DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.2603#0675
a.. 17 4e0 V..
1325 Digeſtorum Liber xlvij. Tit. iv.
cumque: quia alias contra nouum dominum nõ poſſet agitvt Inſt.
de noxal.S ſi ſeruus, quod non place: quia hîc non fuit heredis ali-
quo momento quanido fuit legaus velamiſusvnnde per irpre
tationem dicas dari his caſibus, ſiue nou fiat liber, ſiue fiat poſt a¬
ditam hereditatem cito, cùm dominus non potuerit eu coërcere.
a Satisfecerit. quod
1326
tinendo: vt hîc, & notC. de adquir. poſſl.j. Az o.
8S Qua facti eſt & animi. lS vlt ſupr.pro empto. Cv1.
a 5 Hereditatisi a dominia & iurainon autem poſſeione..
de aequir poſl cum heredes b & de adquir. here lnie soueeuts.
s,ex qui cauſma lcum miles Solu vibi-lté hoe falitin cauone
a Hered,
herdlen au
trans idre
videtur:vt S. de leg.jdl ſi
ſeruus Titij-in fine. Acc.
b JAb Imperatore no-
ro. Alexandro.
c Pertinet actus. non
autem ad hoc delictu.
M. vt S.de fideicommiſ.
l, ſi pure.
d J Igitur quia reſcri-
tum ceſſat.M. & facit
S.e. l.in prin. & de ma-
nu teſta. l. Titia. 3. pe. &
de noxal. l ſi ſeruus lega-
tus. Sed contrà S. de lib.
cauſal. penult. Sed ibi
non purè.
e Libertas. vt S. de
manu teſt. l ſi legato ſer-
uo. fin. & in gl. fin.& l.
teſtamento.S. & de bon.
li. l etiam. vt patronus.
f5 Subſtituto pupilla-
riter.
g J Data. id eſt gra-
uatus erat ſubſtitutus
darc libertatẽ ſeruis, ſi
euenerit caſus ſubſti-
tutionis. ACCVRS.
h 5 Admittantur. ſci-
licet à ſeruis.
i J Non eſſe huic actio-
ni quia dominum ha-
buit tempore delicti.
Quis Iubſtitutus.
.. Cauſam bonorum.
a Donoru a ihoc vocabuli bona a
pois continea. ſic Inſtit vi bon rape.S.
tur. pen. & S vt in poſſ. leg.
lis cui. S. bonorum.
m Pro vtilitate. he-
redum. ACCVRS.
n Furti actionis. vel
legis Aquil. vt S. eal.
S. non autem. & in nõ
tantum.
0 Propter ſeruitu-
tem. impedientem qu0
minus tenear.
p In omnibus. non
tamen ſolum.
q Furti. vel pro dã-
no datoevt dixi Acc.
t Subrogatum r Adgnatos. ſ.con-
ſi ſatisfecerit a. Eſt autem ſa piſſi-
me & à diuo Marco & ab Impe-
ratore noſtro cum patre reſcri-
ptum, non impediri fideicommiſ-
ſariam libertatem quae purè data
eſt. Diuus ſane Marcus reſcripſit,
arbitrum ex continenti dandum:
apud quem ratio ponatur. ſed hoc
reſcriptum ad rationẽ ponendam
pertinet actus quem ſeruus ad-
miniſtrauit. arbitror igiturd &
hic poſſe hanc actionem cope-
tere.
Supra expoſita ſunt verba, ſi quis
teſtamento liber eſſe iuſſus eſt: nunc
exponuntur verba ante aditam here-
ditatem. BART.
8. Ante aditã hereditatem ſic
accipere debemus, antequam vel
ab vno adeatur hereditas. nã vbi
vel vnus adit, competit libertass.
9. J Si pupillus heres inſtitutus
ſit, & à ſubſtitutot eius libertas
data , mediõque tempore qudã
admittantur leſi quidem viuo pu-
pillo quid fuerit factum, locum
non eſſe huic actioni l. ſin verô
poſt mortẽ antequam quis l pu-
pillo ſuccederet, actionem iſtam
locum habere.
10. Hec actio locum habet
non tantum in rebus quæ in bonis
fuerut teſtatoris: ſed & ſi heredis
interfuit dolum malum admiſſum
non eſſe quo minus ad ſe perueni-
ret. & ideo Scœuola plenius tra-
ctat, & ſi eam rem ſubripuiſſet ſer-
uus quam defunctus pignori ac-
ceperat, hanc actionem honorariã
locum habere. Plenius enim cau-
ſam bonoruml hîc accipimus pro
vtilitate P. nam ſi in locum de-
ſapit naturam trectauit. AccVRS. ficientis furti actionis propter
eius in cuius
locum ſubro-
con tex.
tn quon fut relicta ſeruo lber-
termini & ibi tas:vt S. ea-l. S ſi pupil-
gloſ. in verbo, lus.
filrosaedau t S on tantin facs.
ſacra genera cõ eo. in prin. &. non au-
cil. in pragããct. tem. ACCVRS.
b Poſſeſſio pro u J Poſſeſſionis.i. P poſ-
re poſſeſſa. ſeſſæ rei abaliquo. Ac.
a J Scauolg ait poſſeſ-
ſionis furtu. Vide ſeri-
pta ad tit. Cod an ſeruus
pro ſuo fact Vexm tene
tari etian poreſt audo
vel quaſi domino furti
actionem dari, ex S1..
vlt. & l.3. S. vlt. ſuprà
de furt. CVIAc.
x Furtum fieri quia
non eſt cuius fuit:vts.
tit. ij. l. falſus. S. qui a¬
lienum.
t Furtum poſ-
ſeſſionis qué-
admodum fie-
ri dicatur.
d Poſſeſſionẽ
hereditas non
hahet: hoc eſt
poſſidere non
dicitur, niſi
ſ P’rateren ſi impu ſeruitutem, hanc actionem ſub-
bes. à cuius ſubſtituto;
ſtituit pretor: veriſimile eſt in om-
nibus? cauſis eü, in quibus furti!
agi potuit, ſubſtituiſſe. Et in súma
probatur hanc actionẽ & in rebus
pigneratis, & in rebus alienis bo-
na fide poſſeſſis locum habere. Idẽ
& de re commodata teſtatori.
I1. Item ſi fructus poſt mor-
tem teſtatoris perceptos hic ſer-
uus qui libertatem proſpicit, con-
trectauerit: locus erit huic actio-
ni. Sed & ſi partus vel fœtus poſt
mortem agnatos , tantumdem
erit dicendum. 12. J Prœterea ſi
impubes poſt morté patris que-
ſierit rei dominium, eâque ante-
S
quam impuberis hereditas adea-
tur, ſubripiatur: locum habere iſtã
actionem dicendum eſt.
13. Sed & in omnibus qu
interfuit heredis non eſſe auerſa,
locum habet hæc actio.
14. Non tantum autem ad
ſola furta iſta actio pertinet: ſed
etiam ad omnia damna qucum-
que hereditati ſeruus dedit.
Dictum eſt ſupra proximè quod iſta
actio pertinet ad furta: modô quari-
tur vtrum proprie ad furta pertineat?
& reſpondet vt in textu.
15. 5 Scœuola ait poſſeſſionis u
furtum a fieri *. Denique ſi nul-
lus ſit poſſeſſor, furtum negat fie-
ri. Idcirco autem hereditati fur-
tum non fieri, quia poſſeſſionem
hereditas non habet l, que facti?
eſt & animi . ſed nec heredis eſt
poſſeſſio antequã poſſideat: quia
hereditas in eum id tantum trãs-
fundit, quod eſt hereditatis?. non
autem fuit poſſeſſio hereditatisP.
16. 5 Illud verum eſt, ſi poteſt
aliàs heres ad ſuum f peruenire,
non eſſe honorariam hanc actio-
nem tribuẽdam, cûm in id quod
interſit condemnatio fiat.
17. 5 Præter hanc actionem
eſſe & vindicationem rei conſtat:
cum hæc actio ad ſimilitudinem
furti competat.
18. J Item heredi v cæteriſque
ſucceſſoribus, competere iſtam
actionem dicendum eſt.
19. Si plures ſerui libertatéf
accepert, & dolo malo quid ami-
ſerint: ſinguli conuenientur in ſo-
lidum, hoc eſt in duplum: & cûm
ex delicto conueniantur, exemplo
furti, nullus eorum liberatur, etſi
vnus conuentus praeſtiterit.
II. GAIVS libro decimotertio ad Edi-
ctum Prouinciale.
Ipaulo antè quam ſtatuta li-
bertas obtigerit é, amoue-
rit aliquid ſeruus, aut corruperit:
ignorantia domini non introdu-
cit hanc actionem: ideoque licet
maximè ignorauerit heres à ſta-
tulibero, aut quilibet alius domi-
nus à ſeruo ſuo amotum aliquid
corruptumve eſſe, non impetrat
poſt libertatem eius vllam actio-
nem: quamuis in plurib. aliis cau-
ſis iuſta ignorantia excuſationem
mereatur.
culiari: vt ſuprà de at. la donin
qui à ſeruo. in ra, ntos
ſeruo, in poſeſſonen.
Poſſeſioi
ropit die-
tur eſeus
rediut.
& obl. l.
fi & jde cap. l in bello.
S facta. non tamen in p
Peculiaribus iacẽte he-
reditate vſucapio inci-
pit:vr & ſuprà de vſu-
cepl fin. Sfin. Et facit
S eotit. de vſuca l. iuſto.
Sſi. &S. quib. ex cauſ.
ma. l. ait prator. S. j. &
Shi &S. de furlſi ve-
didero. S fin. & de praſer.
ver lſi rem. fin. Ité
arg. eſt lex iſta quod
hæc actio poſt aditam
hereditaté ante appre-
henſam poſſ. locu ha-
bet. quod non placet:
quia ſtatim adita he-
reditate ſeruus eſt li-
ber:vt C. de cadu. tol.5.
in nouiſſimo.
b Hereditatis igitur
decurrendum eſt ad
hanc actionem.
c JAd ſuum. actione
ſaſpeciali, vt furti, &
cõdict. furtiun, non rei
vin. vt j. prox. S. & S.
eod .non autem. in fine.
d Vt in id. Imô ad
duplum: vt j proxS. &
S. fin. Sed dic quod ad
alias ſe refert actiones.
& fa ſuprà de dolo. lj.S.
ait prator.
y Item heredi. Vide
ſcrip. ad tit. Cex dolicto
defuncti in quan. hered.
CVIAC.
e J Succeſſoribus. nam
aut
be
t3
ſic c eſt in actione fur¬ Furti atio-
tirvt Inſtit. de perpet. & nis & in fati,
temp, act. S. non autem.
ad cuius ſimilitudinẽ
hæc haberur:vt S eod.
ex furto quod
liber teſtamẽ-
to eſſe iuſſus
admiſit ante
ante aditam. verſi ple¬ adit heredi-
nis. & j. proximo.
f
ad leg. Aquil. l’ita vul-
neratus in fi. & de furt.
l. vulgaris. S. ſi duo. &
arg. S. de iur. om iudic.
l.ſi quis id S. fi. & lſeq.
Sed an in duplo conti-
netur rei perſecutio?
Quida ſic, arg. Sea l S.
illud.S. quod metus eau-
ſal ſi cum S. j. Sed die
contrà: cûm ad inſtar
furti ſit: vt S proxS.
Ipaulo.J CASVS.
Saita heredtate
ſeruus cui relicta crat
libertas ſub cõditione,
ante euentû condi de-
dit damnu in re here-
dit. ignorante hoc he-
rede tandẽ extitit con-
ditio, & factus eſt liber.
uœritur an hc actio
locõ habeat?& videtur
quôd ſic: quia heres
non potuit hunc caſti-
gare, cum durauitpor
diu eius ſeruus, cú hoc
delictú ignoraret. dici-
v9,
tatem ſimili-
Libertatẽ. vt &S. tudo.
certis caſibus.
. A. .... Aa aar locum. & ſic
tur tamen contrariumſſquôd hæc actio non habeat locum&
e Poſſeſſio
ignorantia hoc ca ſu non prodeſſet licet alias conſueuitpreſ-
& h.d hacl.Si citô poſt delictum factus eſt liber, conditio tuc
tim venit. nam tunc haæc actio competit. & h d-l.ſe..
g Obtigerit. Verum dudum poſt aditam hereditatem:
y 5 Non habet. vt d & j.de crimexpil hered. l y. & lfss reamo.l.
ti iuris & contrà, & de adqui re do lin eo Sed fallit ſuprà titij l hereditari. &
ueon ſ l ſeq lin actione S ſi & lſiis & lfalſus. S. ſi iactum. & l. eumS.
habet in reti¬ ſi res. & ſuprà de vſucal ſi homo.... cn.
nendo. 2 Qua facti. habet t ergo multum iuris & multum facti in re-
ne ſit
contrà