De A6tuum humanorum Regula, &c. 139
tissimum residec, & per legem ab eo exseritur,
duplex est: 1. dire cliva, quas, quid agendum,
vel omittendum sit, determinat: 2.coafliva9
quae contra legem nitentes coercet. <
* Prior haec vis, & potejlas obligationem intrin-
secus parit; posterior eam extrinsecus, & adhibi-
tis etiam externis adminiculis efficacem reddit; il-
la violata reatum culpce , ista reatum-poena in viola-
toribus legis producit: illa demum propojito bono, i-
sta inflicto, vel infligendo malo legis observationem
urget. Ceterum, cum vis coabtiva sine direbtiva aut
nulla sit omnino , aut certe in tyrannidem desinat;
vis directwa line coactiva verisimilius subsistere , at-
que etiam exseri a legislatore potest : ita quidem
princeps ex tmeliore complurium D. D. sententia
suismet legibus, quantum ad vim directivam obliga-
tur ; cogi tamen ad eas observandas non potesl:
ita quoque juxta verisimiborem multorum do&ri-
nam lege humana saltern ecclesiastica praecipi , aut
prohiberi poliunt astus quidam tum occulti, tum
mere interni; quos tamen legislator ne cognoscere
quidem , multo minus adhibitis poen:s extorquere
potelt» Vide, qu<2 de his infra disputabimus.
N67. Unde vis, cf pote flas legislativa ?
Omnis poteftas legislativa sine dubio a DEO
est: repetenda vero originitus non ab omnipo-
tentia, vel excellentia natur se ; sed a bonitate, &
beneficentia ejusdem DEI O M. qua cum innu-
meris beneficiis hominem sibi devinctum tenet;
tum deinceps felicem , atque beatum reddere
consti-
tissimum residec, & per legem ab eo exseritur,
duplex est: 1. dire cliva, quas, quid agendum,
vel omittendum sit, determinat: 2.coafliva9
quae contra legem nitentes coercet. <
* Prior haec vis, & potejlas obligationem intrin-
secus parit; posterior eam extrinsecus, & adhibi-
tis etiam externis adminiculis efficacem reddit; il-
la violata reatum culpce , ista reatum-poena in viola-
toribus legis producit: illa demum propojito bono, i-
sta inflicto, vel infligendo malo legis observationem
urget. Ceterum, cum vis coabtiva sine direbtiva aut
nulla sit omnino , aut certe in tyrannidem desinat;
vis directwa line coactiva verisimilius subsistere , at-
que etiam exseri a legislatore potest : ita quidem
princeps ex tmeliore complurium D. D. sententia
suismet legibus, quantum ad vim directivam obliga-
tur ; cogi tamen ad eas observandas non potesl:
ita quoque juxta verisimiborem multorum do&ri-
nam lege humana saltern ecclesiastica praecipi , aut
prohiberi poliunt astus quidam tum occulti, tum
mere interni; quos tamen legislator ne cognoscere
quidem , multo minus adhibitis poen:s extorquere
potelt» Vide, qu<2 de his infra disputabimus.
N67. Unde vis, cf pote flas legislativa ?
Omnis poteftas legislativa sine dubio a DEO
est: repetenda vero originitus non ab omnipo-
tentia, vel excellentia natur se ; sed a bonitate, &
beneficentia ejusdem DEI O M. qua cum innu-
meris beneficiis hominem sibi devinctum tenet;
tum deinceps felicem , atque beatum reddere
consti-