620

ISAAC DA COSTA.

H omerus, Dante, Shakespeare, Goethe, dan zeide hij
van Vondel, dat deze de Voorlooper van den Messias
onzer letterkunde was. Den arbeid van Mevrouw Bos-
boom-Toussaint teekende hij met de volgende woorden :
« Zij deed de romantiek tot voertuig verstrekken aan een
bepaalden vorm van evangelieverkondiging. » Da Costa’s
genie bepaalde hij aldus : « Zijn talent was eene lier
met e'ene snaar. » Hij liet er op volgen, en gelijk
de geoefende scherpschutter trof hij wederom het wit :
« Da Costa miste als dichter geest en gratie, maar zijn
register van kerkorgeltonen was bewonderenswaardig en
verbazingwekkend volledig; nooit heeft e'en onzer dich-
ters in zoodanige mate als Da Costa de kunst verstaan
om den metalen historiestijl van Hooft te smelten en
vloeibaar te maken in den kroes van Vondels lyriek. »

Vooral op deze laatste eigenschap van Da Costa
wenschen wij de aandacht te vestigen.

Henri Taine zoekt in iederen schrijver, welken hij
onder het scalpeermes zijner beoordeeling brengt, diens
« faculte maitresse ». Hij redeneert aldus : ieder kun-
stenaar, groot of klein, uit zieh ten gevolge van zijnen
persoonlijken aanleg, in een onderdeel van de door
hem beoefende kunst met de grootste meesterschap,
welke in hem is. Daar die uiting des kunstenaars eene
zuiver persoonlijke aandrift is, doet hij dit onbewust.
Dat onbewust vermögen, die natuurgave, welke hem
zieh aldus doet uiten, vormt zijne faculte maitresse.
De voortbrengselen op te sporen en aan te wijzen,
waarin de kunstenaar door die faculte maitresse uit-
munt en uitmunten moet, dat is voar Taine het doel
en de triomf der nieuwere letterkundige critiek.

De groote gaaf van Da Costa was, zooals wij
zagen, het met hooge lyrische kracht verwerken van
de grondstoffen, welke de geschiedenis van den dag en