Burkhäuser, Nikolaus; Göbhardt, Tobias [Oth.]; Nitribitt, Franz Ernst [Oth.]: Institutiones Metaphysicae (Pars 3): De Deo, Sive Theologia Naturalis (Bambergae Et Wirceburgi: Sumptibus Tobiae Goebhardt, 1774) [VD18 90785061]

ggS Partis III. Sectio III.
3. Causa creata necessariae,si veram vim agen-
di habeant, quod in Physica demonstrabimus, sine
dubio perpetuum quendam nisum, & quasi conatum
agendi habent, qui utique etiam promotio & pra?-
determinatio physica appellari potest, si illis a Deo
instar accidentis inditus sit. Sed rursus incertum
est, an ille non necessaria quadam & naturalis cau«
sarum illarum proprietas sit: ergo & incertum est,
an is revera prsmotio vel pradeterminatio physica
sit, nec ne.
Atque sic manlfeste patet, generatim tum de
causis creatis liberis, tum de neceffariis prorsus in-
certum esse, an illa revera a Deo ad agendum physi-
ce prsmoveantur, vel pradeterminentur. Nam id
certe inde colligi, & velut a priori demonstrari non
potest, quod Deus causa prima & universalis, pri-
musque & universalis motor sit. Sicut enim Deus
causa prima & universalis, primusque & universalis
motor est, licet non omnia solus agat; ita quoque
evidens est, eum nihilominus verissime causam pri-
mam & universalem, primumque & universalem
motorem esse, quia cateras causas omnes summa sua
efficacitate procreavit, atque ad omnes illarum aftio-
nes immediate & physice concurrit, licet eas non
etiam physice ad agendum promoveat & prsdetermi-
net.


Caput III.
DE PROVIDENTIA DEI, ET GUBER-
NATIONE MUNDI.
426. T^efixitio I. Qui a£h’ones cautarum
JLz leu iiecessariarum, leu liberarum,
P°-