Q V I N.T I
t h e A t r
i» Cademia Andegauenfis
18 Academia Pictauienfil
49 AcademiaPragenfis
1(5 S.Adrianimohs&crypta -
Aetana,quandoqueidemquod Catarm
lbid.Aetans.mons ignium eructatione, Catanenfibus ffC-
quentermoleftus . .
]bi. S.Agata tutelaris diua Catanen.
io Alcantara . , ,,
j Alfonfus primusCatholicus, HifpahiaiRex,Hifpario*i
a Saracenorum tyrannide eripuit
14 Albige,c'rifterna Granatenfis
ij AlhambraarxGratenfis.
14 Alhambrslatusoriehtale .
t) AIuefinaGrariatcnfis vrbisregio ...
5> A mantium fe mutuo memorabilc cxemplum
j8 Ameras,arx
Ibi. Ameras,palatij Auftrismagnificentia > .s
tz AndalufiaHifpanis prouincia vnde nomen habcaS
xo Andegauum .
io AndegauenfisEcclefis magnaau&oritas
<s*7 S. Andresinfula
2.0 Angicrs
I ( Anglis.qui fint Paremptitij
J4 Anglivndefintorti
I Ang!i,vt lucios pifces diuendant
i Anglorum habitus , ,
ij AntiqueruIa,regiovrbisGranatchlis
if Antpriiniregium
%~j AntWeipla
ibi. Antvvcrpia Ecclefia fafta Cathedralil
ibi. Antvverpiam eiTeatuaticum Csfaris
ibi. Autvverpis primus fundator.quisfuerit
ibi. AntvverpiaMarchionatusImperij
ibi. ANT V VERPIA M, nobiliflimam Brabantis vr-
bembreui narratiorie defcribi nbn pofle, auguftiflimi em-
porij eximia & rara rhagnificentia declarat, Et Rember-
tus Dodon eus medicus pf sftantiflimus, prsfaf iori e ad am-
pliflimum eius vrbis SenatUm, quarri Herbario fuo prs-
mifitjteftatur quidem.Et tameri tale eiufdem vrbis dogiu
anobis minimetacendum cxprimit.Siueenim antiquitas
yrbis,aut limitis eius,fiue fitus, fiue maiimacomrhdditas,
fiue elcgantia, fiuealia eiufcemodi haud pauca expendan-
tur,vel etiamPrincipes,quihuicdominatui funtpropona-
tur , nuiquani nbn ampliflima Jocupletiflimaque ad di-
ceridum & fcribendum fefe offertmateria. Antiquitatee-
riim in primis haec vrbsnulli cedit, fi liriies eius conlidere-
tur.Efi autcm hicappellatbrum olim ambiuarirarum,quo-
•rum lulius Csfar in commentarijs fuisde bello Gallico
nieminit.Si etenim huius vcrba diligehter expendanrur,
noh alijpoterunt efleambiuarits,quarh _cfut liihiterh Ant-
vverpienfcrh incdlurit. Inhoc ambiuaritarum latepateri-
teterritorioso]inisdiricatum exrat opidum.quod abipfa
ditione nomen accepit, & modb retinct, AiirWcrprBdi-
&um. Q2° autem temporc sdificatum iftud fuerit, Ucet
hiftqris aperte non referant.peruetuftumtamen &ipfum
eflejians conftat . Fuit enim circa annum Domini ijf$7.a
Nortmannis occupatum , direptum, & igne deuaftatum,
&anteillum annummultoante hauddubio conftructum
achabitatu. Fceliciflimis autem aufpicijs,hoc opidum con-
ftrui ac habitari coeptum eft,id quod fepius au£ta, ampli-
,ficata,nunc amp!iflima,& celeberrirria vrbs manifefteo-
ftebdit.lnitioquidemexiguum fuifleoppidum,non modo
portaited& vetercs aliquot reftantes muri pleniflimcdo-
cent . Accfepit vero deinde iftud haud exigua incremcn-
,ta,& non femel quidemj fed fspius accefliqnibusnouis in-
figniter creuit, &lificatum eft. Prioris iricrementi,te-
-Iksfunt visacvici publici.a mceniBusnbmen retinentes,
tum.&-pbrts qusdam non ita dudiirri dituts . Et,tam-
etfi, cuih iltis terminis. ac muris coritinefetur j non exigua
jforet ciuitas, accedente tamen populi multitudinej & ci-
iiiiim numero multipliciter adaudto, citb etiarn in maio-
rem ciuitaterii creuitj amplitudinem,magnitudihemque
confequuta,quam vifa eft habere anno i f ^ i.cum a Marti-
VRBIVM
i i b e x.
nbRo{remio,a1ijfque coniuratis,aliquot diebus bbfide-
retur . Aquq rurflis tempore,non iolum compl^^us
yicis, & magnificis sdificijs exornata eft, fed haud me^»
pcre auduariuma fepteRtriqnis ,parte , mcenibus lateex-
jtenfis, accepit: veluti & \ pauciflimis annis ad meridierri
huicquoque ampliflima acccflio fac^aeft, occafionevide-
ficetcaftri,a.Duce Albanp eredi,qus nuricex partediru»
tum ad vrbis amplificationem , & murorum extenfio-
riem, oportuniflimam bccafionem prsbuit.Si,ver6 & da
fitu huius vrbis qusdam adducenda: notiflimus quiderri
hiceft,& quidcm nbn admaris Jittus politus, fedaddex-
tram Scaldis ripam'xyij. aut xviij (plus minus) horarum1,
fi pedibus nietiri licerer,itihere ab GcCano diftans-Ioco
himirum periculis & tenjpeftatibus minusexpofito,&ab
cxorbitantis maris fluftibus & inundatioriibusiatis tuto,
necitatameri Ionge amariquih commode.altifiimbaftu',
quo Scaldis oceani vndis,ac venilijs obluftaris attollitur',
retrorfumquc fluit, magns,ac onerarisnauesin portuni
appellere queant.Qnem adeo habetoportunum, vtqusuis
bnera,ac merces,facile,& haud magho negocio, eximan-
tur.Facit ver6& ad huius vrbis celebritatem nonparum,
quod in huius portum,ex omni orbis terrarum parte,b-
mnisgeneris mercesaduehantur,fic,vt tametfiin "extremis
GallisBelgicsfinibus Antvverpia fit fita.in medio tameri
orbis poiita, ac vniuerfi Orbis forum efle videatur^f vere
'meritoqrie ad hanc applicari debeat, quod de Morinijs
haud inelegahs ridftrl teiriporis Poeta his vcrbis fcripturii
reliquit.
Extremifateorfunt Morini,teme»
Simercesvideiufipopulosjiopes,
Concurfusifo rptefque m mediofitum
farbe,dtbureferesforiim, , .; ... .'
, De elegantiavero tants vrbis,vicoruTi & viatum fpleri-
dore vel nitorc, sdificiorum magnificsrtia , commodi-
iate.ornatu, Suburborum laxitate, hbrtorumamccnitate1,
atque iri his nafcfentium herbarum & florum varietate^
hon pauca etiarii fcribenda occurrcrent.nili de histacen-
duin,quam fcribendum potius videretur : adeo enimo-
mnium oculis expofita h\c funt,vtpluribus verbis celebra-
rinonreferat.
£j Anxa
6f Aquapenderis
$2, Aquilsburgum,arx
18 Aquitaniafuperior&inferibr
<s"J Aquula • t
19 Araris Gal!isflurricn,vnde Sagona dicatur
9 Archiddria . ,
ir Ardales Bsticsprouincis in Hilpariiabpidum
7 AriusMontanus
Z7 Atuaticum.efle Antvverpiam
jtS* Aurivensquo nampaQoin Hiipaniafintinuentat
fi Aiigufta Drufi
ji Augufta 1 iBerid
B
4f "TT^ Ardsin principcsfuos Pomcrariosconftantia
44 JL)BARD VICVM, infignisolimciuitas,quam
ea,qus prsclaram vrbem commendare folent,fatofoeli-
ci, celebrioribus fuis ciuitatibus Saxoni3 annumerare 10-
lebatjdiftat Luneburgo dimidio, Bergendorpio quatuor,
V.Vicena duobus cum dimidio,Hamburgo fcx , Lubeca
miliaribusdecem a Bardis.quos poetae vocarunt,ibidem
olimhabitantibus adpellationem eflefortitam, opinioeft.
Crantziusinfua Saxonia lib. 7.cap. 2.a!iam etiam nomi-
nis rationem commemorat,& fimul opidi fatum,euerfi-
oriemquedefcribit.QuodpauIo aitius ex eodem repcterc
Jibet, dum Fridericus imperator in Afis expeditionem
iret, cceperunt in Saxonia fieri commotiones non parus.
Nain ctirii AdolphuscomesHolfatisImperatorem inlon-
ginquam peregrinationem fequerctur , Hirtvvicus Bre-
mcnfis archiepiicopus , iam fvt diximus) iu contemptu
fuorum agens, Henrico Leoni reddidit comitatumStra-
denfem, vt Thietmarfos ,qui le iam Danis coniunxeranr,
aliquando eius confilio, & auxilio ad ecclefix iura rcuo>
* caret.
t h e A t r
i» Cademia Andegauenfis
18 Academia Pictauienfil
49 AcademiaPragenfis
1(5 S.Adrianimohs&crypta -
Aetana,quandoqueidemquod Catarm
lbid.Aetans.mons ignium eructatione, Catanenfibus ffC-
quentermoleftus . .
]bi. S.Agata tutelaris diua Catanen.
io Alcantara . , ,,
j Alfonfus primusCatholicus, HifpahiaiRex,Hifpario*i
a Saracenorum tyrannide eripuit
14 Albige,c'rifterna Granatenfis
ij AlhambraarxGratenfis.
14 Alhambrslatusoriehtale .
t) AIuefinaGrariatcnfis vrbisregio ...
5> A mantium fe mutuo memorabilc cxemplum
j8 Ameras,arx
Ibi. Ameras,palatij Auftrismagnificentia > .s
tz AndalufiaHifpanis prouincia vnde nomen habcaS
xo Andegauum .
io AndegauenfisEcclefis magnaau&oritas
<s*7 S. Andresinfula
2.0 Angicrs
I ( Anglis.qui fint Paremptitij
J4 Anglivndefintorti
I Ang!i,vt lucios pifces diuendant
i Anglorum habitus , ,
ij AntiqueruIa,regiovrbisGranatchlis
if Antpriiniregium
%~j AntWeipla
ibi. Antvvcrpia Ecclefia fafta Cathedralil
ibi. Antvverpiam eiTeatuaticum Csfaris
ibi. Autvverpis primus fundator.quisfuerit
ibi. AntvverpiaMarchionatusImperij
ibi. ANT V VERPIA M, nobiliflimam Brabantis vr-
bembreui narratiorie defcribi nbn pofle, auguftiflimi em-
porij eximia & rara rhagnificentia declarat, Et Rember-
tus Dodon eus medicus pf sftantiflimus, prsfaf iori e ad am-
pliflimum eius vrbis SenatUm, quarri Herbario fuo prs-
mifitjteftatur quidem.Et tameri tale eiufdem vrbis dogiu
anobis minimetacendum cxprimit.Siueenim antiquitas
yrbis,aut limitis eius,fiue fitus, fiue maiimacomrhdditas,
fiue elcgantia, fiuealia eiufcemodi haud pauca expendan-
tur,vel etiamPrincipes,quihuicdominatui funtpropona-
tur , nuiquani nbn ampliflima Jocupletiflimaque ad di-
ceridum & fcribendum fefe offertmateria. Antiquitatee-
riim in primis haec vrbsnulli cedit, fi liriies eius conlidere-
tur.Efi autcm hicappellatbrum olim ambiuarirarum,quo-
•rum lulius Csfar in commentarijs fuisde bello Gallico
nieminit.Si etenim huius vcrba diligehter expendanrur,
noh alijpoterunt efleambiuarits,quarh _cfut liihiterh Ant-
vverpienfcrh incdlurit. Inhoc ambiuaritarum latepateri-
teterritorioso]inisdiricatum exrat opidum.quod abipfa
ditione nomen accepit, & modb retinct, AiirWcrprBdi-
&um. Q2° autem temporc sdificatum iftud fuerit, Ucet
hiftqris aperte non referant.peruetuftumtamen &ipfum
eflejians conftat . Fuit enim circa annum Domini ijf$7.a
Nortmannis occupatum , direptum, & igne deuaftatum,
&anteillum annummultoante hauddubio conftructum
achabitatu. Fceliciflimis autem aufpicijs,hoc opidum con-
ftrui ac habitari coeptum eft,id quod fepius au£ta, ampli-
,ficata,nunc amp!iflima,& celeberrirria vrbs manifefteo-
ftebdit.lnitioquidemexiguum fuifleoppidum,non modo
portaited& vetercs aliquot reftantes muri pleniflimcdo-
cent . Accfepit vero deinde iftud haud exigua incremcn-
,ta,& non femel quidemj fed fspius accefliqnibusnouis in-
figniter creuit, &lificatum eft. Prioris iricrementi,te-
-Iksfunt visacvici publici.a mceniBusnbmen retinentes,
tum.&-pbrts qusdam non ita dudiirri dituts . Et,tam-
etfi, cuih iltis terminis. ac muris coritinefetur j non exigua
jforet ciuitas, accedente tamen populi multitudinej & ci-
iiiiim numero multipliciter adaudto, citb etiarn in maio-
rem ciuitaterii creuitj amplitudinem,magnitudihemque
confequuta,quam vifa eft habere anno i f ^ i.cum a Marti-
VRBIVM
i i b e x.
nbRo{remio,a1ijfque coniuratis,aliquot diebus bbfide-
retur . Aquq rurflis tempore,non iolum compl^^us
yicis, & magnificis sdificijs exornata eft, fed haud me^»
pcre auduariuma fepteRtriqnis ,parte , mcenibus lateex-
jtenfis, accepit: veluti & \ pauciflimis annis ad meridierri
huicquoque ampliflima acccflio fac^aeft, occafionevide-
ficetcaftri,a.Duce Albanp eredi,qus nuricex partediru»
tum ad vrbis amplificationem , & murorum extenfio-
riem, oportuniflimam bccafionem prsbuit.Si,ver6 & da
fitu huius vrbis qusdam adducenda: notiflimus quiderri
hiceft,& quidcm nbn admaris Jittus politus, fedaddex-
tram Scaldis ripam'xyij. aut xviij (plus minus) horarum1,
fi pedibus nietiri licerer,itihere ab GcCano diftans-Ioco
himirum periculis & tenjpeftatibus minusexpofito,&ab
cxorbitantis maris fluftibus & inundatioriibusiatis tuto,
necitatameri Ionge amariquih commode.altifiimbaftu',
quo Scaldis oceani vndis,ac venilijs obluftaris attollitur',
retrorfumquc fluit, magns,ac onerarisnauesin portuni
appellere queant.Qnem adeo habetoportunum, vtqusuis
bnera,ac merces,facile,& haud magho negocio, eximan-
tur.Facit ver6& ad huius vrbis celebritatem nonparum,
quod in huius portum,ex omni orbis terrarum parte,b-
mnisgeneris mercesaduehantur,fic,vt tametfiin "extremis
GallisBelgicsfinibus Antvverpia fit fita.in medio tameri
orbis poiita, ac vniuerfi Orbis forum efle videatur^f vere
'meritoqrie ad hanc applicari debeat, quod de Morinijs
haud inelegahs ridftrl teiriporis Poeta his vcrbis fcripturii
reliquit.
Extremifateorfunt Morini,teme»
Simercesvideiufipopulosjiopes,
Concurfusifo rptefque m mediofitum
farbe,dtbureferesforiim, , .; ... .'
, De elegantiavero tants vrbis,vicoruTi & viatum fpleri-
dore vel nitorc, sdificiorum magnificsrtia , commodi-
iate.ornatu, Suburborum laxitate, hbrtorumamccnitate1,
atque iri his nafcfentium herbarum & florum varietate^
hon pauca etiarii fcribenda occurrcrent.nili de histacen-
duin,quam fcribendum potius videretur : adeo enimo-
mnium oculis expofita h\c funt,vtpluribus verbis celebra-
rinonreferat.
£j Anxa
6f Aquapenderis
$2, Aquilsburgum,arx
18 Aquitaniafuperior&inferibr
<s"J Aquula • t
19 Araris Gal!isflurricn,vnde Sagona dicatur
9 Archiddria . ,
ir Ardales Bsticsprouincis in Hilpariiabpidum
7 AriusMontanus
Z7 Atuaticum.efle Antvverpiam
jtS* Aurivensquo nampaQoin Hiipaniafintinuentat
fi Aiigufta Drufi
ji Augufta 1 iBerid
B
4f "TT^ Ardsin principcsfuos Pomcrariosconftantia
44 JL)BARD VICVM, infignisolimciuitas,quam
ea,qus prsclaram vrbem commendare folent,fatofoeli-
ci, celebrioribus fuis ciuitatibus Saxoni3 annumerare 10-
lebatjdiftat Luneburgo dimidio, Bergendorpio quatuor,
V.Vicena duobus cum dimidio,Hamburgo fcx , Lubeca
miliaribusdecem a Bardis.quos poetae vocarunt,ibidem
olimhabitantibus adpellationem eflefortitam, opinioeft.
Crantziusinfua Saxonia lib. 7.cap. 2.a!iam etiam nomi-
nis rationem commemorat,& fimul opidi fatum,euerfi-
oriemquedefcribit.QuodpauIo aitius ex eodem repcterc
Jibet, dum Fridericus imperator in Afis expeditionem
iret, cceperunt in Saxonia fieri commotiones non parus.
Nain ctirii AdolphuscomesHolfatisImperatorem inlon-
ginquam peregrinationem fequerctur , Hirtvvicus Bre-
mcnfis archiepiicopus , iam fvt diximus) iu contemptu
fuorum agens, Henrico Leoni reddidit comitatumStra-
denfem, vt Thietmarfos ,qui le iam Danis coniunxeranr,
aliquando eius confilio, & auxilio ad ecclefix iura rcuo>
* caret.