DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.16956#0234
I N D
oret. Quumque Henricus in Stadio moraretur, adiere
illi.m primores Holfatix, illi gratulantes dereditu. Ille
loquurus farniliariter eifdem, magnosillos fpeerexit.fio-
peram impenderent,fein Holfatiam reducere. Mouebat
illos macnaolim principis fortuna,perque illam magnos
fefuturosfnerantesdedita opera Hamburgo,Itzeho,Plo-
rx.eie&isijs quos cuftodes comes prxfecerat, duci ape-
ruerunr.AdoIphus autem dePafTe,qui proaffine fuoter-
ram re5eb.1t abfentis,& mater Adolphi cum coniuge Lu-
bicam pro fua fecuritate funt ingrefli, Henricus Leo,quum
fe illi denuo fortuna aperiret, & iamtenueritHollatiam,
indearma quanta potuit maxima contraxit. Acceflerunt
illi Bernardus deRacebuho,Bernardusde VVelpe,Hel-
moldusde Zuuernio comites&alij amicieius: interquos
generi fui Kanuti regis Danorum arma defuerunt. Pri-
mam aggreditur Bardevvici vrbem recuperare. Sed per-
tinacius illis repugnantibus (nam inerat validum pras-
fidium, quod vrbem pro Bernardo duce tueretur)creuit
obfidionis labor,& interuenere pugnantium inuiccm(vt
fir) contumelijs plena verbi & fafta, vt ferunt, probofa,
pro alterno contempta. Qjx res ducem exafperauit: in-
deqtje fa&um eft,vtdum fortius oppugnaretur quamde-
fenderetur, vibs ipfa die Apoftolorum ,Simonis & Iudx
capcretur srno octogefimo oSauo poftmille cer,tum,&
dircptionimilitumpermittitur. Saeuijt gladius.-qui fuper-
crant cxdi, capiuDtur milites atque ciues. Poft g!adium
ignishofticusdefxuit,itavtex illodienon refurgcret vrbs
femel euerfa illa prxc!ara,& qux mcmoriam antiquiffi-
mam fertur habuiffe . Saxa & lapides iride dcuehuntur,
vicinifque vrbibus incrementum prxbuerunt. Nam aim
a mari Lubica , ad auftrum Luneburgum increfccrent,
Hamburgum quoque non nihil inde fenlit inCrementi:
quid interBardevvicum euanefceretBardorumolim dixe-
revicum.Ego fundatorem cius Bardone veteri Saxonum
nominearbitror appellatum inde nomen remanfiffe,Bar-
vvicorquomodoexBrunone Brunfioico.Nam Bardosno
vnamquantam gentem,fedgeneraliteromnem indifcipli-
natam &barbarum vocant populum.
44 Birdonicum vetusSaxonixopidum.
44 Bardonicum ab Hcnrico Leone Duce Braunfuuicum
funditus euerfum.
4V liardum Pomcrania?opidum.
nz Bauatfs dux.DanixRexfuit.
7 B:nedicT:u!' Arias Mictanu*.
2{ Berncaltelium, Mofellanx Germanix ditionis Tre-
uirenfis opidum,profituloci,& vini prxftahna amerca-
toribus,& vicinis populis frcquehtatur,a loannc Badenfi
Treuircnii Epifcopo , prxclaris reftauratum xdificijs.a
Boemundoauiis, cameris,muris,turrib.& prqpugnaculis
copiosedecoratum,eodemque Archiepifiopo Boemundo
curante,Rudo!phus Romanorum Rex.cumalijs quibuf-
d5 eiufdeditionisopidis Montbaur,VV:ttclich,Billiche,&
Sarburge,Rega!i au&oritate liberas effe ftatuit.&hocfi-
gillifui munimineconfirmauitplenoiure, Prout Regalis
magnificcntiaCiuitates&opida libertareconfueuit.Quam
libertatem inclyti Rcges Adolphus & Albertus confif-
marunt.
fo Bethania opidum.
12 Bxtica,Hi(panix prouincia,vndeAndaIufia dicatur
7 Betis flumen Hifpanix.
I<S* Bifcainorumhabitus.
4P Boemiaefitus.
37 fjorealiumgentiumhabituft.
10 Borateia.
12 Bornes.
12 BornesBxticxprouindxin Hifpaniaopidum.
28 Brabantinoruin nataiii-conditio.
3 Braccare Auguftx antiquilfiimadiuitijs atque opibus
florens Portugallix vrbs.
j Bracara Porn:galllx,qux interamnis,antiquiffimaciui-
tasa Gallis Celticis, quiifta loca occuparant, tanquama
Gallis>:■'■ accatis, qui eam condidcrunt,iic appellata. Alij
Bracarx originem ad Carthagi nenfes au&ores rcferunt,& a
Bra^adis Bragadxf alij tamen Bagradam appellant)fluuij
taccolisconditam,& appellatam atfirmattt. Qi^acunquetan
dcm cenfeatur origine, illud conftat, perantiquam vrbem,
anti R. manis iuifle, vt Auguftx titulo ornaretur,&ab ea,
E X
quicunque habitabant inter Durium & Limiatti populi,
Bracari dicerentur, in quibus debellandis,multos annos
Romani fudarunt. Aufonius Poeta,qui ctrca tempora D.
HieronymifcripfitjinCatalogoVrbiumilluftriumBraca-
rum.Emeritam, Cordubam,Tarraconem, quatuor prxci-
puas Hifpanix ciuitates ponitj:vnde colligimus, vfquead
tcmporaGothorum, florenti(limamfuiffeBracaram,non
folum conuentu Romanam,fed etiam fede Metropolitana,
tanrxautoritatis,vtquumS. Turibus Aufturicenlis Epifco-
pus,iuflu B. Leonis Papx, contraPrifullia inftar, Synodum
totiusconuocaffetHifpanix,decrcraConcilij,ad Baleonia
Bracarenfem miferint Epifcopum,tanquam, qux cuperent
ipfius auftorirate confirmari.
41 Bremavrbs Hanfeatica»
41 Bremenfia ingenia.
41 BremenfisEcclefiaomniaAquilonariumEcclcfiarum
mater.
34 Eritannia, vndefit Angliadicca.
C
10 /^fAbecasHifpanixBeticxopidi.
6$ Calatia,prxcipua quondam Campania>vrbs,
€6 CalatiniprimiEpifcopi.
22, Calefium,clauis,frenum,&ianuaGallix,
Zz Calefium,fiue Caletum, Flandrix opidum.
2» Calelium quldo,&quomodo ab Anglisfitper Gallos
ereptum.
22 Calefium quando & quomodoGallis fit ereptum.
22 Calefioin rrtarini;G.dIix&Flandrixlimitibus,opor-
tuna fitus commodius.multas calamttates & bella gencra*
uit.Dequib"sLudouicus Guiccbrdinuslib. ^demirabili-
bus mundi, itafcribit, tduardnsIIf.eonomineBritanno-
rumRex,poiiprofl:g.)tum fufi mqueCrefcentiano confli-
ctu , longc cra iehfiimo, Philippumfcxturn Francix Re-
gem,annol'urra millefimum trecentelimum quadragefi-
mofexto. Caletum ci dtatemferr-a msrique continenttr
cppugnatam, ac vitdecim tucnfes obfi-fTam, tandem fame
obtufcauir, & cepir. Vnde fequutatempeftafe,Gal!isexa-
fliSj&Britannorum deduda eodem Colonia, incredtbili
fumptu,accrrata cUligentia, contra quofcunque hoftium
infultus.ducentos &vndecim annos vfqueeo conferuata
ciuitas ifla fuit, kgibus vtens Anglicanis, nec vero Regum
Britannicorum alij ianusm eam Francix male appellari
confueuerint.Alij.quamdiuItiu portum pofiiderent,.c!a-
ueis Gallix fe in cingulo circumferre dixerunt. Non mul-
tum eimaberrant a veroiftiufmodi Apophthegmate, fiue
allufione:Nam,quod adituseis illaexpartevlquepateret
in continentem,vbiita poftuIafletfufceptaexpeditio,tan-
tum non progreflus magnos femper fecerunt, vcrum ctiam
timorem Monnis vicinis,& Francix odiofx frenos, vt plu-
rimuminieccruntSedpoftquamrecuperatoItio promon-
torio, Gal li ianuam illam A nglis prxcluferunt, non modd
iam ab incurfionibus inimicarum prouinciarum, & depo-
pulationibus agrorum prohibiti, fed ab continenti fin qua
ne digitum quidemtelluris,adfigendospedes,aut fubdu-
cendas naueis.proprium habeant) prorfus feclufi, &ab cir-
cumfluoOceano vndique obfefii quodammodo videntur
ifta ex Arce femel prxcipitati Angli.
Hf c quidem Guicciardinus hacTrenus.Sed diftu mirum,
quantoperehxcGallorum vi<5toria illiujtemporis Poetas
exercuerit, quorum elogia & excellentiacarmina, huicln-
dici libenter infererem (nifi eorum meterreret prolixitas)
vt eorum comparatione, longe maior Screnifiimi & Reue-
rendifiimi Cardinalis Aultnaci Albertigloriahinc paffim
innotefccretjCui meriroimmortale ftatuedum tropheum,
qui Henrico Nauarreo &Gallix Regi incredibili celerita-
te&induftria Anno partx falutis, M. D. XCVI. Caletum,
potenti prxlidiomunitum,aufpicijsPhiIippiRegiseripies,
Gallis,Britannis,acBatauis lrenum iniecit. Libet umen,
do<SiliimumMichae!is Hofpitaliscarmen,de Caleti,& vi-
cinx Guinx expugnatione fubijcere,& le<5tor,in eo,immu-
tatismutandis, iingula, Auftriacx vi£torix appiicandaco»
gittt.
oret. Quumque Henricus in Stadio moraretur, adiere
illi.m primores Holfatix, illi gratulantes dereditu. Ille
loquurus farniliariter eifdem, magnosillos fpeerexit.fio-
peram impenderent,fein Holfatiam reducere. Mouebat
illos macnaolim principis fortuna,perque illam magnos
fefuturosfnerantesdedita opera Hamburgo,Itzeho,Plo-
rx.eie&isijs quos cuftodes comes prxfecerat, duci ape-
ruerunr.AdoIphus autem dePafTe,qui proaffine fuoter-
ram re5eb.1t abfentis,& mater Adolphi cum coniuge Lu-
bicam pro fua fecuritate funt ingrefli, Henricus Leo,quum
fe illi denuo fortuna aperiret, & iamtenueritHollatiam,
indearma quanta potuit maxima contraxit. Acceflerunt
illi Bernardus deRacebuho,Bernardusde VVelpe,Hel-
moldusde Zuuernio comites&alij amicieius: interquos
generi fui Kanuti regis Danorum arma defuerunt. Pri-
mam aggreditur Bardevvici vrbem recuperare. Sed per-
tinacius illis repugnantibus (nam inerat validum pras-
fidium, quod vrbem pro Bernardo duce tueretur)creuit
obfidionis labor,& interuenere pugnantium inuiccm(vt
fir) contumelijs plena verbi & fafta, vt ferunt, probofa,
pro alterno contempta. Qjx res ducem exafperauit: in-
deqtje fa&um eft,vtdum fortius oppugnaretur quamde-
fenderetur, vibs ipfa die Apoftolorum ,Simonis & Iudx
capcretur srno octogefimo oSauo poftmille cer,tum,&
dircptionimilitumpermittitur. Saeuijt gladius.-qui fuper-
crant cxdi, capiuDtur milites atque ciues. Poft g!adium
ignishofticusdefxuit,itavtex illodienon refurgcret vrbs
femel euerfa illa prxc!ara,& qux mcmoriam antiquiffi-
mam fertur habuiffe . Saxa & lapides iride dcuehuntur,
vicinifque vrbibus incrementum prxbuerunt. Nam aim
a mari Lubica , ad auftrum Luneburgum increfccrent,
Hamburgum quoque non nihil inde fenlit inCrementi:
quid interBardevvicum euanefceretBardorumolim dixe-
revicum.Ego fundatorem cius Bardone veteri Saxonum
nominearbitror appellatum inde nomen remanfiffe,Bar-
vvicorquomodoexBrunone Brunfioico.Nam Bardosno
vnamquantam gentem,fedgeneraliteromnem indifcipli-
natam &barbarum vocant populum.
44 Birdonicum vetusSaxonixopidum.
44 Bardonicum ab Hcnrico Leone Duce Braunfuuicum
funditus euerfum.
4V liardum Pomcrania?opidum.
nz Bauatfs dux.DanixRexfuit.
7 B:nedicT:u!' Arias Mictanu*.
2{ Berncaltelium, Mofellanx Germanix ditionis Tre-
uirenfis opidum,profituloci,& vini prxftahna amerca-
toribus,& vicinis populis frcquehtatur,a loannc Badenfi
Treuircnii Epifcopo , prxclaris reftauratum xdificijs.a
Boemundoauiis, cameris,muris,turrib.& prqpugnaculis
copiosedecoratum,eodemque Archiepifiopo Boemundo
curante,Rudo!phus Romanorum Rex.cumalijs quibuf-
d5 eiufdeditionisopidis Montbaur,VV:ttclich,Billiche,&
Sarburge,Rega!i au&oritate liberas effe ftatuit.&hocfi-
gillifui munimineconfirmauitplenoiure, Prout Regalis
magnificcntiaCiuitates&opida libertareconfueuit.Quam
libertatem inclyti Rcges Adolphus & Albertus confif-
marunt.
fo Bethania opidum.
12 Bxtica,Hi(panix prouincia,vndeAndaIufia dicatur
7 Betis flumen Hifpanix.
I<S* Bifcainorumhabitus.
4P Boemiaefitus.
37 fjorealiumgentiumhabituft.
10 Borateia.
12 Bornes.
12 BornesBxticxprouindxin Hifpaniaopidum.
28 Brabantinoruin nataiii-conditio.
3 Braccare Auguftx antiquilfiimadiuitijs atque opibus
florens Portugallix vrbs.
j Bracara Porn:galllx,qux interamnis,antiquiffimaciui-
tasa Gallis Celticis, quiifta loca occuparant, tanquama
Gallis>:■'■ accatis, qui eam condidcrunt,iic appellata. Alij
Bracarx originem ad Carthagi nenfes au&ores rcferunt,& a
Bra^adis Bragadxf alij tamen Bagradam appellant)fluuij
taccolisconditam,& appellatam atfirmattt. Qi^acunquetan
dcm cenfeatur origine, illud conftat, perantiquam vrbem,
anti R. manis iuifle, vt Auguftx titulo ornaretur,&ab ea,
E X
quicunque habitabant inter Durium & Limiatti populi,
Bracari dicerentur, in quibus debellandis,multos annos
Romani fudarunt. Aufonius Poeta,qui ctrca tempora D.
HieronymifcripfitjinCatalogoVrbiumilluftriumBraca-
rum.Emeritam, Cordubam,Tarraconem, quatuor prxci-
puas Hifpanix ciuitates ponitj:vnde colligimus, vfquead
tcmporaGothorum, florenti(limamfuiffeBracaram,non
folum conuentu Romanam,fed etiam fede Metropolitana,
tanrxautoritatis,vtquumS. Turibus Aufturicenlis Epifco-
pus,iuflu B. Leonis Papx, contraPrifullia inftar, Synodum
totiusconuocaffetHifpanix,decrcraConcilij,ad Baleonia
Bracarenfem miferint Epifcopum,tanquam, qux cuperent
ipfius auftorirate confirmari.
41 Bremavrbs Hanfeatica»
41 Bremenfia ingenia.
41 BremenfisEcclefiaomniaAquilonariumEcclcfiarum
mater.
34 Eritannia, vndefit Angliadicca.
C
10 /^fAbecasHifpanixBeticxopidi.
6$ Calatia,prxcipua quondam Campania>vrbs,
€6 CalatiniprimiEpifcopi.
22, Calefium,clauis,frenum,&ianuaGallix,
Zz Calefium,fiue Caletum, Flandrix opidum.
2» Calelium quldo,&quomodo ab Anglisfitper Gallos
ereptum.
22 Calefium quando & quomodoGallis fit ereptum.
22 Calefioin rrtarini;G.dIix&Flandrixlimitibus,opor-
tuna fitus commodius.multas calamttates & bella gencra*
uit.Dequib"sLudouicus Guiccbrdinuslib. ^demirabili-
bus mundi, itafcribit, tduardnsIIf.eonomineBritanno-
rumRex,poiiprofl:g.)tum fufi mqueCrefcentiano confli-
ctu , longc cra iehfiimo, Philippumfcxturn Francix Re-
gem,annol'urra millefimum trecentelimum quadragefi-
mofexto. Caletum ci dtatemferr-a msrique continenttr
cppugnatam, ac vitdecim tucnfes obfi-fTam, tandem fame
obtufcauir, & cepir. Vnde fequutatempeftafe,Gal!isexa-
fliSj&Britannorum deduda eodem Colonia, incredtbili
fumptu,accrrata cUligentia, contra quofcunque hoftium
infultus.ducentos &vndecim annos vfqueeo conferuata
ciuitas ifla fuit, kgibus vtens Anglicanis, nec vero Regum
Britannicorum alij ianusm eam Francix male appellari
confueuerint.Alij.quamdiuItiu portum pofiiderent,.c!a-
ueis Gallix fe in cingulo circumferre dixerunt. Non mul-
tum eimaberrant a veroiftiufmodi Apophthegmate, fiue
allufione:Nam,quod adituseis illaexpartevlquepateret
in continentem,vbiita poftuIafletfufceptaexpeditio,tan-
tum non progreflus magnos femper fecerunt, vcrum ctiam
timorem Monnis vicinis,& Francix odiofx frenos, vt plu-
rimuminieccruntSedpoftquamrecuperatoItio promon-
torio, Gal li ianuam illam A nglis prxcluferunt, non modd
iam ab incurfionibus inimicarum prouinciarum, & depo-
pulationibus agrorum prohibiti, fed ab continenti fin qua
ne digitum quidemtelluris,adfigendospedes,aut fubdu-
cendas naueis.proprium habeant) prorfus feclufi, &ab cir-
cumfluoOceano vndique obfefii quodammodo videntur
ifta ex Arce femel prxcipitati Angli.
Hf c quidem Guicciardinus hacTrenus.Sed diftu mirum,
quantoperehxcGallorum vi<5toria illiujtemporis Poetas
exercuerit, quorum elogia & excellentiacarmina, huicln-
dici libenter infererem (nifi eorum meterreret prolixitas)
vt eorum comparatione, longe maior Screnifiimi & Reue-
rendifiimi Cardinalis Aultnaci Albertigloriahinc paffim
innotefccretjCui meriroimmortale ftatuedum tropheum,
qui Henrico Nauarreo &Gallix Regi incredibili celerita-
te&induftria Anno partx falutis, M. D. XCVI. Caletum,
potenti prxlidiomunitum,aufpicijsPhiIippiRegiseripies,
Gallis,Britannis,acBatauis lrenum iniecit. Libet umen,
do<SiliimumMichae!is Hofpitaliscarmen,de Caleti,& vi-
cinx Guinx expugnatione fubijcere,& le<5tor,in eo,immu-
tatismutandis, iingula, Auftriacx vi£torix appiicandaco»
gittt.