Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Cahier, Charles; Martin, Arthur
Mélanges d'archéologie, d'histoire et de littérature (Band 3,1): Nouveaux mélanges ... sur le moyen âge : curiosités mysterieuses ; 1 — Paris, 1874

DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.33620#0119
Overview
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
95

RELIQUAIRE DE TONGRES (PL. VIIl).
il a été comme le ministre on l’instrument de rites, d’événements et de prédictions
qui prophétisaient le Rédempteur; mais il en perçait à peine le voile, et tourna le dos
à la réalisation lorsque le Messie s’est manifesté. Le second porteur qui marche les yeux
constamment dirigés vers son précieux fardeau, c’est le peuple des Gentils venu après
l’autre, et plus heureux par la foi qui lui a été transférée1 au détriment des fils
d’Abraham. Le graveur avait évidemment cela en vue quand il différenciait, à l’aide du
chapeau, les deux hommes de sa petite scène ~.

1. Vitraux de Bourges, § 31 (p. 50, sv.).
Isidor. in Numer., cap. xv (ed. Arevalo, t. V, A41, sq.) :
« Duodecim exploratores mittuntur ad terrain sanctam.
» Boiras referturinligno,et Christi passio demonstratur...
» 111e autem boiras uvæ, quem in ligno pensilem medio duo
» addnxere vectores, quid significat? Botrus iste pendense
» ligno, utique Christus ex ligno crucispromissus Gentibus
» salutaris... Duo bajuli qui sub onere botri illias incede-
» bant, populus est uterque; cujusprior judaicus,cæcus et
» aversus, ignarus pendentis gratiæ, et pressus onere sus-
»pensi... Qui vero posterior veniebat, populi Gentium
» gerebat figuram : qui credens, et Christum anle oculos
» habens, semper eum portans videt; et quasi servus domi-
» num, et discipulus magistrum, sequitur. Elc. »
2. Ayant montré comme à satiété, dans l’explication des
Vitraux de Bourges (surtout p. 19-127), l’habitude qu’on
avait au moyen âge de se rappeler tous ces enseignements
des saints Pères, je n’ai voulu ni répéter ici les nombreuses
citations faites à ce sujet, ni en ajouter de nouvelles dans
une question hors de toute controverse ; mais, pour ceux
qui n’auraient pas à leur disposition cette espèce de réper-
toire, voici encore le témoignage d’un compilateur trop
peu connu (Honorius d’Autun ou d’Augsbourg, Specul.
Ecclesiœ, 1531, fol. 96, sqq.) :
« Istis diebus, carissimi,
Recolimus passionern Domini
Qua nos ab æternæ mortis cruciatu et potestate diaboli liberavit;
Et ideo, Patri nos reconcilians, perenni gloria ditavit.

Hoc multis figuris olim præcessit,
Hoc propheticus sermo mullifarie expressit.

Abel agnum Dco in sacrificium obtulit,
A fratre innocens occisus occubuit;
Sed sanguis ejus de terra ctamorem extulit.
Ita Christus corpus suum Deo Patri in sacrificium obtulit,
A judaico populo, suo fratre, innocens pro nobis occisus occubuit.
Cujus sanguis de terra clamat;
Quia Ecclesia, suscepto ejus sanguine, laudes Deo resonat.

Abraham ex præcepto Domini filium suum in sacrificium offerens,
Duos servos cum asino in civitate (convalle ?) reliquit ;
Ipsecumfilio montem ascendens,
Constructo altari [ligna superstruxit ?],
Et Isaac desuper ligatum posuit.
Qui (quem ?) arrepto gladio macfare voluit,
Sed angélus de cœlo damans parcere jussit ;
Abraham, respiciens, arietem inter vepres cornibus hærentem
[ vidit ;

Hune in sacrificio obtulit,
Ipse cum filio abiit.
Abraham, qui Isaac sacrificavit.
Est Deus Pater qui Filium suum pro nobis immolavit.
Omne sæculum figuras præcedentium miretur,
Dum tam certa significatio sequentium in eis expressa comprobatur.
Eodem namque loco quo Abraham altare construxit,
Eodem post Salomon templum constitué ;
Et eo loco quo aries cornibus inter vepres hæsit,
Eo crux Christi fixa stetit.
In cujus cornibus ipse inter Judæos, ut inter vepres, hæsit.
Duo servi qui cum asino exspectant,
Sunt duo populi (ex regnis Israël et Juda) qui in stullitia adhuc
[persévérant ;
Porro verus Isaac pro nobis jam est immolatus,
Jam in dextera Dei exaltatus ;
Judaicus vero populus, cum asino stultitiæ exspectans, lioe salu-
[tari sacrificio est privatus.

Populus in Ægypto a Pharaone affligitur,
Et Moses ad liberandum eum mittitur.
Hic jussit agnum immaculatum décima die primimensis includi.
Et XIV die ad vesperam a populo immolari ;
Cujus sanguine ostia domorum in modum crucis signarent,
Dum eum... in utroque poste ponerent.
Hoc signo viso angélus pertransiens, primogenita Ægyptiorum
[percussit,
Et Dominus populum suum... in lætitia et exultatione eduxit.

Aquam de petra bis percussa eis produxit (Moses),
Quæ eis usque ad terram promissam comitata protluxit.
Quidam eorum contra tôt bénéficia ingrati murmuraverunt,
Et ab ignitis serpentibus perierunt.
Quam ob rem populo clamante,
Et Mose ad Dominum orante,
Jussit Dominus ut æreus serpens suspenderetur
Quem percussi a serpentibus inspicientes, a morte eriperentur,
Terræ autem appropinquantes'
Duodecim exploratores miserunt ;
Qui, totam terram lustrantes,
Ad indicium oplimæ terræ, de fruclu ejus ad multitudinem detu-
[lerunt.
Nam botrum præciderunt,
Quem duo viri in vecte portaverunt.

Hoc totum sic nobis exponitur :
Populus [electorum?] in hoc mundo opprimitur.
Et Christus ad liberandum eum a Pâtre mittitur.
 
Annotationen