DOI Artikel:
Adamski, Jakub: O genetycznej i chronologicznej zależności portali augustiańskiego kościoła św. Katarzyny na Kazimierzu w Krakowie i fary św. Elżbiety w Koszycach
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.44936#0056
55
24. Norwich, katedra, Drzwi Przeora w północno-wschodnim narożniku krużganka. Fot. J. Adamski
etykiety „pięknego”, względnie „miękkiego stylu”77. Świet-
nym exemplum tych tendencji jest artykulacja środkowej
kondygnacji Wieży Staromiejskiej Mostu Karola w Pra-
dze, zaprojektowana przez Piotra Parlera zapewne na po-
77 Zob.: E. Pilecka, Architektura około roku 1400 w Europie Środ-
kowej: styl „twardy” czy styl „miękki” - zjawisko dwóch konwen-
cji stylistycznych, [w:] Sztuka około 1400. Materiały sesji Stowarzy-
szenia Historyków Sztuki, Poznań, listopad 1995,1.1, red. T. Hran-
kowska, Warszawa 1996, s. 49-86; K. Benesovskä, Hlava druhå.
1310-1420, [w:] Velké dèjiny zemii Koruny óeské. Tematicka rada.
Architektura, red. P. Kratochvil, Litomyśl-Praha 2009, s. 166-188;
Architecture 1400: „Revue de lArt”, 166, 2009, z. 4, passim (te-
matyczny numer czasopisma z artykułami D. Sandrona, T. Coo-
mansa, C. Wilsona, K. Benesovskiej, L. Cavazzini, J. Domen-
ge i Mesquida’y i S. Berger); M.C. Schurr, Der „Schöne Stil” in
der Architektur um 1400, [w:J Das Konstanzer Konzil 1414-1418.
Weltereignis des Mittelalters. Essays, red. K.-H. Braun et. al, Darm-
stadt 2013, s. 171-174.
czątku lat 70. XIV w., a wykonana w następnej dekadzie
[il. 23]78. Linearna dekoracja, złożona z ukośnie ustawio-
nych pinakli oraz koliście i ukośnie prowadzonych gzym-
sów, stworzyła tu niemal „abstrakcyjną” kompozycję, któ-
ra Klarze Beneśovskiej przywiodła na myśl przekrój trój-
nawowej bazyliki, w której „wnętrzu” pomieszczono figu-
ry św. Wita oraz Karola IV i jego syna Wacława79. Tak gra-
ficzny, a jednocześnie atektoniczny sposób poprowadze-
nia gzymsów, kontrastowo aplikowanych na gładką elewa-
cję, stanowi niewątpliwie istotny precedens dla wytwornej
gry załamujących i krzyżujących się linii, wyznaczających
kontury portali kruchty kościoła Augustianów-Eremitów
78 Zob.: ƒ. ViTOVSKŸ, K datovóni, ikonografii a autorstvi Staromëstské
mostecké vëze, „Prûzkumy Pamâtek”, 1, 1994, z. 2, s. 15-44;
ƒ. Kuthan, ƒ. Royt, Karel IV. Cłsaf a ćesky krâl - viziondr a zakla-
datel, Praha 2016, s. 153-158.
79 K. Benesovskä, Hlava druhâ, s. 165 (jak w przyp. 77).
24. Norwich, katedra, Drzwi Przeora w północno-wschodnim narożniku krużganka. Fot. J. Adamski
etykiety „pięknego”, względnie „miękkiego stylu”77. Świet-
nym exemplum tych tendencji jest artykulacja środkowej
kondygnacji Wieży Staromiejskiej Mostu Karola w Pra-
dze, zaprojektowana przez Piotra Parlera zapewne na po-
77 Zob.: E. Pilecka, Architektura około roku 1400 w Europie Środ-
kowej: styl „twardy” czy styl „miękki” - zjawisko dwóch konwen-
cji stylistycznych, [w:] Sztuka około 1400. Materiały sesji Stowarzy-
szenia Historyków Sztuki, Poznań, listopad 1995,1.1, red. T. Hran-
kowska, Warszawa 1996, s. 49-86; K. Benesovskä, Hlava druhå.
1310-1420, [w:] Velké dèjiny zemii Koruny óeské. Tematicka rada.
Architektura, red. P. Kratochvil, Litomyśl-Praha 2009, s. 166-188;
Architecture 1400: „Revue de lArt”, 166, 2009, z. 4, passim (te-
matyczny numer czasopisma z artykułami D. Sandrona, T. Coo-
mansa, C. Wilsona, K. Benesovskiej, L. Cavazzini, J. Domen-
ge i Mesquida’y i S. Berger); M.C. Schurr, Der „Schöne Stil” in
der Architektur um 1400, [w:J Das Konstanzer Konzil 1414-1418.
Weltereignis des Mittelalters. Essays, red. K.-H. Braun et. al, Darm-
stadt 2013, s. 171-174.
czątku lat 70. XIV w., a wykonana w następnej dekadzie
[il. 23]78. Linearna dekoracja, złożona z ukośnie ustawio-
nych pinakli oraz koliście i ukośnie prowadzonych gzym-
sów, stworzyła tu niemal „abstrakcyjną” kompozycję, któ-
ra Klarze Beneśovskiej przywiodła na myśl przekrój trój-
nawowej bazyliki, w której „wnętrzu” pomieszczono figu-
ry św. Wita oraz Karola IV i jego syna Wacława79. Tak gra-
ficzny, a jednocześnie atektoniczny sposób poprowadze-
nia gzymsów, kontrastowo aplikowanych na gładką elewa-
cję, stanowi niewątpliwie istotny precedens dla wytwornej
gry załamujących i krzyżujących się linii, wyznaczających
kontury portali kruchty kościoła Augustianów-Eremitów
78 Zob.: ƒ. ViTOVSKŸ, K datovóni, ikonografii a autorstvi Staromëstské
mostecké vëze, „Prûzkumy Pamâtek”, 1, 1994, z. 2, s. 15-44;
ƒ. Kuthan, ƒ. Royt, Karel IV. Cłsaf a ćesky krâl - viziondr a zakla-
datel, Praha 2016, s. 153-158.
79 K. Benesovskä, Hlava druhâ, s. 165 (jak w przyp. 77).