DOI Artikel:
Žuk, Ihor: Zakopiańszczyzna - secesja - neoklasycyzm: ewolucja stylowa w twórczości Tadeusza Obmińskiego
DOI Seite / Zitierlink:https://doi.org/10.11588/diglit.38234#0099
98
1. Portret fotograficzny prof. Tadeusza Obmińskiego, lata 20. XX w.
Fot. ze zbiorów rodzinnych
Również i autor niniejszej pracy w poprzednich swoich
studiach stale poświęcał uwagę tak ważniejszym projek-
tom Tadeusza Obmińskiego, jak i uporządkowaniu oraz
uzupełnieniu jego życiorysu z uwzględnieniem odnale-
zionych ostatnio materiałów biograficznych9.
Dalsze rozważania poświęcone będą głównie proble-
mowi ewolucji stylowej - prześledzony zostanie, w opar-
ciu o materiał dzieł architektonicznych Obmińskiego,
przebieg zmiany form stylowych, począwszy od prac
w stylu zakopiańskim, aż do projektów hołdujących neo-
klasycyzmowi „postsecesyjnemu”. Zaprezentowane zo-
staną więc głównie obiekty z okresu poprzedzającego
9 Życiu i twórczości Tadeusza Obmińskiego, skupiając się głów-
nie na architekturze sakralnej, poświęcono osobny arty-
kuł: I. Жук, Тадеуш Обмтський - творецъ i дослОник
сакрально}' архтектури, [w:] Haynoei записки Укратського
католицъкого ушверситету, г. 2, Львт 2010, s. 149-161. Po-
nadto zob.: I. Żuk, Architektura Lwowskiej Izby Handlowo-Prze-
mysłowej, [w:] Przed wielkim jutrem. Sztuka 1905-1918. Materia-
ły Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki. Warszawa, październik
1990, Warszawa 1993, s. 115-129 (wersja ukraińska: I. Жук, Top-
гово-промислова палата (IcrnopuKO-архтектурний атлас
Львова, seria 2, z. 3), Львт 1998); I. Zhuk, The Architecture of
Lviv From the Thirteenth to the Twentieth Centuries, [w:] Lviv:
A City in the Crosscurrents of Culture, Cambridge Mass. 2005,
s. 95-130; I. Жук, Лъв1в Левинсъкого: мкто i буЫвничий, Kmïb
2010.
I wojnę światową. Najpierw jednak konieczne jest omó-
wienie wczesnego etapu życia lwowskiego architekta.
Tadeusz Antoni Obmiński urodził się we Lwowie
16 kwietnia 1874 roku. Według metryki kościelnej z lwow-
skiej parafii św. Andrzeja, był on synem Juliusza Aleksan-
dra Obmińskiego, urzędnika bankowego, i Antoniny Bro-
nisławy ze Stachiewiczów Obmińskiej10 *. Matka architekta,
będąc już w podeszłym wieku, dzierżawiła folwark łaciń-
skiego arcybiskupstwa we wsi Bartatów koło Obroszyna
pod Lwowem11. Z informacji podanej przez wnuczkę ar-
chitekta, p. Marię Obmińską-Frydrychowicz, wiadomo,
że Obmińscy wywodzili się ze szlacheckiego rodu herbu
Lis12.
Po ukończeniu we Lwowie czterech klas szkoły im. Ko-
narskiego Tadeusz Obmiński kształcił się dalej w Gimna-
zjum im. Franciszka Józefa oraz w szkole realnej13. W roku
1892 zapisał się na studia wyższe do c. k. Szkoły Politech-
nicznej we Lwowie.
Z zapisów w studenckim „absolutoryum”14 można się
dowiedzieć, że młody Obmiński swój pierwszy rok na Po-
litechnice (1892/1893) odbył jako słuchacz Wydziału In-
żynierii, na drugi zaś zapisał się na Wydział Budowni-
ctwa i pomyślnie (z ocenami postępów „dobry”, „bardzo
dobry”, „celujący”, pierwszy egzamin rządowy - z notą
„uzdolniony”) studiował tam do roku 1897. Podstaw wy-
branego zawodu uczył go najwybitniejszy lwowski archi-
tekt okresu historyzmu, profesor Julian Oktawian z Lwi-
grodu Zachariewicz15 *.
10 Testimonium ortus & Baptismi - DALO, f. 27, op. 4, spr. 461, ark.
106. Zapis o ojcu: „Julius Alexander (binom.) Obmiński official,
banchi, fil. Napoleonis Josephi Pauli Francisci (4. nom.) et Marti-
na n. Prokopowicz”; matka: „Antonina Bronisława (bin.) Stachie-
wicz fil. Petri et Ludwicae natae Ząbecka”.
11 I. Жук, Тадеуш Обмтський - творець i дослОник сакрально}'
архтектури, s. 150 (jakwprzyp. 9).
12 Informacji о historii rodziny udzieliła Maria Obmińska-Frydry-
chowicz w czasie pobytu autora w Gdańsku w 1993 r. oraz kore-
spondencyjnie w latach 2009-2011. W Personalstandestabelle pra-
cownika c. k. Szkoły Politechnicznej doktor Obmiński został za-
pisany jako „Thaddäus Anton R. [Ritter] v. Obmiński” (DAŁO,
f. 27, op. 4, spr. 461, ark. 18). W Abgangs-Zeugnis Królewskiej Wyż-
szej Technicznej Szkoły w Berline nazwano go „Herr Thaddäus
von Obmiński” (ibidem, ark. 102).
13 Ibidem, ark. 2.
14 Ibidem, ark. 95-96V.
15 I. Żuk, Julian Zachariewicz 1837-1898, Alfred Zachariewicz 1871-
-1937: Wystawa twórczości. Katalog, Warszawa 1996, s. 6-12. Li-
sta prowadzonych przez prof. Zachariewicza wykładów, na któ-
re uczęszczał Tadeusz Obmiński, wygląda następująco: „Nauka
form architektonicznych”, „Rysunki z form architektonicznych”
(drugi rok studiów); „Budownictwo II”, „Rysunki z budowni-
ctwa II” (czwarty rok); „Kompozycya architektoniczna”, „Archi-
tektura kolejowa”, „Rysunki architektury kolejowej” (piąty rok).
Zob. DAŁO, f. 27, op. 4, spr. 461, ark. 95V-96.
1. Portret fotograficzny prof. Tadeusza Obmińskiego, lata 20. XX w.
Fot. ze zbiorów rodzinnych
Również i autor niniejszej pracy w poprzednich swoich
studiach stale poświęcał uwagę tak ważniejszym projek-
tom Tadeusza Obmińskiego, jak i uporządkowaniu oraz
uzupełnieniu jego życiorysu z uwzględnieniem odnale-
zionych ostatnio materiałów biograficznych9.
Dalsze rozważania poświęcone będą głównie proble-
mowi ewolucji stylowej - prześledzony zostanie, w opar-
ciu o materiał dzieł architektonicznych Obmińskiego,
przebieg zmiany form stylowych, począwszy od prac
w stylu zakopiańskim, aż do projektów hołdujących neo-
klasycyzmowi „postsecesyjnemu”. Zaprezentowane zo-
staną więc głównie obiekty z okresu poprzedzającego
9 Życiu i twórczości Tadeusza Obmińskiego, skupiając się głów-
nie na architekturze sakralnej, poświęcono osobny arty-
kuł: I. Жук, Тадеуш Обмтський - творецъ i дослОник
сакрально}' архтектури, [w:] Haynoei записки Укратського
католицъкого ушверситету, г. 2, Львт 2010, s. 149-161. Po-
nadto zob.: I. Żuk, Architektura Lwowskiej Izby Handlowo-Prze-
mysłowej, [w:] Przed wielkim jutrem. Sztuka 1905-1918. Materia-
ły Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki. Warszawa, październik
1990, Warszawa 1993, s. 115-129 (wersja ukraińska: I. Жук, Top-
гово-промислова палата (IcrnopuKO-архтектурний атлас
Львова, seria 2, z. 3), Львт 1998); I. Zhuk, The Architecture of
Lviv From the Thirteenth to the Twentieth Centuries, [w:] Lviv:
A City in the Crosscurrents of Culture, Cambridge Mass. 2005,
s. 95-130; I. Жук, Лъв1в Левинсъкого: мкто i буЫвничий, Kmïb
2010.
I wojnę światową. Najpierw jednak konieczne jest omó-
wienie wczesnego etapu życia lwowskiego architekta.
Tadeusz Antoni Obmiński urodził się we Lwowie
16 kwietnia 1874 roku. Według metryki kościelnej z lwow-
skiej parafii św. Andrzeja, był on synem Juliusza Aleksan-
dra Obmińskiego, urzędnika bankowego, i Antoniny Bro-
nisławy ze Stachiewiczów Obmińskiej10 *. Matka architekta,
będąc już w podeszłym wieku, dzierżawiła folwark łaciń-
skiego arcybiskupstwa we wsi Bartatów koło Obroszyna
pod Lwowem11. Z informacji podanej przez wnuczkę ar-
chitekta, p. Marię Obmińską-Frydrychowicz, wiadomo,
że Obmińscy wywodzili się ze szlacheckiego rodu herbu
Lis12.
Po ukończeniu we Lwowie czterech klas szkoły im. Ko-
narskiego Tadeusz Obmiński kształcił się dalej w Gimna-
zjum im. Franciszka Józefa oraz w szkole realnej13. W roku
1892 zapisał się na studia wyższe do c. k. Szkoły Politech-
nicznej we Lwowie.
Z zapisów w studenckim „absolutoryum”14 można się
dowiedzieć, że młody Obmiński swój pierwszy rok na Po-
litechnice (1892/1893) odbył jako słuchacz Wydziału In-
żynierii, na drugi zaś zapisał się na Wydział Budowni-
ctwa i pomyślnie (z ocenami postępów „dobry”, „bardzo
dobry”, „celujący”, pierwszy egzamin rządowy - z notą
„uzdolniony”) studiował tam do roku 1897. Podstaw wy-
branego zawodu uczył go najwybitniejszy lwowski archi-
tekt okresu historyzmu, profesor Julian Oktawian z Lwi-
grodu Zachariewicz15 *.
10 Testimonium ortus & Baptismi - DALO, f. 27, op. 4, spr. 461, ark.
106. Zapis o ojcu: „Julius Alexander (binom.) Obmiński official,
banchi, fil. Napoleonis Josephi Pauli Francisci (4. nom.) et Marti-
na n. Prokopowicz”; matka: „Antonina Bronisława (bin.) Stachie-
wicz fil. Petri et Ludwicae natae Ząbecka”.
11 I. Жук, Тадеуш Обмтський - творець i дослОник сакрально}'
архтектури, s. 150 (jakwprzyp. 9).
12 Informacji о historii rodziny udzieliła Maria Obmińska-Frydry-
chowicz w czasie pobytu autora w Gdańsku w 1993 r. oraz kore-
spondencyjnie w latach 2009-2011. W Personalstandestabelle pra-
cownika c. k. Szkoły Politechnicznej doktor Obmiński został za-
pisany jako „Thaddäus Anton R. [Ritter] v. Obmiński” (DAŁO,
f. 27, op. 4, spr. 461, ark. 18). W Abgangs-Zeugnis Królewskiej Wyż-
szej Technicznej Szkoły w Berline nazwano go „Herr Thaddäus
von Obmiński” (ibidem, ark. 102).
13 Ibidem, ark. 2.
14 Ibidem, ark. 95-96V.
15 I. Żuk, Julian Zachariewicz 1837-1898, Alfred Zachariewicz 1871-
-1937: Wystawa twórczości. Katalog, Warszawa 1996, s. 6-12. Li-
sta prowadzonych przez prof. Zachariewicza wykładów, na któ-
re uczęszczał Tadeusz Obmiński, wygląda następująco: „Nauka
form architektonicznych”, „Rysunki z form architektonicznych”
(drugi rok studiów); „Budownictwo II”, „Rysunki z budowni-
ctwa II” (czwarty rok); „Kompozycya architektoniczna”, „Archi-
tektura kolejowa”, „Rysunki architektury kolejowej” (piąty rok).
Zob. DAŁO, f. 27, op. 4, spr. 461, ark. 95V-96.