DOI Artikel:
Žuk, Ihor: Zakopiańszczyzna - secesja - neoklasycyzm: ewolucja stylowa w twórczości Tadeusza Obmińskiego
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.38234#0112
Ill
fasadę do planów złożonych przez współautora (przy-
puszczalnie Ulama i/albo Kędzierskiego).
Styl rysowania jest ważnym kryterium dla wyznacze-
nia autorstwa w omawianych projektach. Obmiński naj-
pewniej wykonywał grafikę planów sam, nie korzystając
z pomocy rysownika (z wyjątkiem przypadków, kiedy do-
stawał zlecenia do projektowania jedynie elewacji - resz-
tę planów wtedy kreślił ktoś inny). Charakterystyczna dla
Obmińskiego maniera rysowania pozwala zidentyfikować
jego prace [il. 16, 17а]. Może na nich nie być podpisów
Obmińskiego, jednak odczuwa się rękę tego architekta-
- artysty.
Tadeusz Obmiński stawia własne podpisy na wielu
projektach62, jednak nie na wszystkich - na planach domu
Segalów i kamienic Hausmana / „Narodnej Hostynyci”
ich nie ma. Brak podpisu nie jest podstawą dla wyklucze-
nia Obmińskiego z prac nad odnośnymi projektami.
Wracając do historii współpracy architekta Tadeusza
Obmińskiego z budowniczym Michałem Ulamem można
podsumować, że w zawodowej karierze Obmińskiego po-
została ona dość krótkim epizodem - skończonym, naj-
prawdopodobniej, w drugiej połowie roku 190563.
Znacznie szczęśliwiej ułożyła się jego współpraca z in-
nym bardzo znanym lwowskim budowniczym, Alfredem
Zachariewiczem64 - synem profesora Juliana Zacharie-
wicza. Przyszli wybitni architekci poznali się bliżej jesz-
cze w czasach studenckich, podczas studiów na Politech-
nice: Zachariewicz junior, podobnie jak Obmiński, był
członkiem grupy słuchaczy asystujących prof. Bisanzowi
w opracowaniu jego podręcznika [il. 2]. Obydwaj współ-
pracowali później przy wyposażeniu wnętrz dworca lwow-
skiego65. Po uzyskaniu przez Alfreda Zachariewicza kon-
cesji budowniczego (22 lipca 1903 r.)66 za pośrednictwem
62 Osobiście przez Tadeusza Obmińskiego podpisane zostały pla-
ny domów przy ul. Bourlarda 2-4, Gołębiej 2, Jabłonowskich 44,
Łąckiego 4, Romanowicza 10, Zachariewicza 3 i 5, Zyblikiewicza
(Franki 75 i 77), willi przy ul. 29 Listopada (ob. Konowalca 98),
budynków Izby Handlowo-Przemysłowej i Instytutu Technolo-
gicznego przy Akademickiej 17-19 i Bourlarda 5, Towarzystwa
„Dnister” przy Ruskiej 20 (druga wersja projektu), domu akade-
mickiego przy ul. Supińskiego (ob. Kociubyńskiego 21a), rysunek
fasady kamienicy przy ul. Asnyka 6; podpis architekta figuruje
na widokówce prezentującej szkic bursy RTP przy ul. Potockiego
(ob. Generała Czuprynki 103).
63 Jurij Biriulow nazywa Obmińskiego autorem szeregu później-
szych budowli - które, zdaniem piszącego ten artykuł, nie wy-
kazują cech charakterystycznych dla stylu tego architekta. Doty-
czy to na przykład domu przy ul. Sykstuskiej 15 (1906-1907), nie-
jednokrotnie wymienionego przez Biriulowa jako dzieło Obmiń-
skiego (zob.: J. Biriulow, Secesja we Lwowie, s. 73-74, 81,119 [jak
w przyp. 6]; idem, Wiatr przemian, s. 66 [jak w przyp. 6]).
64 I. Żuk, Julian Zachariewicz 1837-1898, Alfred Zachariewicz 1871-
-1937, s. 12-15 (jak w przyp. 15). Zob. również wyżej przypis 19.
65 Zob. przypis 35.
66 LNNBU im. W. Stefanyka, oddz. ręk., f. 189, spr. 27, ark. 217.
15. Kamienica Elsterów przy ul. Domagaliczów 3 we Lwowie, maska
pod gzymsem. Fot. I. Żuk
jego firmy budowlanej realizowano wspomniany już pro-
jekt willi Mieczysława Zadory Paszkudzkiego67.
Prawdopodobnie typowo secesyjna kamieniczka pań-
stwa Tomasza i Wandy Bieniawskich przy ul. Łąckiego
(ob. ul. Briullowa) nr 4 (z lat 1904-1905)68 oraz para do-
mów czynszowych przy ul. Zachariewicza (ob. ul. Archi-
tektorskiej), numery 3 i 5, własności odpowiednio Ottylii
Warteresiewiczowej i Anieli z Warteresiewiczów Stelze-
rowej (1905-1906)69 projektu Obmińskiego również mo-
67 Dokumenty powiązane z tym budownictwem są sygnowane pie-
czątkami firmy J. Sosnowskiego i A. Zachariewicza („Architekci /
J. Sosnowski & A. Zachariewicz / Przedsiębiorstwo robót żelazno-
-betonowych we Lwowie” - DAŁO, f. 2, op. 1, spr. 3640, ark. 16;
„Biuro architektoniczne / Radcy budownictwa / Alfreda Zacha-
riewicza” - ibidem, ark. 3). Jednak Jakub Lewicki wymienia pro-
jekt willi Paszkudzkiego jako pochodzący z „biura Jana Lewiń-
skiego”. Zob. idem, Między tradycją a nowoczesnością, s. 208, 220,
505 (jak w przyp. 7).
68 DAŁO, f. 2, op. 1, spr. 590, ark. 8, 25-33.
69 DAŁO, f. 2, op. 1, spr. 157, ark. 25; spr. 158, ark. 34; spr. 160, ark.
1-10. Jurij Biriulow stwierdza, że budynki przy ul. Zachariewi-
cza 3 i 5 zostały zaprojektowane przez architektów Zygmunta Fe-
dorskiego i Piotra Tarnawieckiego (Ю. Бфюльов, ApximeKmy-
pa початку XX cm. (1900-1918), s. 476-477 [jak w przyp. 6]).
fasadę do planów złożonych przez współautora (przy-
puszczalnie Ulama i/albo Kędzierskiego).
Styl rysowania jest ważnym kryterium dla wyznacze-
nia autorstwa w omawianych projektach. Obmiński naj-
pewniej wykonywał grafikę planów sam, nie korzystając
z pomocy rysownika (z wyjątkiem przypadków, kiedy do-
stawał zlecenia do projektowania jedynie elewacji - resz-
tę planów wtedy kreślił ktoś inny). Charakterystyczna dla
Obmińskiego maniera rysowania pozwala zidentyfikować
jego prace [il. 16, 17а]. Może na nich nie być podpisów
Obmińskiego, jednak odczuwa się rękę tego architekta-
- artysty.
Tadeusz Obmiński stawia własne podpisy na wielu
projektach62, jednak nie na wszystkich - na planach domu
Segalów i kamienic Hausmana / „Narodnej Hostynyci”
ich nie ma. Brak podpisu nie jest podstawą dla wyklucze-
nia Obmińskiego z prac nad odnośnymi projektami.
Wracając do historii współpracy architekta Tadeusza
Obmińskiego z budowniczym Michałem Ulamem można
podsumować, że w zawodowej karierze Obmińskiego po-
została ona dość krótkim epizodem - skończonym, naj-
prawdopodobniej, w drugiej połowie roku 190563.
Znacznie szczęśliwiej ułożyła się jego współpraca z in-
nym bardzo znanym lwowskim budowniczym, Alfredem
Zachariewiczem64 - synem profesora Juliana Zacharie-
wicza. Przyszli wybitni architekci poznali się bliżej jesz-
cze w czasach studenckich, podczas studiów na Politech-
nice: Zachariewicz junior, podobnie jak Obmiński, był
członkiem grupy słuchaczy asystujących prof. Bisanzowi
w opracowaniu jego podręcznika [il. 2]. Obydwaj współ-
pracowali później przy wyposażeniu wnętrz dworca lwow-
skiego65. Po uzyskaniu przez Alfreda Zachariewicza kon-
cesji budowniczego (22 lipca 1903 r.)66 za pośrednictwem
62 Osobiście przez Tadeusza Obmińskiego podpisane zostały pla-
ny domów przy ul. Bourlarda 2-4, Gołębiej 2, Jabłonowskich 44,
Łąckiego 4, Romanowicza 10, Zachariewicza 3 i 5, Zyblikiewicza
(Franki 75 i 77), willi przy ul. 29 Listopada (ob. Konowalca 98),
budynków Izby Handlowo-Przemysłowej i Instytutu Technolo-
gicznego przy Akademickiej 17-19 i Bourlarda 5, Towarzystwa
„Dnister” przy Ruskiej 20 (druga wersja projektu), domu akade-
mickiego przy ul. Supińskiego (ob. Kociubyńskiego 21a), rysunek
fasady kamienicy przy ul. Asnyka 6; podpis architekta figuruje
na widokówce prezentującej szkic bursy RTP przy ul. Potockiego
(ob. Generała Czuprynki 103).
63 Jurij Biriulow nazywa Obmińskiego autorem szeregu później-
szych budowli - które, zdaniem piszącego ten artykuł, nie wy-
kazują cech charakterystycznych dla stylu tego architekta. Doty-
czy to na przykład domu przy ul. Sykstuskiej 15 (1906-1907), nie-
jednokrotnie wymienionego przez Biriulowa jako dzieło Obmiń-
skiego (zob.: J. Biriulow, Secesja we Lwowie, s. 73-74, 81,119 [jak
w przyp. 6]; idem, Wiatr przemian, s. 66 [jak w przyp. 6]).
64 I. Żuk, Julian Zachariewicz 1837-1898, Alfred Zachariewicz 1871-
-1937, s. 12-15 (jak w przyp. 15). Zob. również wyżej przypis 19.
65 Zob. przypis 35.
66 LNNBU im. W. Stefanyka, oddz. ręk., f. 189, spr. 27, ark. 217.
15. Kamienica Elsterów przy ul. Domagaliczów 3 we Lwowie, maska
pod gzymsem. Fot. I. Żuk
jego firmy budowlanej realizowano wspomniany już pro-
jekt willi Mieczysława Zadory Paszkudzkiego67.
Prawdopodobnie typowo secesyjna kamieniczka pań-
stwa Tomasza i Wandy Bieniawskich przy ul. Łąckiego
(ob. ul. Briullowa) nr 4 (z lat 1904-1905)68 oraz para do-
mów czynszowych przy ul. Zachariewicza (ob. ul. Archi-
tektorskiej), numery 3 i 5, własności odpowiednio Ottylii
Warteresiewiczowej i Anieli z Warteresiewiczów Stelze-
rowej (1905-1906)69 projektu Obmińskiego również mo-
67 Dokumenty powiązane z tym budownictwem są sygnowane pie-
czątkami firmy J. Sosnowskiego i A. Zachariewicza („Architekci /
J. Sosnowski & A. Zachariewicz / Przedsiębiorstwo robót żelazno-
-betonowych we Lwowie” - DAŁO, f. 2, op. 1, spr. 3640, ark. 16;
„Biuro architektoniczne / Radcy budownictwa / Alfreda Zacha-
riewicza” - ibidem, ark. 3). Jednak Jakub Lewicki wymienia pro-
jekt willi Paszkudzkiego jako pochodzący z „biura Jana Lewiń-
skiego”. Zob. idem, Między tradycją a nowoczesnością, s. 208, 220,
505 (jak w przyp. 7).
68 DAŁO, f. 2, op. 1, spr. 590, ark. 8, 25-33.
69 DAŁO, f. 2, op. 1, spr. 157, ark. 25; spr. 158, ark. 34; spr. 160, ark.
1-10. Jurij Biriulow stwierdza, że budynki przy ul. Zachariewi-
cza 3 i 5 zostały zaprojektowane przez architektów Zygmunta Fe-
dorskiego i Piotra Tarnawieckiego (Ю. Бфюльов, ApximeKmy-
pa початку XX cm. (1900-1918), s. 476-477 [jak w przyp. 6]).