DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.53558#0351
quoque, & Turearum , judicio pulcherrima
atque apprime optima judicatur . Fruges,
olera, frudtus pra?stantisFmi sunt: triticum,
& ordeum valentissimum est : avena hujus
regionis cum hordeo , & hordeum cum tri-
tico aliarum certare potest . Paleae medullis
plenae vehementisiime alunt : brassicje , crepa?,
intubi , raphani , cucurbitae , faba* in im-
snensam crescunt magnitudinem : melones
maximi, atque optimi saporis : citria ubiqi
proveniunt: herbae, qua? in ususmedicos ve-p
riunt, aliarum ejusdem generis omnium ef-
ficacissimae: coelum salubre , solum non ari-
dum ■> non palustre, aquas habet plerisqjin
locis salientesj & in plerisq: fontanas * bovum,
& almorum spe&ata? magnitudinis corpora
gignit , & mulorum genus laudatisiimum.
Sunt qui Italiam a vitulonstn magni tu-»
eline dici existimant : homines habet pla-
cidos, mitissimoium morum , boni sensus,
non fallaces , non subdolos , regionis na-
tura non satis bellicosos : sed ob federa ser-
Vanda, & ob honorem fortissimos, ut audies.
Fit enim , ut qui temperatas terras habitant,
plus ingenii habeant , & humanitatis , &
A meliorem corporis temperaturam: sio minus
audacia? , ac immanitatis : exemplum ponit
Cicero , de Graecis , & Cymbris ; & Hippo-
crates de Europa? , & Alia? gentibus <> Qui
mansuetior est, plus ad hominem , qui ani-
mo lior , plus ad belluam accedit. Dispereant,
qui principatum animalium audacissirms ra-
pacissimisque dedere . Nonne erat decentius,
&■ natura? magis consentaneum bovem , aut
ovem, aut equum , aut gallum, autpavonem,
animalia humano generi non innoxia medb,
B sed utilissjmo , & necessaria , quibus diade-
mata tam decora natura ipsasua (ponte con-
stituit, reges aliorUm facere t quam aut leo-
nem , aut aquilam , animalia torui vultus,
atque horridi , aduncorum ungium , rapa-
cissimi animi , insariabilis gula?, n: ta in alio-
rum perniciem? Dices, quoniam ha?c arma-
ta sunt , illa inermia & natbra monstravit
in^rmen e sse debere Regem: exteres armatas
& spiculis , & venenis genuit . Hoc docu-
mento mortales admonuit, inermes armatis
imperare aeoere , & ingenio vires cedere i
Ideo Aristoteles , qui natura? semper consen-
tit , ait : corpora rohtfla apta ese ad ser*
viendum . Nos ad castiganda scelera nostra
reges armavimus . Pra?cepit Petro Dominus
noster , ut arma conderet , quamvis ille
nunc beseio quomodo , aut quibus artibus
rerum potitus , arma stringere , ac bella exu*
scitare tam promptus , assuetus est i atqj ea,
qua? Dei, cum iis, qua* Caesaris erant con-
- , ninxit . Nos sumus obliti nostri propositi o
i cZ arboribus, refe; t '£) Provincia haec rhitiliimos homjnes gignit ,
& humani (anguinis minime avidos . Sed
haec tanta siia , qua? diximus , munera, na«
turam labefa&asTe , qtiibusdam fortasse vide-
tur . Genuit hic notura arachneum animal
nocentilijmum , cujus venenum fistulis , <5c
tympanis pelli non crederem , nili per plu*
rima experimenta didiciss m , legissemque
apud Aulum G Ilium auctoritate Theophra»
sti , esse quosdam serpentes , quorum vene*
num cantu, & fistulis pellitur. X)e his loqui*
rs? DESITU
Vwde si Vslrca prohibent iniqua
Dulce pellitis ovibus Galefi
flumen, dr* regnata petam Laconi
^ <ra Phalanto »
Ille terrarum mihi prater omnes
Anpulus ridet, ubi non hymecio
}Aella decedunt, viridijqs ctrtat
pacca Venafro .
Ver ubi longum, tepidafq': prebet
Juppiter brumas , ds amicus Aulon
fertili Baccho minimum Phalernis
Invidet uvis .
Jlle te mecum locus, & beat it
Pojlulant arces, ibi tu calentem
Debita Jparges lacbrima savillam
Vatis amici.
Hanc cherfrnesum Variis nominibus a diu
Ver sis pU&oribbs subinde appellatam fivsse
Compertum habeo: alii (ut Aristoteles , He-
rodotusque ) Japygiam dixere : alii Salenti-
nam : peuctciam alii : alii a Duce Mesapo
Mesapiom : alii magnam Graeciam: alii Apb-
liam , der' vctT tirrdkscrr^t: eo quod h ic celerius,imperare debere
quam alibi arbores dejiciant folia : alii Ca-
labriam : nam qua? nunc Calabria , Brucia
quondam dicebatur , tantum est nominum,
rerumque varietas , atque mutatio . Qua? de
hac regione seribit Strabo ad verbum refe-
ram : Terra deinceps Iapygia , non line ad-
miratione commoda oppido est ; Nam cum
in superno tergo aspera videatur, ubi aratris
panditur , altioris sertilitatis glebas invenies:
cumque aquarum indiga est , nihilominus
laeta suppeditat pascua ,
Ipeclatur . Haec etiam omnis regio aliquan-"
do copiosa admodum mortalium multitudi-
ne ssoruit , & tredecim Urbes habuit ; nunc
autem excepto Tarento , atque Brunduro,
extera exigua sunt oppidula , adeb absumptfe
sunt vires . Salentinos Cretensium fuisse Co-
loniam memoria? proditum est : ha?c ille .
Ha?c regio quamvis nunc effeta , & annosa
sit , tamen Hispanorum , Gallorum , Italo-
rum , & p>Kcipue Campanorum, qui amce- ~~ -■ ,
iiilTimam Jtafe? partem incolunt. Gra?corum{£ tur Virgijius Georg- lib^» ver.^i^
Efi etiam ille malus Calabris in wontib» anguis T
Sunt , & serpentes pestilentissimi : Cher*
sidri enim sunt nati in arida tellbre . Gi-
gnit etiam regio bruchos : ii parum penin-
silia? fines trahsgrediuntur . Pecbliare huifc
regioni malum, animalia sunt, qUa® omnia
(olo ta&u (cedant, omnia devorant, omnia
more hostiurr^ vassant : nihil qua transeiint
virens, nihil intaslum relinquunt . Videre
t» saepe rustici (uas messes , suos annuos labores
pene maturos, ac falcibus vicinos , una qua
ibi bruchi nofte casttamentati sunt, atra in*
gluvie , & acutis dentibus corrosiise , & quan-
doque ab arboribus non abstinent * Vacavit
Provincia hac peste mtiltiS annis , ope ma-
rinarum avium , quas Gainas appellant,
quarum ova aut pullos nequis violaret, le-
ge cautum est . Ha? bruchorum fetus tan-
quam a Deo misfe , rostris e terra excavant:
deinde post Equinoclium vernum , quum e
terra prodire incipiunt, devorant implumes,
ut nc dicam, seu nondum alato/: deinde vo-
lantes depascuntur . Hoc contigisse Plinius
ait incolis Callii montis , quibus pra?bdia
erant
atque apprime optima judicatur . Fruges,
olera, frudtus pra?stantisFmi sunt: triticum,
& ordeum valentissimum est : avena hujus
regionis cum hordeo , & hordeum cum tri-
tico aliarum certare potest . Paleae medullis
plenae vehementisiime alunt : brassicje , crepa?,
intubi , raphani , cucurbitae , faba* in im-
snensam crescunt magnitudinem : melones
maximi, atque optimi saporis : citria ubiqi
proveniunt: herbae, qua? in ususmedicos ve-p
riunt, aliarum ejusdem generis omnium ef-
ficacissimae: coelum salubre , solum non ari-
dum ■> non palustre, aquas habet plerisqjin
locis salientesj & in plerisq: fontanas * bovum,
& almorum spe&ata? magnitudinis corpora
gignit , & mulorum genus laudatisiimum.
Sunt qui Italiam a vitulonstn magni tu-»
eline dici existimant : homines habet pla-
cidos, mitissimoium morum , boni sensus,
non fallaces , non subdolos , regionis na-
tura non satis bellicosos : sed ob federa ser-
Vanda, & ob honorem fortissimos, ut audies.
Fit enim , ut qui temperatas terras habitant,
plus ingenii habeant , & humanitatis , &
A meliorem corporis temperaturam: sio minus
audacia? , ac immanitatis : exemplum ponit
Cicero , de Graecis , & Cymbris ; & Hippo-
crates de Europa? , & Alia? gentibus <> Qui
mansuetior est, plus ad hominem , qui ani-
mo lior , plus ad belluam accedit. Dispereant,
qui principatum animalium audacissirms ra-
pacissimisque dedere . Nonne erat decentius,
&■ natura? magis consentaneum bovem , aut
ovem, aut equum , aut gallum, autpavonem,
animalia humano generi non innoxia medb,
B sed utilissjmo , & necessaria , quibus diade-
mata tam decora natura ipsasua (ponte con-
stituit, reges aliorUm facere t quam aut leo-
nem , aut aquilam , animalia torui vultus,
atque horridi , aduncorum ungium , rapa-
cissimi animi , insariabilis gula?, n: ta in alio-
rum perniciem? Dices, quoniam ha?c arma-
ta sunt , illa inermia & natbra monstravit
in^rmen e sse debere Regem: exteres armatas
& spiculis , & venenis genuit . Hoc docu-
mento mortales admonuit, inermes armatis
imperare aeoere , & ingenio vires cedere i
Ideo Aristoteles , qui natura? semper consen-
tit , ait : corpora rohtfla apta ese ad ser*
viendum . Nos ad castiganda scelera nostra
reges armavimus . Pra?cepit Petro Dominus
noster , ut arma conderet , quamvis ille
nunc beseio quomodo , aut quibus artibus
rerum potitus , arma stringere , ac bella exu*
scitare tam promptus , assuetus est i atqj ea,
qua? Dei, cum iis, qua* Caesaris erant con-
- , ninxit . Nos sumus obliti nostri propositi o
i cZ arboribus, refe; t '£) Provincia haec rhitiliimos homjnes gignit ,
& humani (anguinis minime avidos . Sed
haec tanta siia , qua? diximus , munera, na«
turam labefa&asTe , qtiibusdam fortasse vide-
tur . Genuit hic notura arachneum animal
nocentilijmum , cujus venenum fistulis , <5c
tympanis pelli non crederem , nili per plu*
rima experimenta didiciss m , legissemque
apud Aulum G Ilium auctoritate Theophra»
sti , esse quosdam serpentes , quorum vene*
num cantu, & fistulis pellitur. X)e his loqui*
rs? DESITU
Vwde si Vslrca prohibent iniqua
Dulce pellitis ovibus Galefi
flumen, dr* regnata petam Laconi
^ <ra Phalanto »
Ille terrarum mihi prater omnes
Anpulus ridet, ubi non hymecio
}Aella decedunt, viridijqs ctrtat
pacca Venafro .
Ver ubi longum, tepidafq': prebet
Juppiter brumas , ds amicus Aulon
fertili Baccho minimum Phalernis
Invidet uvis .
Jlle te mecum locus, & beat it
Pojlulant arces, ibi tu calentem
Debita Jparges lacbrima savillam
Vatis amici.
Hanc cherfrnesum Variis nominibus a diu
Ver sis pU&oribbs subinde appellatam fivsse
Compertum habeo: alii (ut Aristoteles , He-
rodotusque ) Japygiam dixere : alii Salenti-
nam : peuctciam alii : alii a Duce Mesapo
Mesapiom : alii magnam Graeciam: alii Apb-
liam , der' vctT tirrdkscrr^t: eo quod h ic celerius,imperare debere
quam alibi arbores dejiciant folia : alii Ca-
labriam : nam qua? nunc Calabria , Brucia
quondam dicebatur , tantum est nominum,
rerumque varietas , atque mutatio . Qua? de
hac regione seribit Strabo ad verbum refe-
ram : Terra deinceps Iapygia , non line ad-
miratione commoda oppido est ; Nam cum
in superno tergo aspera videatur, ubi aratris
panditur , altioris sertilitatis glebas invenies:
cumque aquarum indiga est , nihilominus
laeta suppeditat pascua ,
Ipeclatur . Haec etiam omnis regio aliquan-"
do copiosa admodum mortalium multitudi-
ne ssoruit , & tredecim Urbes habuit ; nunc
autem excepto Tarento , atque Brunduro,
extera exigua sunt oppidula , adeb absumptfe
sunt vires . Salentinos Cretensium fuisse Co-
loniam memoria? proditum est : ha?c ille .
Ha?c regio quamvis nunc effeta , & annosa
sit , tamen Hispanorum , Gallorum , Italo-
rum , & p>Kcipue Campanorum, qui amce- ~~ -■ ,
iiilTimam Jtafe? partem incolunt. Gra?corum{£ tur Virgijius Georg- lib^» ver.^i^
Efi etiam ille malus Calabris in wontib» anguis T
Sunt , & serpentes pestilentissimi : Cher*
sidri enim sunt nati in arida tellbre . Gi-
gnit etiam regio bruchos : ii parum penin-
silia? fines trahsgrediuntur . Pecbliare huifc
regioni malum, animalia sunt, qUa® omnia
(olo ta&u (cedant, omnia devorant, omnia
more hostiurr^ vassant : nihil qua transeiint
virens, nihil intaslum relinquunt . Videre
t» saepe rustici (uas messes , suos annuos labores
pene maturos, ac falcibus vicinos , una qua
ibi bruchi nofte casttamentati sunt, atra in*
gluvie , & acutis dentibus corrosiise , & quan-
doque ab arboribus non abstinent * Vacavit
Provincia hac peste mtiltiS annis , ope ma-
rinarum avium , quas Gainas appellant,
quarum ova aut pullos nequis violaret, le-
ge cautum est . Ha? bruchorum fetus tan-
quam a Deo misfe , rostris e terra excavant:
deinde post Equinoclium vernum , quum e
terra prodire incipiunt, devorant implumes,
ut nc dicam, seu nondum alato/: deinde vo-
lantes depascuntur . Hoc contigisse Plinius
ait incolis Callii montis , quibus pra?bdia
erant