DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.15328#0081
Quinam <3as ut iam vidimus, Martyritm vieiliasdemore
pcrvigiiiis convenirentjledulampialmodiaeoperamdarecon'
«nttiUm ^ueveranti mc Primum n°ffe opera: pretiumnobis
foiki. eft, qui potiflimum fuerint hi pfalmi, atquc hymni,
quos in confuetis fanclrorum pervigiliis, atque exe-
quiis plebs Chriftiana hilari, ac feftiva modula-
tione depromcret : quod fane Prudentius apertc
docetin hymno , quem ipfc concinne, ac erudite
Matcr Ro- in Romani Martyris laudem in fuo Periftephano
ejysnm'arty- fcripfit : ubi Martyris ejufdem matrcm canentem
r>o przfcns inducit pfalmum 11 f. cui initium eft: Credidi, ejrc.
wnit pfal- n- ■ /-.■
mum ny. tuncpotillimumtemporis, cum nlio, quem nnice
ipfa diligebat, caput carnifcx obtruncaret: hsec ve-
ro funt ipfius Prudentii carmina:
Prudentim Deinde dum ferit cer^iculam
inlaudems. PercuJJor enfie, doctamulier pfallere
R-m. Mart. Hymnum canebat carminis Daruidici,
Pretiofafancti mors ab ajjectu Dei.
s Augufti- Quid plura hic nobis repetere opus eft ? Nonne
ncreMoni- D Auguftinus Monica: fanftiflimDe matris fuse fu-
c«cantat nus fpe&andum ob oculos exhibens , fcunacum
pfai. 100. aliisfacros decantafle pfalmos fatetur&prsecipue
Auguft.i<). pfalmum centcfimum : Pfaltertum, inquit, arri-
putt Evodius, ejr cantare capit pfalmum, cui refion-
debamus omnis domus: Mifericordtam , & judtctum
cantabotibiDomme. Verum apud rei hiftoricae, 8c
facrae praefertim, peritos, notum pervulgatumque
**n'c'.6' c&' quod in prarclariflimi Sabae apud Surium geftis
legitur, auditos nimirum fuifle angelos in obitu
Anthymi folitarii cujufdam fcnis, verficulum il-
Angeliin lUm ex pfalmo 4,1. canentes: Tranfibo in locumta-
thymi cTn- bemaculi admirabilis ufquead domum Dei, ejrinvoce
untverfi- exultationis, ejr confefionis fonus eorum, quifettum
culum pf. , 1 J J J x J
., r celebrant.
Antiqui l4> Porro in pervetuftis facrorum Ritualium
rituum paginis praccipui quidam infcribuntur pfalmi, &
pfaimos orationes, quae in ejufmodi vigiliis a Chriftiano
canindos P°PU"° devote praecinebantur 5 & ipfamet apud
prarfcri- D« Gregorium in libro Sacramentorum recenfen-
tunt. tur, ubi eas ledor, qui facrae antiquitati vacat, fi
iihf$"cra- hbuerit, recognofcerepoteft. Illudautem reticere
mentn. haud poflimus, quod Romanorum Pontificum, &
L I B. I. C A P. X X, 6y
hofiitium attulit; ibique fanEtum Melchiadem Epi-
fcopum vocans, ejr cum eoper totam noctem in Dci lau-
dibuspermanenS) ejus martyrium dedicavit, ejrc.. De-
mumStephanuseximix fanftitatis Pontifcx, dum Sympho-
Symphoriani; &■ Olympii condignoaChriftianis olymp»,
honore funeralia peragerentur, una cum clencis fi,neralibu*
interfuifle,exM. S.Codicibus Vatic.&Vallic. de-
fcribitur, ubi hax, quae fequuntur: Eadem namquc inctwrenit.
nocte adveniens fanctus Stephanus Papa cum clericis , Vau
(jr religiofis viris, hymnis ex more redditis , corpera Vall-
absiulerunt. Obfervatione interim digna funtver-
ba illa, Ex more, & illaitidem, qu Jefupra attllli-
mus, dum de prasclaris Prudentis fenatoris exe-
quiisageremus, IuxtatraditionemecclefiaJlicam-,hxc
quippe verba , etfi paucis fyllabis conftent, gravi
tamen fententiarum pondere obfirmata ," peranti-
quum hunc ufu receptum abEcclefia morem fatis
evidenter legentibus digito quodammodo prse-
monftrant, eundemquelaudabilemritum, qui de-
f unftis impendi confuevit, abunde, ut manifeftum
fit contemplantibus, proteftantur. Sed de his ha-
ctenus. *
C A P. XXI.
Alii exponunturritus, quibus Chriflianoruftf
cadaDera curabantur.
1 R ^tus' ^ curan(^'s defunftorum corpori"
bus ab antiquiflimis praefertim tempori-
bus in ufu apud Judatos eranc, a ftudiofo antiquita-
tum indagatore Baronio in iuis Annahbus, his pla- gJ"'JJ'JJ
ne verbis recenfentur: Addimus, s[u<e Rabbi Iacob me-
mortA■prodidit ex Rabbi Moy\fe zMgypti, nimtrumvi- ^"J*^..
ros 'virorum , ejr fosminas faminarum curare confue- braros cu-
'vijfe cadavera, in hunc fcilicet modum: Oculos inpri- randorum
mis,droracUuderedefunclo,acfiringerefafcix3 tonde-
re captllos, corpus Uvare, unguentis ungere, hifque de-
Ubutum cadayer obvolvere hnteis, ftcque curatumpa*
nere tnfeptdchro. Quazfere omniadiligentiftudio, HHnfune^
atque obfervationc prasftitafuifle in condendis de- ZJC m^r'ty.'
fun£torum cadaveribus , martyrum prsecipue, &rum ferc
ipfiufmet ChriftiDomini, quimartyrum omnium cmtl"
Pontifkes univerfalis Eccleiiae Paftorum, quippe qui femper caput & corona eft, mox palam demonftrabitur.
vigiiiis forma fa£ti funt virtutum creei, iniignem eorum-
ftequentes dem pictatem redolet, ac fingularemeifdem apud
mtfreunt. populos cultum obfervantiat conciliat. Sanftiflimi
enimPontificesadhasvigilias, qua?no£tu afldeli-
bus celebrabantur ; caeteris omnibus , qua: tunc
agendaoccurrerent, ex condifto pofthabitis, fre-
quentiflime conveniebant. Etenim in confcriptis
perfpicuarum virginum, 8c martyrum Praxedis, Sc
senawris Pwdentiana? , qua: apud Mombritium habentur,
cxcquiis a£tis, & in M.S. Codicibus Vatic. & Vallic. Pium
Rus pont. Pontificem fanaiflimum una cum fidelibus quam-
mtercft. ,•••»->, . • ,• -rr ■ '
plunmiSjPudenns Senatons digniliimi,optimeque
de tota Dei Ecclefia meriti venera»do funeri inter-
inaB.ss. fuiffe his vcrbis leeimus : In confefiione fanclorum
Pud. apud emfitfjiritum Pudens.JVuodaudientes Chrtfiiani,una
&tM s'1' cumfan^° ^*0 Epifi°P° undiqueconfluxerunt, ejr exe-
Codd.fat. quiasjuxtatradttioneecclefiafiicam in hymnis, ejr can-
& Vall. jjyfr celel)rantes, dicatis Deo vtrginibus afliterunt, ejrc.
t^helmaT- 15 Beatus itcm Melchiades Pontifex, dum Ro-
tyris funew manam regeret Ecclefiam > folemnibus Timothei
p^™" martyris exequiis unacumSilveftro, tuncpresby-
Jaudibus tero., interfuit, quipofteaad Apoftolatus apicem
D«P«no-evea:us eft. qUod in M.s.Cod. Vallicell. huncin
luss. ad. modum exprimitur: S^uem ( Timothcum nempe)
ValL fmttus Silvettercaute,&diligcnter colligens,adftMm \ tem oraculorum teftimonia.quibusres palamconri-
2 Verum antequam ulterius progrediaturora-^ b^sH|T
tio , nc quis forte dubitandi fcrupulusad ea , quae gehtiiibu* 1
mox didturi fumus, Icgcntiobrepere queat, nonritliS "Jne-
imus inficias, ejufmodipietatisobfequia, quce de- jSSE
funftisexmoreperfolvebantur , & fuprema item
damtcnus
amoris ac^benevolentise, ne dicam humanitatis
ofiicia, qirae leftoriob oculosfubjicientur, haec,
inquam , Chriftianos cumgcntilibus Graecispari-
ter, ac Latinis , tum etiamcum ipfifmet Hebrxis
habuifle communia , & fingula ab iifdem mutua-
tos quodammodo fuifle. Haud tamen ha:c omnia 1TB nmm
temere a viris fingulari fapientia excultis prxftita U
fuiflequisdixerit, cum &multis quidem de caufistmotingu
.ipfi ad ld ftudiofe promoverentur, & munera alio- Se^obfc.
quin, quseferio obibant, peragebantquc , veluti quia de&n-f
rerum altiflimarum facramenta , humanss pluri- benr.xhi"
mura rationi confentanea effent. Nam ut filentio
praetcreamus infitum unicuiquc a natura propen- Corpusno-
fiorishumanitatis fenfum, affeclumque haud mo- ^SfiS
dicum erga corpus, quod nobileipfiusanimaedo- honore,ac
micilium eft.admirandumque fuperni artihkisopus;
quam quidem natura* propenfionem velut quid
gentibus, quantumvis barbaris, animo ingenitam
fateri omncs una vocc compelliniur: ne facrorum i-
pcrvigiiiis convenirentjledulampialmodiaeoperamdarecon'
«nttiUm ^ueveranti mc Primum n°ffe opera: pretiumnobis
foiki. eft, qui potiflimum fuerint hi pfalmi, atquc hymni,
quos in confuetis fanclrorum pervigiliis, atque exe-
quiis plebs Chriftiana hilari, ac feftiva modula-
tione depromcret : quod fane Prudentius apertc
docetin hymno , quem ipfc concinne, ac erudite
Matcr Ro- in Romani Martyris laudem in fuo Periftephano
ejysnm'arty- fcripfit : ubi Martyris ejufdem matrcm canentem
r>o przfcns inducit pfalmum 11 f. cui initium eft: Credidi, ejrc.
wnit pfal- n- ■ /-.■
mum ny. tuncpotillimumtemporis, cum nlio, quem nnice
ipfa diligebat, caput carnifcx obtruncaret: hsec ve-
ro funt ipfius Prudentii carmina:
Prudentim Deinde dum ferit cer^iculam
inlaudems. PercuJJor enfie, doctamulier pfallere
R-m. Mart. Hymnum canebat carminis Daruidici,
Pretiofafancti mors ab ajjectu Dei.
s Augufti- Quid plura hic nobis repetere opus eft ? Nonne
ncreMoni- D Auguftinus Monica: fanftiflimDe matris fuse fu-
c«cantat nus fpe&andum ob oculos exhibens , fcunacum
pfai. 100. aliisfacros decantafle pfalmos fatetur&prsecipue
Auguft.i<). pfalmum centcfimum : Pfaltertum, inquit, arri-
putt Evodius, ejr cantare capit pfalmum, cui refion-
debamus omnis domus: Mifericordtam , & judtctum
cantabotibiDomme. Verum apud rei hiftoricae, 8c
facrae praefertim, peritos, notum pervulgatumque
**n'c'.6' c&' quod in prarclariflimi Sabae apud Surium geftis
legitur, auditos nimirum fuifle angelos in obitu
Anthymi folitarii cujufdam fcnis, verficulum il-
Angeliin lUm ex pfalmo 4,1. canentes: Tranfibo in locumta-
thymi cTn- bemaculi admirabilis ufquead domum Dei, ejrinvoce
untverfi- exultationis, ejr confefionis fonus eorum, quifettum
culum pf. , 1 J J J x J
., r celebrant.
Antiqui l4> Porro in pervetuftis facrorum Ritualium
rituum paginis praccipui quidam infcribuntur pfalmi, &
pfaimos orationes, quae in ejufmodi vigiliis a Chriftiano
canindos P°PU"° devote praecinebantur 5 & ipfamet apud
prarfcri- D« Gregorium in libro Sacramentorum recenfen-
tunt. tur, ubi eas ledor, qui facrae antiquitati vacat, fi
iihf$"cra- hbuerit, recognofcerepoteft. Illudautem reticere
mentn. haud poflimus, quod Romanorum Pontificum, &
L I B. I. C A P. X X, 6y
hofiitium attulit; ibique fanEtum Melchiadem Epi-
fcopum vocans, ejr cum eoper totam noctem in Dci lau-
dibuspermanenS) ejus martyrium dedicavit, ejrc.. De-
mumStephanuseximix fanftitatis Pontifcx, dum Sympho-
Symphoriani; &■ Olympii condignoaChriftianis olymp»,
honore funeralia peragerentur, una cum clencis fi,neralibu*
interfuifle,exM. S.Codicibus Vatic.&Vallic. de-
fcribitur, ubi hax, quae fequuntur: Eadem namquc inctwrenit.
nocte adveniens fanctus Stephanus Papa cum clericis , Vau
(jr religiofis viris, hymnis ex more redditis , corpera Vall-
absiulerunt. Obfervatione interim digna funtver-
ba illa, Ex more, & illaitidem, qu Jefupra attllli-
mus, dum de prasclaris Prudentis fenatoris exe-
quiisageremus, IuxtatraditionemecclefiaJlicam-,hxc
quippe verba , etfi paucis fyllabis conftent, gravi
tamen fententiarum pondere obfirmata ," peranti-
quum hunc ufu receptum abEcclefia morem fatis
evidenter legentibus digito quodammodo prse-
monftrant, eundemquelaudabilemritum, qui de-
f unftis impendi confuevit, abunde, ut manifeftum
fit contemplantibus, proteftantur. Sed de his ha-
ctenus. *
C A P. XXI.
Alii exponunturritus, quibus Chriflianoruftf
cadaDera curabantur.
1 R ^tus' ^ curan(^'s defunftorum corpori"
bus ab antiquiflimis praefertim tempori-
bus in ufu apud Judatos eranc, a ftudiofo antiquita-
tum indagatore Baronio in iuis Annahbus, his pla- gJ"'JJ'JJ
ne verbis recenfentur: Addimus, s[u<e Rabbi Iacob me-
mortA■prodidit ex Rabbi Moy\fe zMgypti, nimtrumvi- ^"J*^..
ros 'virorum , ejr fosminas faminarum curare confue- braros cu-
'vijfe cadavera, in hunc fcilicet modum: Oculos inpri- randorum
mis,droracUuderedefunclo,acfiringerefafcix3 tonde-
re captllos, corpus Uvare, unguentis ungere, hifque de-
Ubutum cadayer obvolvere hnteis, ftcque curatumpa*
nere tnfeptdchro. Quazfere omniadiligentiftudio, HHnfune^
atque obfervationc prasftitafuifle in condendis de- ZJC m^r'ty.'
fun£torum cadaveribus , martyrum prsecipue, &rum ferc
ipfiufmet ChriftiDomini, quimartyrum omnium cmtl"
Pontifkes univerfalis Eccleiiae Paftorum, quippe qui femper caput & corona eft, mox palam demonftrabitur.
vigiiiis forma fa£ti funt virtutum creei, iniignem eorum-
ftequentes dem pictatem redolet, ac fingularemeifdem apud
mtfreunt. populos cultum obfervantiat conciliat. Sanftiflimi
enimPontificesadhasvigilias, qua?no£tu afldeli-
bus celebrabantur ; caeteris omnibus , qua: tunc
agendaoccurrerent, ex condifto pofthabitis, fre-
quentiflime conveniebant. Etenim in confcriptis
perfpicuarum virginum, 8c martyrum Praxedis, Sc
senawris Pwdentiana? , qua: apud Mombritium habentur,
cxcquiis a£tis, & in M.S. Codicibus Vatic. & Vallic. Pium
Rus pont. Pontificem fanaiflimum una cum fidelibus quam-
mtercft. ,•••»->, . • ,• -rr ■ '
plunmiSjPudenns Senatons digniliimi,optimeque
de tota Dei Ecclefia meriti venera»do funeri inter-
inaB.ss. fuiffe his vcrbis leeimus : In confefiione fanclorum
Pud. apud emfitfjiritum Pudens.JVuodaudientes Chrtfiiani,una
&tM s'1' cumfan^° ^*0 Epifi°P° undiqueconfluxerunt, ejr exe-
Codd.fat. quiasjuxtatradttioneecclefiafiicam in hymnis, ejr can-
& Vall. jjyfr celel)rantes, dicatis Deo vtrginibus afliterunt, ejrc.
t^helmaT- 15 Beatus itcm Melchiades Pontifex, dum Ro-
tyris funew manam regeret Ecclefiam > folemnibus Timothei
p^™" martyris exequiis unacumSilveftro, tuncpresby-
Jaudibus tero., interfuit, quipofteaad Apoftolatus apicem
D«P«no-evea:us eft. qUod in M.s.Cod. Vallicell. huncin
luss. ad. modum exprimitur: S^uem ( Timothcum nempe)
ValL fmttus Silvettercaute,&diligcnter colligens,adftMm \ tem oraculorum teftimonia.quibusres palamconri-
2 Verum antequam ulterius progrediaturora-^ b^sH|T
tio , nc quis forte dubitandi fcrupulusad ea , quae gehtiiibu* 1
mox didturi fumus, Icgcntiobrepere queat, nonritliS "Jne-
imus inficias, ejufmodipietatisobfequia, quce de- jSSE
funftisexmoreperfolvebantur , & fuprema item
damtcnus
amoris ac^benevolentise, ne dicam humanitatis
ofiicia, qirae leftoriob oculosfubjicientur, haec,
inquam , Chriftianos cumgcntilibus Graecispari-
ter, ac Latinis , tum etiamcum ipfifmet Hebrxis
habuifle communia , & fingula ab iifdem mutua-
tos quodammodo fuifle. Haud tamen ha:c omnia 1TB nmm
temere a viris fingulari fapientia excultis prxftita U
fuiflequisdixerit, cum &multis quidem de caufistmotingu
.ipfi ad ld ftudiofe promoverentur, & munera alio- Se^obfc.
quin, quseferio obibant, peragebantquc , veluti quia de&n-f
rerum altiflimarum facramenta , humanss pluri- benr.xhi"
mura rationi confentanea effent. Nam ut filentio
praetcreamus infitum unicuiquc a natura propen- Corpusno-
fiorishumanitatis fenfum, affeclumque haud mo- ^SfiS
dicum erga corpus, quod nobileipfiusanimaedo- honore,ac
micilium eft.admirandumque fuperni artihkisopus;
quam quidem natura* propenfionem velut quid
gentibus, quantumvis barbaris, animo ingenitam
fateri omncs una vocc compelliniur: ne facrorum i-