Burkhäuser, Nikolaus; Göbhardt, Tobias [Oth.]; Nitribitt, Franz Ernst [Oth.]: Institutiones Metaphysicae (Pars 3): De Deo, Sive Theologia Naturalis (Bambergae Et Wirceburgi: Sumptibus Tobiae Goebhardt, 1774) [VD18 90785061]

88 Partis III. Sectio I.
nulla calliditate effici poffit. Et denique in illis le-
gislatorum mendaciis revera etiam aliquid veri ine-
rat. Quemadmodum enim ethnici, cum liberos
suos notitia faisorum Numinum imbuebant, illos
simul etiam veritatem aliquam docebant, scilicet
Deum aliquem existere; ita quoque legislatores il-
li veritatem aliquam mendaciis illis quali obvolutam
populis proponebant, hanc nimirum, legum suarum,
quas ipsis praescriberent, audio rem Deumipsum effe:
nam illud de magna saltem legum illarum parte ve-
rissime dici poterat, cum multae omnino justae &
sandfae, atque ex ipso jure naturae, quod a Deo ipso
constitutum est, depromptae fuerint.
At certe, inquiunt, persuasio illa ex metu
©riri potuit, quemadmodum antiquissimus Poeta ce-
cinit : Primus in orbe Deos secit timor, ardua coelo
sulmina cum caderent. Cum nimirum homines fulgu-
ra & fulmina, procellas, grandines, eluviones, mo-
tus terrae, incendia, pesles, aliasque calamitates
timerent, facile fieri potuit, ut sibi persuaderent,
esse summum aliquod Numen, a quo, si ejus favo-
rem precibns, ac votis, atque sacrificiis captarent,
malis hisce liberari pollent. Sed nihil sane futilius
dici pollet. Nam si homines solus hic timor eo ade-
git, ut sibi Deum aliquem esse persuaderent, id fibi
persuaserunt, tametsi nullum omnino argumentum ha-
berent, quo sibi illud persuaderent5 evidens enim
esl, timorem illum per se cum exislentia Dei non ita
effe connexum, ut haec ex ipso intelligatur:, igitur,
Deum effe, finxerunt, ut sb eo beneficia percipe-
rent, tametsi probe intelligerent, se id tantummodo
fingere: & hinc illa tam universalis, tam slabilis,
t^m inaxs sperabilis persuasio de Deo, qua ita in ho-
minum animis inveteravit, ut nec dodti ejus falsita-
tem