i I
i
QUI FUERINT, QJII
aedificando benemeritl sunt de urbe
Nola*
N i S
nascitur 5 appellant hunc
> , a similitudine longx
navis, qux pectinato tegmento Colet operiri,
a Nolanis vero nuncupatur ve bo Grxco
gacenum avellanarum . pzydKivov enim LAti-
ni interpretantur magnum vacuum , est enim
hic locus magnus vacuusque ubi merces muh-
tx stipari atque seryari posspnt, Turris au-
tem rara in aedibus Nolams extat: sicuti ra-
ra pavimenta subdialia , his enim aliqui ci-
ves loco te<SH utuntur . At vero tertia conti-
gnatio omnium rarissima in xdibus Nolanis
cix , tophacex sunt omnes , ex coementis enim
topheis arena , calceque corrupta conficiun-
tur . Numerus xdium Nolanarum omnium,
quxq.ue in urbe nunc sunt , ad septies cen?
tum censetur, sunt insuper xdes ejusmodi (e-
motx tabernarum locis : quod fadlum'est
honestioris yitx causa j non enijn decens esse
... * - - dicunt , ut in eo loco & matronx & puellas
qux aut serie diriguntur, aut primo cun&a inhabitent , in quo omnis est virorum con-
’ • Habet conclave caminumCy suetudo . Namque tabernx ac meritoria; do-
mus sitx sunt in media prbe circa porticum,
circa emporium , circa forum frumentarium,
circa insulam basilicx • exterum vero urbis
solum xdes occupavere . Quamobrem viro-
rum omnis congresius & exercitium inter?
diu agitur in tabernis , & in earum yijs :
no£hr vero quisque ubi seravit tabernam,
suas ad ades se confert* Ea vero loca, qux
supra tabernas manent aut megacena sunt,
__ x . r„ pon hominum habitationes ; aut diyersoria-
aut unum latus adapertum est uno duobus-D rum domorum triclinia cubiculaque 5 atque
" " prxtoris est, no£tu custodire tabernarum so?
litudinem , circa eas assiduas excubias far-
cientis.
q a p* xv 1.
OPerx pretium erit hoc postulante loco?
ea referre , qux a suis autoribus inur^
be edita ac xdificata sunt ; quique illi fue?
rint, declarare $ idque quantum aut seri pro-
res, aut inseriptiones , apt relatio , aut prx-
sentia ipsa fa£li prxstare docereque polsunt,
Tiberius igitur Cafar templum Augusto ere-
xilse legitur . Nicola Vrsinus Pyrrhi pater
coenobium divi Francisci ? atque diyx Cia-
asseribus' coassatis confixisque, atque his in-pix, atque Collegium virginum copdidit: in
• •' l— ' media vero urbe porticum fundavit, ArCem
cubicula, exteraque, qux super con- alij ad Ladislaum regem , alij ad Pyrrhum
r 1 *• Vrfinum Nicolx filium referunt . faimun-
dusVrfnus Pyrrhi filius promurale cum eris-
matis fecit -. idem semiturrem , quem um-
bonem vocavimus , ante ostium arcis exter-
nnwm unus aeque iiKiinincius iocus paicu, num construxit ? omnes quinc^iam vias, quas
qui super coenaculis exurgentes etiam habet silice stratas eile monstravimus , ab eo plan-
parietes cum crebris ac parvis fenestris? coo? tatas esse , atque extra urbem in clivo ipso
peritur vero hoc lupremum spacium , a pe- collis Gecalx occiduo basilicam cum coeno?
clinato te<?lo: interdum a semifaftigiato, ac bio erexit, Divoque Angelo dicavit. Vrjur
imbricibus injurias coeli defendentibus. Usui Vrsinus nostra tempestate regiam instaurare
-- ' * ' n magnificentius aggressus dimidiatum opus
expedivit . Namque morte prxreptus cediH-
' " cium
tem vel Grxce dicas triclinium , falam No-4-nunc hisce copia
lani vocant a saltando . Nam in ea saltare Jocum navem domus
solent , vel quum nuptix siunt , vel quum
convivia parantur; locus est longior duplo,
quam latus : in altum vero tollitur , quan-
tum est latus. Solet imminere vix , atque ab
eo latere fenestris duabus magnis aperiri ,
unde qux fiant in via ( Ut Ipbet) spe&arent?
hxrent conclavi cubicula , quas cameras ap-
pellant 5 hxc laudatissima sunt qux ex?.£le
quadrata figura cernuntur j latera enim sin-
gula ad XXXII. pedes extendi solent , sm- .r-- - -■■■■ — ,
gula autem cubicula singulis alterisve fene- repetitur } fabricx autem Nolanx non lateri-
llris illustraptur, fenestrarum altitudo est sex * ’ r ' ‘
pedum , latitudo trium . Quarum podium non
altius tollitur quam ut ad cingulum nostrum
pertingat ; conclavis vero fenestrx multo
sunt majores quam cubiculorum , interdum
cubicula non omnia conclavi hxrent, sed eo-
rum unum solummodo: cui extera deinceps
sunt adiecta , ab eoque ad reliqua transit ,
q — , . <
hxrent cubicplo.
magnum cpm foco: cubiculum vero hxc ea-
dem , sed dimidio minora . Hjtret quoque
conclavi bibliotheca , locus est cubiculo mi-
nor : interdum xqualis : in eo libri in plu-
teis pendentibus , parietiye affixis pandun-
tur j hic contemplatur , literarijsque rebus
incumbitur, tra&aturque , quod Jludiumv^
eant. Interdum etiam hxret conclavi ports
cus siperior , hujus aut duo latera arcus sunt,
duntaxat inhdentes super pilis columellisve,_
ve arcubus , quam logiePtam , hoc est , fce-
nulam , vocant : quod in ea (edentes sub
umbra , id. est ? sermonem lerere solent,
& colloqui, te8i consuevit ea poeticus con?
tignatione laquearibus pulcris ornata : raro
vero testudine pista . usus hujus etiam est
ad captandum lucidiorem amplioremque ae-
ris prolpeclum , atque auras excipiendas j
«dificatur quoque in hac prima contigna-
tione coquina . Illud tamen referre oportet:
nam in quibusdam xdibus sunt coenationesE
solummodo , in plurimis vero coenacula
ccenationes , ubi & amplitudo soli, St animus
magnus, atque divitix consenserint, quem-
admodum ab huum contrarijs contingit, u£
in xdibus pleraque ex hisce desint . Vicina
quinetiam conclavi manet penuaria cella :
qux sxpius in ccenatione statuitur , quam
difpenfam vocant . Prima autem contignatio
orditur ex trabibus castaninis passim super
duobus parietibus litis , atque ex transverso
L-—.. ...... . t A x _
je&o pavimento pumicistrato teguntur con- '
clave , cubicula , exteraque , qux super con-
tignatione ere^a sunt , ab altera contigna-
tione , qux inferiori similis edi solet 5 inter?
dum vero eS: trabibus ac alseribus absque
pavim^ntatione construitur ; super qua plu-
rimum unus atque indistin&ps locus patet-
b x . • - ■
parietes cum crebris ac parvis feneftrisj coo?
1 - " --
clinato te«?lo: interdum a femifastigiato, ac
autem hic locus Nolanis est ad stipandas ser-
yapdasque maxime avellanas, quarum ingens
i
QUI FUERINT, QJII
aedificando benemeritl sunt de urbe
Nola*
N i S
nascitur 5 appellant hunc
> , a similitudine longx
navis, qux pectinato tegmento Colet operiri,
a Nolanis vero nuncupatur ve bo Grxco
gacenum avellanarum . pzydKivov enim LAti-
ni interpretantur magnum vacuum , est enim
hic locus magnus vacuusque ubi merces muh-
tx stipari atque seryari posspnt, Turris au-
tem rara in aedibus Nolams extat: sicuti ra-
ra pavimenta subdialia , his enim aliqui ci-
ves loco te<SH utuntur . At vero tertia conti-
gnatio omnium rarissima in xdibus Nolanis
cix , tophacex sunt omnes , ex coementis enim
topheis arena , calceque corrupta conficiun-
tur . Numerus xdium Nolanarum omnium,
quxq.ue in urbe nunc sunt , ad septies cen?
tum censetur, sunt insuper xdes ejusmodi (e-
motx tabernarum locis : quod fadlum'est
honestioris yitx causa j non enijn decens esse
... * - - dicunt , ut in eo loco & matronx & puellas
qux aut serie diriguntur, aut primo cun&a inhabitent , in quo omnis est virorum con-
’ • Habet conclave caminumCy suetudo . Namque tabernx ac meritoria; do-
mus sitx sunt in media prbe circa porticum,
circa emporium , circa forum frumentarium,
circa insulam basilicx • exterum vero urbis
solum xdes occupavere . Quamobrem viro-
rum omnis congresius & exercitium inter?
diu agitur in tabernis , & in earum yijs :
no£hr vero quisque ubi seravit tabernam,
suas ad ades se confert* Ea vero loca, qux
supra tabernas manent aut megacena sunt,
__ x . r„ pon hominum habitationes ; aut diyersoria-
aut unum latus adapertum est uno duobus-D rum domorum triclinia cubiculaque 5 atque
" " prxtoris est, no£tu custodire tabernarum so?
litudinem , circa eas assiduas excubias far-
cientis.
q a p* xv 1.
OPerx pretium erit hoc postulante loco?
ea referre , qux a suis autoribus inur^
be edita ac xdificata sunt ; quique illi fue?
rint, declarare $ idque quantum aut seri pro-
res, aut inseriptiones , apt relatio , aut prx-
sentia ipsa fa£li prxstare docereque polsunt,
Tiberius igitur Cafar templum Augusto ere-
xilse legitur . Nicola Vrsinus Pyrrhi pater
coenobium divi Francisci ? atque diyx Cia-
asseribus' coassatis confixisque, atque his in-pix, atque Collegium virginum copdidit: in
• •' l— ' media vero urbe porticum fundavit, ArCem
cubicula, exteraque, qux super con- alij ad Ladislaum regem , alij ad Pyrrhum
r 1 *• Vrfinum Nicolx filium referunt . faimun-
dusVrfnus Pyrrhi filius promurale cum eris-
matis fecit -. idem semiturrem , quem um-
bonem vocavimus , ante ostium arcis exter-
nnwm unus aeque iiKiinincius iocus paicu, num construxit ? omnes quinc^iam vias, quas
qui super coenaculis exurgentes etiam habet silice stratas eile monstravimus , ab eo plan-
parietes cum crebris ac parvis fenestris? coo? tatas esse , atque extra urbem in clivo ipso
peritur vero hoc lupremum spacium , a pe- collis Gecalx occiduo basilicam cum coeno?
clinato te<?lo: interdum a semifaftigiato, ac bio erexit, Divoque Angelo dicavit. Vrjur
imbricibus injurias coeli defendentibus. Usui Vrsinus nostra tempestate regiam instaurare
-- ' * ' n magnificentius aggressus dimidiatum opus
expedivit . Namque morte prxreptus cediH-
' " cium
tem vel Grxce dicas triclinium , falam No-4-nunc hisce copia
lani vocant a saltando . Nam in ea saltare Jocum navem domus
solent , vel quum nuptix siunt , vel quum
convivia parantur; locus est longior duplo,
quam latus : in altum vero tollitur , quan-
tum est latus. Solet imminere vix , atque ab
eo latere fenestris duabus magnis aperiri ,
unde qux fiant in via ( Ut Ipbet) spe&arent?
hxrent conclavi cubicula , quas cameras ap-
pellant 5 hxc laudatissima sunt qux ex?.£le
quadrata figura cernuntur j latera enim sin-
gula ad XXXII. pedes extendi solent , sm- .r-- - -■■■■ — ,
gula autem cubicula singulis alterisve fene- repetitur } fabricx autem Nolanx non lateri-
llris illustraptur, fenestrarum altitudo est sex * ’ r ' ‘
pedum , latitudo trium . Quarum podium non
altius tollitur quam ut ad cingulum nostrum
pertingat ; conclavis vero fenestrx multo
sunt majores quam cubiculorum , interdum
cubicula non omnia conclavi hxrent, sed eo-
rum unum solummodo: cui extera deinceps
sunt adiecta , ab eoque ad reliqua transit ,
q — , . <
hxrent cubicplo.
magnum cpm foco: cubiculum vero hxc ea-
dem , sed dimidio minora . Hjtret quoque
conclavi bibliotheca , locus est cubiculo mi-
nor : interdum xqualis : in eo libri in plu-
teis pendentibus , parietiye affixis pandun-
tur j hic contemplatur , literarijsque rebus
incumbitur, tra&aturque , quod Jludiumv^
eant. Interdum etiam hxret conclavi ports
cus siperior , hujus aut duo latera arcus sunt,
duntaxat inhdentes super pilis columellisve,_
ve arcubus , quam logiePtam , hoc est , fce-
nulam , vocant : quod in ea (edentes sub
umbra , id. est ? sermonem lerere solent,
& colloqui, te8i consuevit ea poeticus con?
tignatione laquearibus pulcris ornata : raro
vero testudine pista . usus hujus etiam est
ad captandum lucidiorem amplioremque ae-
ris prolpeclum , atque auras excipiendas j
«dificatur quoque in hac prima contigna-
tione coquina . Illud tamen referre oportet:
nam in quibusdam xdibus sunt coenationesE
solummodo , in plurimis vero coenacula
ccenationes , ubi & amplitudo soli, St animus
magnus, atque divitix consenserint, quem-
admodum ab huum contrarijs contingit, u£
in xdibus pleraque ex hisce desint . Vicina
quinetiam conclavi manet penuaria cella :
qux sxpius in ccenatione statuitur , quam
difpenfam vocant . Prima autem contignatio
orditur ex trabibus castaninis passim super
duobus parietibus litis , atque ex transverso
L-—.. ...... . t A x _
je&o pavimento pumicistrato teguntur con- '
clave , cubicula , exteraque , qux super con-
tignatione ere^a sunt , ab altera contigna-
tione , qux inferiori similis edi solet 5 inter?
dum vero eS: trabibus ac alseribus absque
pavim^ntatione construitur ; super qua plu-
rimum unus atque indistin&ps locus patet-
b x . • - ■
parietes cum crebris ac parvis feneftrisj coo?
1 - " --
clinato te«?lo: interdum a femifastigiato, ac
autem hic locus Nolanis est ad stipandas ser-
yapdasque maxime avellanas, quarum ingens