DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.24654#0091
DE AEDIFICIIS TVFLICIS.
Ji
de his, quos longa faeculorum ferie ignarum vulgus idiomate fuo
corrupit, Dufque dedicatos fuifie manifefie adparet. Sacra Diis facta
fub arboribus , quas ipfis quoque Diis Etrufcorum Religio facra-
vit , clare adnotat Plinius (D : Vetuftior autem urbe m Vaticano ilex,
in qua titulus aereis litteris Etrufcis : religione arborem tam tum dignam
futjfe , fignificat . Homerus auftor eft apud Graecos facrifiais &Z
donariis opulentum fuifie Apollinis Sminthii templum (*) . Ant<c->
Romam a Romulo conditam , feu potius initauratam , Etrufcorum
opes adeo florentes fuerunt , ut Turnus & Rutuli , gerente Aenea
adverfus eos bellum , ad eas confugerint : Tanta opibus Etruria erat,
ut tam non terras folum, fed mare etiam per totam Italiae longitudinem,
ab Alpibus ad fretum Siculum , fama nominis fui implefjet . Haud mi-
rum igitur fi & hoc tempore ab Etrufcis templa Dns dedicari , &
praeclara aliquot publica aedificia exftrui potuiffe fubfpicemur.
V. Quae fuerit templorum apud Etrufcos forma , quaeve orna-
menta , ex antiquiflimis huius gentis monumentis difcere poifurous.
Dodtiflimus Bonarrotius figuram oftendit (3) : adnotatque, ea prifcis
temporibus angufta fuifie & exigua , & pro ratione magnitudinis
ftatuarum parum alta . Ea columnis , epiftyliis , gradibus , aris ,
fufpenfis armis , donariis, & fimulacris Deorum ornata fuifie, Etru-
fcorum monumenta teflantur. Huc adferendus infignis apud Vitru-
vium locus, quo difcimus, quibus ornamentis Etrufci ornare tem-
plorum fafligia folerent (4) : lpfarum aedium fpecies funt barycae , ba~.
rycepbalae , humiles , latae , ornantque Jigms fiFlihbus aut aereis inauratis
earum fajtigia , Tufcamco more , uti eft ad Circum Maximum Cereris
& Herculis, Tompeiam item & Capitolii . Praeparatas quadrigas fiffi-
les ad ornandum faftigium delubri Tarpeii Iovis > memorat Pli-
nius (s) . lanuae etiam Etrufcorum templorum ornatae fpefbntur,
&C poftibus munitae , quos pifluris condecorari folitas colligi poteft
ex Servio , qui Carchaginienfis templi fores adnotat Iliacis hiftoriis
infignes («;. Vitruvius exponit Tufcamcas rationes in templis Deorum
confiruendis. Aediculas templis antiquiores facile crediderim. Sub-
fpicatur Cl. Bonarrotius (7; , Etrufcos inter primos fuifie , qui fi-
mulacris templa aedificarunt s nam templorum exiguitas , quae in
adlatis Vafculis confpicitur , prifcam , rudem , & primo inventam
templorum formam ob oculos ponere videtur. Tanta vero fuit Tu-
fcorum in templis condendis folertia ac peritia , ut Romani facras
aedes exftrucfturi, ad fe eos adciverint , eorumque opera fint ufi*
g 2 Ca-
(r) Hlft. Nat. Lib. XVI. Cap. xliv. (4) De Architedh Lib. III. Cap. ii.
(2) Iliad. Lib. I. verf. 39. (5) Hift. Lat. Lib. XXVIII. Cap. ii.
(3) In Appendice ad Opus Dempfter. §. (o) Ex Virgilio Lib. I. Aeneid. verf. 460*
xxxvn* pag. 77. (7) Loco fupra memorato.
Ji
de his, quos longa faeculorum ferie ignarum vulgus idiomate fuo
corrupit, Dufque dedicatos fuifie manifefie adparet. Sacra Diis facta
fub arboribus , quas ipfis quoque Diis Etrufcorum Religio facra-
vit , clare adnotat Plinius (D : Vetuftior autem urbe m Vaticano ilex,
in qua titulus aereis litteris Etrufcis : religione arborem tam tum dignam
futjfe , fignificat . Homerus auftor eft apud Graecos facrifiais &Z
donariis opulentum fuifie Apollinis Sminthii templum (*) . Ant<c->
Romam a Romulo conditam , feu potius initauratam , Etrufcorum
opes adeo florentes fuerunt , ut Turnus & Rutuli , gerente Aenea
adverfus eos bellum , ad eas confugerint : Tanta opibus Etruria erat,
ut tam non terras folum, fed mare etiam per totam Italiae longitudinem,
ab Alpibus ad fretum Siculum , fama nominis fui implefjet . Haud mi-
rum igitur fi & hoc tempore ab Etrufcis templa Dns dedicari , &
praeclara aliquot publica aedificia exftrui potuiffe fubfpicemur.
V. Quae fuerit templorum apud Etrufcos forma , quaeve orna-
menta , ex antiquiflimis huius gentis monumentis difcere poifurous.
Dodtiflimus Bonarrotius figuram oftendit (3) : adnotatque, ea prifcis
temporibus angufta fuifie & exigua , & pro ratione magnitudinis
ftatuarum parum alta . Ea columnis , epiftyliis , gradibus , aris ,
fufpenfis armis , donariis, & fimulacris Deorum ornata fuifie, Etru-
fcorum monumenta teflantur. Huc adferendus infignis apud Vitru-
vium locus, quo difcimus, quibus ornamentis Etrufci ornare tem-
plorum fafligia folerent (4) : lpfarum aedium fpecies funt barycae , ba~.
rycepbalae , humiles , latae , ornantque Jigms fiFlihbus aut aereis inauratis
earum fajtigia , Tufcamco more , uti eft ad Circum Maximum Cereris
& Herculis, Tompeiam item & Capitolii . Praeparatas quadrigas fiffi-
les ad ornandum faftigium delubri Tarpeii Iovis > memorat Pli-
nius (s) . lanuae etiam Etrufcorum templorum ornatae fpefbntur,
&C poftibus munitae , quos pifluris condecorari folitas colligi poteft
ex Servio , qui Carchaginienfis templi fores adnotat Iliacis hiftoriis
infignes («;. Vitruvius exponit Tufcamcas rationes in templis Deorum
confiruendis. Aediculas templis antiquiores facile crediderim. Sub-
fpicatur Cl. Bonarrotius (7; , Etrufcos inter primos fuifie , qui fi-
mulacris templa aedificarunt s nam templorum exiguitas , quae in
adlatis Vafculis confpicitur , prifcam , rudem , & primo inventam
templorum formam ob oculos ponere videtur. Tanta vero fuit Tu-
fcorum in templis condendis folertia ac peritia , ut Romani facras
aedes exftrucfturi, ad fe eos adciverint , eorumque opera fint ufi*
g 2 Ca-
(r) Hlft. Nat. Lib. XVI. Cap. xliv. (4) De Architedh Lib. III. Cap. ii.
(2) Iliad. Lib. I. verf. 39. (5) Hift. Lat. Lib. XXVIII. Cap. ii.
(3) In Appendice ad Opus Dempfter. §. (o) Ex Virgilio Lib. I. Aeneid. verf. 460*
xxxvn* pag. 77. (7) Loco fupra memorato.