DOI article:
Dutkiewicz, Józef Edward: Malowidła romańskie w kościele w Dziekanowicach
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.19942#0097
23. Pokłon 3 Króli, malowidło w kościele św. Jakuba w Równej (według J. Masina)
W kościołach wiejskich Karyntii występują barwy
nie łamane, intensywne: silna czerwień, zieleń,
żółta, niebieska, czarna i biała. W Gurk i Frie-
sach — półtony; w Wiesenburgu z wieku XII —
niebieskozielone tło i barwy: biała, ugier żółty,
zielona, czarna, czerwona minia; w kościele w Hol-
lein około r. 1170 — barwy: brunatnoczerwona,
ugier żółty i biała, w kościele w Mattrei — barwy:
biała, ugier, jasnożółta, jasnoniebieska, fioletowo-
czerwona, zielona, niebieska, ultramaryna, czerwona,
czarna; w kościele w Pisweg — barwy: niebieska,
czarna, zielona i czerwona42.
To stosowanie barw zasadniczych i płaszczy-
znowego monumentalnego stylu miało ustąpić miej-
sca z początkiem wieku XIII innym zasadom.
Pisze o tym na marginesie techniki i stylu malo-
wideł romańskich w Nadrenii P. Clemen: „W pierw-
szej połowie wieku XIII zanika razem z rezygnacją
kirche zu Sutteren (Zeitschrift f. christl. Kunst V, Dussel-
dorf 1892, s. 259—262).
z jasnych prostych akordów barwnych, z zanie-
chaniem zasady akcentowania konstrukcji archi-
tektonicznej przez malarstwo także ten płaski,
linearny styl, który był oparty o zasadę wielkiej
skali. Następuje styl dekoracyjny, którego charakter
wypowiada się przede wszystkim w tym, że wy-
korzystuje bezwzględnie wszystkie nadarzające się
możliwości efektów. Przy tej mnogości środków
zanika jasna prostota i jedność dawniejszego dzia-
łania... Na miejsce płaszczyznowego malarstwa
wchodzi malarstwo silnie modelujące, w większym
stopniu działające zmysłowo. Aby powiększyć efekt
zapożyczony z malarstwa bizantyńskiego, bizan-
tyńsko-włoskiego i sztuki mozaiki nakłada się
postaciom jaskrawe, ostre, często wyraźnie pozła-
cane światła43".
Malowidła dziekanowickie należą niewątpliwie do
tej starszej epoki płaskiego, linearnego stylu. Należą
42 W. Frodl, o.c, s. 13—37.
43 P. Clemen, o.c, s. 650.
89
W kościołach wiejskich Karyntii występują barwy
nie łamane, intensywne: silna czerwień, zieleń,
żółta, niebieska, czarna i biała. W Gurk i Frie-
sach — półtony; w Wiesenburgu z wieku XII —
niebieskozielone tło i barwy: biała, ugier żółty,
zielona, czarna, czerwona minia; w kościele w Hol-
lein około r. 1170 — barwy: brunatnoczerwona,
ugier żółty i biała, w kościele w Mattrei — barwy:
biała, ugier, jasnożółta, jasnoniebieska, fioletowo-
czerwona, zielona, niebieska, ultramaryna, czerwona,
czarna; w kościele w Pisweg — barwy: niebieska,
czarna, zielona i czerwona42.
To stosowanie barw zasadniczych i płaszczy-
znowego monumentalnego stylu miało ustąpić miej-
sca z początkiem wieku XIII innym zasadom.
Pisze o tym na marginesie techniki i stylu malo-
wideł romańskich w Nadrenii P. Clemen: „W pierw-
szej połowie wieku XIII zanika razem z rezygnacją
kirche zu Sutteren (Zeitschrift f. christl. Kunst V, Dussel-
dorf 1892, s. 259—262).
z jasnych prostych akordów barwnych, z zanie-
chaniem zasady akcentowania konstrukcji archi-
tektonicznej przez malarstwo także ten płaski,
linearny styl, który był oparty o zasadę wielkiej
skali. Następuje styl dekoracyjny, którego charakter
wypowiada się przede wszystkim w tym, że wy-
korzystuje bezwzględnie wszystkie nadarzające się
możliwości efektów. Przy tej mnogości środków
zanika jasna prostota i jedność dawniejszego dzia-
łania... Na miejsce płaszczyznowego malarstwa
wchodzi malarstwo silnie modelujące, w większym
stopniu działające zmysłowo. Aby powiększyć efekt
zapożyczony z malarstwa bizantyńskiego, bizan-
tyńsko-włoskiego i sztuki mozaiki nakłada się
postaciom jaskrawe, ostre, często wyraźnie pozła-
cane światła43".
Malowidła dziekanowickie należą niewątpliwie do
tej starszej epoki płaskiego, linearnego stylu. Należą
42 W. Frodl, o.c, s. 13—37.
43 P. Clemen, o.c, s. 650.
89