DOI Artikel:
Pencakowski, Paweł: Rzeźby w kaplicy Ogrojcowej przy kościele Św. Barbary w Krakowie
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20538#0040
11. Wit Stwosz, postać św. Jana Ewangelisty, kaplica
Ogrojcowa (fot. P. Pencakowski)
wane w typach, sugestywnie oddają senny bez-
wład i psychiczne odprężenie. Pod bujnymi wło-
sami wyczuć można zdecydowanie kształt czasz-
ki. Włosy — w postaci kędziorów rzeźbionych z
użyciem świdra i loków ciętych dłutem ■—- zo-
stały wykonane jako sekwencja kontrastów. Szcze-
gólnie wyrazisty efekt osiągnięto w grupie śś. Ja-
kuba i Jana, których głowy znajdują się blisko
siebie51. Oblicza Jakuba, Jana i Piotra cechuje
głęboka, lecz stonowana ekspresja. Twarze synów
Zebedeusza są migdałowate w kształtach, mają
zdecydowanie zaznaczone kości policzkowe, trój-
kątne szczęki, wąskie nosy, szeroko rozstawione
oczodoły — u Jakuba płytkie, u Jana zaś głębo-
kie, pod pewnie zarysowanymi brwiami52. Po-
wieki apostołów są „obciążone”. Oblicza te mimo
51 Zarost Chrystusa i św. Jakuba składa się z loków
(włosy) i kędziorów (broda i wąsy), przez co jest sam
w sobie skontrastowany. Jednak loki okalające głowę
zdają się przeważać w ogólnym efekcie.
52 Pierwotne!?) nosy widać na fotografii wnętrza ka-
plicy Ogrojcowej, wykonanej przez I. Kriegera w
końcu w. XIX — por. Łuszczkiewicz, o.c., fig. 2.
12. Wit Stwosz, postać św. Jakuba, kaplica Ogrojcowa
(fot. P. Pencakowski)
pewnych uszkodzeń wywierają do dziś duże wra-
żenie 53.
Porównując głowę św. Jakuba w kaplicy
Ogrojce we j .z figurami w Ołtairziu Mariackim, za-
uważyć można, że istotne podobieństwo do niej
wykazuje oblicze Chrystusa w wykonanej przez
warsztat Stwosza grupie Koronacji Marii, wień-
czącej ołtarz54 (ryc. 13). Przy porównaniu szcze-
gółów uderza ponadto podobny zabieg warszta-
towy, jaki zastosowano w celu osiągnięcia tych,
zbliżonych w rezultacie, efektów formalnych: cho-
dzi o analogiczne użycie świdra w modelowaniu
identycznie rozwiązanych zakończeń włosów i kę-
dziorów brody tak przy podbródku, jak i po bo-
kach twarzy53. Głowa Chrystusa w zwieńczeniu
Ołtarza Mariackiego, wyrzeźbiona najprawdopo-
53 Por. Sokołowski, o.c., s. 188.
54 Zwrócił na to uwagę Szydłowski, o.c., s. 37.
55 Warto zauważyć, że tak bliskiego podobieństwa w
modelunku brody i wąsów nie znajdujemy w żadnym
z licznych przedstawień Chrystusa, apostołów i innych
osób w Ołtarzu Mariackim i pozostałych dziełach Stwo-
sza.
32
Ogrojcowa (fot. P. Pencakowski)
wane w typach, sugestywnie oddają senny bez-
wład i psychiczne odprężenie. Pod bujnymi wło-
sami wyczuć można zdecydowanie kształt czasz-
ki. Włosy — w postaci kędziorów rzeźbionych z
użyciem świdra i loków ciętych dłutem ■—- zo-
stały wykonane jako sekwencja kontrastów. Szcze-
gólnie wyrazisty efekt osiągnięto w grupie śś. Ja-
kuba i Jana, których głowy znajdują się blisko
siebie51. Oblicza Jakuba, Jana i Piotra cechuje
głęboka, lecz stonowana ekspresja. Twarze synów
Zebedeusza są migdałowate w kształtach, mają
zdecydowanie zaznaczone kości policzkowe, trój-
kątne szczęki, wąskie nosy, szeroko rozstawione
oczodoły — u Jakuba płytkie, u Jana zaś głębo-
kie, pod pewnie zarysowanymi brwiami52. Po-
wieki apostołów są „obciążone”. Oblicza te mimo
51 Zarost Chrystusa i św. Jakuba składa się z loków
(włosy) i kędziorów (broda i wąsy), przez co jest sam
w sobie skontrastowany. Jednak loki okalające głowę
zdają się przeważać w ogólnym efekcie.
52 Pierwotne!?) nosy widać na fotografii wnętrza ka-
plicy Ogrojcowej, wykonanej przez I. Kriegera w
końcu w. XIX — por. Łuszczkiewicz, o.c., fig. 2.
12. Wit Stwosz, postać św. Jakuba, kaplica Ogrojcowa
(fot. P. Pencakowski)
pewnych uszkodzeń wywierają do dziś duże wra-
żenie 53.
Porównując głowę św. Jakuba w kaplicy
Ogrojce we j .z figurami w Ołtairziu Mariackim, za-
uważyć można, że istotne podobieństwo do niej
wykazuje oblicze Chrystusa w wykonanej przez
warsztat Stwosza grupie Koronacji Marii, wień-
czącej ołtarz54 (ryc. 13). Przy porównaniu szcze-
gółów uderza ponadto podobny zabieg warszta-
towy, jaki zastosowano w celu osiągnięcia tych,
zbliżonych w rezultacie, efektów formalnych: cho-
dzi o analogiczne użycie świdra w modelowaniu
identycznie rozwiązanych zakończeń włosów i kę-
dziorów brody tak przy podbródku, jak i po bo-
kach twarzy53. Głowa Chrystusa w zwieńczeniu
Ołtarza Mariackiego, wyrzeźbiona najprawdopo-
53 Por. Sokołowski, o.c., s. 188.
54 Zwrócił na to uwagę Szydłowski, o.c., s. 37.
55 Warto zauważyć, że tak bliskiego podobieństwa w
modelunku brody i wąsów nie znajdujemy w żadnym
z licznych przedstawień Chrystusa, apostołów i innych
osób w Ołtarzu Mariackim i pozostałych dziełach Stwo-
sza.
32