DOI Artikel:
Sophulēs, Themistoklēs P.: Agalma ek tēs Akropoleōs Sammiakēs technēs
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.14589#0073
111
αγαλμα εκ τησ ακροπολεωσ
112
νερόν δ' οή ή φύσις τοΟ χαλκοΟ αντίκειται προς
τον χρωματισμάν κατά λόγον άντι'Οετον προς τό
ξύλον και τον λίΟον λίαν προσφυώς έχοντα προς
τόν χρωματισμόν. Ένεκα λοιπόν της άρχαιοτέρας
και συνήθους χρήσεως του χαλκού έν τη κατεργα-
σία τοΟ οποίου έμόρφωσαν το πρώτον τήν τέννην
αύτών οί του Σαμιακού εργαστηρίου, φαίνεται, δτι
δέν κατέστη κοινή ή πολυχρωμία έν τη ιωνική άν-
δριαντοποιια. .
Άλλα και αύται αί άρχαΐαι παραδόσεις έηιβε-
βαιοΟσι τήν γνώμην ταύτην σαφώς μαρτυρουσαι
οτι χαλκά ήσαν τά πλείστα και σπουδαιότερα εργα
τών περιφημότερων τοΟ Σαμιακού εργαστηρίου τε-
χνιτών.
Τά τεχνικά ό'μως ταύτα γνωρίσματα τοΟ έν τφ
6ΐ' πίνακι απεικονιζόμενου αγάλματος καί τοΟ έν
τοις «Μουσείοις Αθηνών» πίν. 9 εινε παντελώς
διάφορα τοΟ χαρακτηρος τών πολλών έν Άκροπό-
λει αγαλμάτων γυναικείας μορφής. Το χάσμα, το
οποίον χοορίζει ταΟτα άπ' έκείνων εινε τοσούτο μέγα,
ώστε και άπλή μόνον τών εικόνων παρεξέτασις αρ-
κεί νά πείση πάντα, ό'τι τά δύο προειρημένα έν Ά-
κροπόλει αγάλματα τοΟ τύπου της ΣαμιακήςΉρας
εινε προϊόντα άλλης τέχνης, ή τά πολυάριθμα αρ-
χαϊκά άττικά εργα, άλλου έργαστηρίου έχοντος
τεχνικάς αρχάς και νόμους αντιθέτους προς τάς τών
αττικών. Καταφαίνεται δέ ή άνομοιότης οχι μόνον
έν τώ προειρημένω τρόπω της έργασίας τών καΟ'
έκαστα, έν τω τύπω της περιβολής και έν τώ σχή-
ματι της παραστάσεως, αλλά παρατηροΰμεν ούοέν
ήττον θεμελιώδεις διαφοράς και εις αυτά τά γενι-
κώτερα άποβλέποντες.
Κατά λόγον άντι'Οετον προς τά άττικά μνημεία
έν τή τέχνη τών όποιων πολλαχώς καταφαίνεται
ή ιδιοφυής τοΟ τεχνίτου έργασία καί ζωηρά άντί-
ληψις, το ένταΰΟα άπεικονιζόμενον μνημεΐον καί τά
δύο προμνημονευΟέντα ό'μοια αύτώ εινε πεποιημένα
κατά τι αυστηρώς ώρισμένον σχήμα καί κανόνα
τεκτονικών μάλλον ή πλαστικόν. Ό σχηματικός
δ. οδτος χαρακτήρ δηλοΟται δχι μόνον έν τή κα-
θόλου παραστάσει, αλλά καί έν τή έργασία τών
καθ' έκαστα. Τό ίμάτιον τοΟ άγάλματος τοΰδε, ώς
έρρήθη ήδη άνωτέρω, εινε διατεταγμένον κατά συμ-
μετρικόν τινα τεκτονικόν νόμον. Κατά τόν αύτόν
δέ λόγον καί αί κάθετοι πτυχαί τοΟ χιτώνος στε-
ροΟνται πάσης πλαστικής ιδιοφυΐας, όμοιάζουσαι
μάλλον προς τεκτονικάς γραμμάς έν αύστηρώ πα-
ραλληλισμοί διατεταγμένας. Έν γένει δέ τά είρη-
μένα άγάλματα σαμιακού τύπου καί τέχνης φαί-
νονται συγγενεύοντα μάλλον προς τά λοιπά εξ Ιω-
νίας γνωστά μνημεία τά έκ Μιλήτου ή προς τά άτ-
τικά. ΤαΟτα δέ θεωρουμεν ήμεϊς καί ούχί τά άτ-
τικά, ώς τά μόνα βέβαια εργα της ασιατικής—νη-
σιωτικής τέχνης.
Μετά πολλής προθυμίας μνημονεύουσί τίνες εκά-
στοτε τών δύο Ιώνων τεχνιτών (Θεοδώρου καί Έν-
δοίου (?) τών έν τή Άκροπόλει έργασθέντων, ώς
φαίνεται έκ τών άνακαλυφθεισών κατά τάς τελευ-
ταίας άνασκαφάς έπιγραφών, ΟεωροΟντες τήν έν
Αττική διατριβήν αύτών άναμφισβήτητα τεκμή-
ρια της έκ τής Ιωνίας καταγωγής τών έν Άκρο-
πόλει αρχαϊκών μνημείων. Κατά παράδοξον ό'μως
τρόπον άποσιωπώσι πάντοτε νά μνημονεύσωσι καί
τών δύο έν Άκροπόλει μνημείων ασιατικής — νη-
σιωτικής τέχνης, δηλ. τοΟ ένταΟθα απεικονιζόμε-
νου καί τοΟ έν τοις «Μουσείοις Αθηνών» πίν. 9.
Έχομεν δύο τεχνίτας εξ Ιωνίας, άλλά καί ισάριθμα
εργα αύτών καταοεικνύοντα—άνάγκη καί πάλιν νά
τά έπαναλάβωμεν — ό'τι ή άσιατική τέχνη εινε τρό-
που καί έργασίας άνομοιοτάτης προς τήν τών άλλων
έν Αττική αρχαϊκών μνημείων.
Έν Ά0η'ν«Ι5 1889.
θ. Σοφούλης
ΠΑΡΟΡΑΜΑΤΑ
Σελ. 57 ατ. 21 άντί ενταύθα άνάγνωθι ενταύθα έστιτ καί σελ. 65 σήμ'. 1 άντ'ι τον Αδριανού
άνάγνωθι τω Άόριανω.
(Εξεδόθη τι) 15» Μαρτίου 1889.)
αγαλμα εκ τησ ακροπολεωσ
112
νερόν δ' οή ή φύσις τοΟ χαλκοΟ αντίκειται προς
τον χρωματισμάν κατά λόγον άντι'Οετον προς τό
ξύλον και τον λίΟον λίαν προσφυώς έχοντα προς
τόν χρωματισμόν. Ένεκα λοιπόν της άρχαιοτέρας
και συνήθους χρήσεως του χαλκού έν τη κατεργα-
σία τοΟ οποίου έμόρφωσαν το πρώτον τήν τέννην
αύτών οί του Σαμιακού εργαστηρίου, φαίνεται, δτι
δέν κατέστη κοινή ή πολυχρωμία έν τη ιωνική άν-
δριαντοποιια. .
Άλλα και αύται αί άρχαΐαι παραδόσεις έηιβε-
βαιοΟσι τήν γνώμην ταύτην σαφώς μαρτυρουσαι
οτι χαλκά ήσαν τά πλείστα και σπουδαιότερα εργα
τών περιφημότερων τοΟ Σαμιακού εργαστηρίου τε-
χνιτών.
Τά τεχνικά ό'μως ταύτα γνωρίσματα τοΟ έν τφ
6ΐ' πίνακι απεικονιζόμενου αγάλματος καί τοΟ έν
τοις «Μουσείοις Αθηνών» πίν. 9 εινε παντελώς
διάφορα τοΟ χαρακτηρος τών πολλών έν Άκροπό-
λει αγαλμάτων γυναικείας μορφής. Το χάσμα, το
οποίον χοορίζει ταΟτα άπ' έκείνων εινε τοσούτο μέγα,
ώστε και άπλή μόνον τών εικόνων παρεξέτασις αρ-
κεί νά πείση πάντα, ό'τι τά δύο προειρημένα έν Ά-
κροπόλει αγάλματα τοΟ τύπου της ΣαμιακήςΉρας
εινε προϊόντα άλλης τέχνης, ή τά πολυάριθμα αρ-
χαϊκά άττικά εργα, άλλου έργαστηρίου έχοντος
τεχνικάς αρχάς και νόμους αντιθέτους προς τάς τών
αττικών. Καταφαίνεται δέ ή άνομοιότης οχι μόνον
έν τώ προειρημένω τρόπω της έργασίας τών καΟ'
έκαστα, έν τω τύπω της περιβολής και έν τώ σχή-
ματι της παραστάσεως, αλλά παρατηροΰμεν ούοέν
ήττον θεμελιώδεις διαφοράς και εις αυτά τά γενι-
κώτερα άποβλέποντες.
Κατά λόγον άντι'Οετον προς τά άττικά μνημεία
έν τή τέχνη τών όποιων πολλαχώς καταφαίνεται
ή ιδιοφυής τοΟ τεχνίτου έργασία καί ζωηρά άντί-
ληψις, το ένταΰΟα άπεικονιζόμενον μνημεΐον καί τά
δύο προμνημονευΟέντα ό'μοια αύτώ εινε πεποιημένα
κατά τι αυστηρώς ώρισμένον σχήμα καί κανόνα
τεκτονικών μάλλον ή πλαστικόν. Ό σχηματικός
δ. οδτος χαρακτήρ δηλοΟται δχι μόνον έν τή κα-
θόλου παραστάσει, αλλά καί έν τή έργασία τών
καθ' έκαστα. Τό ίμάτιον τοΟ άγάλματος τοΰδε, ώς
έρρήθη ήδη άνωτέρω, εινε διατεταγμένον κατά συμ-
μετρικόν τινα τεκτονικόν νόμον. Κατά τόν αύτόν
δέ λόγον καί αί κάθετοι πτυχαί τοΟ χιτώνος στε-
ροΟνται πάσης πλαστικής ιδιοφυΐας, όμοιάζουσαι
μάλλον προς τεκτονικάς γραμμάς έν αύστηρώ πα-
ραλληλισμοί διατεταγμένας. Έν γένει δέ τά είρη-
μένα άγάλματα σαμιακού τύπου καί τέχνης φαί-
νονται συγγενεύοντα μάλλον προς τά λοιπά εξ Ιω-
νίας γνωστά μνημεία τά έκ Μιλήτου ή προς τά άτ-
τικά. ΤαΟτα δέ θεωρουμεν ήμεϊς καί ούχί τά άτ-
τικά, ώς τά μόνα βέβαια εργα της ασιατικής—νη-
σιωτικής τέχνης.
Μετά πολλής προθυμίας μνημονεύουσί τίνες εκά-
στοτε τών δύο Ιώνων τεχνιτών (Θεοδώρου καί Έν-
δοίου (?) τών έν τή Άκροπόλει έργασθέντων, ώς
φαίνεται έκ τών άνακαλυφθεισών κατά τάς τελευ-
ταίας άνασκαφάς έπιγραφών, ΟεωροΟντες τήν έν
Αττική διατριβήν αύτών άναμφισβήτητα τεκμή-
ρια της έκ τής Ιωνίας καταγωγής τών έν Άκρο-
πόλει αρχαϊκών μνημείων. Κατά παράδοξον ό'μως
τρόπον άποσιωπώσι πάντοτε νά μνημονεύσωσι καί
τών δύο έν Άκροπόλει μνημείων ασιατικής — νη-
σιωτικής τέχνης, δηλ. τοΟ ένταΟθα απεικονιζόμε-
νου καί τοΟ έν τοις «Μουσείοις Αθηνών» πίν. 9.
Έχομεν δύο τεχνίτας εξ Ιωνίας, άλλά καί ισάριθμα
εργα αύτών καταοεικνύοντα—άνάγκη καί πάλιν νά
τά έπαναλάβωμεν — ό'τι ή άσιατική τέχνη εινε τρό-
που καί έργασίας άνομοιοτάτης προς τήν τών άλλων
έν Αττική αρχαϊκών μνημείων.
Έν Ά0η'ν«Ι5 1889.
θ. Σοφούλης
ΠΑΡΟΡΑΜΑΤΑ
Σελ. 57 ατ. 21 άντί ενταύθα άνάγνωθι ενταύθα έστιτ καί σελ. 65 σήμ'. 1 άντ'ι τον Αδριανού
άνάγνωθι τω Άόριανω.
(Εξεδόθη τι) 15» Μαρτίου 1889.)