DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.16956#0176
RATISPONA*
Atifpona,vetuftaRheti£fecundae,Danubiana,&Imperialis vrbs, cui varia nomina
fcriptorcs tribuerunt. Traduntenim Auguftam Tiberij, &Tiberinam appellatam a
Tiberio conditore,cuius memoriam in antiquo lapide extare,fcribit Onuphrius. Gol-
tziusadducitnummumTiberij cum huius infcriptione. C O L. A V G. T 1 B.
Oiegcnfpurg/ vtAuentinus fcribit. Hanc Regensburgium fcribit Simlerus Regium
Antonini efle. Et in libroNotitiarum Caftra Regina dici. Tradunt alijReginobur»
gium aReginopyrga vxoreTheodonis,primiBaiorumreguli, fcupotius Rego flu-
mine,Rhetabonnam, & Rhetopolim a Rhetis. Hiaspolim ob ruditatem populorum
agreftium. Imbripolim, abimbre. Rchinopolim, &Germanis heim.aRegniGer-
manici conuentu.qui frequenter ibicelebrabatur. Tetrapolim, &Quadratam, a forma: R atifponam, quod
raribusaptafit. Dehac,quae fequuntur,fcribit Munfterus. Ratifpona, inquir, infignis &vetufta Bauariae vrbs,
ad ripasDanubij fita,iacerincommodiiTimoloco,vbiquatuorconcurruntflumina. Supra enim vrbem, La-
bar & Nabingrediuntur Danubium,&infra amnisRegen. AbundatLabaroprimispifcibus. praeferrim trut-
tis & cancris.Defcendunt aute omnes tres ex fy iua Bohemica, ficut Danubius ex nigra fylua ongineducit.Cum
olim Caefar Auguftus contenderctfibi fubiiccre Germaniam , mififietque numerofum exercitum ad ripam
Danubij, praefecit illi duos priuignos fuos Tibcrium& Drufum , qui venientes vltra Alpesin Rhetiampri-
mam& fecundam , cceperuntpaflim populcs fubigerc, ciuitates & munitioncs moreRomanorumin loc<S
naturamunitisconftrueremilitumquepraefidijsfirmare. Iuxta Lycum condiderunt,autpotius inftaurarunc
Auguflam,appellantcs eam ita ab Augufto Caefare.In ripa Danubij aliam conftruxcruut vrbem, quam appclla-
runt Auguftam Tiberij.ficutpriornuncupatafuit Augufta Drufi.Ordinaruntautem in AuguftaTiberinacer-
tum & ftatutum numerum eledtorum militum, nempe, fcx millia peditum,& quingcnros cquites, vocatiquc
funt Legio Qyarta italica, quod ex vetufta Japidum infcriptioneconfirmari poteft. Hi ftationarij militesin,
legibuSImperialibusLimitanei vocantur, &Riparij. Patetigitur.propriumnomcn vrbisRatifponenfis, ef-
fe, AuguftamTiberiam, fiueTiberinam, eamq;olimfuifleMerropolim & refugium Romanorum militum,
cxcubantium inlimitibusRomani !mperij, vnde&in antiquis hiftorijs appcllatur Colonia Quartanorum,
quodquartaLegioRomanorumineaciuirateftationem firmam haberet, & metropolisRipariolorum. An
verociuitasaliquain hocloco, priufquam Romani Imperij fuilimitem extenderunt ad Danubium, fuerit,
Ioannes Auentinus fcribitincerrum efie, fequenihil dehocinuenifie. jncolueruntRomanihanc vrbem, &
adiacentem regionem citraDanubium annis quingentis, vno, atque viginti.habcntesibi belli duces, quorum
primuspoftTiberium &Drufum fuit LuciusPifo. Dum veroTheododuxNorrgoiae, Bauariaefcilicet Tranf-
danubianae, Anno Chrifti D. LXXX. magnis copijs ex fylua Bohemica ad Danubium fc transfundcret,& Chri-
ftianos vnacUmRomanis militibus interficeret, regionemomnemdiriperet&exuteret, omnescjuc ad Au-
guftamTiberijconfugerent, oppugnansTheodociuitatem, eam expugnauit, magnaquecrudelirate omnes
interfecir,ctiam Lupum Epifcopum.fceminas, & pueros, qui ad ecclefiam confugerant, nemini pcpcrcit, prae-
terquam paucis ruricolis, quorum opera inagris viciniscolendis vteretur. Inftaurata autem rurfusciuitate,
vocauit eam cx nomine vxoris fuae Regenfpurgum. Sunt tamen alij.qui putant, vrbi hoc nomen darum k
fluuioloquodam, Regen didto, quiaSeptentrionemeridiemverfusdeuolutus.haudproculabhacVrbeDa-
nubio mifcetur. Ratifponae vero nomen omnium recentius eft, quum in vetetibus Romanorum literis nul-
la eiusfiarmentio.Carolus Magnus in priuilegijs Mouafterio S.Emerani datis,vocat ipfam, Reginoburgium,
&fanctus VVilboldus primus EiftetrenfisEpifcopus, Reginam. AtRatifpona;nomen, putantacceflifieex
ratibus, quibus pontisloco auteconftructionem pontis vfi funt ciues, Vel, vtalij fcribunr, quodratcspropter
tnercimoniaillucfrequentcsper Danubiumdeducerentur. Hxcquidem Munfterus,&alijaudtoresnon con-
temnendi,hadtenus. Caetcrum, VVolfgangus Laziusrerum Viennenfium libroprimo, dum Vindobonnae,
Aurobonnae, Terbonnx&BonnaradRhenumfupra AgrippinamColoniam, fignificationcmexplicat, Ro-
tnaniseam confuetudincmfuifteaflerir^vrcum ea aTeuronieisnationibusloca adleruiflent, vtcarum voces
infuamtranftulerint pronunciationem, Perinde, vtRhetorumcohornsftatiuainRegijs caftris Rhetobon-
nam,quam hodiccorrupreRatifponam vocamus, & Regenfpurgum. B. Rhenanus tracWu Rerum Germani-
carum tertio, fcribit,in libro Pracfcdturarum & notitiarum R omanarum,Caftrorum Reginorum menrionem
fieri, Libenter.inquir.dicerem, abhisnomenefle nadtum Reginoburgium. Habetiuxtafe infulam Danubio
circumfluam, ciuium vfui,ob fertilitatem commodam, veluti iftiulmodi plures habet Ifter. VVerdas, & Au-
gias vocant Germani.Excipit Nabum & Regum flumina, quorum Nabus mpra ciuitatem.Regus, infra allabi-
tur, Ibi Dannubij ripa vitifera eft.vina vero ignobiliora.Ponshiceft famofus& celebris,quadratoex faxocon-
ftrudtus, quadringentorum & feptuaginta pafluum, qui ciuitatem fuburbio coniungit, circa annum Chrifti.
M.CXV.conftrudtus.
Potis fieri ccepit>Domini dum annus incepic
Mille centenis deccm femique denis*
Aucntinus tamen fcribit, potentiflimum PrincipemHenricum Ducem Bauaria* atqueSaxoniievnacumci-
uibusRatifponenfibus Anno ChriftiM. C. XXXV. incepifle pontis ftru&uram , & confummafle Anno
M. C. XXXXVI. Famaeftdehocponte,eumvno,eodemqueannocumRatifponenfi CathedraliEcclefia
aedificatum, adiuerfis ramen artis Architedronicaeperitisfabris, InterquoSaemulatione exorta, decertatum
fuent, vrrius ftrudturacitiusperfcdta, &abfolutaforet:Cum veroPontifex, praeter omnemalterius opinio
nem, opus fuum admirandum fane&elegans, cirius pcrfeciflet,periocum, & adexercendumcollegam, viuo
cxfaxo, afFabre fculptum mafculum nudum, quafiiam velexbalneo, velexDanubiolotus, prodijlTet,manu
tenentem fchedam,cum hac infcriptione, ©r^jiitf fp»f $M / & ad fummas aedis fabricam refpidentem, pontis
portae
Sl
Atifpona,vetuftaRheti£fecundae,Danubiana,&Imperialis vrbs, cui varia nomina
fcriptorcs tribuerunt. Traduntenim Auguftam Tiberij, &Tiberinam appellatam a
Tiberio conditore,cuius memoriam in antiquo lapide extare,fcribit Onuphrius. Gol-
tziusadducitnummumTiberij cum huius infcriptione. C O L. A V G. T 1 B.
Oiegcnfpurg/ vtAuentinus fcribit. Hanc Regensburgium fcribit Simlerus Regium
Antonini efle. Et in libroNotitiarum Caftra Regina dici. Tradunt alijReginobur»
gium aReginopyrga vxoreTheodonis,primiBaiorumreguli, fcupotius Rego flu-
mine,Rhetabonnam, & Rhetopolim a Rhetis. Hiaspolim ob ruditatem populorum
agreftium. Imbripolim, abimbre. Rchinopolim, &Germanis heim.aRegniGer-
manici conuentu.qui frequenter ibicelebrabatur. Tetrapolim, &Quadratam, a forma: R atifponam, quod
raribusaptafit. Dehac,quae fequuntur,fcribit Munfterus. Ratifpona, inquir, infignis &vetufta Bauariae vrbs,
ad ripasDanubij fita,iacerincommodiiTimoloco,vbiquatuorconcurruntflumina. Supra enim vrbem, La-
bar & Nabingrediuntur Danubium,&infra amnisRegen. AbundatLabaroprimispifcibus. praeferrim trut-
tis & cancris.Defcendunt aute omnes tres ex fy iua Bohemica, ficut Danubius ex nigra fylua ongineducit.Cum
olim Caefar Auguftus contenderctfibi fubiiccre Germaniam , mififietque numerofum exercitum ad ripam
Danubij, praefecit illi duos priuignos fuos Tibcrium& Drufum , qui venientes vltra Alpesin Rhetiampri-
mam& fecundam , cceperuntpaflim populcs fubigerc, ciuitates & munitioncs moreRomanorumin loc<S
naturamunitisconftrueremilitumquepraefidijsfirmare. Iuxta Lycum condiderunt,autpotius inftaurarunc
Auguflam,appellantcs eam ita ab Augufto Caefare.In ripa Danubij aliam conftruxcruut vrbem, quam appclla-
runt Auguftam Tiberij.ficutpriornuncupatafuit Augufta Drufi.Ordinaruntautem in AuguftaTiberinacer-
tum & ftatutum numerum eledtorum militum, nempe, fcx millia peditum,& quingcnros cquites, vocatiquc
funt Legio Qyarta italica, quod ex vetufta Japidum infcriptioneconfirmari poteft. Hi ftationarij militesin,
legibuSImperialibusLimitanei vocantur, &Riparij. Patetigitur.propriumnomcn vrbisRatifponenfis, ef-
fe, AuguftamTiberiam, fiueTiberinam, eamq;olimfuifleMerropolim & refugium Romanorum militum,
cxcubantium inlimitibusRomani !mperij, vnde&in antiquis hiftorijs appcllatur Colonia Quartanorum,
quodquartaLegioRomanorumineaciuirateftationem firmam haberet, & metropolisRipariolorum. An
verociuitasaliquain hocloco, priufquam Romani Imperij fuilimitem extenderunt ad Danubium, fuerit,
Ioannes Auentinus fcribitincerrum efie, fequenihil dehocinuenifie. jncolueruntRomanihanc vrbem, &
adiacentem regionem citraDanubium annis quingentis, vno, atque viginti.habcntesibi belli duces, quorum
primuspoftTiberium &Drufum fuit LuciusPifo. Dum veroTheododuxNorrgoiae, Bauariaefcilicet Tranf-
danubianae, Anno Chrifti D. LXXX. magnis copijs ex fylua Bohemica ad Danubium fc transfundcret,& Chri-
ftianos vnacUmRomanis militibus interficeret, regionemomnemdiriperet&exuteret, omnescjuc ad Au-
guftamTiberijconfugerent, oppugnansTheodociuitatem, eam expugnauit, magnaquecrudelirate omnes
interfecir,ctiam Lupum Epifcopum.fceminas, & pueros, qui ad ecclefiam confugerant, nemini pcpcrcit, prae-
terquam paucis ruricolis, quorum opera inagris viciniscolendis vteretur. Inftaurata autem rurfusciuitate,
vocauit eam cx nomine vxoris fuae Regenfpurgum. Sunt tamen alij.qui putant, vrbi hoc nomen darum k
fluuioloquodam, Regen didto, quiaSeptentrionemeridiemverfusdeuolutus.haudproculabhacVrbeDa-
nubio mifcetur. Ratifponae vero nomen omnium recentius eft, quum in vetetibus Romanorum literis nul-
la eiusfiarmentio.Carolus Magnus in priuilegijs Mouafterio S.Emerani datis,vocat ipfam, Reginoburgium,
&fanctus VVilboldus primus EiftetrenfisEpifcopus, Reginam. AtRatifpona;nomen, putantacceflifieex
ratibus, quibus pontisloco auteconftructionem pontis vfi funt ciues, Vel, vtalij fcribunr, quodratcspropter
tnercimoniaillucfrequentcsper Danubiumdeducerentur. Hxcquidem Munfterus,&alijaudtoresnon con-
temnendi,hadtenus. Caetcrum, VVolfgangus Laziusrerum Viennenfium libroprimo, dum Vindobonnae,
Aurobonnae, Terbonnx&BonnaradRhenumfupra AgrippinamColoniam, fignificationcmexplicat, Ro-
tnaniseam confuetudincmfuifteaflerir^vrcum ea aTeuronieisnationibusloca adleruiflent, vtcarum voces
infuamtranftulerint pronunciationem, Perinde, vtRhetorumcohornsftatiuainRegijs caftris Rhetobon-
nam,quam hodiccorrupreRatifponam vocamus, & Regenfpurgum. B. Rhenanus tracWu Rerum Germani-
carum tertio, fcribit,in libro Pracfcdturarum & notitiarum R omanarum,Caftrorum Reginorum menrionem
fieri, Libenter.inquir.dicerem, abhisnomenefle nadtum Reginoburgium. Habetiuxtafe infulam Danubio
circumfluam, ciuium vfui,ob fertilitatem commodam, veluti iftiulmodi plures habet Ifter. VVerdas, & Au-
gias vocant Germani.Excipit Nabum & Regum flumina, quorum Nabus mpra ciuitatem.Regus, infra allabi-
tur, Ibi Dannubij ripa vitifera eft.vina vero ignobiliora.Ponshiceft famofus& celebris,quadratoex faxocon-
ftrudtus, quadringentorum & feptuaginta pafluum, qui ciuitatem fuburbio coniungit, circa annum Chrifti.
M.CXV.conftrudtus.
Potis fieri ccepit>Domini dum annus incepic
Mille centenis deccm femique denis*
Aucntinus tamen fcribit, potentiflimum PrincipemHenricum Ducem Bauaria* atqueSaxoniievnacumci-
uibusRatifponenfibus Anno ChriftiM. C. XXXV. incepifle pontis ftru&uram , & confummafle Anno
M. C. XXXXVI. Famaeftdehocponte,eumvno,eodemqueannocumRatifponenfi CathedraliEcclefia
aedificatum, adiuerfis ramen artis Architedronicaeperitisfabris, InterquoSaemulatione exorta, decertatum
fuent, vrrius ftrudturacitiusperfcdta, &abfolutaforet:Cum veroPontifex, praeter omnemalterius opinio
nem, opus fuum admirandum fane&elegans, cirius pcrfeciflet,periocum, & adexercendumcollegam, viuo
cxfaxo, afFabre fculptum mafculum nudum, quafiiam velexbalneo, velexDanubiolotus, prodijlTet,manu
tenentem fchedam,cum hac infcriptione, ©r^jiitf fp»f $M / & ad fummas aedis fabricam refpidentem, pontis
portae
Sl