DOI Artikel:
Walczak, Marek: Działalność fundacyjna biskupa krakowskiego, kardynała Zbigniewa Oleśnickiego (część II)
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.20615#0085
ooiif fimttut troili #mmr imttfcttlmrr tfmmurrtts ćjjfc
<m©iumfi5 Sjuum|s % fmpltt rmifmrmCtiJ vJtft£cW» amitt Umm <$.$k i m
OOidylur fisincmssrttitnit m one CftupitmiiB* ^umrumtnn immmąmtm uutinl
'fflioimtot-ddn&m pbtWfttrtw tuftw dnuato mtmftmrs^irmuniltttuf popm uufm
wfiir #$tołnm« ftama coh tmuiiłmts Mró liujtfuicaas >
tfupttmrs tgmir w $4i fiumog sim m m mtmtmmum&ipm sm wignas no
' im te ftnpmwt* i #?ftc-iib5 wjtm iitmmr tmutimj \m pnatntóte % omfrffe i
mmm €dkm tisltm tu tfmimtr cmtomfn patot imm w ftfos łumumms W
Ciinnnnftoms fpifipt parafo ars pdlftłt •Bftctrttowt
__ _____ Mn ptiii timm%m> iipisM
1 miua
Oiwbtafr mmwu^mmeą* @imt mń^km^Mmt mumAibĄBiaammm
mmm otm Mn x juutndi* fuipltsipsifins tófe mnU dwenotus moms mi yrgnodmujs mMtmMąm mi® ffliwrt
ufliiii uwnr 1 is*udfct$ mm wbufeiip &n flaums tUftipa istota ftifimaut ffiipie I iilstó tm oa mftmkpiii
fmm ftinuir fn ■ m imuń piilfarfinc myńm gruit tim m mit uimui Oiittnif iitrttójefliftWM! atmi ? tófimw
lif +$ u? irs ul ĄmmMinm &m& m tm miatf^attmmatlibfitoi al^lrfioęomi
• ajnaufitr !:?t!itutóiattotftuąmimmfi m«]iplu oin fttóm ttfi&fóifa owite mmmn ęisAfnMęąim
$ ? uoifum pir rt; tu altgfi piitfe&rttoif tefmtttmtwmyi triu 1 ln6e pe łpult opite cwsauttbaas^iftiitwii
m uto ttgfiifiatf tt unutós spspnate ant WKfitt gSoMraftiu mfiulpiM tetem MU mftMttMwfM 0tmnn-Ąi
tmmumkm gums 1 g iJfofi łfcoiu
tmmmc Qtt$muu: ęśmtm&mhm%mwtomu eutMidgeMtaiiMW
21. Dokument odpustowy Zbigniewa Oleśnickiego dla kościoła Wszystkich Świętych w Krakowie z 23 X 1449,
Kraków, Archiwum Kapituły Metropolitalnej na Wawelu (fot. Archiwum Kapituły)
metroipolitano Gnesnensi”81. Aluzje zawarte
w dziełach sztuki fundowanych przez biskupa,
a później kardynała Oleśnickiego były prawdo-
podobnie jasne dla współczesnych w takim sa-
mym stopniu, jak dedykacja Długosza do Kata-
logu arcybiskupów gnieźnieńskich. Kronikarz
zwraca się w niej do Jakuba z Sienna z wezwa-
niem, aby przywrócił Kościołowi polskiemu daw-
ną świetność, a Krakowowi status metropolii82.
Lata 1447—1449 były dla Oleśnickiego szcze-
81 Z. Obertyński, Pontyfikały krakowskie
XV w. (Prawo Kanoniczne, 4, 1961), s. 384—385. O kar-
dynalskiej propagandzie Oleśnickiego por. M. K o c z e r-
s k a, Miniatura na dokumencie odpustowym kardynała
Oleśnickiego z r. 1449 (Biuletyn Historii Sztuki, 14,
1983), s. 172—174; Tejże, Piętnastowieczne biografie...,
passim.
82 D ł u g o s z, I, s. 340.
83 O trwałości uprzedzeń papiestwa wobec ruchu
koncyliarystycznego może świadczyć fakt, że jedną z
przeszkód, które aż do XVIII w. utrudniały kanoniza-
cję Jana z Kęt, było posądzenie go o autorstwo kon-
cyliarystycznej Lectura super Mattheum, będącej w
rzeczywistości dziełem Benedykta Hesse; M. R e c h o-
w i c z, Święty Jan Kanty i Benedykt Hesse w świe-
gólnie ciężkie, gdyż musiał oczyścić się z zarzu-
tów koncyliaryzmu83. Śladem tych starań jest
miniatura na dokumencie odpustowym z 23 paź-
dziernika 1449, wydanym dla kościoła Wszyst-
kich Świętych w Krakowie (ryc. 21). Temat tej
niezwykle ciekawej miniatury nawiązuje do krę-
gu zagadnień eklezjologicznych, rozważanych na
soborze w Bazylei, mających zarazem silne tra-
dycje w miejscowym środowisku teologicznym 84.
Polska myśl kościelno-polityczna rozwinęła
tle krakowskiej kompilacji teologicznej z XV w. Stu-
dia nad komentarzem do św. Mateusza (rękopisy Bi-
blioteki Jagiellońskiej nr nr 1364—1366, 1368), Lublin
1958 (Rozprawy Wydziału Teologiczno-Kanonicznego To-
warzystwa Naukowego KUL, 1958), s. 21; literaturę na
temat ruchu koncyliarystycznego zebrał S. Swieżaw-
s k i, Eklezjologia późnośredniowieczna na rozdrożu,
Kraków 1990 (Studia z Dziejów Wydziału Teologicznego
UJ 1), zwłaszcza s. 137 i n.
84 Miniatura na dokumencie odpustowym dla ko-
ścioła Wszystkich Świętych w Krakowie wymaga grun-
townego zbadania od strony historii sztuki, co wykra-
cza poza ramy niniejszego artykułu i będzie przedmio-
tem odrębnego opracowania, przygotowywanego przez
autora.
81
<m©iumfi5 Sjuum|s % fmpltt rmifmrmCtiJ vJtft£cW» amitt Umm <$.$k i m
OOidylur fisincmssrttitnit m one CftupitmiiB* ^umrumtnn immmąmtm uutinl
'fflioimtot-ddn&m pbtWfttrtw tuftw dnuato mtmftmrs^irmuniltttuf popm uufm
wfiir #$tołnm« ftama coh tmuiiłmts Mró liujtfuicaas >
tfupttmrs tgmir w $4i fiumog sim m m mtmtmmum&ipm sm wignas no
' im te ftnpmwt* i #?ftc-iib5 wjtm iitmmr tmutimj \m pnatntóte % omfrffe i
mmm €dkm tisltm tu tfmimtr cmtomfn patot imm w ftfos łumumms W
Ciinnnnftoms fpifipt parafo ars pdlftłt •Bftctrttowt
__ _____ Mn ptiii timm%m> iipisM
1 miua
Oiwbtafr mmwu^mmeą* @imt mń^km^Mmt mumAibĄBiaammm
mmm otm Mn x juutndi* fuipltsipsifins tófe mnU dwenotus moms mi yrgnodmujs mMtmMąm mi® ffliwrt
ufliiii uwnr 1 is*udfct$ mm wbufeiip &n flaums tUftipa istota ftifimaut ffiipie I iilstó tm oa mftmkpiii
fmm ftinuir fn ■ m imuń piilfarfinc myńm gruit tim m mit uimui Oiittnif iitrttójefliftWM! atmi ? tófimw
lif +$ u? irs ul ĄmmMinm &m& m tm miatf^attmmatlibfitoi al^lrfioęomi
• ajnaufitr !:?t!itutóiattotftuąmimmfi m«]iplu oin fttóm ttfi&fóifa owite mmmn ęisAfnMęąim
$ ? uoifum pir rt; tu altgfi piitfe&rttoif tefmtttmtwmyi triu 1 ln6e pe łpult opite cwsauttbaas^iftiitwii
m uto ttgfiifiatf tt unutós spspnate ant WKfitt gSoMraftiu mfiulpiM tetem MU mftMttMwfM 0tmnn-Ąi
tmmumkm gums 1 g iJfofi łfcoiu
tmmmc Qtt$muu: ęśmtm&mhm%mwtomu eutMidgeMtaiiMW
21. Dokument odpustowy Zbigniewa Oleśnickiego dla kościoła Wszystkich Świętych w Krakowie z 23 X 1449,
Kraków, Archiwum Kapituły Metropolitalnej na Wawelu (fot. Archiwum Kapituły)
metroipolitano Gnesnensi”81. Aluzje zawarte
w dziełach sztuki fundowanych przez biskupa,
a później kardynała Oleśnickiego były prawdo-
podobnie jasne dla współczesnych w takim sa-
mym stopniu, jak dedykacja Długosza do Kata-
logu arcybiskupów gnieźnieńskich. Kronikarz
zwraca się w niej do Jakuba z Sienna z wezwa-
niem, aby przywrócił Kościołowi polskiemu daw-
ną świetność, a Krakowowi status metropolii82.
Lata 1447—1449 były dla Oleśnickiego szcze-
81 Z. Obertyński, Pontyfikały krakowskie
XV w. (Prawo Kanoniczne, 4, 1961), s. 384—385. O kar-
dynalskiej propagandzie Oleśnickiego por. M. K o c z e r-
s k a, Miniatura na dokumencie odpustowym kardynała
Oleśnickiego z r. 1449 (Biuletyn Historii Sztuki, 14,
1983), s. 172—174; Tejże, Piętnastowieczne biografie...,
passim.
82 D ł u g o s z, I, s. 340.
83 O trwałości uprzedzeń papiestwa wobec ruchu
koncyliarystycznego może świadczyć fakt, że jedną z
przeszkód, które aż do XVIII w. utrudniały kanoniza-
cję Jana z Kęt, było posądzenie go o autorstwo kon-
cyliarystycznej Lectura super Mattheum, będącej w
rzeczywistości dziełem Benedykta Hesse; M. R e c h o-
w i c z, Święty Jan Kanty i Benedykt Hesse w świe-
gólnie ciężkie, gdyż musiał oczyścić się z zarzu-
tów koncyliaryzmu83. Śladem tych starań jest
miniatura na dokumencie odpustowym z 23 paź-
dziernika 1449, wydanym dla kościoła Wszyst-
kich Świętych w Krakowie (ryc. 21). Temat tej
niezwykle ciekawej miniatury nawiązuje do krę-
gu zagadnień eklezjologicznych, rozważanych na
soborze w Bazylei, mających zarazem silne tra-
dycje w miejscowym środowisku teologicznym 84.
Polska myśl kościelno-polityczna rozwinęła
tle krakowskiej kompilacji teologicznej z XV w. Stu-
dia nad komentarzem do św. Mateusza (rękopisy Bi-
blioteki Jagiellońskiej nr nr 1364—1366, 1368), Lublin
1958 (Rozprawy Wydziału Teologiczno-Kanonicznego To-
warzystwa Naukowego KUL, 1958), s. 21; literaturę na
temat ruchu koncyliarystycznego zebrał S. Swieżaw-
s k i, Eklezjologia późnośredniowieczna na rozdrożu,
Kraków 1990 (Studia z Dziejów Wydziału Teologicznego
UJ 1), zwłaszcza s. 137 i n.
84 Miniatura na dokumencie odpustowym dla ko-
ścioła Wszystkich Świętych w Krakowie wymaga grun-
townego zbadania od strony historii sztuki, co wykra-
cza poza ramy niniejszego artykułu i będzie przedmio-
tem odrębnego opracowania, przygotowywanego przez
autora.
81