Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Cahier, Charles; Martin, Arthur
Mélanges d'archéologie, d'histoire et de littérature (Band 3,1): Nouveaux mélanges ... sur le moyen âge : curiosités mysterieuses ; 1 — Paris, 1874

DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.33620#0208
Überblick
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
178

MÉLANGES D’ARCHÉOLOGIE.


Un autre chapiteau, à Bâle encore, a pour pendant la sirène1; de même qu’à
Fribourg en Brisgau la sirène et le chariot aérien d’Alexandre se correspondent assez
clairement dans la pensée de l’architecte 2. On se proposerait donc d’y prévenir les spec-
tateurs contre les causes d’in-
fidélité au Maître souverain :
fausse force qui prétend nous
affranchir de Dieu, et lâcheté
véritable qui nous asservit aux
convoitises de l’esprit ou des
sens. Révolte, en somme, qui
abaisse l’humanité pour résultat
réel, en nous rendant esclaves
des créatures.
Ici (Bâle, toujours) les griffes
des dragons séducteurs ne s’at-
taquent plus aux oreilles de
l’homme tenté. Cette variante
doit-elle être prise comme une
licence du statuaire qui modi-
fiait son programme, en homme préoccupé surtout de l’ornementation et d’un peu de nou-
veauté ? 11 se pourrait qu’on eût plutôt voulu nous peindre un moment où la tentation

» Domino speranda, efiam in psalmo (cxl, 3) canilur :
» Pone, Domine, custodiam ori meo... Parum quippe est os
» corporis continere... Inlus est enim os cordis... Multa
» corporis ore non dicimus, et corde clamamus ; nullum
» autem procedit rei alicujus ex ore corporis verbum, cu-
» jus est in corde silentium. ïndeigitur quod non emanat,
» foris non sonat; quod vero emanat inde, si malum est,
» etsi non moveat linguam, inquinat animam. Etc.
» -Quum dixisset : Pone, Domine, custodiam ori meo
» et ostium continentiœ circum labia mea; continuo sub-
» didit : Ne déclinés cor meum in verba maligna. Declinatio
» cordis quid est, nisi consensio ? Nondum enim dixit quis-
« quis in corde occurrentibus suggestionibus... nulla cor-
» dis declinatione consensit. Si autem consensit, jam corde
» djxit, etiamsi ore non sonuit; etiamsi manu vel qualibet
» corporis parle non feeit, fecit tamen quod cogitatione
» faciendum sibi esse jam statuit : divinis legibus reus,
« quamvis humanis sensibus absconditus; verbo in corde
» dicto, nullo facto per corpus admisso. Nequaquam vero
» membrum foris movisset in facto, cujus facti initium
« nonpræcessisset in verbo. Neque enim mendaciter scrip-
» tum est: Initium omnis operis verbum. Multa quippe ho-
» mines faciunt ore clauso, quieta lingua, voce frœnata;
» sed tamen nihil agunt corporis opéré, quod non prius
» dixerint corde. Etc.
» .Habet os interius homo interior, et hoc discernit
» auris interior. Deinde jam relicto oris nomine, quod po-
rt test et de corpore intelligi, apertius quid dicat ostendit
» (Chris tus) : De corde exeunt, inquit, cogitationes malœ,
» homicidia, adulteria, fornicationes, furta... hœc sunt quæ
» coinquinant hominem... Si enim quia potestas non datur

» vacat manus ab hominis interfectione, numquid ideo
» mundumestab scelere cor homicidæ?... Aut si casta est
» quam vult adulterare non castus, ideo eam non est in
» corde mœchatus ? Etc.
» .Est ergo in nobis peccati concupiscente quæ non
» est permittenda regnare ; sunt ejus desideria quibus non
» est obediendum, ne obedientibus regnet. Etc.
» Sunt ergo in nobis desideria mala, quibus non consen-
» tiendo non vivimus male; sunt in nobis concupiscentiæ
» peccatorum, quibus non obediendo non perficimus ma-
» lum... — Non sic fuimus in Adam antequam natura,
» suo deceptore audito ac secuto, suum contemsisset atque
» offendisset auctorem. Etc. »
Id. in psalm. xlviii, serm. î, n° 6 : «Diabolus calcanéum
» tuum observât... ut dejiciat te... Tu observa caput
» illius. Quod est caput illius? Initium malæ suggestionis.
» Quando incipit mala suggerere, tune repelle antequam
» surgat delectatio, et sequatur consensio ; et tune vitabis
» caput ejus... Quare autem Evæ hoc dixit (Gen. ni, 15)?
» Quia per carnem labitur homo. Eva nobis interior, caro
» nostra est... Quia ergo quo modo ilium hominem Adam
» per Evam supplantavit, sic diabolus per carnem vult nos
» supplantare ; etc. »
Cf. Augustin. inJoann., tractat. ii, vers. fin. ; eiinps. cm,
serm. iv,n° 6 (Opp. t. III, P. II, p. 303 ; et t. IV, p. 1170, sq.).
— Item, De sermone... in monte, libr. I, cap. cxn, n° 34
(t. III, P. II, p. 179, sq.).—Item, in psalm. xxxiii, enarr. I,
n° 9 (t. IV, p. 213, sq.).
1. Cf. supra, h. t., p. 142, grav. B. — Maxim, taurinens.
Homil. xlix (Romæ, p. 151-154). — Gerhoh.mps. xxi, 8; etc.
2. Item supra, p. 167, fig. K; et 142, fig. B; etc.
 
Annotationen