DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.15846#0015
Εκ των ανωτέρω γίνεται, νομίζομεν, σαφέστατα αίίΧον, οτι το περί οΰ ό λόγος ανάθημα δεν έδύνατο \ά
κείται οττου τίθεται υπό τοϋ Κ. Ροσσίου, πρό πάντων αν ό Παυσανίας εισήλθε δι' ης ό Κ. Ρόσσιος τον ΰποΟέτει
πύλης, άλλ' ότι πρέπει να ζητηθη μεσημβρινώς του ναοΰ του Θησέως, ε'κτός του Κεραμικοϋ, μεταξύ του λόφου
των Κυμφών και τοϋ Αρείου Πάγου· μένει ακόμη νά θεωρήσωμεν και τοΰς λόγους τούς οποίους ό Κ. Ρόσσιος
προτείνει προς ύποστήριξιν τ7,ς εικασίας του. Και πρώτον μεν έκ πρώτης όψεως φαίνεται τ-όσον άβεβαία του-
λάχιστον εϊναι ή περί της κεφαλής και τοϋ κόρνου ύπόθεσις, ων την μεν αποδίδει εις Αθηνάν, την δέ εις Μου-
σαν, άν και ούδέτερον των τμημάτων τούτων φ'Ιρνϊ κανέν διακριτικόν γνώρισμα. Η δευτέρα άπόδειξις τοϋ Κ
Ροσσίου είναι ή της επιγραφής. Αλλ' ας έξετάτωυεν ακριβέ στερον και τα περί αύτής.
Η ι/.οοατις τοϋ Πζυ^ανίου πε;ίτοϋ άναθήαατος τούτου εϊνακ « εστι δέ εν αύτη Γτή γοο.) Πολυτίονος οίκία . .
έπ' έμου δέ άνεΐτο τό Λιονύσω .... ενταύθα έστιν Αθ/ϊνάς άγαλμα, και Διός κτλ. . . . ανάθημα και έργον Εύ-
βουλίδου. » (ι). Εκ τής φρα'σεως ταύτ/ις δέν φαίνεται δτι τό ανάθημα τοϋ Εύβουλίδου συνέκειτο έξ αγαλμάτων
τ;θειμένων εντός της οικίας τοϋ Πολυτίωνος ; Το ενταύθα τοϋ Παυσανίου δύναται να εννοη ίσως και την θέσιν
ε'κείνην τής στοάς* άλλ'ό'τι άναφε'ρεται εις τήν οίκίαν, γίνεται εκ δύω τεκμηρίων δήλον. Πρώτον, δτι είναι
φυσικδν ή Π αιωνία ΆΟηνά , και αί Μονσαι και ό 'Λ-ό*1.1ων και ή Μνημοσύνη, θεότητες μουσικαί άπασαο
νά δνρίοκωνται υπό την αυτήν στέγην μ,έ τον μεΛπόμενο* Διόνυσον Δεύτερον, διότι περιγράψας ό Παυσανίας
τ'άναθήματα, επιφέρει Μετά, δε το Λιονύσυυ τέμενος, ώς-ε φαίνεται οτι τά συμπεριλαμβάνει και αυτά εντός τοϋ
τεμένους, και όχι είς ΐδιαίτερον οίκημα, διότι τότε ήθελεν αναφέρει τοϋτο, ως παρακατιών επιφέρει οτι οίκημα
εστί άγά.Ιματα ί'χον. Είναι άρα πιθανόν τό άνασκαφέν έκ μεγίστων λίθων συγκείμενον τείχος ν' άπετέλει με'.
ρος οικίας ιδιωτικής είς τά; λθήναί, οπου αί μεν ποΛΛαι ιών οικιών εντε.Ιείς, ό.Ιίγαι δε χρήσιμαι (2). Εκτός δε
τούτου, ή έκ Ρωμαϊκών χρόνων επιγραφή αύτη δεν έδύνατο νά είναι έντετειχισμένη εις τά θεμέλια τής έπΐ Θεμι-
στοκλέους ύπαρχούσ/ις οικίας τοϋ Πολυτίωνος.Τέλος δέ και είς ήν ευρέθη θέσιν ητον ανεστραμμένη, ώστε εξ δλων
τούτων εξάγεται άφ' ενός μεν δτι τό άνευρεθέν τεΤχος δεν είναι τό τής οικίας τοϋ Πολυτίωνος; άφ' έτερου δέ
ότι και άν ή περί ής όλόγος επιγραφή αναφέρεται τώ ό'ντι εις το) Εύβουλίδου τό ανάθημα, είναι κατά πάιαν
πιθανότητα άλλαχο'θεν μετατεθειμένη, ώς και τοϋ γείσου τά τμήματα, τά όποια δεν φαίνονται ανήκοντα εις
τόαύτό οικοδόμημα. Αλλά πιθανώτερον έτι είναι ή επιγραφή αύτη να μήν άνηκε·- εις τοϋ Εύβουλίδου άγαλμα ,
ούδέ νά έφερε τοϋ Εύβουλίδου τό ό'νομα, τό δέ . . ΧΕΙΡΟΣ και ΕΓΧΕίΡΟΣ, νάηναι ονομαστική ονόματος άγαλ-
ματοποιοϋ, ομωνύμου μέ τόν Κορίνθιον άγαλματοποιόν Εύχειρον (3) και ουχί Ευ^ειρα, ότι δέ ό Εύ'χειρος ούτος
ητον επίσης Κρωπίδης ώς και ό Εύ'χειρ. Η σύμπτωσις αύτη τοϋ ονόματος δεν είναι διόλου παράδοξος, διότ1
ώς γνωστόν εί; τινα μέρη τής Ελλάδος οί τεχνΐται ελάμβαναν ονόματα συμβολικά. Τήν ΰπόθεσιν δέ ταύ-
την δτι ή επιγραφή δεν άναφέρει ποσώς τόν ΕΪ>βουλίδην έπικυροι και ή άπλή θέα τοϋ λίθου, δστις φέρει επί
τής άνω επιφανείας του κοιλώματα δια τ/)ν θε'σιν άγάλματος έτ' αύτοϋ ισταμένου, ταϋτα δέ ευρίσκονται είς
τό μέσον σχεδόν αύτοϋ κατά τήν έν·στώσαν κατάστασίν του, ώστε ολίγου μόνον έλλείπεται δια νά συμπληρωθη
εις ακριβές τετράγωνον, και τό ολίγον τοϋτο είναι ή θε'σις τής συλλαβής ΕΓ. ίίστε ή ολη επιγραφή ή'Οελιν
είσθαι
« Εύχείρος Κρωπίδης έποί/ισε.»
Ανασκαφαί γενόμεναι μετά ταϋτα καθ' δλας τάς διευθύνσεις πε'ριξ τοϋ τείχους τούτου δέν παρέσχον ουδέν
(ι) Παυσαν. Α, β, 4.
(2) Αικαίαρχ. βίος Ελλϊΐν.
(3) ΤΙιίίηεΗ ΕροΛ. ά«ι ΙϊΜ. Καοίΐ,
I
κείται οττου τίθεται υπό τοϋ Κ. Ροσσίου, πρό πάντων αν ό Παυσανίας εισήλθε δι' ης ό Κ. Ρόσσιος τον ΰποΟέτει
πύλης, άλλ' ότι πρέπει να ζητηθη μεσημβρινώς του ναοΰ του Θησέως, ε'κτός του Κεραμικοϋ, μεταξύ του λόφου
των Κυμφών και τοϋ Αρείου Πάγου· μένει ακόμη νά θεωρήσωμεν και τοΰς λόγους τούς οποίους ό Κ. Ρόσσιος
προτείνει προς ύποστήριξιν τ7,ς εικασίας του. Και πρώτον μεν έκ πρώτης όψεως φαίνεται τ-όσον άβεβαία του-
λάχιστον εϊναι ή περί της κεφαλής και τοϋ κόρνου ύπόθεσις, ων την μεν αποδίδει εις Αθηνάν, την δέ εις Μου-
σαν, άν και ούδέτερον των τμημάτων τούτων φ'Ιρνϊ κανέν διακριτικόν γνώρισμα. Η δευτέρα άπόδειξις τοϋ Κ
Ροσσίου είναι ή της επιγραφής. Αλλ' ας έξετάτωυεν ακριβέ στερον και τα περί αύτής.
Η ι/.οοατις τοϋ Πζυ^ανίου πε;ίτοϋ άναθήαατος τούτου εϊνακ « εστι δέ εν αύτη Γτή γοο.) Πολυτίονος οίκία . .
έπ' έμου δέ άνεΐτο τό Λιονύσω .... ενταύθα έστιν Αθ/ϊνάς άγαλμα, και Διός κτλ. . . . ανάθημα και έργον Εύ-
βουλίδου. » (ι). Εκ τής φρα'σεως ταύτ/ις δέν φαίνεται δτι τό ανάθημα τοϋ Εύβουλίδου συνέκειτο έξ αγαλμάτων
τ;θειμένων εντός της οικίας τοϋ Πολυτίωνος ; Το ενταύθα τοϋ Παυσανίου δύναται να εννοη ίσως και την θέσιν
ε'κείνην τής στοάς* άλλ'ό'τι άναφε'ρεται εις τήν οίκίαν, γίνεται εκ δύω τεκμηρίων δήλον. Πρώτον, δτι είναι
φυσικδν ή Π αιωνία ΆΟηνά , και αί Μονσαι και ό 'Λ-ό*1.1ων και ή Μνημοσύνη, θεότητες μουσικαί άπασαο
νά δνρίοκωνται υπό την αυτήν στέγην μ,έ τον μεΛπόμενο* Διόνυσον Δεύτερον, διότι περιγράψας ό Παυσανίας
τ'άναθήματα, επιφέρει Μετά, δε το Λιονύσυυ τέμενος, ώς-ε φαίνεται οτι τά συμπεριλαμβάνει και αυτά εντός τοϋ
τεμένους, και όχι είς ΐδιαίτερον οίκημα, διότι τότε ήθελεν αναφέρει τοϋτο, ως παρακατιών επιφέρει οτι οίκημα
εστί άγά.Ιματα ί'χον. Είναι άρα πιθανόν τό άνασκαφέν έκ μεγίστων λίθων συγκείμενον τείχος ν' άπετέλει με'.
ρος οικίας ιδιωτικής είς τά; λθήναί, οπου αί μεν ποΛΛαι ιών οικιών εντε.Ιείς, ό.Ιίγαι δε χρήσιμαι (2). Εκτός δε
τούτου, ή έκ Ρωμαϊκών χρόνων επιγραφή αύτη δεν έδύνατο νά είναι έντετειχισμένη εις τά θεμέλια τής έπΐ Θεμι-
στοκλέους ύπαρχούσ/ις οικίας τοϋ Πολυτίωνος.Τέλος δέ και είς ήν ευρέθη θέσιν ητον ανεστραμμένη, ώστε εξ δλων
τούτων εξάγεται άφ' ενός μεν δτι τό άνευρεθέν τεΤχος δεν είναι τό τής οικίας τοϋ Πολυτίωνος; άφ' έτερου δέ
ότι και άν ή περί ής όλόγος επιγραφή αναφέρεται τώ ό'ντι εις το) Εύβουλίδου τό ανάθημα, είναι κατά πάιαν
πιθανότητα άλλαχο'θεν μετατεθειμένη, ώς και τοϋ γείσου τά τμήματα, τά όποια δεν φαίνονται ανήκοντα εις
τόαύτό οικοδόμημα. Αλλά πιθανώτερον έτι είναι ή επιγραφή αύτη να μήν άνηκε·- εις τοϋ Εύβουλίδου άγαλμα ,
ούδέ νά έφερε τοϋ Εύβουλίδου τό ό'νομα, τό δέ . . ΧΕΙΡΟΣ και ΕΓΧΕίΡΟΣ, νάηναι ονομαστική ονόματος άγαλ-
ματοποιοϋ, ομωνύμου μέ τόν Κορίνθιον άγαλματοποιόν Εύχειρον (3) και ουχί Ευ^ειρα, ότι δέ ό Εύ'χειρος ούτος
ητον επίσης Κρωπίδης ώς και ό Εύ'χειρ. Η σύμπτωσις αύτη τοϋ ονόματος δεν είναι διόλου παράδοξος, διότ1
ώς γνωστόν εί; τινα μέρη τής Ελλάδος οί τεχνΐται ελάμβαναν ονόματα συμβολικά. Τήν ΰπόθεσιν δέ ταύ-
την δτι ή επιγραφή δεν άναφέρει ποσώς τόν ΕΪ>βουλίδην έπικυροι και ή άπλή θέα τοϋ λίθου, δστις φέρει επί
τής άνω επιφανείας του κοιλώματα δια τ/)ν θε'σιν άγάλματος έτ' αύτοϋ ισταμένου, ταϋτα δέ ευρίσκονται είς
τό μέσον σχεδόν αύτοϋ κατά τήν έν·στώσαν κατάστασίν του, ώστε ολίγου μόνον έλλείπεται δια νά συμπληρωθη
εις ακριβές τετράγωνον, και τό ολίγον τοϋτο είναι ή θε'σις τής συλλαβής ΕΓ. ίίστε ή ολη επιγραφή ή'Οελιν
είσθαι
« Εύχείρος Κρωπίδης έποί/ισε.»
Ανασκαφαί γενόμεναι μετά ταϋτα καθ' δλας τάς διευθύνσεις πε'ριξ τοϋ τείχους τούτου δέν παρέσχον ουδέν
(ι) Παυσαν. Α, β, 4.
(2) Αικαίαρχ. βίος Ελλϊΐν.
(3) ΤΙιίίηεΗ ΕροΛ. ά«ι ΙϊΜ. Καοίΐ,
I