DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.11126#0304
i$4 Liber OBttum
gvdxi intcrprc phorus a Vega, Commentanusuis in Hippo. Vrognoftica. Quare Corddt interpretationemprobare nonpcs-
mr° nonproba suppressumsanguinem prohibita tranfpiratione extraneum&sebrilemcalorem induereputat,propteruo^\sX
rem esse virorumsanguine.Namineptasoret,& Hippocratemdigna mulieris morboszcum vtrosano colUtio r *"
sivtriusque sexus morbofisanguinem conseras, intensior erit maris quamfamma calor, quiastccttatemhabet
temsiccitasautemapud Auerroem,esllima caloris.ltaHtppocratis aucioritati satissaclum puto. Nuncratl^11"
cur mniierum momentaexpendamm^onderemuscLMtunim.Vulsiishabentsrequentm
puisus ficquen- • v , £ „ , r r ■ ,r t- * r■ i rj - - ' (r
«ores. tM a calore.Rejpondemuspequenttores ejjepulsm>non ab mtenjiore calore,jedpropter organorum angufiam rs
enim exiles & angusicearterU, crudorum &srigidorum humorum copia opprejsn, tantiim extendi & diUtann(
queant;quantumearumcalor licet debilispostularet-^meritb tzquanda huiusnecestkatis graiia maiori quamm^
nbus opus suit & velocitate & srequentia. Sic paruitatem pulsus ob anguftiam organisrequentia ejr yt\0[n <
compensat Natura. Virorumautempulsus validisunt, obsacultatis robur,&magn^quia in omnemdimenfm!*
Jnmlosiores.6^ extenditur arteria ampltsiima. QmverQdeanimosa&irascibihsacultateobiicttm^
iracundiaafri- apudHippoc.& Gal.o^vyuplocahud %y>og,aliudiracundia,aliudira.o^v%ulcc,seuiracundia
8ldo" assettus, quileuidecaussaexcandes itnecsibi imperat.Talessunt mulieres,pueri, &viriparumsortes: fyuw^
verb,seuirati,intelligunturmagnanimi.Galenuscom. i. inlib.i.Epid. o^^tW?, iracundos, opponit^fxu^
iratis,quod^vjj.u>htg, cwfyetot ,sint, virili animo ,&rerum humiliumcontemptoresiato^v^^o^^i^^
Horum diuersa esl temperies,iracundi enimsrigidifunt: irati verb calido temperamento. Si itaque iracunks^
mulieres,id habent a temperiesrigida & a mentis impotentia, quiasibi nequeunt temperare. Dum Galen.in Ant
parua,Q^v^lxvfignumfiatuitcalidicordis,abut'tturnomineiso|v0ujuj'<*$. Ejseautemo^v%^lcuifignumfn.
gidi habitus,docetHippocr.secl.^.lib.6. Epidem. qI^^ov^Ikioi^v^o^-abi,^ *.mTol,%TQt cR^aj&j^
c^vSvf^QTipoi. Qui ventre sunt calido, carnes habent frigidas,tenuessunr, venosi&iracundu«Rt
ergb iracund&multereSisedwnanimofa.dQviAOTipncpvnsnyi^ morbkriri
Non essefortio- num\ abiecliest animimuliebrisnatura. Qubdauteminrapaciumanimantiumgeneresortioresessesal.
tesfoeminas,sed nascontendunt j dicimusscetuumcharitatemillisanimosaddere. Itaqueserociampotiusidappellareliceauquk
wdoresque, & sirtitudinem. Sunt animalia qmdam, qmpropter amentiampr&bentjpeciemgenerositatis, vt elephantismntu,
cur. Suntqutbmpeiorisconditionismetmaudaciamcreatytdlespanther£sunt. Incanepartimfides,partiminmimii
pantseritatem. Dic ergo morofiores &serociores essescemmas,fed nonsortiores. lam verb quk de naturaliumsui-
tatum,auclricis,procreatricis,&altricisroboreobtrudunt^ leuis imafunt. Celerius^aiunt, & incrementasuu-
kSus^KscatSc" pessunt,&procreantscemin£,ergb caitdwres-stmbtemperamentisrigidiluccertistma sunt indicia.Celerweriunfr
gcneret. crefiunt&generant,quiasinemhabentpropinquiorem,obdebtlioravit&principia. Vtentmbreuismorbuscdmi-
me fua quatuorpercurrittempora, ita cu breuiorissint viu mulieres,qutasrigidiores,celeriuspubescunt.Jadokfcttnt
&fenescut,quam mares,&Arisiot.c.6.li.^.degenerationeanimal.minoraomnia&imbeciUiora,vtinAnk,k
ssxminx.i0KS &m^atumoperibus,celeriusadsinem deueniunt. Oubdfalacioresfintfcsmina, idob impotentiammentis(omi»-
gere existimamus: esl enim libidinofarum imaginatw, brutorum imaginationifi?pilis; quippe qmrationem rtfti*
gnantem non habeat.Sic bruti homines,non quia cmteris caltdiores,falacioressunt;fed quia bruti.Coeuntbrut^nn
muikTsangui- vt^mmnt'tfed vtHbidinentur.Sapientes coeunt, vt ne coeant. Oubd tefiesabditos habeantfamim, idsrigiAmAh
nis,quiaminus guit temperietmquiaenimsrigidieranttefies,occultaridebuerunt. Posirembplus quidemsangninishaberemulum
digeiit. concedimus,sed nonplusgenerare-.plus autem fanguinis congerunt, ob earum temperiemsrigidam, qu&alimenttn-
liquias discuterenequit.Adde quodsrigidior eH & crudior multerumsanguis. Concludamusergo mamin WM'
sumfaminis ejse calidiores & natiua temperie & adscititia,vistus quippe ratisne & viu insiituti.
FflSTORlA ANATOMICA.
•■ ; vyV^ \ :'v s, , ^ c a p. i i.
De frincis iis generationis,femwe & fanguine.
VM teste Philosopho omnequodgigmtur,exalic|uo,&abaliquogC'
neretur, praeclare ad animalis generationem principia duo concuncre,
semen Sc maternum sanguinem, a veteribus est enuntiatum. Semcn
Duoprincipia sW l^^^^^^JW) principiumest^quo^tanquamefficiente&opificejfitconfomiadoA
generatiow. | \^^s^^^^ (fsfsfa ex quo,tanquam materia, spermaticaepartesgenerantur j sanguis vero
materiae solius &passiui principij (liceat vocabulis vti scholasticis,qui2»
i^a7acccjij)uc rem exprimunt)rationem habet.Ex eo enim & generan"
, tur carnosa2partcs,&; nutriuntur,tum ipermatica;,tum carnosa-. Vtriul-
queprincipij ratio obscurrissimaest,quam nosin huncmodum expH^*
ic tentabimus. I>>5, mi^oc, %flg,semen,genitura, apud Hippocratem fepe vnum idemqueaeno''
sant.Aristotelesaliquando distinguit.Nos,quia verborum aucupes non sumus, nunc semeU'nUfi
; ■ gcnitBJ
lem
labetp^1
dvasamb
Sexduobosvr
vas.Dapiicem/
queumvocatji!
Rationesangui
IciillustratiQnc
gir, quodalib
^iiam,lmmidi
miiiaperomr
peranturje
efficiens&ib
KsAaywjidest
csehocquod
toit,exprimiti
suicorporis a1
omnibusci
«itus.Effici(
seconccdimu,
nemtestium.I
tionem scilice
Mporrodu
ttoque sexu 01
tiumtitillatio.
'ip.Marisser
^iigcneran
<li«eta;alt<
gvdxi intcrprc phorus a Vega, Commentanusuis in Hippo. Vrognoftica. Quare Corddt interpretationemprobare nonpcs-
mr° nonproba suppressumsanguinem prohibita tranfpiratione extraneum&sebrilemcalorem induereputat,propteruo^\sX
rem esse virorumsanguine.Namineptasoret,& Hippocratemdigna mulieris morboszcum vtrosano colUtio r *"
sivtriusque sexus morbofisanguinem conseras, intensior erit maris quamfamma calor, quiastccttatemhabet
temsiccitasautemapud Auerroem,esllima caloris.ltaHtppocratis aucioritati satissaclum puto. Nuncratl^11"
cur mniierum momentaexpendamm^onderemuscLMtunim.Vulsiishabentsrequentm
puisus ficquen- • v , £ „ , r r ■ ,r t- * r■ i rj - - ' (r
«ores. tM a calore.Rejpondemuspequenttores ejjepulsm>non ab mtenjiore calore,jedpropter organorum angufiam rs
enim exiles & angusicearterU, crudorum &srigidorum humorum copia opprejsn, tantiim extendi & diUtann(
queant;quantumearumcalor licet debilispostularet-^meritb tzquanda huiusnecestkatis graiia maiori quamm^
nbus opus suit & velocitate & srequentia. Sic paruitatem pulsus ob anguftiam organisrequentia ejr yt\0[n <
compensat Natura. Virorumautempulsus validisunt, obsacultatis robur,&magn^quia in omnemdimenfm!*
Jnmlosiores.6^ extenditur arteria ampltsiima. QmverQdeanimosa&irascibihsacultateobiicttm^
iracundiaafri- apudHippoc.& Gal.o^vyuplocahud %y>og,aliudiracundia,aliudira.o^v%ulcc,seuiracundia
8ldo" assettus, quileuidecaussaexcandes itnecsibi imperat.Talessunt mulieres,pueri, &viriparumsortes: fyuw^
verb,seuirati,intelligunturmagnanimi.Galenuscom. i. inlib.i.Epid. o^^tW?, iracundos, opponit^fxu^
iratis,quod^vjj.u>htg, cwfyetot ,sint, virili animo ,&rerum humiliumcontemptoresiato^v^^o^^i^^
Horum diuersa esl temperies,iracundi enimsrigidifunt: irati verb calido temperamento. Si itaque iracunks^
mulieres,id habent a temperiesrigida & a mentis impotentia, quiasibi nequeunt temperare. Dum Galen.in Ant
parua,Q^v^lxvfignumfiatuitcalidicordis,abut'tturnomineiso|v0ujuj'<*$. Ejseautemo^v%^lcuifignumfn.
gidi habitus,docetHippocr.secl.^.lib.6. Epidem. qI^^ov^Ikioi^v^o^-abi,^ *.mTol,%TQt cR^aj&j^
c^vSvf^QTipoi. Qui ventre sunt calido, carnes habent frigidas,tenuessunr, venosi&iracundu«Rt
ergb iracund&multereSisedwnanimofa.dQviAOTipncpvnsnyi^ morbkriri
Non essefortio- num\ abiecliest animimuliebrisnatura. Qubdauteminrapaciumanimantiumgeneresortioresessesal.
tesfoeminas,sed nascontendunt j dicimusscetuumcharitatemillisanimosaddere. Itaqueserociampotiusidappellareliceauquk
wdoresque, & sirtitudinem. Sunt animalia qmdam, qmpropter amentiampr&bentjpeciemgenerositatis, vt elephantismntu,
cur. Suntqutbmpeiorisconditionismetmaudaciamcreatytdlespanther£sunt. Incanepartimfides,partiminmimii
pantseritatem. Dic ergo morofiores &serociores essescemmas,fed nonsortiores. lam verb quk de naturaliumsui-
tatum,auclricis,procreatricis,&altricisroboreobtrudunt^ leuis imafunt. Celerius^aiunt, & incrementasuu-
kSus^KscatSc" pessunt,&procreantscemin£,ergb caitdwres-stmbtemperamentisrigidiluccertistma sunt indicia.Celerweriunfr
gcneret. crefiunt&generant,quiasinemhabentpropinquiorem,obdebtlioravit&principia. Vtentmbreuismorbuscdmi-
me fua quatuorpercurrittempora, ita cu breuiorissint viu mulieres,qutasrigidiores,celeriuspubescunt.Jadokfcttnt
&fenescut,quam mares,&Arisiot.c.6.li.^.degenerationeanimal.minoraomnia&imbeciUiora,vtinAnk,k
ssxminx.i0KS &m^atumoperibus,celeriusadsinem deueniunt. Oubdfalacioresfintfcsmina, idob impotentiammentis(omi»-
gere existimamus: esl enim libidinofarum imaginatw, brutorum imaginationifi?pilis; quippe qmrationem rtfti*
gnantem non habeat.Sic bruti homines,non quia cmteris caltdiores,falacioressunt;fed quia bruti.Coeuntbrut^nn
muikTsangui- vt^mmnt'tfed vtHbidinentur.Sapientes coeunt, vt ne coeant. Oubd tefiesabditos habeantfamim, idsrigiAmAh
nis,quiaminus guit temperietmquiaenimsrigidieranttefies,occultaridebuerunt. Posirembplus quidemsangninishaberemulum
digeiit. concedimus,sed nonplusgenerare-.plus autem fanguinis congerunt, ob earum temperiemsrigidam, qu&alimenttn-
liquias discuterenequit.Adde quodsrigidior eH & crudior multerumsanguis. Concludamusergo mamin WM'
sumfaminis ejse calidiores & natiua temperie & adscititia,vistus quippe ratisne & viu insiituti.
FflSTORlA ANATOMICA.
•■ ; vyV^ \ :'v s, , ^ c a p. i i.
De frincis iis generationis,femwe & fanguine.
VM teste Philosopho omnequodgigmtur,exalic|uo,&abaliquogC'
neretur, praeclare ad animalis generationem principia duo concuncre,
semen Sc maternum sanguinem, a veteribus est enuntiatum. Semcn
Duoprincipia sW l^^^^^^JW) principiumest^quo^tanquamefficiente&opificejfitconfomiadoA
generatiow. | \^^s^^^^ (fsfsfa ex quo,tanquam materia, spermaticaepartesgenerantur j sanguis vero
materiae solius &passiui principij (liceat vocabulis vti scholasticis,qui2»
i^a7acccjij)uc rem exprimunt)rationem habet.Ex eo enim & generan"
, tur carnosa2partcs,&; nutriuntur,tum ipermatica;,tum carnosa-. Vtriul-
queprincipij ratio obscurrissimaest,quam nosin huncmodum expH^*
ic tentabimus. I>>5, mi^oc, %flg,semen,genitura, apud Hippocratem fepe vnum idemqueaeno''
sant.Aristotelesaliquando distinguit.Nos,quia verborum aucupes non sumus, nunc semeU'nUfi
; ■ gcnitBJ
lem
labetp^1
dvasamb
Sexduobosvr
vas.Dapiicem/
queumvocatji!
Rationesangui
IciillustratiQnc
gir, quodalib
^iiam,lmmidi
miiiaperomr
peranturje
efficiens&ib
KsAaywjidest
csehocquod
toit,exprimiti
suicorporis a1
omnibusci
«itus.Effici(
seconccdimu,
nemtestium.I
tionem scilice
Mporrodu
ttoque sexu 01
tiumtitillatio.
'ip.Marisser
^iigcneran
<li«eta;alt<