LIBER P R I M V S. 21
nem , qua vergit ad planiciem Romanam: 'inde Columnam Traianam__» Romjl am_
versiis, qua? pars collis Quirinalis olim fuit. Hinc ad eius collis iugum bitas sutr
versus pontificium Palatium: tum S.Sulanna? templum. Haec enim_j Regibus.
crepido montis perpetuo decurrens, imminet subiedae valli; quamquam
aliqua nunc molliori petuntur cliuo, quae olim abrupta> & aspera fuere.
Vitra iEdem S. Susannae Collina porta, qua: & Salaria /ecundum viam__>
Numentanam: aqua ad ponam Esquilinamdiredus est agger Tarqui-
ni) Regis nongentos crciterpassus; vt murus, qui nunc ssexuris, an-
gulisque conuersus amplius spatium propter causas post asferendas com-
plectitur , reda producatur. A porta Esquilina versus Basiiicam S. Maria:
Maioris moenia deduda tendebantin Ccelium montem, eiusoue dorsum
insidebant, vsque ad eam partem, qua: deuexa est, vitra hortos Matthse-
iorum : tum delapsum in valles pomoerium iuxta viam Appiam per radi-
ces Auentini montis , extra ipso relido decurrebat in Tiberim . quam-
quam & Auentinus luo cindus muro vrbi munimento fuerit. Hic est
ambitus , quem reges reliquerunt, neque viterius procesritr^/owz£z// s
quod aitDionysius, vi fertur non permittentibus ovk cegvacn ,rou
cNu^vix . Hic vero quoniam qiuedam certa? qutedamincertadicun- ‘ ‘4’
tur; separanda, & dubia confirmandasunt.
Primum ergo certum est, Auentinum extra pomoerium, &Vrbem_j
fuisse ; quod supradiximus. Alterumpaulominusincertum: Vrbis moe-
nia secundum iugum Quirinalis collis, in sine aggeris Tarquini), in sum-
mo item Esquilino, & Ccelio colle fuisse . Plinius. Clauditur , Roma, ab ubg. c. j.
oriente aggere T arquinij fuperbi inter prima opere mirabili. Namque eum
muris aquauit, qua maxime vatebat adituplano. Ccetero munita eratpracel-
Jis muris , aut abruptis montibus. Dionysius : Vrbis, inquit, moenia erant Lib.9.
partirn m montibusfla , & rupibus; medio cripreesdio propter loci naturam
opus habentibus : partirn munita Tiberi fluuio . Qui vero fuerint abrupti
hi montes praeter Capitolinum, Quirinalem, & Ccelium dicere nemopo-
test, nili forte illa aetate Esquilinus inter ortum,& meridiem non modico
& ipse iugo tollebatur, quod nunc fere siue ruinis, siue aggestahumo
complanatum est. Praeruptus & Auentinus, si aseribaturseptem Vrbis
collibus. Muri interiedas valles occupabant: Agger autem Tarquinij
sic ab eodem Diony sio eodem loco deseribitur:gud vero maxime hofhbus
Vrbs ejl obnoxia: Ab Efquilina portaCollinarn vsque opere manufafio muni-
ta eEffojfa lata centum pedes, qi. a minimum, alta triginta-.cui imminet mu-
rus alto, & lato intus fujfultus aggere, nec arietibus quajfari, nec cuniculis
fuffbdi facilis. Ea munitio feptemfermefladijs longa, lata quinquaginta pe-
dibus, Strabo : Aggerem , inquit, porrexerunt fuperfojj'<e fuperciho inte-
riore , murumque cum turribus e Collinaporta, vsquead Efquihnam impo-
fuerunt. Hic ergo agger longus eratpassus odingentosseptuaginta_^
quinque, tantumque porta Collina, & Esquilina inter se distabant. Onu-
phrius aggerem parum vitra Thermas Diocletiani adhuc /pedari docet ,
additumque postea murorum circuitum latiorem . Sed Plinius contra,
Vrbs , inquit, clauditur ab oriente aggere Tarquinij fuperbi. Igitur Ion-
B 3 ge vl-
nem , qua vergit ad planiciem Romanam: 'inde Columnam Traianam__» Romjl am_
versiis, qua? pars collis Quirinalis olim fuit. Hinc ad eius collis iugum bitas sutr
versus pontificium Palatium: tum S.Sulanna? templum. Haec enim_j Regibus.
crepido montis perpetuo decurrens, imminet subiedae valli; quamquam
aliqua nunc molliori petuntur cliuo, quae olim abrupta> & aspera fuere.
Vitra iEdem S. Susannae Collina porta, qua: & Salaria /ecundum viam__>
Numentanam: aqua ad ponam Esquilinamdiredus est agger Tarqui-
ni) Regis nongentos crciterpassus; vt murus, qui nunc ssexuris, an-
gulisque conuersus amplius spatium propter causas post asferendas com-
plectitur , reda producatur. A porta Esquilina versus Basiiicam S. Maria:
Maioris moenia deduda tendebantin Ccelium montem, eiusoue dorsum
insidebant, vsque ad eam partem, qua: deuexa est, vitra hortos Matthse-
iorum : tum delapsum in valles pomoerium iuxta viam Appiam per radi-
ces Auentini montis , extra ipso relido decurrebat in Tiberim . quam-
quam & Auentinus luo cindus muro vrbi munimento fuerit. Hic est
ambitus , quem reges reliquerunt, neque viterius procesritr^/owz£z// s
quod aitDionysius, vi fertur non permittentibus ovk cegvacn ,rou
cNu^vix . Hic vero quoniam qiuedam certa? qutedamincertadicun- ‘ ‘4’
tur; separanda, & dubia confirmandasunt.
Primum ergo certum est, Auentinum extra pomoerium, &Vrbem_j
fuisse ; quod supradiximus. Alterumpaulominusincertum: Vrbis moe-
nia secundum iugum Quirinalis collis, in sine aggeris Tarquini), in sum-
mo item Esquilino, & Ccelio colle fuisse . Plinius. Clauditur , Roma, ab ubg. c. j.
oriente aggere T arquinij fuperbi inter prima opere mirabili. Namque eum
muris aquauit, qua maxime vatebat adituplano. Ccetero munita eratpracel-
Jis muris , aut abruptis montibus. Dionysius : Vrbis, inquit, moenia erant Lib.9.
partirn m montibusfla , & rupibus; medio cripreesdio propter loci naturam
opus habentibus : partirn munita Tiberi fluuio . Qui vero fuerint abrupti
hi montes praeter Capitolinum, Quirinalem, & Ccelium dicere nemopo-
test, nili forte illa aetate Esquilinus inter ortum,& meridiem non modico
& ipse iugo tollebatur, quod nunc fere siue ruinis, siue aggestahumo
complanatum est. Praeruptus & Auentinus, si aseribaturseptem Vrbis
collibus. Muri interiedas valles occupabant: Agger autem Tarquinij
sic ab eodem Diony sio eodem loco deseribitur:gud vero maxime hofhbus
Vrbs ejl obnoxia: Ab Efquilina portaCollinarn vsque opere manufafio muni-
ta eEffojfa lata centum pedes, qi. a minimum, alta triginta-.cui imminet mu-
rus alto, & lato intus fujfultus aggere, nec arietibus quajfari, nec cuniculis
fuffbdi facilis. Ea munitio feptemfermefladijs longa, lata quinquaginta pe-
dibus, Strabo : Aggerem , inquit, porrexerunt fuperfojj'<e fuperciho inte-
riore , murumque cum turribus e Collinaporta, vsquead Efquihnam impo-
fuerunt. Hic ergo agger longus eratpassus odingentosseptuaginta_^
quinque, tantumque porta Collina, & Esquilina inter se distabant. Onu-
phrius aggerem parum vitra Thermas Diocletiani adhuc /pedari docet ,
additumque postea murorum circuitum latiorem . Sed Plinius contra,
Vrbs , inquit, clauditur ab oriente aggere Tarquinij fuperbi. Igitur Ion-
B 3 ge vl-