Reg. Böhmer-Ficker 4183. Dazu vgl. Bölimer-
Ficker 41$1 uitd namentlich die von Kaiser Fridrich 11 im Dezember 1231 zu
Bawnna erkusmt Verordnung ij&jen die Autonomie der Msdiöftichen (8ädte w. 1917
(= 1935) und 1965 C= 1972).
quantur. Datum Perasi 111 nonas septembris pontificattis nosiri anno tertio.
Druck: E. Whtkelitumn, Acta imperii inedita I p. 495.
Angeführt ton Lelimann im Arclüe für Itess. GescJticJite II, ■
'. 1231. Januar 18. Worms. — König Heinrich (VII) beauftragt den
Erzbkchof Sifrid von Mains und den Bischof Sifrid von Begeiis-
io bürg die Aiunassungen ihr Wormsar Büthe gegen Bischof und Ka-
pitel zu unterauelien und denselben ein Bndc Su mttcltcn.
Heinricus dei gratia Romanorum res semper augusfus. Fidelibus, prin-
cipibus suis Sigfrido Mogunüno archieleclo et Sigfrido Ratisbonensi episcopo
irnperialis au Je cancellario graliani suam et omne bonum. Ad au res
H nostre sublimitatis coiiijucslioiic (Iüit(l principe:* Henrici episcopi et capituli
Wormaliensis per renk, quod cives Wormatienses dieti consiliarn diversis
iniuriis ipsum episeopum ei ecelesiam affieiunt contra libertatem et
iura ciusdem ecelesie veniendo. Cum igitur ad regalem munificenliam
pertineat ecclesiasticas personas defendere et in iure suo confovere, dietam
wecelesiam a diris progenitoribus nostris tarn imperatoribus quam regibus pio
afTeclu dotatam et in libertate hactenus conservatam nostris nolumus labi
temporibus vel ipsius stalum a quoquam aliquatenus interverti; ideoque fideli-
tali vestre damus firmiter in preeeptis, quatenus vocatis qui fuerint evocandi,
quod in iniuriam dictomm episcopi et ecelesie inveneritis ab ipsis eivibus
ssaltemptalum, in irritum revoeetis; facienles quod statueritis auctoritale regia
inviolabiliter observari, nullis litteris obstantibus liarum tenorc tacile impetratis;
quod si ambo his exequendis non potueritis Interesse, tu archielecte ea nihilo-
minus excquare. Datum Wormatie XV kalendas februarü indictionc IUI.
Drucke: SclianiuU I, 367 ex mttotp: = Moritz I, 431. = Buiü. III, 440. —
w Sen. ScrOta 1332. — Böhmer-Fickcr 417?.
. 1231. Januar 23, Worms. — König Heinrich (VII) beurkundet dem
Bischof Heinrieh von Worms den vor ihm ergangenen Rechtsspruch
gegen die Städtefreiheit, nämlich dass weder eine Stadt noch ein Städtlein
Einungen, Verordnungen, Verbindungen, Bündnisse oder Eidgenossen-
n schaften, wie sie auch genannt werden möchten, zu machen befugt ist;
dass er, der König, obne Beistimrmtng des betr. Herrn dergleichen zu
machen weder erlauben konnte noch sollte, und dass hinwider den
Herren dergleichen ohne seine Einwilligung in ihren Städten zu machen
nicht gestattet ist.
» Druck: Schmmal II, 109. — Reg. Böhmer-Ficker 4183. Dazu vgl. Bölimer-
Ficker 41$1 uitd namentlich die von Kaiser Fridrich 11 im Dezember 1231 zu
Bawnna erkusmt Verordnung ij&jen die Autonomie der Msdiöftichen (8ädte w. 1917
(= 1935) und 1965 C= 1972).