DOI Artikel:
Twardowska, Kamila: [Rezension von: Beate Störtkuhl, Rafał Makała (Hrsg.), Nicht nur Bauhaus – Netzwerke der Moderne in Mitteleuropa / Not just Bauhaus – Networks of Modernity in Central Europe]
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.59426#0108
Folia Historiae Artium
Seria Nowa, t. 19: 2021/PL ISSN 0071-6723
KAMILA TWARDOWSKA
Uniwersytet Jagielloński
RECENZJA
NICHT NUR BAUHAUS - NETZWERKE
DER MODERNE IN MITTELEUROPA /
NOT JUST BAUHAUS - NETWORKS OF MODERNITY
IN CENTRAL EUROPE, RED. BEATE STÖRTKUHL
RAFAŁ MAKAŁA, DE GRUYTER OLDENBOURG: BERLIN-BOSTON 2020, 400 SS.
W 2019 roku w Europie hucznie celebrowano stulecie po-
wstania Bauhausu. Obchody, w znacznej mierze finanso-
wane przez instytucje Unii Europejskiej, wyznaczyły je-
den z najważniejszych tematów toczącej się w ostatnich
latach dyskusji o sztuce, architekturze i projektowaniu.
Do dobrego tonu należało organizowanie konferencji,
wystaw i spotkań poświęconych szkole założonej przez
Waltera Gropiusa, czy choćby luźne nawiązywanie do jej
dziedzictwa w ramach bieżącej działalności europejskich
instytucji kultury. Temat poruszany był również w Pol-
sce, np. w 2019 roku w białostockiej galerii Arsenał moż-
na było odwiedzić wystawę „Do zobaczenia po rewolucji!
Wystawa na 100-lecie Bauhausu”, powstałą przy wsparciu
finansowym Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej1,
w 2020 roku w warszawskim pawilonie SARP zaprezen-
towano wystawę „Cały świat to Bauhaus”2, współorgani-
zowaną przez Goethe-Institut w Warszawie, przygotowa-
ną przez Institut für Auslandsbeziehungen (Instytut Sto-
sunków Zagranicznych) w Stuttgarcie, a w Międzynaro-
dowym Centrum Kultury w Krakowie zwiedzający mieli
okazję obejrzeć ekspozycję „Nie tylko Bauhaus. Między-
wojenna fotografia niemiecka i polskie tropy”3 * * (zbieżność
1 Wystawa, kuratorowana przez Adama Przywarę, Ewę Tatar
i Karolinę Matysiak, prezentowana była w dniach 18.10.2019-
-18.12.2019.
2 Kuratorem wystawy, po raz pierwszy pokazywanej w Zen-
trum für Kunst und Medien w Karlsruhe w dniach 26.10.2019-
-16.02.2020 był Boris Friedewald. W Warszawie wystawę można
było odwiedzić w dniach 6.03.2020-9.04.2020.
3 Wystawa prezentowała wyselekcjonowaną i uzupełnioną
o polskie paralele wersję ekspozycji Fotografia w Republice
tytułu z recenzowaną tu publikacją wydaje się przypadko-
wa). W ciągu blisko trzech lat słowo Bauhaus odmienione
zostało w mediach przez wszystkie przypadki, zagościło
w telewizji śniadaniowej i na łamach czasopism wnętrzar-
skich. Rocznica, potraktowana jako „dźwignia handlu”,
wykorzystana została w szeregu komercyjnych przedsię-
wzięć: Bauhaus upamiętniono w projektach zegarków,
notesów, kubków. Choć w całej szeroko zakrojonej akcji
jubileuszowej szkoły nie zabrakło wydarzeń o dużej me-
rytorycznej wartości i cennej dozie krytycyzmu (jak np.
działania w ramach międzynarodowego projektu badaw-
czego „Bauhaus Imaginista”4), to całościowy charakter
obchodów nie wpłynął na szeroką rewizję dorobku Bau-
hausu. Mimo licznych obietnic otwarcia nowych perspek-
tyw badawczych i interpretacyjnych, obchody stulecia
Bauhausu okazały się inicjatywą, która doprowadziła do
jeszcze większego niż dotąd zmitologizowania Bauhausu
jako placówki przełomowej dla rozwoju nowoczesnego
świata i punktu zwrotnego w historii architektury i desig-
nu. W kwietniu 2021 roku proces owej mitologizacji sięg-
nął kuriozalnego zenitu - wówczas to Komisja Europej-
ska ogłosiła inicjatywę „New European Bauhaus”, mającą
na celu realizowanie idei zrównoważonego rozwoju oraz
propagowanie Europejskiego Zielonego Ładu. Wprowa-
dzenie nazwy szkoły do tytułu programu pokazuje, że
Bauhaus ostatecznie oderwał się od tego, czym w istocie
był, służąc jako marka, slogan, bezrefleksyjnie stosowany
synonim dobrego, uspołecznionego projektowania.
Weimarskiej (2019-2020), pokazaną w LVR-LandesMuseum
w Bonn. W Krakowie zagościła w dniach 8.05.2021-30.08.2021.
4 Zob. www.bauhaus-imaginista.org (dostęp: 1.09.2021).
Publikacja jest udostępniona na licencji Creative Commons (CC BY-NC-ND 3.0 PL).
Seria Nowa, t. 19: 2021/PL ISSN 0071-6723
KAMILA TWARDOWSKA
Uniwersytet Jagielloński
RECENZJA
NICHT NUR BAUHAUS - NETZWERKE
DER MODERNE IN MITTELEUROPA /
NOT JUST BAUHAUS - NETWORKS OF MODERNITY
IN CENTRAL EUROPE, RED. BEATE STÖRTKUHL
RAFAŁ MAKAŁA, DE GRUYTER OLDENBOURG: BERLIN-BOSTON 2020, 400 SS.
W 2019 roku w Europie hucznie celebrowano stulecie po-
wstania Bauhausu. Obchody, w znacznej mierze finanso-
wane przez instytucje Unii Europejskiej, wyznaczyły je-
den z najważniejszych tematów toczącej się w ostatnich
latach dyskusji o sztuce, architekturze i projektowaniu.
Do dobrego tonu należało organizowanie konferencji,
wystaw i spotkań poświęconych szkole założonej przez
Waltera Gropiusa, czy choćby luźne nawiązywanie do jej
dziedzictwa w ramach bieżącej działalności europejskich
instytucji kultury. Temat poruszany był również w Pol-
sce, np. w 2019 roku w białostockiej galerii Arsenał moż-
na było odwiedzić wystawę „Do zobaczenia po rewolucji!
Wystawa na 100-lecie Bauhausu”, powstałą przy wsparciu
finansowym Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej1,
w 2020 roku w warszawskim pawilonie SARP zaprezen-
towano wystawę „Cały świat to Bauhaus”2, współorgani-
zowaną przez Goethe-Institut w Warszawie, przygotowa-
ną przez Institut für Auslandsbeziehungen (Instytut Sto-
sunków Zagranicznych) w Stuttgarcie, a w Międzynaro-
dowym Centrum Kultury w Krakowie zwiedzający mieli
okazję obejrzeć ekspozycję „Nie tylko Bauhaus. Między-
wojenna fotografia niemiecka i polskie tropy”3 * * (zbieżność
1 Wystawa, kuratorowana przez Adama Przywarę, Ewę Tatar
i Karolinę Matysiak, prezentowana była w dniach 18.10.2019-
-18.12.2019.
2 Kuratorem wystawy, po raz pierwszy pokazywanej w Zen-
trum für Kunst und Medien w Karlsruhe w dniach 26.10.2019-
-16.02.2020 był Boris Friedewald. W Warszawie wystawę można
było odwiedzić w dniach 6.03.2020-9.04.2020.
3 Wystawa prezentowała wyselekcjonowaną i uzupełnioną
o polskie paralele wersję ekspozycji Fotografia w Republice
tytułu z recenzowaną tu publikacją wydaje się przypadko-
wa). W ciągu blisko trzech lat słowo Bauhaus odmienione
zostało w mediach przez wszystkie przypadki, zagościło
w telewizji śniadaniowej i na łamach czasopism wnętrzar-
skich. Rocznica, potraktowana jako „dźwignia handlu”,
wykorzystana została w szeregu komercyjnych przedsię-
wzięć: Bauhaus upamiętniono w projektach zegarków,
notesów, kubków. Choć w całej szeroko zakrojonej akcji
jubileuszowej szkoły nie zabrakło wydarzeń o dużej me-
rytorycznej wartości i cennej dozie krytycyzmu (jak np.
działania w ramach międzynarodowego projektu badaw-
czego „Bauhaus Imaginista”4), to całościowy charakter
obchodów nie wpłynął na szeroką rewizję dorobku Bau-
hausu. Mimo licznych obietnic otwarcia nowych perspek-
tyw badawczych i interpretacyjnych, obchody stulecia
Bauhausu okazały się inicjatywą, która doprowadziła do
jeszcze większego niż dotąd zmitologizowania Bauhausu
jako placówki przełomowej dla rozwoju nowoczesnego
świata i punktu zwrotnego w historii architektury i desig-
nu. W kwietniu 2021 roku proces owej mitologizacji sięg-
nął kuriozalnego zenitu - wówczas to Komisja Europej-
ska ogłosiła inicjatywę „New European Bauhaus”, mającą
na celu realizowanie idei zrównoważonego rozwoju oraz
propagowanie Europejskiego Zielonego Ładu. Wprowa-
dzenie nazwy szkoły do tytułu programu pokazuje, że
Bauhaus ostatecznie oderwał się od tego, czym w istocie
był, służąc jako marka, slogan, bezrefleksyjnie stosowany
synonim dobrego, uspołecznionego projektowania.
Weimarskiej (2019-2020), pokazaną w LVR-LandesMuseum
w Bonn. W Krakowie zagościła w dniach 8.05.2021-30.08.2021.
4 Zob. www.bauhaus-imaginista.org (dostęp: 1.09.2021).
Publikacja jest udostępniona na licencji Creative Commons (CC BY-NC-ND 3.0 PL).