DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.16956#0119
COLDINGA^
, IM B RIC AE Chcrfoncfi vctus& amocnum opidum Cildinga.arx, acmunimcntfi rcgni
Danix,Holfatix contcrminum. Nam amnis, qui praeterlabitur,Ranix Regnum a Ducatu
Slefuicenfidifterminat.Nomenobtinerecreditur a colle& fyluula collisfita,prout ipfa
!oci infigniadcmonftrarc vidcntur» qux funtaquila in collenidificans'&arbor in valleex
crefcens, vndc Appellationem Danicam C olling.fiue vt ali j pronunciant, Colding fbrtita
eft. Opido verb initmm pifcatorum hunc locum occupantium.tabcrrtx dedciuntfad quas
paulatim multamercatorumxdificiaacceflerunt, quipropterinfigrtempOrtum.&tutam
nuiium ftationem, aliafq; maris, & loci commoditatcs, huc confluxerunt, vndecollc&a
tandem multitudine,populi focietas,vrbanis & ciuicis priuilcgijs donata,excrcuit.Ita Col-
lingefi comunitati.profidelibus impefis feruitijs, immunirates & priuilegia primu coceflit
Voldcmarus m.Danix Rex fub tali Vcrborum forma,VoldcmarusDeigratia, Danorum &Slauorum Rcx,omni-
bus prxfens fcriprum cerncntibus falutcm in Domino fempiternam: Tenorc prxfentium conftare volumus vni-
ucrfis.quod nos dilc&is vi llanis noftris in Colling, Exigentibus eorii fidclibus fcruitijs prxdifceflbribus noftris Rc-
gibus Danix impenfis,& nobis impendendis,omnes libcrtates,gratias,& iura ciuilia, qux, & quas a di&is anteteflb-
ribusnoftris, abantiquo habuerunt, eiscupimus&concedimus, &c. DatxCollingxdieS.MarixMagdalenxfub
figillonoftro m.cCc.xxvii. Eadem priuilegia fequentes cx ordincDanorum Regcs,diucrfistcporibusconfirma-
runt,NimirumLhriftophorusm Bauarus m ccccxLii.Chriftianusprimus m.cccc.lii. Idemetiam Chriftianus
aliapriuilegiaprioribusaddidit,pcculiariInftrumentocxhibito,EtdatoHaderslebijanno M.cCcC.lxxi Quin &
tertioinftrumento, eodeannodato, fuam erga Coldingenfes propcnfamafFcdionedcclarauit,qu6magnaiurifdU
ftionis autloritatem, non intra mccnia tantum, fed foris etiam late conccflit, Cuius quidem Rcgis benignitatem,
eiufdem regni fucceflbrcs confirmarunt,Vt,Rcx Iolnes m. cccc.xC.iv.FridericusI.anno m D.xxv. Chriftianus
lll.anno l54o.Demum etia Fridericus II.Et prxdifcefforu fuorum gratias confirmauk,& vtili.lxtoq, munere eafdc
adauxit,dum lata camporum planiticpecori pafcendo Coldingenies,pro regia magnificcntia fua,donauit. Atquc
his quide" tot Regum priuilegijs & immunitatib.amccniflimu hoc opidu in hodiernum vfq; dicm foeliciter floret.
In colle, vndeopido nomen.arx percclcbris AquilacBurgu nuncupata magnifico fplcndorc fclateconfpicien-
dam exhibet.Cuius praccipua aedificia ad Scptcntrionem tcrgcntia C hriftophorus Bauarus.cius nominis lli.Danie_
Rex, a fundamentis cxcitauit: Prxter alia documenta, argumento funt Bauarica infignia incolumnis, fub Danicis
fcutisincifa.Pofttepora vcroChriftophoriRegis.rcliquaarcisftrutlurafubChriftianoill.annofalutis m.d.xlvi.
inchoata,abcodemanno m.d.LViii.hcroicamagnificentiaeftabfoluta.HortoelcgantiDorothcaRegina, &vi-
uario ampliflimo, in quo omnisgeneris fcrc conferuantur, Fridericus II hanc arce elcganti ornatu condecbrauirv
Quam foelici etiam ortu commendarunt, Ioannes iunior, Holfatix duxChriftiani tcrtij filius, & Dorothea ciufdS'
filia ducis GuilielmiLuncburgcnfis cdiunx. Elifabctha ctiaFriderici Il.primOgenitaanno i573.Vldaricus, & Augu-
fta filia >qux etiam eadS in a rce,per Baptifmum Chrifti rcgenerata,aliquot lxtitix dies,multis principibus viris, ibi«
dem exiftcntibus dcdit: vt Epifcopo Bremcnfi. Henrico Duci Saxoniae; Marchioni Georgio, Friderico,& alijs.
Tcmplum vnum opidum habet^quodScreniflimusFridcricusII. EtSophiaregina oratoriopriuato,elcganti
facello anno 1575 ampliarunt. Pari pietatis zelo Chriftianus rcx Nofocomion publicaeColdingefium vtilitati con-
ftruxitj Cuius anniuerfarios fumptusj Sercnitatis fuae filius Fridcricus 11. Danoru Rcx optimus, quo nemo Reipub.
amantior,nemo apud populum,ab omni hominum memoria defideratur,ampliorcs reddidit-
Dorothea Dani^Rcgina,poft defun&um mafitum Chriftianum, adiuuentutem bcnc formandamColdingx
fcolam conftruxit^annofalutis 1566. Quam poftmodum Fridericus Il.propatcrnaInfubditos&Daniamafte&io-
nc,annuo cenfu ampliauit, & duodccim alumnorum ftipendi js auxit.
Pons Coldingac vnicus cft, cx quo totus rcalis tra&usopido vicinus, nomen habet & Broheritfiue, vt vulgus
Danicumloquitur,B>ofcherrif,nuncupatur.Hic ponsRegi Daniaeinftar fodinxmetallicxeft,quaauruconfc&um
affatim prxbeat, Quotquot cnim boum,& equotu capita pf eter alias merccs.ex hac Cimbrica Chcrfonefo in Hol-
fatiam ad Albim, ad Hanfeaticas ciuitates, ad diuerfaGermaniae Emporia &mcrcatusdcducuntur j in hocpontc
impcrialem talerum pcrfoluunt. Vndevc&igal inaeftimabilccolligitur.
Amnis ad mcridiem opidi mcenia allucns.Cimbriam ab Holfatia, limitis inftar,diftinguit,& pcr duo oftia al-
tcro ad Meridiem, aitcro ad Scptcntrioncm in mare balticum fe exonerat.
Edax Vvlcanirabies tcrColdingam miferedeformauit, qux,obcommodam loci oportunitatcm,priftinum
nitorem fcmpcr rccuperaum
COLDINCA LECTORI.
Traxerit vnde mtum nomtn vtntranda vetuftas, Prima dedit multk htc incunabula natk
Offertur fiquis, qutm didicijfe iuuat i Regum quos ejfet cemmemorare labor.
Is farie a ligno, nec non a collepropinqu» Hle pius exfpirans Chriftianus fata fubiuit,
Cenueniens nomen nouerit tjfe mihi. Cuius perpetuofama fuperfles erit.
Faruafuere mthi.fateor, primordia; namqtu Vnica, quafacrit inferutt cultibns, &dts
FaUere qtitpijces tnfidiando folent, Eft, mihi fupremi laude honora Dei.
Hi habuerefuat olttn,mihtcrtdt,tabtrnat, HinctameneximiumRex&ReginafaceUum
Et mihi tum certeglorta nuUafuit, lunxirt impenfit, fumptibut atque fuit.
NuncverbprtftantegofumReJpublicafaSta, Inquadefudet ftudijs addiclaiuuentus
Vt mta vix poftttgioriaparta mori. Ac informttur, Ntc fcholapulchra dtt!t.
Nam Itbertatts mthifunt a Regtbus ampU, Dorothea hancftruxit, mater dignifttma Re&k
Tempoributprifcit, & data iura pijt, Inclyta Danurum qui modofeptra tenet.
Hk Darita iunlios, quos magnapotentia fecit, Rex vero matrk pietate & fatla fecutus.
Quorumfamareplet folitvtramquedomum. Hanc ornat magtikfumptibus, atquefeuet.
Etmthi,quamonftrem,datafuntinftgnia: ntmpi, Tftmihi prtttrta,qu£,iumrtspofcitegenot
Arbor in ornatagramine valle vtrent. Excipit, infirmot, emeritosq^ domut.
Nidtficans in coUe ftmulIouk armiger ales.' Qutd de ponteloquar, qui vetttgalta magn*
Htscp, miht pojfum nomink tfjt mtmor. muiHo Regifupptdttare folet ?
iegia fpetlatur pr&ftans in coUe propinquo: Et qutd de portu ? nil certegratius iU»
Hac quoque nonnumerk esl reticenda mtn. Ad mtrcaturam ciuibut tjfe poteft,
Ham Regesftruxere duo, de nomine Cbrtfti
Ambobus nomtn queu liqutt ejfe fuum. ' 2
, IM B RIC AE Chcrfoncfi vctus& amocnum opidum Cildinga.arx, acmunimcntfi rcgni
Danix,Holfatix contcrminum. Nam amnis, qui praeterlabitur,Ranix Regnum a Ducatu
Slefuicenfidifterminat.Nomenobtinerecreditur a colle& fyluula collisfita,prout ipfa
!oci infigniadcmonftrarc vidcntur» qux funtaquila in collenidificans'&arbor in valleex
crefcens, vndc Appellationem Danicam C olling.fiue vt ali j pronunciant, Colding fbrtita
eft. Opido verb initmm pifcatorum hunc locum occupantium.tabcrrtx dedciuntfad quas
paulatim multamercatorumxdificiaacceflerunt, quipropterinfigrtempOrtum.&tutam
nuiium ftationem, aliafq; maris, & loci commoditatcs, huc confluxerunt, vndecollc&a
tandem multitudine,populi focietas,vrbanis & ciuicis priuilcgijs donata,excrcuit.Ita Col-
lingefi comunitati.profidelibus impefis feruitijs, immunirates & priuilegia primu coceflit
Voldcmarus m.Danix Rex fub tali Vcrborum forma,VoldcmarusDeigratia, Danorum &Slauorum Rcx,omni-
bus prxfens fcriprum cerncntibus falutcm in Domino fempiternam: Tenorc prxfentium conftare volumus vni-
ucrfis.quod nos dilc&is vi llanis noftris in Colling, Exigentibus eorii fidclibus fcruitijs prxdifceflbribus noftris Rc-
gibus Danix impenfis,& nobis impendendis,omnes libcrtates,gratias,& iura ciuilia, qux, & quas a di&is anteteflb-
ribusnoftris, abantiquo habuerunt, eiscupimus&concedimus, &c. DatxCollingxdieS.MarixMagdalenxfub
figillonoftro m.cCc.xxvii. Eadem priuilegia fequentes cx ordincDanorum Regcs,diucrfistcporibusconfirma-
runt,NimirumLhriftophorusm Bauarus m ccccxLii.Chriftianusprimus m.cccc.lii. Idemetiam Chriftianus
aliapriuilegiaprioribusaddidit,pcculiariInftrumentocxhibito,EtdatoHaderslebijanno M.cCcC.lxxi Quin &
tertioinftrumento, eodeannodato, fuam erga Coldingenfes propcnfamafFcdionedcclarauit,qu6magnaiurifdU
ftionis autloritatem, non intra mccnia tantum, fed foris etiam late conccflit, Cuius quidem Rcgis benignitatem,
eiufdem regni fucceflbrcs confirmarunt,Vt,Rcx Iolnes m. cccc.xC.iv.FridericusI.anno m D.xxv. Chriftianus
lll.anno l54o.Demum etia Fridericus II.Et prxdifcefforu fuorum gratias confirmauk,& vtili.lxtoq, munere eafdc
adauxit,dum lata camporum planiticpecori pafcendo Coldingenies,pro regia magnificcntia fua,donauit. Atquc
his quide" tot Regum priuilegijs & immunitatib.amccniflimu hoc opidu in hodiernum vfq; dicm foeliciter floret.
In colle, vndeopido nomen.arx percclcbris AquilacBurgu nuncupata magnifico fplcndorc fclateconfpicien-
dam exhibet.Cuius praccipua aedificia ad Scptcntrionem tcrgcntia C hriftophorus Bauarus.cius nominis lli.Danie_
Rex, a fundamentis cxcitauit: Prxter alia documenta, argumento funt Bauarica infignia incolumnis, fub Danicis
fcutisincifa.Pofttepora vcroChriftophoriRegis.rcliquaarcisftrutlurafubChriftianoill.annofalutis m.d.xlvi.
inchoata,abcodemanno m.d.LViii.hcroicamagnificentiaeftabfoluta.HortoelcgantiDorothcaRegina, &vi-
uario ampliflimo, in quo omnisgeneris fcrc conferuantur, Fridericus II hanc arce elcganti ornatu condecbrauirv
Quam foelici etiam ortu commendarunt, Ioannes iunior, Holfatix duxChriftiani tcrtij filius, & Dorothea ciufdS'
filia ducis GuilielmiLuncburgcnfis cdiunx. Elifabctha ctiaFriderici Il.primOgenitaanno i573.Vldaricus, & Augu-
fta filia >qux etiam eadS in a rce,per Baptifmum Chrifti rcgenerata,aliquot lxtitix dies,multis principibus viris, ibi«
dem exiftcntibus dcdit: vt Epifcopo Bremcnfi. Henrico Duci Saxoniae; Marchioni Georgio, Friderico,& alijs.
Tcmplum vnum opidum habet^quodScreniflimusFridcricusII. EtSophiaregina oratoriopriuato,elcganti
facello anno 1575 ampliarunt. Pari pietatis zelo Chriftianus rcx Nofocomion publicaeColdingefium vtilitati con-
ftruxitj Cuius anniuerfarios fumptusj Sercnitatis fuae filius Fridcricus 11. Danoru Rcx optimus, quo nemo Reipub.
amantior,nemo apud populum,ab omni hominum memoria defideratur,ampliorcs reddidit-
Dorothea Dani^Rcgina,poft defun&um mafitum Chriftianum, adiuuentutem bcnc formandamColdingx
fcolam conftruxit^annofalutis 1566. Quam poftmodum Fridericus Il.propatcrnaInfubditos&Daniamafte&io-
nc,annuo cenfu ampliauit, & duodccim alumnorum ftipendi js auxit.
Pons Coldingac vnicus cft, cx quo totus rcalis tra&usopido vicinus, nomen habet & Broheritfiue, vt vulgus
Danicumloquitur,B>ofcherrif,nuncupatur.Hic ponsRegi Daniaeinftar fodinxmetallicxeft,quaauruconfc&um
affatim prxbeat, Quotquot cnim boum,& equotu capita pf eter alias merccs.ex hac Cimbrica Chcrfonefo in Hol-
fatiam ad Albim, ad Hanfeaticas ciuitates, ad diuerfaGermaniae Emporia &mcrcatusdcducuntur j in hocpontc
impcrialem talerum pcrfoluunt. Vndevc&igal inaeftimabilccolligitur.
Amnis ad mcridiem opidi mcenia allucns.Cimbriam ab Holfatia, limitis inftar,diftinguit,& pcr duo oftia al-
tcro ad Meridiem, aitcro ad Scptcntrioncm in mare balticum fe exonerat.
Edax Vvlcanirabies tcrColdingam miferedeformauit, qux,obcommodam loci oportunitatcm,priftinum
nitorem fcmpcr rccuperaum
COLDINCA LECTORI.
Traxerit vnde mtum nomtn vtntranda vetuftas, Prima dedit multk htc incunabula natk
Offertur fiquis, qutm didicijfe iuuat i Regum quos ejfet cemmemorare labor.
Is farie a ligno, nec non a collepropinqu» Hle pius exfpirans Chriftianus fata fubiuit,
Cenueniens nomen nouerit tjfe mihi. Cuius perpetuofama fuperfles erit.
Faruafuere mthi.fateor, primordia; namqtu Vnica, quafacrit inferutt cultibns, &dts
FaUere qtitpijces tnfidiando folent, Eft, mihi fupremi laude honora Dei.
Hi habuerefuat olttn,mihtcrtdt,tabtrnat, HinctameneximiumRex&ReginafaceUum
Et mihi tum certeglorta nuUafuit, lunxirt impenfit, fumptibut atque fuit.
NuncverbprtftantegofumReJpublicafaSta, Inquadefudet ftudijs addiclaiuuentus
Vt mta vix poftttgioriaparta mori. Ac informttur, Ntc fcholapulchra dtt!t.
Nam Itbertatts mthifunt a Regtbus ampU, Dorothea hancftruxit, mater dignifttma Re&k
Tempoributprifcit, & data iura pijt, Inclyta Danurum qui modofeptra tenet.
Hk Darita iunlios, quos magnapotentia fecit, Rex vero matrk pietate & fatla fecutus.
Quorumfamareplet folitvtramquedomum. Hanc ornat magtikfumptibus, atquefeuet.
Etmthi,quamonftrem,datafuntinftgnia: ntmpi, Tftmihi prtttrta,qu£,iumrtspofcitegenot
Arbor in ornatagramine valle vtrent. Excipit, infirmot, emeritosq^ domut.
Nidtficans in coUe ftmulIouk armiger ales.' Qutd de ponteloquar, qui vetttgalta magn*
Htscp, miht pojfum nomink tfjt mtmor. muiHo Regifupptdttare folet ?
iegia fpetlatur pr&ftans in coUe propinquo: Et qutd de portu ? nil certegratius iU»
Hac quoque nonnumerk esl reticenda mtn. Ad mtrcaturam ciuibut tjfe poteft,
Ham Regesftruxere duo, de nomine Cbrtfti
Ambobus nomtn queu liqutt ejfe fuum. ' 2