DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.15328#0136
122
R O M A
SUBTERRANEA
S I V E
DE SACRIS ROM/E COEMETERIIS
L I B E R SECUNDUS.
Uoniam nobis fingula Subterranex Romse Coemeteria inveftigaturis , quam
multa&: praxlaraquidemRomanaeantiquitatismonimentahuc illuc vagan-
tibus fefe offerunt, qux & profanarum rerum peritiam exigunt, & facra-
rum quoque notitiam ftudioforum animis mirifice conciliant , operae pre-
tium duximus inipfomet enarrationis veftibulo aliquantifper fubfiftere, dum antiquae
Urbis faciem le&ori ob oculos perftriftim ponimus, & ifthxc pauca intenm pradiba-
mus. Et quidem totubique difperfaRomanae antiquitatis monimenta. quxfacrasin-
termemorias confpiciendapafTimac contemplanda occurrunt, veterisRomae gloriam,
remaltiusexploranti adumbrare videntur; qux filentiopraeterirehaud noftri inftituti
ratio patitur, a quonealienum quisdixent, fi, utomnimodamrerumnotitiam le&ori
propinemus, facris interim profanamifceamus.
fcmpcr1n& fcriptumque deveniamus. Quis quaefo U rbis Ro-
yei rpfa* mana: gloriam non miretur, quam totus quondam
na'aX terrarum orbis admirabundus i ufpcxit, & ipfas in-
hnc fufpi- ter ruinas mirari adhuc non defimt. Recolat qua>
fo ftudiofus antiquitatum explorator in ipfo fer-
C A P U T I.
Ex antiquis Vrbis Rcm.e monimentis Sacra Cwme-
teria, fcf martyriorum loca innotefcunt.
T autem a praxipuis antiqux Ro-
ma: monimentis , quibus ea quon-
damilluftrabatur , & quorum ad-
huc veftigia ipfa inter rudera con-
fpiciuntur, initium dicendiaufpi-
cemur : & deinde ad perfcrutan-
dum Subterranean Komx ambitum longelateque
patentem, & tot Ccemeteriis diftin&um circum-
florentirfimas Urbis fpIendoremClaudianusadum-
brat. Sed facer quoque icnptor tantae Urbis, cu-
jus facra nunc monimenta perluftraturi fumus,
laudatoraccedat; Hieronymus, inquam, meritis
ejufcemodi elogiis hancveluti Orbistotius caput
pofteritati commendans : Urbs , inquit, potens, tStr.ltu
Urbs Domina, Urbs ApoHoltvocelaudata , interpre- a£verf'
tare vocabulum tuum ; Roma aut fortitudinis nomen
apud Gr&cosest, aut fublimitatis apud Hebrtos. hax
illepaucaad laudum, & praxoniorum cumulum,
qua? iongovix fermone comprehendi, atqueex-
plicari queunt. Adeo quippemirafunt, quxcer-
tatim de hac una Urbe a fcnptoribus cnarrantur, ut
jure merito poeta ille cecinent:
Umnii Romana cedant miracula terrx, Pmpert.in
Natura hicpofuit, quidquidin orbefutt. tleg'
2 Quis veroac quantus hujusolim Urbisfinus Exquoma-
mxerlco" moms ingremj ce!eberrimis illis Urbem concele- acmagnitudo effet, velex eoconjici licet, quod ulbTs con-
miuou bratam fuiffe titulis, mundi videlicet miraculum, ; omnesexciperer, &ipfos quantumvis hoftes, ubi JiciPoffit-
mundicompendium , arcem nationumac regum,' jamdevi&ifuiffent3civitatedonaret. UtenimTa-
8c totactantis, ut uno dicam verbo , redundaffe | citus morem hunc Romanorum exprimens , ait:
miraculis, uthumanamtumfpem , tumfidem hax ' Conditor noHer Romulu<s tantum fapientia, valuit, ut
unaexcedere videatur. Hinccompendioquidem, \plerofqttepopuloseodem die hoftcs, deincives habcret.
Mrm.*1 "'ac *"at*s magnifice camdem Martialis carminibus j Civiratis enim beneficium non exteris dumtaxat
hifcelaudavit: i huc confluennbus, fedvi&isetiam,acipfifmet ho-
Terrarum Dca ,gcntiumque Roma, \ ftibus dedic:ex quo maxima quxque Urbi incre- u"dei«-
Cuipar ejl nihil, cr nthtlfcundum. \ mcnta provenere, quod item (atis eleganter Clau- uX^otrf-
dianus de lpiius Roma: laudibus harc concinens fimum ce~-
• . perit?
memimt:
H&c efl, in gremittm victos quxfola recepit, GUudUn.
Humanumqus genus communt nomme fovit
Afatris non domin* 0tte: chefque vocavit,
JQuos dcmuit, nexuquepio longinqua revinxit.
<Ls£muL vicinis fajlfjia conferitastris. Claudiano Sidonius egregie confonat, qui apud suin.j^.
En tibi quam lepide , quam concinne mirum 1 Romanos,fervisacbarbarisexccptis,omnescives '
fuiffe
Sed cujus gloriam compendio perftrinxit Martia
Vanfg '" ^]S' pulcherrimisubertim laudum praeconiis Clau
dianus extulit, quem audire hic prarftat:
J^ua nihilint:rris complcctitur altius athcr,
Cujus necfpatium vifm± ncc corda decorem,
Nec laudem vox ul!a capit, qua luce metalli
R O M A
SUBTERRANEA
S I V E
DE SACRIS ROM/E COEMETERIIS
L I B E R SECUNDUS.
Uoniam nobis fingula Subterranex Romse Coemeteria inveftigaturis , quam
multa&: praxlaraquidemRomanaeantiquitatismonimentahuc illuc vagan-
tibus fefe offerunt, qux & profanarum rerum peritiam exigunt, & facra-
rum quoque notitiam ftudioforum animis mirifice conciliant , operae pre-
tium duximus inipfomet enarrationis veftibulo aliquantifper fubfiftere, dum antiquae
Urbis faciem le&ori ob oculos perftriftim ponimus, & ifthxc pauca intenm pradiba-
mus. Et quidem totubique difperfaRomanae antiquitatis monimenta. quxfacrasin-
termemorias confpiciendapafTimac contemplanda occurrunt, veterisRomae gloriam,
remaltiusexploranti adumbrare videntur; qux filentiopraeterirehaud noftri inftituti
ratio patitur, a quonealienum quisdixent, fi, utomnimodamrerumnotitiam le&ori
propinemus, facris interim profanamifceamus.
fcmpcr1n& fcriptumque deveniamus. Quis quaefo U rbis Ro-
yei rpfa* mana: gloriam non miretur, quam totus quondam
na'aX terrarum orbis admirabundus i ufpcxit, & ipfas in-
hnc fufpi- ter ruinas mirari adhuc non defimt. Recolat qua>
fo ftudiofus antiquitatum explorator in ipfo fer-
C A P U T I.
Ex antiquis Vrbis Rcm.e monimentis Sacra Cwme-
teria, fcf martyriorum loca innotefcunt.
T autem a praxipuis antiqux Ro-
ma: monimentis , quibus ea quon-
damilluftrabatur , & quorum ad-
huc veftigia ipfa inter rudera con-
fpiciuntur, initium dicendiaufpi-
cemur : & deinde ad perfcrutan-
dum Subterranean Komx ambitum longelateque
patentem, & tot Ccemeteriis diftin&um circum-
florentirfimas Urbis fpIendoremClaudianusadum-
brat. Sed facer quoque icnptor tantae Urbis, cu-
jus facra nunc monimenta perluftraturi fumus,
laudatoraccedat; Hieronymus, inquam, meritis
ejufcemodi elogiis hancveluti Orbistotius caput
pofteritati commendans : Urbs , inquit, potens, tStr.ltu
Urbs Domina, Urbs ApoHoltvocelaudata , interpre- a£verf'
tare vocabulum tuum ; Roma aut fortitudinis nomen
apud Gr&cosest, aut fublimitatis apud Hebrtos. hax
illepaucaad laudum, & praxoniorum cumulum,
qua? iongovix fermone comprehendi, atqueex-
plicari queunt. Adeo quippemirafunt, quxcer-
tatim de hac una Urbe a fcnptoribus cnarrantur, ut
jure merito poeta ille cecinent:
Umnii Romana cedant miracula terrx, Pmpert.in
Natura hicpofuit, quidquidin orbefutt. tleg'
2 Quis veroac quantus hujusolim Urbisfinus Exquoma-
mxerlco" moms ingremj ce!eberrimis illis Urbem concele- acmagnitudo effet, velex eoconjici licet, quod ulbTs con-
miuou bratam fuiffe titulis, mundi videlicet miraculum, ; omnesexciperer, &ipfos quantumvis hoftes, ubi JiciPoffit-
mundicompendium , arcem nationumac regum,' jamdevi&ifuiffent3civitatedonaret. UtenimTa-
8c totactantis, ut uno dicam verbo , redundaffe | citus morem hunc Romanorum exprimens , ait:
miraculis, uthumanamtumfpem , tumfidem hax ' Conditor noHer Romulu<s tantum fapientia, valuit, ut
unaexcedere videatur. Hinccompendioquidem, \plerofqttepopuloseodem die hoftcs, deincives habcret.
Mrm.*1 "'ac *"at*s magnifice camdem Martialis carminibus j Civiratis enim beneficium non exteris dumtaxat
hifcelaudavit: i huc confluennbus, fedvi&isetiam,acipfifmet ho-
Terrarum Dca ,gcntiumque Roma, \ ftibus dedic:ex quo maxima quxque Urbi incre- u"dei«-
Cuipar ejl nihil, cr nthtlfcundum. \ mcnta provenere, quod item (atis eleganter Clau- uX^otrf-
dianus de lpiius Roma: laudibus harc concinens fimum ce~-
• . perit?
memimt:
H&c efl, in gremittm victos quxfola recepit, GUudUn.
Humanumqus genus communt nomme fovit
Afatris non domin* 0tte: chefque vocavit,
JQuos dcmuit, nexuquepio longinqua revinxit.
<Ls£muL vicinis fajlfjia conferitastris. Claudiano Sidonius egregie confonat, qui apud suin.j^.
En tibi quam lepide , quam concinne mirum 1 Romanos,fervisacbarbarisexccptis,omnescives '
fuiffe
Sed cujus gloriam compendio perftrinxit Martia
Vanfg '" ^]S' pulcherrimisubertim laudum praeconiis Clau
dianus extulit, quem audire hic prarftat:
J^ua nihilint:rris complcctitur altius athcr,
Cujus necfpatium vifm± ncc corda decorem,
Nec laudem vox ul!a capit, qua luce metalli