DOI Artikel:
Biedrońska-Słota, Beata: Tkaniny zdobione napisami arabskimi w szatach liturgicznych pochodzących z kościoła Mariackiego w Gdańsku, przechowywanych w Muzeum Narodowym w Gdańsku
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.44936#0025
24
6. Dalmatyka z kościoła Mariackiego w Gdańsku, Muzeum Narodowe w Gdańsku, nr inw. M.l 13, MNG 275. Fot. Archiwum Katedry Konser-
wacji i Restauracji Tkanin Zabytkowych Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie i Muzeum Narodowego w Gdańsku
wypełnione ciągłym ornamentem wiciowym; 3. węższe pasy
z dwoma rodzajami medalionów - większych i mniejszych -
z napisem nieczytelnym, naśladującym pismo naschi [il. 8].
Wszystkie opisane tkaniny są do siebie bardzo podobne,
ukazują jednak trzy różne interpretacje tego samego wzoru.
W innych zbiorach muzealnych i skarbcach kościel-
nych zachowały się fragmenty tkanin oraz paramenty
ze wzorem identycznym lub bardzo podobnym do opi-
sanych tkanin, również pochodzące z zasobu kościoła
Mariackiego w Gdańsku. Na przykład tkanina dalmaty-
ki, obecnie w zbiorach kościoła Mariackiego w Lubece,
ozdobiona jest wzorem, który tylko szczegółami różni się
od tkanin obecnie znajdujących się w Gdańsku. Palme-
ty występujące na tkaninie w Lubece mają inny kształt,
a w polach węższych pasów rozmieszczone są parami mo-
tywy zamkniętych półksiężyców, oddzielone kwiatami
o sześciu płatkach. Rękawy dalmatyki wykonano z takiej
samej tkaniny jak ornat z zasobu gdańskiego (MNG 238).
Tkanina ta w haśle opracowanym przez Saskię Durian-
-Ress w katalogu berlińskiej wystawy „Europa und der
Orient” w 1989 r. określona została jako wykonana w Syrii
lub Egipcie na przełomie XIV i XV w.17
Kilka niewielkich fragmentów tkanin z zasobu koś-
cioła Mariackiego w Gdańsku znajduje się w Muzeum
Rzemiosła Artystycznego w Berlinie. Największy z nich,
opublikowany w 1992 r. w katalogu zbiorów tego muze-
um przez Leonie von Wilckens i w katalogu wystawy „The
Legacy of Genghis Khan” w nowojorskim Metropolitan
Museum of Art w 2003 r. określony został jako wykonany
w Persji w XIV w.18
17 H.J. Schmidt, Alte Seidenstoffe, Braunschweig 1958, s. 173-174;
Europa und der Orient 800-1900, red. G. Sievernich, M.-G. Bau,
Berlin 1989, s. 186-187, kat. 4/43 (oprać. S. Durian-Ress).
18 L. von Wilckens, Mittelalterliche Seidenstoffe, Berlin 1992, kat. 82,
inw. 75259; Ehe Legacy of Genghis Khan. Courtly Art and Culture
6. Dalmatyka z kościoła Mariackiego w Gdańsku, Muzeum Narodowe w Gdańsku, nr inw. M.l 13, MNG 275. Fot. Archiwum Katedry Konser-
wacji i Restauracji Tkanin Zabytkowych Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie i Muzeum Narodowego w Gdańsku
wypełnione ciągłym ornamentem wiciowym; 3. węższe pasy
z dwoma rodzajami medalionów - większych i mniejszych -
z napisem nieczytelnym, naśladującym pismo naschi [il. 8].
Wszystkie opisane tkaniny są do siebie bardzo podobne,
ukazują jednak trzy różne interpretacje tego samego wzoru.
W innych zbiorach muzealnych i skarbcach kościel-
nych zachowały się fragmenty tkanin oraz paramenty
ze wzorem identycznym lub bardzo podobnym do opi-
sanych tkanin, również pochodzące z zasobu kościoła
Mariackiego w Gdańsku. Na przykład tkanina dalmaty-
ki, obecnie w zbiorach kościoła Mariackiego w Lubece,
ozdobiona jest wzorem, który tylko szczegółami różni się
od tkanin obecnie znajdujących się w Gdańsku. Palme-
ty występujące na tkaninie w Lubece mają inny kształt,
a w polach węższych pasów rozmieszczone są parami mo-
tywy zamkniętych półksiężyców, oddzielone kwiatami
o sześciu płatkach. Rękawy dalmatyki wykonano z takiej
samej tkaniny jak ornat z zasobu gdańskiego (MNG 238).
Tkanina ta w haśle opracowanym przez Saskię Durian-
-Ress w katalogu berlińskiej wystawy „Europa und der
Orient” w 1989 r. określona została jako wykonana w Syrii
lub Egipcie na przełomie XIV i XV w.17
Kilka niewielkich fragmentów tkanin z zasobu koś-
cioła Mariackiego w Gdańsku znajduje się w Muzeum
Rzemiosła Artystycznego w Berlinie. Największy z nich,
opublikowany w 1992 r. w katalogu zbiorów tego muze-
um przez Leonie von Wilckens i w katalogu wystawy „The
Legacy of Genghis Khan” w nowojorskim Metropolitan
Museum of Art w 2003 r. określony został jako wykonany
w Persji w XIV w.18
17 H.J. Schmidt, Alte Seidenstoffe, Braunschweig 1958, s. 173-174;
Europa und der Orient 800-1900, red. G. Sievernich, M.-G. Bau,
Berlin 1989, s. 186-187, kat. 4/43 (oprać. S. Durian-Ress).
18 L. von Wilckens, Mittelalterliche Seidenstoffe, Berlin 1992, kat. 82,
inw. 75259; Ehe Legacy of Genghis Khan. Courtly Art and Culture