DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.24586#0675
640
IETS OVER HET NOTENSCHRIFT.
minima (1 ),, \j fusa, ’d semifusa. In den beginne
heerschten de zwarte noten en gold de tweetijdige ver-
deeling, in den zin van den trochceus en iambus, voor
longa en brevis of omgekeerd. Daar nu echter de lange
voor twee körte telde, zoo werd weldra de drietijdige
maat, het tempus perfectum, de hoofdtijd der mensuraal-
muziek; 00k kwam tegen 1400 het gebruik op alle
notenwaarden tot aan de minima in het perfectum,
met witte onaangevulde notenkappen te schrijven, ter-
wijl onder de minima alle noten slechts eene twee-
tijdige maat hadden, totdat de verhouding tegen het
■einde der XIVe eeuw weder omkeerde en in de Neder-
landen de tweetijdigheid algemeen in gebruik geraakte.
Door alle mogelijke verschillende rhythmische uitbreiding
elker noot was nu de aanstoot gegeven tot de' meest
verwikkelde en spitsvondige verbindingen; want nu
konden de verschillende notenwaarden te gelijker tijd
nevens elkander aangewend worden; daar de Ouden
■den scherpen metrischen bouw onzer maten en perioden
niet kenden, maar de rhythmussen der stemmen in
bestendigen wissel in elkander lieten vloeien. Als maat
der eenheid hadden zij den tactus tot vaste tijdbepaling
(;integer valor notarum) en deze regelde de bonte,
dikwerf tweeslachtige bewegingen. De afwijkingen van
de grondmaat drukte men uit door den breukvorm
b. v. : a) voor de proportio dupla, tripla, quadrupla
2/p, 3/p, 4/p; b) voor de proportio subdupla etc. p/2,
p/3, p/4, wat zooveel beduidt als 2, 3, 4 noten op
eene of eene noot op 2, 3, 4 slagen van den integer
valor. In het eerste geval werd de beweging sneller,
in het tweede langzaraer, en men had onder dit opzicht
de meest ingewikkelde verbindingen b. v. 3/6, 2/7, 4/9,
of omgekeerd 6/3, 7/2, 9/4 enz.
Hetzelfde uitwerksel hadden de signa minuentia en
IETS OVER HET NOTENSCHRIFT.
minima (1 ),, \j fusa, ’d semifusa. In den beginne
heerschten de zwarte noten en gold de tweetijdige ver-
deeling, in den zin van den trochceus en iambus, voor
longa en brevis of omgekeerd. Daar nu echter de lange
voor twee körte telde, zoo werd weldra de drietijdige
maat, het tempus perfectum, de hoofdtijd der mensuraal-
muziek; 00k kwam tegen 1400 het gebruik op alle
notenwaarden tot aan de minima in het perfectum,
met witte onaangevulde notenkappen te schrijven, ter-
wijl onder de minima alle noten slechts eene twee-
tijdige maat hadden, totdat de verhouding tegen het
■einde der XIVe eeuw weder omkeerde en in de Neder-
landen de tweetijdigheid algemeen in gebruik geraakte.
Door alle mogelijke verschillende rhythmische uitbreiding
elker noot was nu de aanstoot gegeven tot de' meest
verwikkelde en spitsvondige verbindingen; want nu
konden de verschillende notenwaarden te gelijker tijd
nevens elkander aangewend worden; daar de Ouden
■den scherpen metrischen bouw onzer maten en perioden
niet kenden, maar de rhythmussen der stemmen in
bestendigen wissel in elkander lieten vloeien. Als maat
der eenheid hadden zij den tactus tot vaste tijdbepaling
(;integer valor notarum) en deze regelde de bonte,
dikwerf tweeslachtige bewegingen. De afwijkingen van
de grondmaat drukte men uit door den breukvorm
b. v. : a) voor de proportio dupla, tripla, quadrupla
2/p, 3/p, 4/p; b) voor de proportio subdupla etc. p/2,
p/3, p/4, wat zooveel beduidt als 2, 3, 4 noten op
eene of eene noot op 2, 3, 4 slagen van den integer
valor. In het eerste geval werd de beweging sneller,
in het tweede langzaraer, en men had onder dit opzicht
de meest ingewikkelde verbindingen b. v. 3/6, 2/7, 4/9,
of omgekeerd 6/3, 7/2, 9/4 enz.
Hetzelfde uitwerksel hadden de signa minuentia en