DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.21666#0035
poważnym uszkodzeniom i obecnie wmurowane jest w ścianę kościoła w dwóch
osobnych fragmentach (ił. 11). Jedną część stanowi właściwa płyta z wyobrażeniem
zmarłego klęczącego pod krucyfiksem oraz dwiema scenkami typologicznymi w tle,
drugą — zwieńczenie z herbem miasta, podtrzymywanym przez anioła i dwa putta
w zbrojach rycerskich, napisem i datą wykonania dzieła: 1561 (epitafium zasłużo-
nemu dla miasta Tscheplowskiemu fundował magistrat).
Mimo niewątpliwego podobieństwa do poprzedniego, omawiane epitafium wy-
kazuje jak gdyby pewien postęp w wykonaniu, co uderza zwłaszcza w silniejszej
plastyczności reliefu, choć nadal wiele tu schematyczności, np. w opracowaniu tła.
Epitafium burmistrza brzeskiego Andrzeja Clementa (zmarłego w 1573 r.) oraz
jego dwu żon wystawione zostało w 1562 r., ale niestety uległo zniszczeniu w czasie
ostatniej wojny i o jego wyglądzie informuje nas dziś jedynie dawna fotografia
(il. 10) Od poprzednich smuklejsze w swej strukturze aediculi (może ze względu
na konieczność pomieszczenia aż trzech tablic z napisami), zawierało w polu środ-
kowym relief z wyobrażeniem Ojca z rajem ^4<7ama. To pierwotnie polichro-
mowane epitafium posiadało dwukrotnie powtórzoną datę wykonania: na płycinach
po bokach gmerku oraz pod środkową tablicą z napisem, a przy tej ostatniej wi-
dniał ponadto monogram NAD, być może odnoszący się do twórcy. Scena środko-
wa była dość swobodnym przejęciem motywu rozpowszechnionego w kręgach
ewangelickich dzięki znanej grafice Cranacha St.; napotykamy ją wśród wrocław-
skich malowanych epitafiów^. Warto tu podkreślić pewien drobny, ale istotny
szczegół: w przyczółku pojawiły się nie stosowane dotychczas motywy kartuszowe.
Epitafium Marcina Mergenera i jego żony Agnieszki (zmarłych w 1539 i 1570 r.)
wykonane zostało w 1562 r. ^ (il. 12). Największe ze wszystkich, z wyraźnymi śla-
dami polichromii, odznacza się dekoracją opracowaną najsubtelniej i zarazem naj-
oryginalniej (motywy roślinne pokrywające całe trzony kolumn oraz nietypowe,
cylindryczne cokoły). Scena środkowa przedstawiająca C/zrz&sf w została
wzbogacona o motywy krajobrazowe, ale nadal jest rzeźbiarsko podrzędna,
kontrastując w tym wyraźnie z delikatnością zdobnictwa. Scena sama jest nie-
wątpliwym zwulgaryzowaniem jakiegoś pierwowzoru graficznego (zapewne cra-
nachowskiego). Pod aediculą (pomiędzy wtórnie odwróconymi, esownicowymi kon-
solami) występują motywy kartuszowe, łączące się z roślinnymi.
nimowe epitafium brzeskie" i wiąże z Andrzejem Walterem I, jednakże później (Kębłowski
Renesansowa rzeźńa...) nie potwierdza tej atrybucji w ustępie poświęconym owemu rzeźbia-
rzowi. Niewątpliwie oba epitafia, Horliusa i Tscheplowskiego, mają bardzo wyraźne wrocław-
skie filiacje, przypominając np. epitafia 1. Hertwiga i J. Eylera (Kębłowski, Renesansowa
rzeźba..., s. 109 n., il. 141 i 142). Warto dodać, że drugie z nich oparte zostało na drzeworycie
Cranacha St., podobnie jak nawiążą do grafik tego artysty dalsze epitafia brzeskie i nyskie.
25 Opisy zawiera: O. Lorenz /fns der Lergangenńeit der evuagedsc/?en K;'rc/zengen?e:ade
Brzeg. Brzeg 1886, t. 2, s. 107 i Łutsch, op.cit,, t. 2, s. 313, ponadto w Archiwum Instytutu
Sztuki PAN w Warszawie zachowało się przedwojenne zdjęcie tego zabytku (nr kliszy 28278).
25 B. Steinborn Maiarstwo Ś/ęskie 7320-1620 (katalog). Wrocław 1966, nr kat. 10; —
tejże Malowane epifa/ia mieszczańskie na Śigska w iafacń 1320 -1620. «Roczniki Sztuki Ślą-
skiej)) t. 4, 1967, nr kat. 8.
27 Zlat Brzeg, s. 143.
27
osobnych fragmentach (ił. 11). Jedną część stanowi właściwa płyta z wyobrażeniem
zmarłego klęczącego pod krucyfiksem oraz dwiema scenkami typologicznymi w tle,
drugą — zwieńczenie z herbem miasta, podtrzymywanym przez anioła i dwa putta
w zbrojach rycerskich, napisem i datą wykonania dzieła: 1561 (epitafium zasłużo-
nemu dla miasta Tscheplowskiemu fundował magistrat).
Mimo niewątpliwego podobieństwa do poprzedniego, omawiane epitafium wy-
kazuje jak gdyby pewien postęp w wykonaniu, co uderza zwłaszcza w silniejszej
plastyczności reliefu, choć nadal wiele tu schematyczności, np. w opracowaniu tła.
Epitafium burmistrza brzeskiego Andrzeja Clementa (zmarłego w 1573 r.) oraz
jego dwu żon wystawione zostało w 1562 r., ale niestety uległo zniszczeniu w czasie
ostatniej wojny i o jego wyglądzie informuje nas dziś jedynie dawna fotografia
(il. 10) Od poprzednich smuklejsze w swej strukturze aediculi (może ze względu
na konieczność pomieszczenia aż trzech tablic z napisami), zawierało w polu środ-
kowym relief z wyobrażeniem Ojca z rajem ^4<7ama. To pierwotnie polichro-
mowane epitafium posiadało dwukrotnie powtórzoną datę wykonania: na płycinach
po bokach gmerku oraz pod środkową tablicą z napisem, a przy tej ostatniej wi-
dniał ponadto monogram NAD, być może odnoszący się do twórcy. Scena środko-
wa była dość swobodnym przejęciem motywu rozpowszechnionego w kręgach
ewangelickich dzięki znanej grafice Cranacha St.; napotykamy ją wśród wrocław-
skich malowanych epitafiów^. Warto tu podkreślić pewien drobny, ale istotny
szczegół: w przyczółku pojawiły się nie stosowane dotychczas motywy kartuszowe.
Epitafium Marcina Mergenera i jego żony Agnieszki (zmarłych w 1539 i 1570 r.)
wykonane zostało w 1562 r. ^ (il. 12). Największe ze wszystkich, z wyraźnymi śla-
dami polichromii, odznacza się dekoracją opracowaną najsubtelniej i zarazem naj-
oryginalniej (motywy roślinne pokrywające całe trzony kolumn oraz nietypowe,
cylindryczne cokoły). Scena środkowa przedstawiająca C/zrz&sf w została
wzbogacona o motywy krajobrazowe, ale nadal jest rzeźbiarsko podrzędna,
kontrastując w tym wyraźnie z delikatnością zdobnictwa. Scena sama jest nie-
wątpliwym zwulgaryzowaniem jakiegoś pierwowzoru graficznego (zapewne cra-
nachowskiego). Pod aediculą (pomiędzy wtórnie odwróconymi, esownicowymi kon-
solami) występują motywy kartuszowe, łączące się z roślinnymi.
nimowe epitafium brzeskie" i wiąże z Andrzejem Walterem I, jednakże później (Kębłowski
Renesansowa rzeźńa...) nie potwierdza tej atrybucji w ustępie poświęconym owemu rzeźbia-
rzowi. Niewątpliwie oba epitafia, Horliusa i Tscheplowskiego, mają bardzo wyraźne wrocław-
skie filiacje, przypominając np. epitafia 1. Hertwiga i J. Eylera (Kębłowski, Renesansowa
rzeźba..., s. 109 n., il. 141 i 142). Warto dodać, że drugie z nich oparte zostało na drzeworycie
Cranacha St., podobnie jak nawiążą do grafik tego artysty dalsze epitafia brzeskie i nyskie.
25 Opisy zawiera: O. Lorenz /fns der Lergangenńeit der evuagedsc/?en K;'rc/zengen?e:ade
Brzeg. Brzeg 1886, t. 2, s. 107 i Łutsch, op.cit,, t. 2, s. 313, ponadto w Archiwum Instytutu
Sztuki PAN w Warszawie zachowało się przedwojenne zdjęcie tego zabytku (nr kliszy 28278).
25 B. Steinborn Maiarstwo Ś/ęskie 7320-1620 (katalog). Wrocław 1966, nr kat. 10; —
tejże Malowane epifa/ia mieszczańskie na Śigska w iafacń 1320 -1620. «Roczniki Sztuki Ślą-
skiej)) t. 4, 1967, nr kat. 8.
27 Zlat Brzeg, s. 143.
27