Grapaldi, Francesco Mario: Francisci Marii Grapaldi Parmensis, De Partibvs aedium, Lexicon utilissimum ... (Basel, 1533) [Cicognara, 521] [VD16 G 2795]

Plin.lib.ia.
eap. a.
Parier.
Injula,

In tergeri ni et
Mediani pa:
rietcs.

Calx,
A rena.
Arenatum.
Arenarium.
Sabulum.
Vaterum ge-
nera tria.
Plin. lib.ir.
tap. a.

Marmoris u-
sur O* uciria
nonjina*

I tr

***• - «_ JtHL __—
LIBRI P

R I M I

mos, &amplisiimasprincipumregumqj aulaspofcutufe
e silice tamen Graeci diu probauere.Eredi sunt Qc marmo
tei, quos Romae primo scaenam M. Scauri aedilis habuisse
memorat. Verum excogitata arte marmora secadiinla
minas, fuere in pretio crustati, crusta tantu marmoris ins
te&i; qua primu Romae totius domus suae parietes in Cae
lio monte legimus Mamurram eFormijs, equite Romas
num operuisie. Sunt autem & priuatarum aedium & pus
blicarum, significantq? stru&ura domus uniuersaecorpus
ambientem; quae si undiqj uiam habuerit,lnsulam faciet,
Muri uero primum aTraione ere&i; siue moenia urbium,
&oppidoru. Stru&uraequoqj quae aedes intus disiinguut
ac separant diuersis nominibus ad uariaopera ususq? plu
rimos, parietes dicuntur & Intergerini 6c Mediani; id ges
nus omnia, ia&is in Colo stabilifundamentis,calce,arena,
lateribus, marmore, gypso, cementis crescunt Qc construs
untur. At si stabile solum non fuerit ex uligine uel aquam
exundantia, Fistuca instrumeto sublicaepaliqj ex alno ins
primis pangentur ad fundamina. Calx ipsa de albo sa
xo aut silice, optima cocjuitur,fornacecalcariaper calcas
rios ad stru&uram: quseq? erit ex ipisso saxo 6c duriore utis
lisiima,iustatamenarenae,abariditate haerendo ue, mis
xtione temperata: unde Arenatu e calce 8c arena;Qc Ares
narium ubi foditur. Eius sunt fosiitia,fIuuiatica,6s maris
na; inter quas crasiiorSabulu nuncupatur. Fossitiaequar
tam partem calcis, ssuuiattcae 6c marinae tertiam addere
conuenit. Laterum quoqjexintritafiuntgeneratriar
Lydoron siueDidoronlongu sesquipede.latum pede.Te
tradoron e palmis quatuor, Pentadoronequinqj. ^uposr
enim Graecipalmu appellant, 6c §a£x munera, quodrna
nu darentur: unde Antidora. Variant autem nationes Ia
terum nomina & formas, quae omnes siue oblongae, uel
incuruae, seu quadrangulae, ut in frontatis, triangulae ue
fuerint, fornace latericia durandae sunt. Marmoris in
sedifici]s etiamnum usus probatur, qui apud Romanos
adeopercrebuit, utnauibusadidpraeparatis ex Iongins
quis regionibus, transmarinis prouincijs, extremis natio*
nibusadueherenturinurbemmarmora.nullafere alia, §
delitiaru