DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.9325#0517
GERMANI^ ANTIQ^ LIB. IL 39
legiturE"Ax»$off; vulgoquidem cum tenui fpiritu, quafiLatine {xtEkebus. a quo
Rhenanus regionem £/p/«;#, quasGermanis eft Elfaf dictam vult, quafi E/ces,8c
mox E/fes: E/cehum vero ipfum interpretaturpatriumopidum S/etfiat. Egovero ex
Antonino & tabula, cum denfo fpiritu di&um Ptolcmsei vocabulum legendum cen-
feo, transpofito £ exultimafyllabainfecundam, & k mutatoinA, in ultimamque
tranflato, e^Af^Aes, Latine Helyklm. efle quidpe eumdem locum, quem Anto-
ninus tabulaque referunt, ciim nomen , ttim maxime fitus inter dicta duo opi-
da convincunt. Apud Antoninum recte in pofteriori itinere, a Briiiacomon-
te Helvelum ufque , leguntur millia pafr. xx. tot namque funt inter opidum.
30 Brifach & vicum Ellum. Ceterum locus hichaud dubie nomen traxit e vocabu-
lo amnis; quivulgo nunc dicitur ///; olim autem di&us viderur He/wel, & He//e/3
quod poftea contra&um inE//. a quo mox regionis, quam ille fecat, incola: voca-
ti fuere Tbi elsESSEr, quafi dicas, die an der Ellgefefen feind, id eft, qui E/lum
acco/unt, five, quiad El/um fedeu habent. Et hinc regio ipfa Elsass, & E l s a t z :
unde Latinum nomen Elsatia; quod vulgo nunc dicitur Ai.sa.t i a.
Sequitur hinc ArgentoratvM; Graxe Ptolemao Apy$o%ctTov. apud
quem Vangionum id habetur opidum; ingenti, ut ante diclum, errore: qui li-
brariorum incuria, quod vult Rhenanus, excufariminime poteft; quando numcri
graduum, & fcrupulorum, fic ip.fum fcripfifle Ptolemacum., manifefte produnt.
2.0 Nec Mcrcatoris heic probo inftitutum; qui in tabula Gallia:, populorum juxta
hoc tra&u & opidorum vocabula aliopofuitordine, quamapudPtolemacum lege-
rat. alius quidpe eft operis, errores geographi indicare; alius, tabulas ad mentcm
cjus delinearc. Nec tamen tam dextre Mercator meliorem heic conftituere fcivit
ordinem (neque enimid nimium perplexus ille auaoris error patitur) quin Nemc-
tum fieret Argentoratum . Sed hocidem efle opidum, quod mmc vulgari voca-
bulo Strafburg, princeps Elfitia; urbs apud Rhenum, magnificum fimul & gratiffi-
mum Mufarumdomicilium;convincunt itinera, ex variis Europae locis, ab Anto-
nino & audtore tabula: Argentoratum ufque defcripta: quorum fmgula explicare ,
longumforet, nec necefiarium ; quandoidcuivis per fe intelligere promtiflimum.
30 Libellum provinciarum civitatumque Gallia; citafle fuffecerit; in quo fic legitur:
Civi Argentoratenfum,Stratisburg. Kalendarium vetus,quod in hac urbe,in bibhothe-
ca majoris templi adfervatur, eodem nomine haudfemel adpellat Stratisburgum. Ai-
moinus, Iib. v, cap.xxv, Stratburg. Efle id ejufdemoriginis cum Argentorato, haud e-
quidem ego dubito. quu enim forte-locus Germanisdiceretur An der argenfiraafen,
five firaatze», aut firaaten-, Romani ftridorem S litcrae, & duritiemcumulataru con-
fonantiu, utin plerisque aliis, heicabhorrentes, fuo orecompofitu vocabulu fecere
Argentoratun. Quum autem id, quod primum erat vicus, in opidum cxcrevit; Ger-
mani abje&istribusprioribus vocibus, & adje&o in fine vocabulo burg, quodopidq,
feu locum feptum munitumque fignificat,dixere Stratzhurg. unde apud Aimoinu eft
40 Stratburg; & in dicto libello provinciarum , item in Kalendario veteri, Stratis-
burg. pofleriorcs Yocavcie: Strasburg. rrimusau&orum, quorii monumenta adno-
ftrum pervenerunrfasculum, hujus urbis meminit Ptolemaais; legione ibidem viii
Auguslaloczti. unde antiquitas ejus perfpici poteft. Ptolema:um quidpe non vicoS
in Gallia,fcd pnxcipuas tantiim recenfuifie urbeis,ncmo eft,qui nonfacile perfpiciat.
Ad eam verodignitatemhaudfacileArgentoratu efcendere potuit, nifi longa ante
Ptolema:um cclebritate. Itaqueetiamnondubito,quinhccunum fuerit, ex l am-
plius caftellis illis, qua: Drufus apud Rheni ripam erexit. Antoninus certe & auctor
tabula:, magnincminisfuoa:vofuifleurbem, eo ipfo latis teftantur, quod itincra
huc, ceu ad loctim celebrem, variis ex locis direxerunt; hic vero etiam primaria:
50 urbis figura depiclam refert. Ealliturigitur quam vehcmentiflime, magnus inaliis
v'r, mihi quondam amiciflimus, quem in parentis loco (id amore fuo evicit) fempcr
colui, Iofephus Scaligcr; qui Valcntiniani imperatoris tempore vicumfuifle cenler.
Error.ejnsplaniusuti difpiciatur, Aufonii carmen, ex quo id collegit, in mediunt
adducciT.liceat. Mofellam amnem poeta defcripturus, fic infit:
Tranfieram cclerem nebulofo j/uminc T^avam,
D i; Mditi
legiturE"Ax»$off; vulgoquidem cum tenui fpiritu, quafiLatine {xtEkebus. a quo
Rhenanus regionem £/p/«;#, quasGermanis eft Elfaf dictam vult, quafi E/ces,8c
mox E/fes: E/cehum vero ipfum interpretaturpatriumopidum S/etfiat. Egovero ex
Antonino & tabula, cum denfo fpiritu di&um Ptolcmsei vocabulum legendum cen-
feo, transpofito £ exultimafyllabainfecundam, & k mutatoinA, in ultimamque
tranflato, e^Af^Aes, Latine Helyklm. efle quidpe eumdem locum, quem Anto-
ninus tabulaque referunt, ciim nomen , ttim maxime fitus inter dicta duo opi-
da convincunt. Apud Antoninum recte in pofteriori itinere, a Briiiacomon-
te Helvelum ufque , leguntur millia pafr. xx. tot namque funt inter opidum.
30 Brifach & vicum Ellum. Ceterum locus hichaud dubie nomen traxit e vocabu-
lo amnis; quivulgo nunc dicitur ///; olim autem di&us viderur He/wel, & He//e/3
quod poftea contra&um inE//. a quo mox regionis, quam ille fecat, incola: voca-
ti fuere Tbi elsESSEr, quafi dicas, die an der Ellgefefen feind, id eft, qui E/lum
acco/unt, five, quiad El/um fedeu habent. Et hinc regio ipfa Elsass, & E l s a t z :
unde Latinum nomen Elsatia; quod vulgo nunc dicitur Ai.sa.t i a.
Sequitur hinc ArgentoratvM; Graxe Ptolemao Apy$o%ctTov. apud
quem Vangionum id habetur opidum; ingenti, ut ante diclum, errore: qui li-
brariorum incuria, quod vult Rhenanus, excufariminime poteft; quando numcri
graduum, & fcrupulorum, fic ip.fum fcripfifle Ptolemacum., manifefte produnt.
2.0 Nec Mcrcatoris heic probo inftitutum; qui in tabula Gallia:, populorum juxta
hoc tra&u & opidorum vocabula aliopofuitordine, quamapudPtolemacum lege-
rat. alius quidpe eft operis, errores geographi indicare; alius, tabulas ad mentcm
cjus delinearc. Nec tamen tam dextre Mercator meliorem heic conftituere fcivit
ordinem (neque enimid nimium perplexus ille auaoris error patitur) quin Nemc-
tum fieret Argentoratum . Sed hocidem efle opidum, quod mmc vulgari voca-
bulo Strafburg, princeps Elfitia; urbs apud Rhenum, magnificum fimul & gratiffi-
mum Mufarumdomicilium;convincunt itinera, ex variis Europae locis, ab Anto-
nino & audtore tabula: Argentoratum ufque defcripta: quorum fmgula explicare ,
longumforet, nec necefiarium ; quandoidcuivis per fe intelligere promtiflimum.
30 Libellum provinciarum civitatumque Gallia; citafle fuffecerit; in quo fic legitur:
Civi Argentoratenfum,Stratisburg. Kalendarium vetus,quod in hac urbe,in bibhothe-
ca majoris templi adfervatur, eodem nomine haudfemel adpellat Stratisburgum. Ai-
moinus, Iib. v, cap.xxv, Stratburg. Efle id ejufdemoriginis cum Argentorato, haud e-
quidem ego dubito. quu enim forte-locus Germanisdiceretur An der argenfiraafen,
five firaatze», aut firaaten-, Romani ftridorem S litcrae, & duritiemcumulataru con-
fonantiu, utin plerisque aliis, heicabhorrentes, fuo orecompofitu vocabulu fecere
Argentoratun. Quum autem id, quod primum erat vicus, in opidum cxcrevit; Ger-
mani abje&istribusprioribus vocibus, & adje&o in fine vocabulo burg, quodopidq,
feu locum feptum munitumque fignificat,dixere Stratzhurg. unde apud Aimoinu eft
40 Stratburg; & in dicto libello provinciarum , item in Kalendario veteri, Stratis-
burg. pofleriorcs Yocavcie: Strasburg. rrimusau&orum, quorii monumenta adno-
ftrum pervenerunrfasculum, hujus urbis meminit Ptolemaais; legione ibidem viii
Auguslaloczti. unde antiquitas ejus perfpici poteft. Ptolema:um quidpe non vicoS
in Gallia,fcd pnxcipuas tantiim recenfuifie urbeis,ncmo eft,qui nonfacile perfpiciat.
Ad eam verodignitatemhaudfacileArgentoratu efcendere potuit, nifi longa ante
Ptolema:um cclebritate. Itaqueetiamnondubito,quinhccunum fuerit, ex l am-
plius caftellis illis, qua: Drufus apud Rheni ripam erexit. Antoninus certe & auctor
tabula:, magnincminisfuoa:vofuifleurbem, eo ipfo latis teftantur, quod itincra
huc, ceu ad loctim celebrem, variis ex locis direxerunt; hic vero etiam primaria:
50 urbis figura depiclam refert. Ealliturigitur quam vehcmentiflime, magnus inaliis
v'r, mihi quondam amiciflimus, quem in parentis loco (id amore fuo evicit) fempcr
colui, Iofephus Scaligcr; qui Valcntiniani imperatoris tempore vicumfuifle cenler.
Error.ejnsplaniusuti difpiciatur, Aufonii carmen, ex quo id collegit, in mediunt
adducciT.liceat. Mofellam amnem poeta defcripturus, fic infit:
Tranfieram cclerem nebulofo j/uminc T^avam,
D i; Mditi