DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.16956#0061
granata;
RAN ATAM, primo vrbium Theatro, ex parte Meridioaali fpe&andam,ante annos aliquot exhibulnsm.qua
ifta vrbis Regio videtur, quae proprie, & vulgo Granata dicitur, Et in valle fita,pro maiore parte a mcrcatori-
bus, ciuibus, &opificit>us Hifpanisincolitur,aClero piriter, & Nobilirate. Nam ibi Epifcopatus &Cuna
quam Audientiam Regalem noroinant. Per quam & Daurus fluuius prsterlabitur, cuiusripas, fingulari vrbis
commodo,tin&ores&fullones,magnafrequentiaoccupant. VbietiamillavrbisRegio venufte fe exhibet,
quae Abuli(im di&a, a Mauris potiffimum incolitur. Nunc, quinto hoc vrbium Tomo, nobiliflimam & Re-
giam Granatenfem Vrbem, ad occidentalelatus contuendam fpe6tatoribusexhibemus, vbi etiam aliaetamfa-
mofse vrbis partes commpdevideri porerunt, Alhambranimirum, & Antiquendaj dequibushicqua?daro, &
Granatenfi bello explicabimus. ALHAMBRAin colle fita, oppidi magnitudinem, munitionem & tutelam
reprefentare videtur,eam Mauri.fiueaconditoreRubro, fiue a terra & lapidibus rubei coloris, Rubramnuti-
cupanr» DomuseftibiantiquaMaurorumRegia, magnitudine, & vaftitate fpe&abilis, qus defenfores qua-
draginta millia commodeadmittit,aquis,hortis.rebusque varijs, necefiitati, delicijs, & iucunditati inferuientlbus abundans. Ibi etiam Arx
nouaa PhilippoRegeexciraraeft,planefhipenda,&Regiamagnificentia, forma quadrata ex caeruleo lapide, fingulari archite&urae arti-
ficio. ad normam fe£to, aream habens rotundam, valdeelegantem&lam, &ambitum, triplicibus menianis lauaqueambulatione dt«
ftin&um, Haec meniana columnae, marmoreae venufto ordinedifpofitae, fuftentant:prout etiam multa, ac variaconclauia, in quorum inte-
riore ornatu,ars & fumptus decertare videntur.vniuerfam iftius Arcis ftrudturam,pro tantiRegisMagnificentia condecorant.HancGrsna-
ta?partemMauri & Hifpani mixtim inhabitant. Antiquerulapra?ftansetiam,&populofaGranataeRegioeft.Cuiusincolas.qui Maurifiint,
Antiquerulanos vocant, quosab Antiquera huc commigraffe ferunt. Hi byffum, holofericum, carmefinam, Damafcenam, variasqueprae-
ftantioris pretij telas,magno numero & quasftuconficiunt. AL V ESIN A,ob mirandam populi frequentiam,peculiarem etiam Gr.vnars
Regionem conltituit,Cuius porta in topographiavrbis expreffa videtur, per quam Maurorum Rex & Reychico, hoc eft paruulus nuncu»
patus egreffus, cum Chriflianorum potentiam declinaret, & in colle eonftitutus, magnificam, quam deferebatvrbem,triftis afpiciem, illa-
chrymari ccepit. Quod, vbi «egismatervideret.quae&ipfain fugafalutemquserebat, filiumaftata: Meritd, inquit, nuncpuerileserra
vrbem emittis lachrymas,in qua,tanquam vir,cordate pro Arisac focisdecertare piguit.Grauifllmum quidem Granatenfebellum grauifii-
maMauri ,exhocGranatenfi RegnoHifpanisintuleruntincommoda, ita ,vteorum expugnatio,quo difricilior,ita tardior extiterit. Et
tunc quidem, quando Msuro- iamdeuiftos, & profligatosHifpani exiftimarent, bellum multd crudeliusexarferit. Nam ex locis planis, ad
afperrimosmontes,quos vu'gus slpuxatrasnominat, Maurorum Duces,cum omnibusfuiscopijsaChriftianisadfaltyus^irensos, acerri-
moconfL&uprofligati, magnaquefuorum militumroultitudinecxfa,periexcentaferepaffuummilliafugientes,peruenerunt Hicexmon-
tium iugisaltisquerupibusjvelutexpropugnaculis&turribusingentiafaxadeuoIUentes.afcenfuqueChriftianosprohibentes fefedeicnie-
bant. Aquibus Chrift"anidaces,&omnesmilitesdiuturnitatebelli&roultisprslijsantegeftis, longaqueperfecutione iam defefli, uebris-
que faxis &tc-lis grauiter offenfi quum diurius ferre Lborem non potuiffent. cum fuis omnibus copijs difcefferunt, & vnufquifque Jomum
fuam ferecepir. Quorum difceffu Mauri valdelaerantes, quumaliquamdiuChriftianorumtimentesinfidias, in montibusfe continuiflent,
deinde iam Chriltianis ab{enribus,longcque remotis in campos planaque loca defcenderunt, & Cum multis alijs qui traiecerant ex Africa.
coniunfti.Granatam vrbern compluraqueoppida rmfusoccuparunt.Quorum,quipotentioreserant,plusvirtbusvalebant,regium nomen
vfurpantes, vrbem Granatam, omnium totius Hifpaniae ciuitatum maximam, domicilium habuere.
Hfautem Mauri, tantae vrbis, totiusque Granatenfis Regni in quo multae vrbes,oppida,& munitiora loca, freti potentia, longis excur*
fionibus.csdibuscaptiujtaribus & dirt pt?onibus,vicinis Hifpanis valde molefti fuerunt; Aded quidem, vt, dum Hifpania? Principes, Por-
tugalliae bello occupati tenerenrur,pacem cum Mauris ad certum tempus, interpofitis indurijs, conftituerint.Quas inducias paciss folenni-
ter cutn Barbaris, qui agreffr, rnalo prauoque ingenio,faedifragifemper, fallacesque fuerunr,ante ftatutum diem violaffent, Zaharam, m
t hriftianorum oppidum nodu, magno filentio venerunt, & per fcalas muris admotisingrefli, Chriftianos.quiproptercelebratasinducias
fina vllis excub'js fecun nudque dormiebant, impetu magno, & repentino, forib. impulfis, fraftis, & euullis, crudeliflime obtrucidarunt,
neque mulieribus parcentes ne^aepuei is.Eft enim Mauritanias in Chriftianos immanitas incredibtlis.Hac vfi fieuitia, in oppido capto,pra?-
fidiumrelinquunr, &f mili ir.i. ulentij,ad aliaChriftianorumoppidaprofecl;i,eodem modoininnocentesfieuierunt.
De hacMaurorumperfid aRex Ferdinandus&Ifabella prudentiflimi Principesfadicertiores, perinternuncios &Iitteras, Hifpaniae
potifiimum vero Betica;, &': arthag'u;en(is Prouincia; Proceres ad iuftum, & defenfiuum bellum, magno ftudio excitant. Itaque rebus ne-
ceffanjs,ad tantam expedironem fubit6 comparatis,tum ftatim Granatenies Mauros tentarunt, ad quod vires iplbrum ftatim non fufficie-
bant,fed Alhamum oppidum cum Ar< enofturno temporeoccuparunt, diftat ab vrbeGranatanonamplius o<5to & viginti millib psffuum.
Deind&, poft aliquanti temp(>ris int: rua! luro, Cordubae nouo conflato exercitu, Loxam, Maurorum ciuitatem magnam,natura loci.prsfi-
dioquehominummuniriffimam ,non fined ffivUltate^ijfdemjRegeFerdinando&Ifabella DucibusChriftianiexpugnant. Quam ciuita-
tem, cum effet magna, & Grana*s propinqua, copiofo prslidio muniunt. Atquehis quidem fcelicibus diuerfarum vicl:oriarum fucceflibus
Chriftianianimati, reliqua iftiusRegnioppida. &firmiora IocaGranarjevicina,tentant,atquetam multapaulatimexpugnant, vtciuitates
quatuordecim.centumq; oppida,& arces complures poteftatis fuae fecerint. Aded quide, vt Granata, etfi long£ maxima & populofa ciuitas,
expugnatis tot locis,iola quati corpus fine membris, arborfine ramis, &mater orbata liberis remanferit. Ettum quidem Rex Ferdinandus
cum magnis Hifpanorum copijs, Granata proficifcitur, cuius priro^m agros ingreffus, eos igne, ferroquevaftauit. Quod diuerfotempore,
iteratisexcurfiombus fecit: fed& in locoGranataspropinquo, quem GofconMaurivocabant, diftanteaGranatapaffuum millia circiter
ofto, caftra locauit, quin & nouam ibi vrbem, quadrangulari forma, nomine fanfts Fidei, ingenti labore ac fumptu, valide munitam xdv-
ficauit.Tunccerte maximam gloriam: Regiamquebeneuolentiam merueYeftrenui iftius belli duces &equitesfortiffimi, qui Mauros Gra-
natenfes, ad tantum impcdiendum opus acerrimc irruentes. non finc fufo fanguine propulfabant, & equeftres hoftium copias, quotidianis
praelijsminuebanr, adco, vtMaurisexequorum quinquemillibus,vixtrecentifupereffent. QuasresnimirumGranatenfis belli finemin-
uenit.Granataenamque rcx, Boabdelisfuisequitibus,vicinisqueomnibusciuitatibusamiflis,&depopuIatisagris,cum intraGranataemu-
rosingentemmultitudinem, &hominumrailliafereducenta,finecommeatibusalerenonpoffet,&omnifpefubfidijdeftitutus,defacien-
da deditione cogitauit. Et tandem,extrema neceffitate cogente,per internuncios vkro.citroque m iffos.aequas deditionis conditiones ab Al-
fonfo Rege impetrauit. Et fic aegia dignitate, tituloque priuatus Kalendis Ianuari js, anno Chriftianas falutis 14^1. Granatae portis reclufis,
rnagnum t. hriftianorum militum numerum in Granatam vrbem, & in Alhambramrecepit, regia?quedomusturres, vrbis portas,& omnia
rounitioralocaChriftianorumprselidijsaflignauit. Pofteroque diemane, captiuos Chriftianos complures compedibus vinculisque folu-
tos, cum quingentis oblidibus, quos fe daturum pa&us fuerat, ad Catholicos principes mifit in caftra. Reges autem Catholici cum per ten-
toriadiftributosobiidesobferuaridiligenter,&honorific^traftariiufliffent, ad captiuos Chriftianos, qui, Benediftus Dominus Deus
Ifrael .decantabant, conuerfi.cum flentes & toto corporis habitu & vuhus effigie deformatos afpexiffent, eorum fortem miferantes, omnef
indutos rebusque neccflarijs adiuuantes, ad fua* domos ire iufferunt.
Et hacrationeGranatenlebellum Annoxn8/.fa»liciter corptum,decemannorum tempore,diuina fauente clementia,faeliciusfinitum
efl: LtMauri.immaniflimiChriftianaReligionis hoftes,qui vltrafeptingentosannos,hocRegnumtenuerunt,fubacl:ifunt.Dequoquidem
bello eruditiflimi viri volumina,& eleganres libros fcripferunt,PetrusSanfteramus Siculus ciuis Meffanus. Ferdinandus Pulgaruus, Hifpa^
nic^,CuiushiftoriaminLatinum fermonem Antonius Nebriffenfis: Petrus Martyr Protonotarius. Gonfalus Aiora CordubenfisRegius
hiftoricus. Alphonfus Palentinus. Triltanus Syluius, & Lucius Mtfinxus Siculus.
H
RAN ATAM, primo vrbium Theatro, ex parte Meridioaali fpe&andam,ante annos aliquot exhibulnsm.qua
ifta vrbis Regio videtur, quae proprie, & vulgo Granata dicitur, Et in valle fita,pro maiore parte a mcrcatori-
bus, ciuibus, &opificit>us Hifpanisincolitur,aClero piriter, & Nobilirate. Nam ibi Epifcopatus &Cuna
quam Audientiam Regalem noroinant. Per quam & Daurus fluuius prsterlabitur, cuiusripas, fingulari vrbis
commodo,tin&ores&fullones,magnafrequentiaoccupant. VbietiamillavrbisRegio venufte fe exhibet,
quae Abuli(im di&a, a Mauris potiffimum incolitur. Nunc, quinto hoc vrbium Tomo, nobiliflimam & Re-
giam Granatenfem Vrbem, ad occidentalelatus contuendam fpe6tatoribusexhibemus, vbi etiam aliaetamfa-
mofse vrbis partes commpdevideri porerunt, Alhambranimirum, & Antiquendaj dequibushicqua?daro, &
Granatenfi bello explicabimus. ALHAMBRAin colle fita, oppidi magnitudinem, munitionem & tutelam
reprefentare videtur,eam Mauri.fiueaconditoreRubro, fiue a terra & lapidibus rubei coloris, Rubramnuti-
cupanr» DomuseftibiantiquaMaurorumRegia, magnitudine, & vaftitate fpe&abilis, qus defenfores qua-
draginta millia commodeadmittit,aquis,hortis.rebusque varijs, necefiitati, delicijs, & iucunditati inferuientlbus abundans. Ibi etiam Arx
nouaa PhilippoRegeexciraraeft,planefhipenda,&Regiamagnificentia, forma quadrata ex caeruleo lapide, fingulari archite&urae arti-
ficio. ad normam fe£to, aream habens rotundam, valdeelegantem&lam, &ambitum, triplicibus menianis lauaqueambulatione dt«
ftin&um, Haec meniana columnae, marmoreae venufto ordinedifpofitae, fuftentant:prout etiam multa, ac variaconclauia, in quorum inte-
riore ornatu,ars & fumptus decertare videntur.vniuerfam iftius Arcis ftrudturam,pro tantiRegisMagnificentia condecorant.HancGrsna-
ta?partemMauri & Hifpani mixtim inhabitant. Antiquerulapra?ftansetiam,&populofaGranataeRegioeft.Cuiusincolas.qui Maurifiint,
Antiquerulanos vocant, quosab Antiquera huc commigraffe ferunt. Hi byffum, holofericum, carmefinam, Damafcenam, variasqueprae-
ftantioris pretij telas,magno numero & quasftuconficiunt. AL V ESIN A,ob mirandam populi frequentiam,peculiarem etiam Gr.vnars
Regionem conltituit,Cuius porta in topographiavrbis expreffa videtur, per quam Maurorum Rex & Reychico, hoc eft paruulus nuncu»
patus egreffus, cum Chriflianorum potentiam declinaret, & in colle eonftitutus, magnificam, quam deferebatvrbem,triftis afpiciem, illa-
chrymari ccepit. Quod, vbi «egismatervideret.quae&ipfain fugafalutemquserebat, filiumaftata: Meritd, inquit, nuncpuerileserra
vrbem emittis lachrymas,in qua,tanquam vir,cordate pro Arisac focisdecertare piguit.Grauifllmum quidem Granatenfebellum grauifii-
maMauri ,exhocGranatenfi RegnoHifpanisintuleruntincommoda, ita ,vteorum expugnatio,quo difricilior,ita tardior extiterit. Et
tunc quidem, quando Msuro- iamdeuiftos, & profligatosHifpani exiftimarent, bellum multd crudeliusexarferit. Nam ex locis planis, ad
afperrimosmontes,quos vu'gus slpuxatrasnominat, Maurorum Duces,cum omnibusfuiscopijsaChriftianisadfaltyus^irensos, acerri-
moconfL&uprofligati, magnaquefuorum militumroultitudinecxfa,periexcentaferepaffuummilliafugientes,peruenerunt Hicexmon-
tium iugisaltisquerupibusjvelutexpropugnaculis&turribusingentiafaxadeuoIUentes.afcenfuqueChriftianosprohibentes fefedeicnie-
bant. Aquibus Chrift"anidaces,&omnesmilitesdiuturnitatebelli&roultisprslijsantegeftis, longaqueperfecutione iam defefli, uebris-
que faxis &tc-lis grauiter offenfi quum diurius ferre Lborem non potuiffent. cum fuis omnibus copijs difcefferunt, & vnufquifque Jomum
fuam ferecepir. Quorum difceffu Mauri valdelaerantes, quumaliquamdiuChriftianorumtimentesinfidias, in montibusfe continuiflent,
deinde iam Chriltianis ab{enribus,longcque remotis in campos planaque loca defcenderunt, & Cum multis alijs qui traiecerant ex Africa.
coniunfti.Granatam vrbern compluraqueoppida rmfusoccuparunt.Quorum,quipotentioreserant,plusvirtbusvalebant,regium nomen
vfurpantes, vrbem Granatam, omnium totius Hifpaniae ciuitatum maximam, domicilium habuere.
Hfautem Mauri, tantae vrbis, totiusque Granatenfis Regni in quo multae vrbes,oppida,& munitiora loca, freti potentia, longis excur*
fionibus.csdibuscaptiujtaribus & dirt pt?onibus,vicinis Hifpanis valde molefti fuerunt; Aded quidem, vt, dum Hifpania? Principes, Por-
tugalliae bello occupati tenerenrur,pacem cum Mauris ad certum tempus, interpofitis indurijs, conftituerint.Quas inducias paciss folenni-
ter cutn Barbaris, qui agreffr, rnalo prauoque ingenio,faedifragifemper, fallacesque fuerunr,ante ftatutum diem violaffent, Zaharam, m
t hriftianorum oppidum nodu, magno filentio venerunt, & per fcalas muris admotisingrefli, Chriftianos.quiproptercelebratasinducias
fina vllis excub'js fecun nudque dormiebant, impetu magno, & repentino, forib. impulfis, fraftis, & euullis, crudeliflime obtrucidarunt,
neque mulieribus parcentes ne^aepuei is.Eft enim Mauritanias in Chriftianos immanitas incredibtlis.Hac vfi fieuitia, in oppido capto,pra?-
fidiumrelinquunr, &f mili ir.i. ulentij,ad aliaChriftianorumoppidaprofecl;i,eodem modoininnocentesfieuierunt.
De hacMaurorumperfid aRex Ferdinandus&Ifabella prudentiflimi Principesfadicertiores, perinternuncios &Iitteras, Hifpaniae
potifiimum vero Betica;, &': arthag'u;en(is Prouincia; Proceres ad iuftum, & defenfiuum bellum, magno ftudio excitant. Itaque rebus ne-
ceffanjs,ad tantam expedironem fubit6 comparatis,tum ftatim Granatenies Mauros tentarunt, ad quod vires iplbrum ftatim non fufficie-
bant,fed Alhamum oppidum cum Ar< enofturno temporeoccuparunt, diftat ab vrbeGranatanonamplius o<5to & viginti millib psffuum.
Deind&, poft aliquanti temp(>ris int: rua! luro, Cordubae nouo conflato exercitu, Loxam, Maurorum ciuitatem magnam,natura loci.prsfi-
dioquehominummuniriffimam ,non fined ffivUltate^ijfdemjRegeFerdinando&Ifabella DucibusChriftianiexpugnant. Quam ciuita-
tem, cum effet magna, & Grana*s propinqua, copiofo prslidio muniunt. Atquehis quidem fcelicibus diuerfarum vicl:oriarum fucceflibus
Chriftianianimati, reliqua iftiusRegnioppida. &firmiora IocaGranarjevicina,tentant,atquetam multapaulatimexpugnant, vtciuitates
quatuordecim.centumq; oppida,& arces complures poteftatis fuae fecerint. Aded quide, vt Granata, etfi long£ maxima & populofa ciuitas,
expugnatis tot locis,iola quati corpus fine membris, arborfine ramis, &mater orbata liberis remanferit. Ettum quidem Rex Ferdinandus
cum magnis Hifpanorum copijs, Granata proficifcitur, cuius priro^m agros ingreffus, eos igne, ferroquevaftauit. Quod diuerfotempore,
iteratisexcurfiombus fecit: fed& in locoGranataspropinquo, quem GofconMaurivocabant, diftanteaGranatapaffuum millia circiter
ofto, caftra locauit, quin & nouam ibi vrbem, quadrangulari forma, nomine fanfts Fidei, ingenti labore ac fumptu, valide munitam xdv-
ficauit.Tunccerte maximam gloriam: Regiamquebeneuolentiam merueYeftrenui iftius belli duces &equitesfortiffimi, qui Mauros Gra-
natenfes, ad tantum impcdiendum opus acerrimc irruentes. non finc fufo fanguine propulfabant, & equeftres hoftium copias, quotidianis
praelijsminuebanr, adco, vtMaurisexequorum quinquemillibus,vixtrecentifupereffent. QuasresnimirumGranatenfis belli finemin-
uenit.Granataenamque rcx, Boabdelisfuisequitibus,vicinisqueomnibusciuitatibusamiflis,&depopuIatisagris,cum intraGranataemu-
rosingentemmultitudinem, &hominumrailliafereducenta,finecommeatibusalerenonpoffet,&omnifpefubfidijdeftitutus,defacien-
da deditione cogitauit. Et tandem,extrema neceffitate cogente,per internuncios vkro.citroque m iffos.aequas deditionis conditiones ab Al-
fonfo Rege impetrauit. Et fic aegia dignitate, tituloque priuatus Kalendis Ianuari js, anno Chriftianas falutis 14^1. Granatae portis reclufis,
rnagnum t. hriftianorum militum numerum in Granatam vrbem, & in Alhambramrecepit, regia?quedomusturres, vrbis portas,& omnia
rounitioralocaChriftianorumprselidijsaflignauit. Pofteroque diemane, captiuos Chriftianos complures compedibus vinculisque folu-
tos, cum quingentis oblidibus, quos fe daturum pa&us fuerat, ad Catholicos principes mifit in caftra. Reges autem Catholici cum per ten-
toriadiftributosobiidesobferuaridiligenter,&honorific^traftariiufliffent, ad captiuos Chriftianos, qui, Benediftus Dominus Deus
Ifrael .decantabant, conuerfi.cum flentes & toto corporis habitu & vuhus effigie deformatos afpexiffent, eorum fortem miferantes, omnef
indutos rebusque neccflarijs adiuuantes, ad fua* domos ire iufferunt.
Et hacrationeGranatenlebellum Annoxn8/.fa»liciter corptum,decemannorum tempore,diuina fauente clementia,faeliciusfinitum
efl: LtMauri.immaniflimiChriftianaReligionis hoftes,qui vltrafeptingentosannos,hocRegnumtenuerunt,fubacl:ifunt.Dequoquidem
bello eruditiflimi viri volumina,& eleganres libros fcripferunt,PetrusSanfteramus Siculus ciuis Meffanus. Ferdinandus Pulgaruus, Hifpa^
nic^,CuiushiftoriaminLatinum fermonem Antonius Nebriffenfis: Petrus Martyr Protonotarius. Gonfalus Aiora CordubenfisRegius
hiftoricus. Alphonfus Palentinus. Triltanus Syluius, & Lucius Mtfinxus Siculus.
H