Grapaldi, Francesco Mario: Francisci Marii Grapaldi Parmensis, De Partibvs aedium, Lexicon utilissimum ... (Basel, 1533) [Cicognara, 521] [VD16 G 2795]

3

C A P V T P R I M V M.
delitiaru causa.Hinc Plinius alpes (quas in portento pros
pe habuere ueteres) ab Hannibale Poeno, mox a Cym*
bris superatas, caedi in millemarmorum genera conque*
ritur.Est enim Parium candidissimu a Paro e Cycladibus
insula: simile ex Liguria uehitur ad nos, quod a loco Cas
rariense uocitamus: taleLigusticum olim Lunensiumlas
pidicinaedederunt. Lucullus marmori, quod fere atrum
erat, illo delectatus, nomen impoiuit: cuius colunas duos
dequadragenu pedum Scaurus in atrio collocauit,quae
postea in theatro Marcelli translatae sunt. Laconicum uis
ride est,&eundis hilarius: Ophitesamaculis serpentium
quibus distinguitur, nomen accepit: Porphyrites rubet,
candidis interuenientibuspundisLeucostidos uocatur.
Primum aute uersicoloria marmora Latomiaechioru des
dere. Bassaltes ferrei coloris est & duritiei, unde nomen
mutuatur: Onychites, qui & Onyx.ex Arabiae montibus
est, e quo uaiapotoria in Germania perducuntur. P. Len
tulus Spinter amphoras ex eo & urceos magnitudine cas
dorum ostendit. Alabastriten quoqj candidum cauare so
lent ad myrothecia.quoniam unguenta incorrupta serua
re creditur.EslTophus lapis fricabilis candidus.6: minus
inquitPlinius.ponderosus qui Porus uocatur.Est pumex
Graece kio?K£ig: quasi pertusus erosusq? a uermiculo, qui
Hiss di ci£,qualis hordearius triticariusqj est.Sed dehisiam
satis. Difficile na<p esset enumerare lingula genera in tans
ta multitudine,quu quilibet locus suum fere marmor pros
ducat. Primus autem peregrinu marmor Numidicum,
quod fuit in columnis,habuit L.Crasius orator,que ob id
M.Brutusin iurgqs Venerem palatinam appellauit.
Caementa uero dicuns omnis rudior materia, qua aedisi
da consurgunt: sedproprie lapides uulgares subduri. Pii
tiiusin xxxvi.Mediosparietes farcirefradis cfmentis.Ins
de Caementarii fabri murartj, qui parietes ducendo, dos
mos aedisicant, nomen acceperunt. Hi depretio totiusos
peris faciundi, si cum domino conuenerint,aedisicanducp
id conduxerint. Redemptores uocitatur. Acaemeto Cae
mentitiiparietes etiam didi. Hoc scitu dignum, ordines
ipsos latarum in parietibus struendis a Vitruuio Coria no
a ij minari.

Ophites.
P orphiritef.
LeucosUffoSi
Bdjsdltet.
Onychi ter,
Aldbaflrites,
Tophus.
Pumex,
Camentum*
Ccemcnury,
Redemptores
Coria,