DOI article:
Zatorski, Tadeusz: Uzdrowienie paralityka nad sadzawką Betesda Artusa Wolfforta w kościele św. Mikołaja w Bochni: atrybucja i ikonografia
DOI Page / Citation link:https://doi.org/10.11588/diglit.38234#0072
71
12. Paolo Veronese, Uzdrowienie paralityka nad sadzawkę Betesda
(fragment), kościół św. Sebastiana, Wenecja. Wg: T. Pignatti, F. Pe-
drocco, Veronese, t. 1, Milano 1995, s. 128, il. 89
jego posłanie zdaje się „krzyżować” optycznie z posła-
niem tamtego). Spoczywa na przenośnym łożu, podob-
nie jak jeszcze przed chwilą uzdrowiony starzec, można
więc przypuszczać, że dotknięty jest podobnym co on
schorzeniem. Jego mowa ciała, oddana z wielkim wyczu-
ciem i subtelnością, zdaje się wyrażać rozgoryczone py-
tanie: „Dlaczego nie uzdrowiłeś mnie?” To najprawdo-
podobniej subtelny „cytat”, przytoczony jednak bardzo
twórczo, nowatorsko i samodzielnie. Siedzącego mężczy-
znę, odwróconego do widza na wpół odsłoniętymi pleca-
mi i z opaską na głowie (!) dostrzegamy bowiem już na
Uzdrowieniu paralityka Paola Veronesego z 1560 r. (We-
necja, San Sebastiano) - obraz ten [il. 12] Wolffort, który
chyba nigdy nie był w Italii, mógł znać z jakichś sztychów.
Tło zdarzeń stanowi wyidealizowany z włoska krajobraz
oraz antykizujące budowle: w ewangelicznym opisie cudu
mówi się przecież wyraźnie o portykach otaczających sa-
dzawkę. Dawało to artystom sposobność wielorakiego po-
pisania się swym kunsztem: „Sadzawka Betesda - pisał Ja-
cob Burckhardt - gdzie Chrystus mówi do chorego: «Wstań,
weźmij łoże swoje, a chodź», skłaniała zarazem mistrzów
weneckich i niderlandzkich do przedstawiania wielkiej
architektury halowej, tafli wody czy tłumu cierpiących”42.
Nieco inny charakter mają budowle po prawej stronie. To
na wpół zrujnowane budynki o niekreślonym stylu. Hans
42 J. Burckhardt, Die Malerei und das Neue Testament, [w:] Vor-
träge 1844-1887, red. E. Dürr, Basel 1919, s. 236. Nie bez znaczenia
był zapewne także w tym wypadku wpływ sztuki włoskiej. Tenże
Burckhardt elementy architektoniczne w Betesdzie Quellienusa
łączy z Paolem Veronesern (zob. idem, Zeitgenossen des Rubens,
[w:] idem, Werke: kritische Gesamtausgabe, 1.18, München-Basel
2006, s. 495).
13. Artus Wolffort, Św. Hieronim, Lyon, Musée des Beaux-Arts. Wg:
https://commons.wikimedia.0rg/wiki/Category:Artus_Wolffort#/
media/File:Saint_J%C3%A9r%C3%B4me_-_Artus_Wolfaerts_
(A_58j.jpg (dostęp: 19.10.2017)
14. Artus Wolffort, Apostoł Maciej, Bruksela, kolekcja prywatna.
Wg: http://www.ebay.pl/itm/Der-heilige-Matthias-geschaffen-von-
-Artus-Wolffort-St-Butten-Sankt-A3-0023-/310541384853?hash=it
em484db57c95:g:Ar4AAOSw8cNUOHCk (dostęp: 19.102017)
12. Paolo Veronese, Uzdrowienie paralityka nad sadzawkę Betesda
(fragment), kościół św. Sebastiana, Wenecja. Wg: T. Pignatti, F. Pe-
drocco, Veronese, t. 1, Milano 1995, s. 128, il. 89
jego posłanie zdaje się „krzyżować” optycznie z posła-
niem tamtego). Spoczywa na przenośnym łożu, podob-
nie jak jeszcze przed chwilą uzdrowiony starzec, można
więc przypuszczać, że dotknięty jest podobnym co on
schorzeniem. Jego mowa ciała, oddana z wielkim wyczu-
ciem i subtelnością, zdaje się wyrażać rozgoryczone py-
tanie: „Dlaczego nie uzdrowiłeś mnie?” To najprawdo-
podobniej subtelny „cytat”, przytoczony jednak bardzo
twórczo, nowatorsko i samodzielnie. Siedzącego mężczy-
znę, odwróconego do widza na wpół odsłoniętymi pleca-
mi i z opaską na głowie (!) dostrzegamy bowiem już na
Uzdrowieniu paralityka Paola Veronesego z 1560 r. (We-
necja, San Sebastiano) - obraz ten [il. 12] Wolffort, który
chyba nigdy nie był w Italii, mógł znać z jakichś sztychów.
Tło zdarzeń stanowi wyidealizowany z włoska krajobraz
oraz antykizujące budowle: w ewangelicznym opisie cudu
mówi się przecież wyraźnie o portykach otaczających sa-
dzawkę. Dawało to artystom sposobność wielorakiego po-
pisania się swym kunsztem: „Sadzawka Betesda - pisał Ja-
cob Burckhardt - gdzie Chrystus mówi do chorego: «Wstań,
weźmij łoże swoje, a chodź», skłaniała zarazem mistrzów
weneckich i niderlandzkich do przedstawiania wielkiej
architektury halowej, tafli wody czy tłumu cierpiących”42.
Nieco inny charakter mają budowle po prawej stronie. To
na wpół zrujnowane budynki o niekreślonym stylu. Hans
42 J. Burckhardt, Die Malerei und das Neue Testament, [w:] Vor-
träge 1844-1887, red. E. Dürr, Basel 1919, s. 236. Nie bez znaczenia
był zapewne także w tym wypadku wpływ sztuki włoskiej. Tenże
Burckhardt elementy architektoniczne w Betesdzie Quellienusa
łączy z Paolem Veronesern (zob. idem, Zeitgenossen des Rubens,
[w:] idem, Werke: kritische Gesamtausgabe, 1.18, München-Basel
2006, s. 495).
13. Artus Wolffort, Św. Hieronim, Lyon, Musée des Beaux-Arts. Wg:
https://commons.wikimedia.0rg/wiki/Category:Artus_Wolffort#/
media/File:Saint_J%C3%A9r%C3%B4me_-_Artus_Wolfaerts_
(A_58j.jpg (dostęp: 19.10.2017)
14. Artus Wolffort, Apostoł Maciej, Bruksela, kolekcja prywatna.
Wg: http://www.ebay.pl/itm/Der-heilige-Matthias-geschaffen-von-
-Artus-Wolffort-St-Butten-Sankt-A3-0023-/310541384853?hash=it
em484db57c95:g:Ar4AAOSw8cNUOHCk (dostęp: 19.102017)