DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.51540#0800
6Sz SpecuLlib.II.Parcicul.il.
i
r
$
Secundum.'] iste uer.
& stquens suit Alb.
Gal.de test. post prin*
x tur secundum *?Dic,qudd sic, nili
dicat in secundo poenituisse prioris
uoluntatis:dehoc ff.de leg.iij. si quis
in princip.ff.de leg.j.si mihi & tibi.§.
fin.Sed quid,si in primo testamento
dixit,quod non liceret ei poenitere?
dic,quod nihilominus poterit poe-
nitere,si primi di<fti exprimar qualita
tem : ut not. 1. si mihi.§.fin.nam am-
bulatoria esttestatoris uoluntas , ut
25 iam dicam. tQuid si quis iuraue-
quidaminstituit filium suum impu-
bere haeredem, & rogauit eum,quod
si sine liberis decederet, restitueret
P.hzereditatem: & reliquit legata, 8c
adiunxit,qudd si non ualeret iure te-
stamenti, saltem ualeret iure codi-
cillorumidecessitimpubes testatore
uiuente: quaeritur, an P. fideicom-
missarius possit petere hereditatem
auenientibusab intestato ? & an le
gata debeantur? Et uidetur, quod
possit petere propter praedicam
clausula.utffdeuulg.&pupik subst.
cohoeredi. $. cum filiae, ff de iure co
dic. 1. iij. uidetur enim ad legitimos
transisse cum onere, ut C. decaduc.
tol.Lunica,$.in causa. ff.de leg. ij.si
Titio. Arg. contrA, quod a legitimis
petere non possit fideicommissarius
uniuersalis, cum expiret substitutio
pupillaris,&: fideicommissaria,si de-
cedat hseres testatore uiuenre, ut ff.
adTreb.ille,a quo.ff.de admin.tut.
tutores.§.j.Item uidetur,qudd pupil
lus fuit personaliter obligatus: unde
onus non transit ad legitimos, ut ff.
delegjj.Celsus.§.fin.ff.de leg. iij.l.j.
§.fi.Nec obstant p rtedi&a uerba, qu^
locum habent in defe&um solenni-
q tatis,ut in praj.auth.excausa.insi.*1
22 & iunge s.uers.quid si filius, t Po-
ne:quidam fecittestamentum, adie
t tenuerit:uel,an sit mutata per aliam
posteriorem. super quo uide Instit.
quibus mod.test.infir. & C. de codi-
cil.cum proponas. C. de fideicom.
Iib.clari.ff.de leg.iij.siin iure.ff. de a-
di.leg. per totum. Distingue tamen
super hoc intergeneraseripturarum:
na siutraq; uoluntas est testamentu,
ualet secundum,8c non primum, ex.
deceleb.missar.cumMarthae.§. caete
rum.C.de testa. omnium.xiij.q.ij.ul-
tima.&uide superhoc ff.de iniusto,
rup.test.cum in secundo.ff. de h^red.
instit. pater, ff. ad Trebel.si quis.nisi
in militis testameto,ut ff.de test. miL
u quaerebatur11, t Qmd si teftator di-
24 xit in testamento,quod si faceret se-
Querebatur.] Secun eundum,non ualeret,nunquidtolli-
dum Vbert. ubi s. &
hoc continebat uer.cne*
terum.infrd omnia in/
termedia ponit autor,
sumpta causa ex hoc
lata intetiigenda sunt
manente uoluntate te*
ssatoris,ut coUigitursf'.
de leg. j. Lseruwm siltj.
Procula.w Inftit.
de codicil. §. non tan*
tum.item remanente in
suo statuff.de sol. cum
quis.mprincip.cr ss
militer remanente in
eodemhabitujn quo e/
rat tempore, quo pro*
lata sunt uerba ss. de co
di.obcaus.l. quod fi
nus. sed per secundum
testamentum h<ec om*
nia sunt mutata.non er/
go in ius codicillorum
transire potest: dat ca*
susjimiles sf. de repud.
l.sin.de don. inter uir.
& uxor.I.cum hic std-
lM.§.fi maritus. & C.
eo ait.res uxoris. Item
certum eft,di ssa cr ss
Ha consideranda secun
dum suam caufamss.de
adi. leg. legata inutili*
ter.de cond.& demon,
cum tale.in si. Ab sur*
dum autem efsit dicer e, &a clausnla prtedifta, & legata & fi-
baec uerba dissa fuisse deicommissa plura reliquit: eo mor
adimpedienda,uel im* tuo natus eft pofthumus: nunquid
pugnanda fua jutura iu illo uiuente legata & fideicommissa
dwia.Seruetur ergo ul* j
limum,C.de Itber.prx* r red.inst.l.j.r Sed si duo instituti sunt
ter.hnaxime.circame/ haeredes,unus pur£, alter sub condi
dium. tione,nunquid purd institutus habe
In /i.] Ad literam suit bit totam hereditatem ,uel medieta
ijkunr. Alber. Gal. de tem tantum?de hoc ff.si pars haered.
teftd.uer.pone q.ij. s PeL L ij.5 t Sed &rconsiderandutn
L./. ] Et hoc Alber. est,an ultima uoluntas ab initio non
Gal.detesta.uer. pone -
qutjtionem v. adhuc
per Cyn.plenius in l. ij.
co.titiUius.de posthu.
L. i/. 3 Hecrcmisiio
suitAlber.Gal.ubis.gl.
ibi ponit opi. Io. quod
pure in/Htatus habeat
dimidiam: & contra/
ritem Pii. quod interbn
habeat totum: C7 has.
glo. concordat distm*
ssa sorma uerborwm in
stituentis.
Sed scr. ] Reassimit
uerba Vberti.
tuo natus eft postbumus : nunquid
peti possunt?de hoc C.de posth. hae*
y
z
a
ahtAcc^
lirrthe tertia
Mifeiidiiceii
ssmltlkincti
'^.Mulidmembr,
W5
tenet Alber. Gal. de
test.uerssc. pone 3quoi
quidam, ibi subdtty
quod secus de iure Lon
lar. allegat Lomktr.
lib.i j.de ultimis uolun*
tat.l. si quis Longobar
dus.[ed3ut dicitsillud lo
cu habet,ciim secit tr<u
ditionem rerum.
'Rmi incidi
propere
^^aoiiede^i
primum
te
iq^ceni
isripii pr
Z , Ptnot.]vide,quoi
circa id ibi dicam.
t a Vi 5.3Fateor, quod
sine causa comrauenb
fcnonlicet^quodid
agens periurw eft: tt*
net tamen secundam,
nt plenescripsi in
stoneftip regula, quod
semel.de regjur.lib.vj
Adde,ut per Oldcons
cxxwj.Abb.consil.xlf
i/.lib.cruersquidff
Adde,quid econtrd, si
quisfissoteftamentote
neat aliud cum claufa*
la, Caffans^r irritanti
vssit secundum, in
quo instituit mortuam,
quem uiuere putabat,
an primum sit reuoca*
tum e uide Bal. confd,
xiijaj.lib.incipit, quia
ulucre:i\cipoii.pi1Ujuni damLucas.
Primushabebitheereditateffide
institJL iegata in secundo, ff. de bxred
non dehsf’ l n' dlc’Pnmum nonrumpi, quia falsasrumof
^demon^i^
pereo ?*ex,de,eo’9uicog-constng.uxo.su^, c.fa'
des pater habens tres filios,eos instituit hsrC'
luit ? Rear aciens asiudr.estamentum,unumsoluminsti'
e pon. primum non rumpi per secundum:
ritnon uenire contra uoluntatem suam,nunquid poterit
contrauenirc,condendo aliud testamentum^Etuideur ex
praemissis,qu6dsic.nonenim potestquissibilegem impo.
nere,a qua non liceat resilire.ff.de leg.iij.si quis in prin, rc-
spon.j.nec libertatem supremi iudicij potest quis restringe.
re, ff. pro soc.l.cum duobus. $. Pomponius. &§. fin. in fi*
Voluntas enim testatoris ambulatoria est usque ad extre
mum exitum uit^,ff. de adi. leg.Liiij.ex.decel.mis.cum
Marthas»$. ceterum.&prae.c.ult.etiam si paftum interuene
ri t,quod mutari non possit,C.de pad.l.padum.quod dota
li.ff. prosod .si inter fratres.respon.j.& etiamsi primum sit
per principem confirmatum,arg.C.detesta.Lomnium. VI-
timum enim testamentum morte hominis confirmatur,&
immobile perseuerat,C.desac.san.eccl.Lj.C.detesta.l. quo
niam indignum.&testamentifadio est publiciiuris, ff.qui
testa.fac.pos.l.iij.&iuspublicum,&c.ff. de pa&.ius publi.
cum.Primum testamenttm tollitur per secundum: Instit,
qui.mod.testa.infir.Sed nec tenet padtum,qu6d cotra alie,
num testamentum non fiat,C.de pa6l.de qusestione.ss.de
acquir. haere, quod superstitis. His
rationibus moti Legist^ y dicerent y motiLegift<e.] Hoc
se cu n d um te st am entum u a le r e,& h £
redem in eo institutum debere hsere
ditatem habere,aliaq; in eo contenta
ualere:quiaiuramentum cotra leges
prtestirum non obligat,ex. de foro
compet.si diligenti.C. de legib. non
dubium.x.dist. Vide tamen secun-
dum Deum,& inforoecclesiae con
tr&putomam omne Juramentum ser
nandum est,quod seruari potest sine
interitu salutis 2eterna2,ex. dc iureiu
ran.siuero.ex.quod met.cau.cum dileftus.& argumen.ad
26 hoc ex.de iureiuran.cumcontingar.insi.t Et redditio iura
menti est de iure naturali,& in pr^cepto,xxij.q.j. si paftum.
in princ.extra de iureiuran.&si Christus.uersusfin.ibi,red-
de Deo,&c.Vnde nullo modo est infringendum,ut xxxij.
q.vij.ssagitia.extra de no.oper.nun.cum ex iniunfto.&de
reg.iur.qui scandalizauerit.Idem puto in elestione sepul-
turte,utnbt.j. de sepultur.uer. & no
ta z.Fas enim fuit sibi de rebus suis,
qualitercunque placuit, disponere,
ut ff.si quis a pa. ma. fu. L ij. xiij. q. ij.
§. sed aliud. Vnde contra ordinatio-
nem iuratamsibinonlicetuenise,ut
s.a t Quid si primum testamentum
27 fuit generale , ut quia est in eo hae-
res institutus in omnibus bonis:
secundum speciale , quia est hseres
institutus in fundo s Respon. rum-
pitur primum, sed haeres institutus
in una re, tenetur restituere omnes
res,praeter sundum,primo haeredi,
argumen. sEad Trebellian.l.si quis
priore.& hoc in pagano,qui non po ¬
test decedere pro parte testatus,&
pro parte intestatus: aliud in milite,
ff.de testam.milit. quaerebatur, se-
28 eundum Vbert. t Quid si is , qui
testamentum fecit,audiens, quod h^
res mortuus est,facit aliud testamen
tum,dicens : quia intellexi P. quem
primo haeredem institui,mortuum
esse,ideo tale instituo: sedpdstappa-
ret primum uiueresRespon. primum
testamentui
aequitate:praestabit tamen
'O
te
i
r
$
Secundum.'] iste uer.
& stquens suit Alb.
Gal.de test. post prin*
x tur secundum *?Dic,qudd sic, nili
dicat in secundo poenituisse prioris
uoluntatis:dehoc ff.de leg.iij. si quis
in princip.ff.de leg.j.si mihi & tibi.§.
fin.Sed quid,si in primo testamento
dixit,quod non liceret ei poenitere?
dic,quod nihilominus poterit poe-
nitere,si primi di<fti exprimar qualita
tem : ut not. 1. si mihi.§.fin.nam am-
bulatoria esttestatoris uoluntas , ut
25 iam dicam. tQuid si quis iuraue-
quidaminstituit filium suum impu-
bere haeredem, & rogauit eum,quod
si sine liberis decederet, restitueret
P.hzereditatem: & reliquit legata, 8c
adiunxit,qudd si non ualeret iure te-
stamenti, saltem ualeret iure codi-
cillorumidecessitimpubes testatore
uiuente: quaeritur, an P. fideicom-
missarius possit petere hereditatem
auenientibusab intestato ? & an le
gata debeantur? Et uidetur, quod
possit petere propter praedicam
clausula.utffdeuulg.&pupik subst.
cohoeredi. $. cum filiae, ff de iure co
dic. 1. iij. uidetur enim ad legitimos
transisse cum onere, ut C. decaduc.
tol.Lunica,$.in causa. ff.de leg. ij.si
Titio. Arg. contrA, quod a legitimis
petere non possit fideicommissarius
uniuersalis, cum expiret substitutio
pupillaris,&: fideicommissaria,si de-
cedat hseres testatore uiuenre, ut ff.
adTreb.ille,a quo.ff.de admin.tut.
tutores.§.j.Item uidetur,qudd pupil
lus fuit personaliter obligatus: unde
onus non transit ad legitimos, ut ff.
delegjj.Celsus.§.fin.ff.de leg. iij.l.j.
§.fi.Nec obstant p rtedi&a uerba, qu^
locum habent in defe&um solenni-
q tatis,ut in praj.auth.excausa.insi.*1
22 & iunge s.uers.quid si filius, t Po-
ne:quidam fecittestamentum, adie
t tenuerit:uel,an sit mutata per aliam
posteriorem. super quo uide Instit.
quibus mod.test.infir. & C. de codi-
cil.cum proponas. C. de fideicom.
Iib.clari.ff.de leg.iij.siin iure.ff. de a-
di.leg. per totum. Distingue tamen
super hoc intergeneraseripturarum:
na siutraq; uoluntas est testamentu,
ualet secundum,8c non primum, ex.
deceleb.missar.cumMarthae.§. caete
rum.C.de testa. omnium.xiij.q.ij.ul-
tima.&uide superhoc ff.de iniusto,
rup.test.cum in secundo.ff. de h^red.
instit. pater, ff. ad Trebel.si quis.nisi
in militis testameto,ut ff.de test. miL
u quaerebatur11, t Qmd si teftator di-
24 xit in testamento,quod si faceret se-
Querebatur.] Secun eundum,non ualeret,nunquidtolli-
dum Vbert. ubi s. &
hoc continebat uer.cne*
terum.infrd omnia in/
termedia ponit autor,
sumpta causa ex hoc
lata intetiigenda sunt
manente uoluntate te*
ssatoris,ut coUigitursf'.
de leg. j. Lseruwm siltj.
Procula.w Inftit.
de codicil. §. non tan*
tum.item remanente in
suo statuff.de sol. cum
quis.mprincip.cr ss
militer remanente in
eodemhabitujn quo e/
rat tempore, quo pro*
lata sunt uerba ss. de co
di.obcaus.l. quod fi
nus. sed per secundum
testamentum h<ec om*
nia sunt mutata.non er/
go in ius codicillorum
transire potest: dat ca*
susjimiles sf. de repud.
l.sin.de don. inter uir.
& uxor.I.cum hic std-
lM.§.fi maritus. & C.
eo ait.res uxoris. Item
certum eft,di ssa cr ss
Ha consideranda secun
dum suam caufamss.de
adi. leg. legata inutili*
ter.de cond.& demon,
cum tale.in si. Ab sur*
dum autem efsit dicer e, &a clausnla prtedifta, & legata & fi-
baec uerba dissa fuisse deicommissa plura reliquit: eo mor
adimpedienda,uel im* tuo natus eft pofthumus: nunquid
pugnanda fua jutura iu illo uiuente legata & fideicommissa
dwia.Seruetur ergo ul* j
limum,C.de Itber.prx* r red.inst.l.j.r Sed si duo instituti sunt
ter.hnaxime.circame/ haeredes,unus pur£, alter sub condi
dium. tione,nunquid purd institutus habe
In /i.] Ad literam suit bit totam hereditatem ,uel medieta
ijkunr. Alber. Gal. de tem tantum?de hoc ff.si pars haered.
teftd.uer.pone q.ij. s PeL L ij.5 t Sed &rconsiderandutn
L./. ] Et hoc Alber. est,an ultima uoluntas ab initio non
Gal.detesta.uer. pone -
qutjtionem v. adhuc
per Cyn.plenius in l. ij.
co.titiUius.de posthu.
L. i/. 3 Hecrcmisiio
suitAlber.Gal.ubis.gl.
ibi ponit opi. Io. quod
pure in/Htatus habeat
dimidiam: & contra/
ritem Pii. quod interbn
habeat totum: C7 has.
glo. concordat distm*
ssa sorma uerborwm in
stituentis.
Sed scr. ] Reassimit
uerba Vberti.
tuo natus eft postbumus : nunquid
peti possunt?de hoc C.de posth. hae*
y
z
a
ahtAcc^
lirrthe tertia
Mifeiidiiceii
ssmltlkincti
'^.Mulidmembr,
W5
tenet Alber. Gal. de
test.uerssc. pone 3quoi
quidam, ibi subdtty
quod secus de iure Lon
lar. allegat Lomktr.
lib.i j.de ultimis uolun*
tat.l. si quis Longobar
dus.[ed3ut dicitsillud lo
cu habet,ciim secit tr<u
ditionem rerum.
'Rmi incidi
propere
^^aoiiede^i
primum
te
iq^ceni
isripii pr
Z , Ptnot.]vide,quoi
circa id ibi dicam.
t a Vi 5.3Fateor, quod
sine causa comrauenb
fcnonlicet^quodid
agens periurw eft: tt*
net tamen secundam,
nt plenescripsi in
stoneftip regula, quod
semel.de regjur.lib.vj
Adde,ut per Oldcons
cxxwj.Abb.consil.xlf
i/.lib.cruersquidff
Adde,quid econtrd, si
quisfissoteftamentote
neat aliud cum claufa*
la, Caffans^r irritanti
vssit secundum, in
quo instituit mortuam,
quem uiuere putabat,
an primum sit reuoca*
tum e uide Bal. confd,
xiijaj.lib.incipit, quia
ulucre:i\cipoii.pi1Ujuni damLucas.
Primushabebitheereditateffide
institJL iegata in secundo, ff. de bxred
non dehsf’ l n' dlc’Pnmum nonrumpi, quia falsasrumof
^demon^i^
pereo ?*ex,de,eo’9uicog-constng.uxo.su^, c.fa'
des pater habens tres filios,eos instituit hsrC'
luit ? Rear aciens asiudr.estamentum,unumsoluminsti'
e pon. primum non rumpi per secundum:
ritnon uenire contra uoluntatem suam,nunquid poterit
contrauenirc,condendo aliud testamentum^Etuideur ex
praemissis,qu6dsic.nonenim potestquissibilegem impo.
nere,a qua non liceat resilire.ff.de leg.iij.si quis in prin, rc-
spon.j.nec libertatem supremi iudicij potest quis restringe.
re, ff. pro soc.l.cum duobus. $. Pomponius. &§. fin. in fi*
Voluntas enim testatoris ambulatoria est usque ad extre
mum exitum uit^,ff. de adi. leg.Liiij.ex.decel.mis.cum
Marthas»$. ceterum.&prae.c.ult.etiam si paftum interuene
ri t,quod mutari non possit,C.de pad.l.padum.quod dota
li.ff. prosod .si inter fratres.respon.j.& etiamsi primum sit
per principem confirmatum,arg.C.detesta.Lomnium. VI-
timum enim testamentum morte hominis confirmatur,&
immobile perseuerat,C.desac.san.eccl.Lj.C.detesta.l. quo
niam indignum.&testamentifadio est publiciiuris, ff.qui
testa.fac.pos.l.iij.&iuspublicum,&c.ff. de pa&.ius publi.
cum.Primum testamenttm tollitur per secundum: Instit,
qui.mod.testa.infir.Sed nec tenet padtum,qu6d cotra alie,
num testamentum non fiat,C.de pa6l.de qusestione.ss.de
acquir. haere, quod superstitis. His
rationibus moti Legist^ y dicerent y motiLegift<e.] Hoc
se cu n d um te st am entum u a le r e,& h £
redem in eo institutum debere hsere
ditatem habere,aliaq; in eo contenta
ualere:quiaiuramentum cotra leges
prtestirum non obligat,ex. de foro
compet.si diligenti.C. de legib. non
dubium.x.dist. Vide tamen secun-
dum Deum,& inforoecclesiae con
tr&putomam omne Juramentum ser
nandum est,quod seruari potest sine
interitu salutis 2eterna2,ex. dc iureiu
ran.siuero.ex.quod met.cau.cum dileftus.& argumen.ad
26 hoc ex.de iureiuran.cumcontingar.insi.t Et redditio iura
menti est de iure naturali,& in pr^cepto,xxij.q.j. si paftum.
in princ.extra de iureiuran.&si Christus.uersusfin.ibi,red-
de Deo,&c.Vnde nullo modo est infringendum,ut xxxij.
q.vij.ssagitia.extra de no.oper.nun.cum ex iniunfto.&de
reg.iur.qui scandalizauerit.Idem puto in elestione sepul-
turte,utnbt.j. de sepultur.uer. & no
ta z.Fas enim fuit sibi de rebus suis,
qualitercunque placuit, disponere,
ut ff.si quis a pa. ma. fu. L ij. xiij. q. ij.
§. sed aliud. Vnde contra ordinatio-
nem iuratamsibinonlicetuenise,ut
s.a t Quid si primum testamentum
27 fuit generale , ut quia est in eo hae-
res institutus in omnibus bonis:
secundum speciale , quia est hseres
institutus in fundo s Respon. rum-
pitur primum, sed haeres institutus
in una re, tenetur restituere omnes
res,praeter sundum,primo haeredi,
argumen. sEad Trebellian.l.si quis
priore.& hoc in pagano,qui non po ¬
test decedere pro parte testatus,&
pro parte intestatus: aliud in milite,
ff.de testam.milit. quaerebatur, se-
28 eundum Vbert. t Quid si is , qui
testamentum fecit,audiens, quod h^
res mortuus est,facit aliud testamen
tum,dicens : quia intellexi P. quem
primo haeredem institui,mortuum
esse,ideo tale instituo: sedpdstappa-
ret primum uiueresRespon. primum
testamentui
aequitate:praestabit tamen
'O
te