DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.11126#0305
^Deformatwnefztusfvita & partn. % 85
"niram vocabimus.Eius variac traduritur definitiones.Ego iemen definio, corpus humidum» Semin^ 4esim-
^Cj-jum,l*pumosum &album exreliquijs alimenti vltimi & spirituum vbique oberrantium per- tlo.
CaLonc'vi testiumexco&umelaboratumqueadperfe&amanimalisgenerarionem. Defmitio Formajemink
V f0rmalem,materialem,essicientem, & sinalem seminis caussam elcganter exprnnit. Humi- Humidnmfe-
dhas caliditas/pumoiitas &albedo,formam designant. Humidum semen est & $tw*p{8*.ov$k- meni^mod»,
Tyirihtts&consistentia.En&uit ergo Ctesias Artaxerxis Regis Medicus, qui semen ciephanti vsq,
Veo liccescereputabat, vt ele&ro simile eilet.Humidum autem eiie debuit,tum vt ab agente fa-
a.jx terminari poisetj tum vt particularum omnium idearii formamquespecificam continerct,
Calidumest > vt educat formas illas: fngus enim noningrediturgenerationem nisi per accidens. Calidum cur.
Spumosum est, lpirituum permistione Sl motu:vnde a Poetis Venus dcppo^Ty, didbi,ex spuma a> spumofum cur
Uoris nata fercur; dceffumm semen statim minuitur exhaustis spiriribus, pituita vero & mucusfemen-
andem lnolem diutius seruai>t,quiaperexiguos habentspiritus. Album est,tum quiaintestibus G"r albuw.
&spesmaticis vaiisexcoquitur, quorum internasuperficiesalbescit, tum quiaaeris &spirituum
jnsehabetplurimum, vtaudiendusnon lit Herodotus, qui/£thiopum genituram atro colore
infectamvolLiir.Materiaseminisduplexest,residuum alimcnti vltimi &spiritus.Rciiduumillud Maiertafem**
l*anCTUisest,noninsolidispartibusalteratus&dealbatus, vtexistimarunt veteres, sedruber,pu- *
ril/&|incerusa trurico venaecauae per ipermaticas venas ad praeparantia vaia & testes delatus,
Proptereaiis quisupra modum rei venereaiindulgent, cruentum plerunqjproditsemen, inter-
diira etiam sanguis purus.Et Soranus semen ex sanguine fieri voluit,propterea veteres, cognatos
.nnellabantconsanguineos.Estalteraseminism ... . F .
a'FCi ■ r t ■ r \ . -1 r ■ ■ , • Jf > ", MatertaJemt-
scilicerper vmuerium corpus oberrantesj quiiingularum partium ldeam lpeciemque ^twu^inis^iritus.
continetes (aerei enim sunt hunndique,alienam formam suicipientes facile)per artenas iperma-
ticasadvasalabyrinthea, epididymida dc testes feruntur.Ibi cum sanguine exquisite miicentur,
&exduobus vnicum fit corpus,vt ex veha 3c arterialpermaticis iri mirabili illo plcxu, vnicum fit
vas.Duplicem hanc seminis materiam agnouit Hippocrates,dum semen nunc'igneurn , nunc a- §}ucmodo i-
queumvocatjigneumestratione spirituumc*opp«vT«i^vndeetiam yovtj AiTmrs, dicitmtmgens.Sneumfemen'
Rationesanguinis&ccorpulentiae (datehancvocemPhilosophojaqueumdicitur. Extatad eius Q".omodo**,
reiilluilratioriemlocus perelegans i.DeDiaeta:Eo-?p7r« 'j &cu/B-pwmv ^vx/l37wfo$^jj vSctmstyykfq- fapofitio loei
nuyjiM,- Irrepitin hominemanima,ignis &aqu&commode raiionem jortita. Per animam seinenintelli- Hipppcraticii,
git, qupdalibieps^W vocat, idest, ammatum ; perignem^piritusj&caliduminnatumjpera-15^^^
qiiam,humidumalimentarium,sanguinemputa.Ignis,inquit,omniaperomniamouet: aquao-
mniaperomnia nutrit.Habita duplicis huius materiaeratione,semen vtriusque principij naturam ^omo^fimt
sortitur; materialis quidem rationecraliioriscorporis&cralsamenri, exquo lpermaticaepartes^^"e?^
ixz ■ ■ o r 1- • r ■ • -L J- ri r-r^-. matenateprtn*
generantur-,erhcientis vero oc rormaiis,ratione ipirituum quibus vndiquaque perrunditur.Dixi, cipi
num.
efficiens & formaleprmcipium appellari semcn; quia efticiens & forma sunt quidem duo auCto-
res Asyaijid e{\,ratione, at re non dirferunt.Nam forma quatenus per totam infusa materiam,facit Forma &effici-
ciTehocquodest, e?^(^appeliatur 8c it>Tiht%eict: quatenus vcroafricit,mouet,disponit, consti- ensrationefol*
tuit,expiimitmateriamsibi pro apto domicilio, osifiyetot^ro mi£v dicipotest. Semenratione disimSHUniur-
suicorporisavasis tantum effluit: atspirituum, quipervni.uersum corpusoberrant&vaeantur, ^°T°d0 ^0'
, r . r n tt • n r • ■ 1 1 r & • rnnw. corports
abomnibuscorponspartibus manarepoteit. Ha?citaque eitieminis matenaduplex,ianguis Scpartibtu femen
spiritus.Efficientes &caucforesseminissoli sunt testes.Ijs solis vim azr2pp#raOT^jJu)primo &perflnat.
seconcedimus,vasis aut ipermaticis secundarioper csfapfolu) seil. hoc est, influxum &irradiario- Essi"ens &
nemtestium.Postremadefinitionis nostrxparticuia finalem seminiscauilamdesignat, genera- JJ^jjJu^S^'
tionemscilicetanimalis,&testium nutritionem. Estitaque ^w^?, perfe^taha^c definino. Se- Stme^7*j'
menporroduplex est,quicquid garriant PeripateticijalterumAnaris^alterum foeminae; quia in v- alterummaris
troque sexuorgana suntprscparantia,excoquentia,deserentia,eademincoitu obsccenarum pzr-fcemin& alterii,,
tiumtitillatio,eademvoluptas;sedmarissemen t^cotdve^ov ofy%luj$ui<r£c<)$: fosmina;vero $ii>-
^sss.Marissemen maiorem efficiendi vim habet, quam fceminaej vtrumque tamenfcecundum,
&aigenerandum praepotens. Rurlum in vtroque sexuduplex agnouitsemenHippocr.i. T>cInviro%fem
di32tajalterumrobustius& calidius,alterumdebilius &frigidius.Illudmasculeum,hoc duplexjemen
ft£mineumvocat,exquorum variapermistione & vidioria, mares fceminasque *pudHippoc>
generari vult. Atqj hocprimum esto genera-
tionisprincipium.
Nn n C Q N-
"niram vocabimus.Eius variac traduritur definitiones.Ego iemen definio, corpus humidum» Semin^ 4esim-
^Cj-jum,l*pumosum &album exreliquijs alimenti vltimi & spirituum vbique oberrantium per- tlo.
CaLonc'vi testiumexco&umelaboratumqueadperfe&amanimalisgenerarionem. Defmitio Formajemink
V f0rmalem,materialem,essicientem, & sinalem seminis caussam elcganter exprnnit. Humi- Humidnmfe-
dhas caliditas/pumoiitas &albedo,formam designant. Humidum semen est & $tw*p{8*.ov$k- meni^mod»,
Tyirihtts&consistentia.En&uit ergo Ctesias Artaxerxis Regis Medicus, qui semen ciephanti vsq,
Veo liccescereputabat, vt ele&ro simile eilet.Humidum autem eiie debuit,tum vt ab agente fa-
a.jx terminari poisetj tum vt particularum omnium idearii formamquespecificam continerct,
Calidumest > vt educat formas illas: fngus enim noningrediturgenerationem nisi per accidens. Calidum cur.
Spumosum est, lpirituum permistione Sl motu:vnde a Poetis Venus dcppo^Ty, didbi,ex spuma a> spumofum cur
Uoris nata fercur; dceffumm semen statim minuitur exhaustis spiriribus, pituita vero & mucusfemen-
andem lnolem diutius seruai>t,quiaperexiguos habentspiritus. Album est,tum quiaintestibus G"r albuw.
&spesmaticis vaiisexcoquitur, quorum internasuperficiesalbescit, tum quiaaeris &spirituum
jnsehabetplurimum, vtaudiendusnon lit Herodotus, qui/£thiopum genituram atro colore
infectamvolLiir.Materiaseminisduplexest,residuum alimcnti vltimi &spiritus.Rciiduumillud Maiertafem**
l*anCTUisest,noninsolidispartibusalteratus&dealbatus, vtexistimarunt veteres, sedruber,pu- *
ril/&|incerusa trurico venaecauae per ipermaticas venas ad praeparantia vaia & testes delatus,
Proptereaiis quisupra modum rei venereaiindulgent, cruentum plerunqjproditsemen, inter-
diira etiam sanguis purus.Et Soranus semen ex sanguine fieri voluit,propterea veteres, cognatos
.nnellabantconsanguineos.Estalteraseminism ... . F .
a'FCi ■ r t ■ r \ . -1 r ■ ■ , • Jf > ", MatertaJemt-
scilicerper vmuerium corpus oberrantesj quiiingularum partium ldeam lpeciemque ^twu^inis^iritus.
continetes (aerei enim sunt hunndique,alienam formam suicipientes facile)per artenas iperma-
ticasadvasalabyrinthea, epididymida dc testes feruntur.Ibi cum sanguine exquisite miicentur,
&exduobus vnicum fit corpus,vt ex veha 3c arterialpermaticis iri mirabili illo plcxu, vnicum fit
vas.Duplicem hanc seminis materiam agnouit Hippocrates,dum semen nunc'igneurn , nunc a- §}ucmodo i-
queumvocatjigneumestratione spirituumc*opp«vT«i^vndeetiam yovtj AiTmrs, dicitmtmgens.Sneumfemen'
Rationesanguinis&ccorpulentiae (datehancvocemPhilosophojaqueumdicitur. Extatad eius Q".omodo**,
reiilluilratioriemlocus perelegans i.DeDiaeta:Eo-?p7r« 'j &cu/B-pwmv ^vx/l37wfo$^jj vSctmstyykfq- fapofitio loei
nuyjiM,- Irrepitin hominemanima,ignis &aqu&commode raiionem jortita. Per animam seinenintelli- Hipppcraticii,
git, qupdalibieps^W vocat, idest, ammatum ; perignem^piritusj&caliduminnatumjpera-15^^^
qiiam,humidumalimentarium,sanguinemputa.Ignis,inquit,omniaperomniamouet: aquao-
mniaperomnia nutrit.Habita duplicis huius materiaeratione,semen vtriusque principij naturam ^omo^fimt
sortitur; materialis quidem rationecraliioriscorporis&cralsamenri, exquo lpermaticaepartes^^"e?^
ixz ■ ■ o r 1- • r ■ • -L J- ri r-r^-. matenateprtn*
generantur-,erhcientis vero oc rormaiis,ratione ipirituum quibus vndiquaque perrunditur.Dixi, cipi
num.
efficiens & formaleprmcipium appellari semcn; quia efticiens & forma sunt quidem duo auCto-
res Asyaijid e{\,ratione, at re non dirferunt.Nam forma quatenus per totam infusa materiam,facit Forma &effici-
ciTehocquodest, e?^(^appeliatur 8c it>Tiht%eict: quatenus vcroafricit,mouet,disponit, consti- ensrationefol*
tuit,expiimitmateriamsibi pro apto domicilio, osifiyetot^ro mi£v dicipotest. Semenratione disimSHUniur-
suicorporisavasis tantum effluit: atspirituum, quipervni.uersum corpusoberrant&vaeantur, ^°T°d0 ^0'
, r . r n tt • n r • ■ 1 1 r & • rnnw. corports
abomnibuscorponspartibus manarepoteit. Ha?citaque eitieminis matenaduplex,ianguis Scpartibtu femen
spiritus.Efficientes &caucforesseminissoli sunt testes.Ijs solis vim azr2pp#raOT^jJu)primo &perflnat.
seconcedimus,vasis aut ipermaticis secundarioper csfapfolu) seil. hoc est, influxum &irradiario- Essi"ens &
nemtestium.Postremadefinitionis nostrxparticuia finalem seminiscauilamdesignat, genera- JJ^jjJu^S^'
tionemscilicetanimalis,&testium nutritionem. Estitaque ^w^?, perfe^taha^c definino. Se- Stme^7*j'
menporroduplex est,quicquid garriant PeripateticijalterumAnaris^alterum foeminae; quia in v- alterummaris
troque sexuorgana suntprscparantia,excoquentia,deserentia,eademincoitu obsccenarum pzr-fcemin& alterii,,
tiumtitillatio,eademvoluptas;sedmarissemen t^cotdve^ov ofy%luj$ui<r£c<)$: fosmina;vero $ii>-
^sss.Marissemen maiorem efficiendi vim habet, quam fceminaej vtrumque tamenfcecundum,
&aigenerandum praepotens. Rurlum in vtroque sexuduplex agnouitsemenHippocr.i. T>cInviro%fem
di32tajalterumrobustius& calidius,alterumdebilius &frigidius.Illudmasculeum,hoc duplexjemen
ft£mineumvocat,exquorum variapermistione & vidioria, mares fceminasque *pudHippoc>
generari vult. Atqj hocprimum esto genera-
tionisprincipium.
Nn n C Q N-