DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.2603#0803
na
tus.
a¬a
1567 Digeſtorum Liber xlviij. Tit xxij.
a Diuus Antoninus. . de teſt. milit. l. eius militis.
a Diuus Antoninus reſcripſit. Intellige l.1. Cod. de bonis eorum,
qui mortem ſibi conſciuerunt. VIAC.
b Occidiſſe id eſt oc-
ciſum eſſe. AcCVRS.
c 5 Non perpetrauit.
& àfacit infrà de re mi-
liij. S. is qui, & ſuprà
de ſic. l. diuus. Sed arg.
contrà ſuprà de falſ l.
qui falſam. & de inoffi.
teſtam. l. Papinianus. S.
meminiſſe. J Et quod
dicit non perpetrauit, id
eſt ſe non occidit: quia
fuit detentus ab homi-
nibus.
d Manus. ſuprà de
adil. edict.l. cum autem.
S. malus.
e J Cauetur. ſuprà eo.
l ij. in fin. & infrà de
iure fiſci. l.in fraudem.S.
bona.
f In reatu. id b eſt
in ſuſpicione reatus.
g Probatum. contrà
* tulerit. Cod. qui teſt. fa. poſſ-l ij.
e Probatur in¬ Sol. ibi c innocentia
probatur eo ipſo quod
contrarium non oſtẽ-
ditur: & ſic d habes
quid in dubio præſu-
in dubio inno¬ matur: & diſtingue vt
centia. ibi. 2. Item contrà ſu-
prà eodem l. ij. in princ.
Sed ibi accuſatorem
corrupit. 3. Item con-
trà ſupr. ea. l.S. ſi quis
autem. verſic. videri.
4 Homicidii
tantum ince-
ptum nec per-
fectum vtrum
puniatur.
In reatu de-
cedere, pro in
ſupicione rea-
nocentia eo
ipſo quod cõ-
trarium non
probatur.
Præſumitur
DE INTERDI-
ctis, & relegatis, &
deportatis.
5 Vide ſcripta ad
S. in inſulam. l. 121.
ſuprà de verborum oblig.
CVIAC.
Py AputJCASVS.
tvide nud. l Aliquo relegare
in l ſi diutino. & cempus, bona cius
ſupr.de ps confiſcabantur. & hoc
olim, hodie ſecus.
FRANC.
h Capitulum. id eſt
caput.
i Rolegatorum. adc
tempus: vt infrà l. re-
legatorum. S.ad tempus.
non ſi in perpetuum:
vt infrà l. relegati. A c¬
CVRS.
JSuperiorum tempo-
rum ſic B. & Rſed alias
Imperatorum... n
l Inter catera. id eſt
quia inter cætera ho-
* De iſtorum minibus quibus inno-
differentia, vi- centia ratronum meo-
de Crinitu lib. rum temporum. id eſt
de honeſta di nos f qui ſumus inno-
& e id no centes, lucrari fiſco
diglilet. an¬ quod non debemus: &
tiqua 2qe.15 ſub. remiſi & hoc quo-
f Innocentia que, &c.
principem de¬ mQuibus aliàs quod;
cet. aliàs quibus. AcCVRS.
n Innocentiam aliàs
innocentiam:alias inno-
centia.item aliàs ratio-
nes: & aliàs rationem.
Manumitte-O AAnumitere. de
re ſeruû ſuum lportatu. id eſt
deportat us e non po-
deportatus nõ
poteſt. teſt manumittere ſer-
e Relegatorſ
ad tempus bo-
na an confi-
ſcanda.
nierit, ſucceſſorem habere diuus
uum ſuum. ad quod ſuprà de man.
CVRSIVS.
cuius, vel alio modo vitam fi-nam & de interdictis honore vel ordine,
3
Antoninus a reſcripſit a.
5. Videri autem & patrem
qui ſibi manus intuliſſet, quod
diceretur filium ſuum occidiſſe b.
magis dolore filij amiſſi mortem
ſibi irrogaſſe: & ideo bona eius
non eſſe publicanda diuus Ha-
drianus reſcripſit.
6. Sic autem hoc diſtin-
guitur, intereſſe qua ex cauſa quis
ſibi mortem conſciuit, ſicuti cum
queritur, an is qui ſibi manus in-
tulit, & non perpetrauit , debeat
puniri quaſi de ſe ſententiam de-
tulit *. nam omnimodo punien-
dus eſt, niſi tædio vitæ, vel im-
patientia alicuius doloris coa-
ctus eſt hoc facere. & meritô, ſi
ſine cauſa ſibi manus d intulit,
puniendus eſt. Qui enim ſibi
non pepercit, multo minus alij
parcet.
7. Si qui autem ſub incer-
to cauſe euentu in vinculis, vel
ſub fideiuſſoribus deceſſerint: ho-
rum bona non eſſe confiſcanda
mandatis cauetur.
Si accuſatus de graui crimine
ſe occidit credens ſe deliquiſſe: ſi he-
redes eius volunt probare innocen
tiam defuncti, audiuntur:qua proba-
ta, habebunt bona defunctinon fiſcus
BART.
8. De illo videamus, ſi
quis conſcita (ſibi) morte, nul-
la iuſta cauſa præcedente, in
reatu deceſſerit: an ſi parati
fuerint heredes cauſam ſuſcipe-
re, & innocentem defunctum o¬
ſtendere, audiendi ſint: nec prius
bona in fiſcum cogenda ſint,
quam ſi de crimine fuerit pro-
batum : an verô omnimodo
publicanda ſunt. Sed diuus Pius
Modeſto Taurino reſcripſit, ſi
parati ſint heredes defenſiones
ſuſcipere, non eſſe bona publi-
canda: niſi de crimine fuerit pro-
batum.
DE INTERDICTIS ,
ET RELEGATIS, ET
deportatis .
TITVLVS
XXII.
In hoc titulo exponitur pœnarũ duarum
inter ſe diſcrimen, vnius ex capitali cri-
mine, alterius ex non capitali. Dico dua-
rum. nam interdicti ſimiles relegatis ſunt,
imo relegati. ſed ſimpliciter, non in inſu-
lam, qui in exilium ſunt dati liberum in-
terdicto tantum certo loco, certãve prouin-
cia, vel interdictis omnibus locis vno ex-
cepto. Fateor tamen interdictorum nomen
latius accipi in hoc titulo quam vt ad
eam relegatorum ſpeciem reſtringi debeat, (rentur, ea manere eis incolumia
vel negotiatione vel aduocationibus, vel
qua alia re hic titulus eſt, ſed hi etiam
omnes eodem iure ſunt quo relegati ciuita-
tem & patriam poteſtatem teſtamenti fa-
ctionem & bona & omnia iura ſua reti-
tinent, & interdum non in perpetuum, ſed
ad tempus relegantur. Deportati omnia
illa amittunt, & nunquam ad tempus de-
portantur. Deportati manumittere, id eſt
ciuitatem Romanam dare non poſſunt, quã
non habent. l. 2. hoc tit. videlicet ſi poſt
deportationem ſeruum adquiſierint. Qua-
ſitos enim ſeruos poſt deportationem vel
quam aliam rem retinent quamdiu vi-
uunt, morientes fiſcum heredem habent,
& ita quaſitos ſeruos alienare interim poſ-
ſunt, ſed non iuſtam eis libertatem dare.
quod omne longe aliter eſt in relegatis. Et
deportatus ita definitur, quem is cui ius
deportandi lege datum eſt, ſentententia ſua
in inſulam eſſe deportandum pronuntia-
uit etiam ſi nondum in eam inſulam per-
ductus ſit. RelegatusT, quem is qui ius re-
legandi habet, relegandum pronuntiauit.
multum intereſt quo verbo iudex in pro-
nuntiatione ſua vtatur. & quis ita pro-
nunciat. nec enim omnibus ius deportandi
vel relegandi datum eſſe hoc titulo decla-
ratur. Et praterea deportationes exilia
ſunt proprie, relegationes * improprie. l. 2.
de pub. iud. Ouid.
Quippe relegatus non exul dicor in
illo. & alio loco:
Ipſe relegati non exulis vtitur in me
Nomine. Papinius:
Atque hoſpes non exul erat. Lucanus:
parimurque volentes
Exilium, tua nos faciat victoria ci-
ues. CVIAC.
Olim bona relegatorum à fiſco
vindicabantur. hodie ſecus eſt. BAR-
TOLVS.
I. POMPONIVS libro quarto
ad Sabinum.
Z APVT h * ex re-
ſcripto diui Traiani
ad Didium Secun-
dum: Seio relegato-
v ruml’bona auaritia
ſuperiorum temporum l fiſco
vindicata: ſed aliud clementiæ
mez conuenit: qui inter ceteral
quibusP innocentiamP rationu
meorum temporum hoc quoque
remiſi exemplum.
II. MARCIANVSlibro tertio deci-
mo Inſtitutionum.
Anumittere deportatu nõ
poſſe, diuus Pius reſcripſit.
Filij eius qui amittit ciuitatem, de-
bent perdere bona ipſius quæ haberẽt
ab inteſtato, non ea qua aliunde ipſis
obueniunt. hoc dicit, & ponit exem-
pla in textu.
III.ALFENVS lib.I. Epitomarum.
Vm qui ciuitatem amitteret,
nihil aliud iuris adimere libe-
ris, niſi quod ab ipſo peruenturu
eſſet ad eos ſi inteſtatus in ciuita-
te moreretur! hoc eſt hereditatem eius, & li
ſi quid aliud in hoc genere reperiri poter
à patre, ſed à genere, à ciuitate, à rerum
9.
y e ue man. l. qui pœna.
tur poſſe, veſapra de leg deport i i piae ſed
1568
deaatevle.
Vm quiJC
A SV.
Quidam amiſit i¬
ltatem e
in ex ali
licto fi eauetde.
quæ deberent habere
vel à lege, vt ſuccedere
inter ſe, item adgnati
alis, item tutelon as
gnatorum: iſta non
perdunt. FRANC.
PJ Et libertos. contrà
Sde iure patro.lii. Sol.
ibi de aquitate, cun
dixit benigniſſimé re-
ſcrip contrà de rigore
iuris. 2. Vel ibi loqui-
tur de libertis proue-
nientibus à genere, ſab
auo vel proauohic ve-
ro de propris ipſius
damnati. 3. Vel ibilo-
quitur ſecundûm ius
naturale: ſcilicer ſecu. lui
dûm hoc quod liber-
tus debet praſtare re-
uerẽtiam patronohic
ſecundûm ius artii-
ciale, ſc. de iure ſucceſ-
4
e
Depurun
is.
Releguus
is.
l Deponai
ſionis. Illud enim recté proprie llu
poteſt adimere, ſcilicet Relegain
vt non ſuccedat liber¬mpropri
tis vel verius, iura ſuc-
ceſſionis auferre non
poſſunt: quia illa non
poſſunt ad fiſcu tranſi-
reſſicut nec ad heredé
extraneum:vt Cde La-
tin liber. tollen. l.jS. ſed
& ſi ſub conditione. vn-
de apud filios rema-
neant. ad quod eſt sad
Trebelll. quia perinde.S.
j & l ſi patroni filius.vi-
de ſolu.vt no. Cde bo.
liber l. j. Item eiſdé mo-
dis ſolue S. de bonis lil.
ſi nece. S ſi deportatus. &
C. de obſe l. etiam liberis.
& S.ad l. Iul ma.l eori.
que ſunt contrà. Vel
hanc vltimam ſolue vt
ibi. AcCVR.
4
tulun.
lium.
vulg Cap
q Incolumia.vt ſic a Getathis
potius prior parés qua patrimon
ſecúdus inſpiciatur. ſi
S. de ſeruis expor l. T,
e hoc eſt geni
deputa,
ris delſto ui
utat pa-
tius. & S ne quid in fll uferunut li
publjS. aſtas. & C. de beris.
uaſt. l. diuo....
qſuet ſrurns, fios
damnati, & facit C. de
lib. xij& de filiis o
& ij && in Authent. de
exhibend re. S.optimun.
coll. v.
pn iſai
ElegatiICAS.
R Rcleganus ia in
ſulà retinet liberos in
poteſtate, & bonaſua
retinet: niſi in ſentẽtia
aiqua bona eſſt a
adempta: nam tuci
tantm amittit:cter?
retinet. FRANC.
a5
ibertos l, &
.
ſt. qua verô n9
natura tribue-
res
fratri
itaque & frat
tus.
a¬a
1567 Digeſtorum Liber xlviij. Tit xxij.
a Diuus Antoninus. . de teſt. milit. l. eius militis.
a Diuus Antoninus reſcripſit. Intellige l.1. Cod. de bonis eorum,
qui mortem ſibi conſciuerunt. VIAC.
b Occidiſſe id eſt oc-
ciſum eſſe. AcCVRS.
c 5 Non perpetrauit.
& àfacit infrà de re mi-
liij. S. is qui, & ſuprà
de ſic. l. diuus. Sed arg.
contrà ſuprà de falſ l.
qui falſam. & de inoffi.
teſtam. l. Papinianus. S.
meminiſſe. J Et quod
dicit non perpetrauit, id
eſt ſe non occidit: quia
fuit detentus ab homi-
nibus.
d Manus. ſuprà de
adil. edict.l. cum autem.
S. malus.
e J Cauetur. ſuprà eo.
l ij. in fin. & infrà de
iure fiſci. l.in fraudem.S.
bona.
f In reatu. id b eſt
in ſuſpicione reatus.
g Probatum. contrà
* tulerit. Cod. qui teſt. fa. poſſ-l ij.
e Probatur in¬ Sol. ibi c innocentia
probatur eo ipſo quod
contrarium non oſtẽ-
ditur: & ſic d habes
quid in dubio præſu-
in dubio inno¬ matur: & diſtingue vt
centia. ibi. 2. Item contrà ſu-
prà eodem l. ij. in princ.
Sed ibi accuſatorem
corrupit. 3. Item con-
trà ſupr. ea. l.S. ſi quis
autem. verſic. videri.
4 Homicidii
tantum ince-
ptum nec per-
fectum vtrum
puniatur.
In reatu de-
cedere, pro in
ſupicione rea-
nocentia eo
ipſo quod cõ-
trarium non
probatur.
Præſumitur
DE INTERDI-
ctis, & relegatis, &
deportatis.
5 Vide ſcripta ad
S. in inſulam. l. 121.
ſuprà de verborum oblig.
CVIAC.
Py AputJCASVS.
tvide nud. l Aliquo relegare
in l ſi diutino. & cempus, bona cius
ſupr.de ps confiſcabantur. & hoc
olim, hodie ſecus.
FRANC.
h Capitulum. id eſt
caput.
i Rolegatorum. adc
tempus: vt infrà l. re-
legatorum. S.ad tempus.
non ſi in perpetuum:
vt infrà l. relegati. A c¬
CVRS.
JSuperiorum tempo-
rum ſic B. & Rſed alias
Imperatorum... n
l Inter catera. id eſt
quia inter cætera ho-
* De iſtorum minibus quibus inno-
differentia, vi- centia ratronum meo-
de Crinitu lib. rum temporum. id eſt
de honeſta di nos f qui ſumus inno-
& e id no centes, lucrari fiſco
diglilet. an¬ quod non debemus: &
tiqua 2qe.15 ſub. remiſi & hoc quo-
f Innocentia que, &c.
principem de¬ mQuibus aliàs quod;
cet. aliàs quibus. AcCVRS.
n Innocentiam aliàs
innocentiam:alias inno-
centia.item aliàs ratio-
nes: & aliàs rationem.
Manumitte-O AAnumitere. de
re ſeruû ſuum lportatu. id eſt
deportat us e non po-
deportatus nõ
poteſt. teſt manumittere ſer-
e Relegatorſ
ad tempus bo-
na an confi-
ſcanda.
nierit, ſucceſſorem habere diuus
uum ſuum. ad quod ſuprà de man.
CVRSIVS.
cuius, vel alio modo vitam fi-nam & de interdictis honore vel ordine,
3
Antoninus a reſcripſit a.
5. Videri autem & patrem
qui ſibi manus intuliſſet, quod
diceretur filium ſuum occidiſſe b.
magis dolore filij amiſſi mortem
ſibi irrogaſſe: & ideo bona eius
non eſſe publicanda diuus Ha-
drianus reſcripſit.
6. Sic autem hoc diſtin-
guitur, intereſſe qua ex cauſa quis
ſibi mortem conſciuit, ſicuti cum
queritur, an is qui ſibi manus in-
tulit, & non perpetrauit , debeat
puniri quaſi de ſe ſententiam de-
tulit *. nam omnimodo punien-
dus eſt, niſi tædio vitæ, vel im-
patientia alicuius doloris coa-
ctus eſt hoc facere. & meritô, ſi
ſine cauſa ſibi manus d intulit,
puniendus eſt. Qui enim ſibi
non pepercit, multo minus alij
parcet.
7. Si qui autem ſub incer-
to cauſe euentu in vinculis, vel
ſub fideiuſſoribus deceſſerint: ho-
rum bona non eſſe confiſcanda
mandatis cauetur.
Si accuſatus de graui crimine
ſe occidit credens ſe deliquiſſe: ſi he-
redes eius volunt probare innocen
tiam defuncti, audiuntur:qua proba-
ta, habebunt bona defunctinon fiſcus
BART.
8. De illo videamus, ſi
quis conſcita (ſibi) morte, nul-
la iuſta cauſa præcedente, in
reatu deceſſerit: an ſi parati
fuerint heredes cauſam ſuſcipe-
re, & innocentem defunctum o¬
ſtendere, audiendi ſint: nec prius
bona in fiſcum cogenda ſint,
quam ſi de crimine fuerit pro-
batum : an verô omnimodo
publicanda ſunt. Sed diuus Pius
Modeſto Taurino reſcripſit, ſi
parati ſint heredes defenſiones
ſuſcipere, non eſſe bona publi-
canda: niſi de crimine fuerit pro-
batum.
DE INTERDICTIS ,
ET RELEGATIS, ET
deportatis .
TITVLVS
XXII.
In hoc titulo exponitur pœnarũ duarum
inter ſe diſcrimen, vnius ex capitali cri-
mine, alterius ex non capitali. Dico dua-
rum. nam interdicti ſimiles relegatis ſunt,
imo relegati. ſed ſimpliciter, non in inſu-
lam, qui in exilium ſunt dati liberum in-
terdicto tantum certo loco, certãve prouin-
cia, vel interdictis omnibus locis vno ex-
cepto. Fateor tamen interdictorum nomen
latius accipi in hoc titulo quam vt ad
eam relegatorum ſpeciem reſtringi debeat, (rentur, ea manere eis incolumia
vel negotiatione vel aduocationibus, vel
qua alia re hic titulus eſt, ſed hi etiam
omnes eodem iure ſunt quo relegati ciuita-
tem & patriam poteſtatem teſtamenti fa-
ctionem & bona & omnia iura ſua reti-
tinent, & interdum non in perpetuum, ſed
ad tempus relegantur. Deportati omnia
illa amittunt, & nunquam ad tempus de-
portantur. Deportati manumittere, id eſt
ciuitatem Romanam dare non poſſunt, quã
non habent. l. 2. hoc tit. videlicet ſi poſt
deportationem ſeruum adquiſierint. Qua-
ſitos enim ſeruos poſt deportationem vel
quam aliam rem retinent quamdiu vi-
uunt, morientes fiſcum heredem habent,
& ita quaſitos ſeruos alienare interim poſ-
ſunt, ſed non iuſtam eis libertatem dare.
quod omne longe aliter eſt in relegatis. Et
deportatus ita definitur, quem is cui ius
deportandi lege datum eſt, ſentententia ſua
in inſulam eſſe deportandum pronuntia-
uit etiam ſi nondum in eam inſulam per-
ductus ſit. RelegatusT, quem is qui ius re-
legandi habet, relegandum pronuntiauit.
multum intereſt quo verbo iudex in pro-
nuntiatione ſua vtatur. & quis ita pro-
nunciat. nec enim omnibus ius deportandi
vel relegandi datum eſſe hoc titulo decla-
ratur. Et praterea deportationes exilia
ſunt proprie, relegationes * improprie. l. 2.
de pub. iud. Ouid.
Quippe relegatus non exul dicor in
illo. & alio loco:
Ipſe relegati non exulis vtitur in me
Nomine. Papinius:
Atque hoſpes non exul erat. Lucanus:
parimurque volentes
Exilium, tua nos faciat victoria ci-
ues. CVIAC.
Olim bona relegatorum à fiſco
vindicabantur. hodie ſecus eſt. BAR-
TOLVS.
I. POMPONIVS libro quarto
ad Sabinum.
Z APVT h * ex re-
ſcripto diui Traiani
ad Didium Secun-
dum: Seio relegato-
v ruml’bona auaritia
ſuperiorum temporum l fiſco
vindicata: ſed aliud clementiæ
mez conuenit: qui inter ceteral
quibusP innocentiamP rationu
meorum temporum hoc quoque
remiſi exemplum.
II. MARCIANVSlibro tertio deci-
mo Inſtitutionum.
Anumittere deportatu nõ
poſſe, diuus Pius reſcripſit.
Filij eius qui amittit ciuitatem, de-
bent perdere bona ipſius quæ haberẽt
ab inteſtato, non ea qua aliunde ipſis
obueniunt. hoc dicit, & ponit exem-
pla in textu.
III.ALFENVS lib.I. Epitomarum.
Vm qui ciuitatem amitteret,
nihil aliud iuris adimere libe-
ris, niſi quod ab ipſo peruenturu
eſſet ad eos ſi inteſtatus in ciuita-
te moreretur! hoc eſt hereditatem eius, & li
ſi quid aliud in hoc genere reperiri poter
à patre, ſed à genere, à ciuitate, à rerum
9.
y e ue man. l. qui pœna.
tur poſſe, veſapra de leg deport i i piae ſed
1568
deaatevle.
Vm quiJC
A SV.
Quidam amiſit i¬
ltatem e
in ex ali
licto fi eauetde.
quæ deberent habere
vel à lege, vt ſuccedere
inter ſe, item adgnati
alis, item tutelon as
gnatorum: iſta non
perdunt. FRANC.
PJ Et libertos. contrà
Sde iure patro.lii. Sol.
ibi de aquitate, cun
dixit benigniſſimé re-
ſcrip contrà de rigore
iuris. 2. Vel ibi loqui-
tur de libertis proue-
nientibus à genere, ſab
auo vel proauohic ve-
ro de propris ipſius
damnati. 3. Vel ibilo-
quitur ſecundûm ius
naturale: ſcilicer ſecu. lui
dûm hoc quod liber-
tus debet praſtare re-
uerẽtiam patronohic
ſecundûm ius artii-
ciale, ſc. de iure ſucceſ-
4
e
Depurun
is.
Releguus
is.
l Deponai
ſionis. Illud enim recté proprie llu
poteſt adimere, ſcilicet Relegain
vt non ſuccedat liber¬mpropri
tis vel verius, iura ſuc-
ceſſionis auferre non
poſſunt: quia illa non
poſſunt ad fiſcu tranſi-
reſſicut nec ad heredé
extraneum:vt Cde La-
tin liber. tollen. l.jS. ſed
& ſi ſub conditione. vn-
de apud filios rema-
neant. ad quod eſt sad
Trebelll. quia perinde.S.
j & l ſi patroni filius.vi-
de ſolu.vt no. Cde bo.
liber l. j. Item eiſdé mo-
dis ſolue S. de bonis lil.
ſi nece. S ſi deportatus. &
C. de obſe l. etiam liberis.
& S.ad l. Iul ma.l eori.
que ſunt contrà. Vel
hanc vltimam ſolue vt
ibi. AcCVR.
4
tulun.
lium.
vulg Cap
q Incolumia.vt ſic a Getathis
potius prior parés qua patrimon
ſecúdus inſpiciatur. ſi
S. de ſeruis expor l. T,
e hoc eſt geni
deputa,
ris delſto ui
utat pa-
tius. & S ne quid in fll uferunut li
publjS. aſtas. & C. de beris.
uaſt. l. diuo....
qſuet ſrurns, fios
damnati, & facit C. de
lib. xij& de filiis o
& ij && in Authent. de
exhibend re. S.optimun.
coll. v.
pn iſai
ElegatiICAS.
R Rcleganus ia in
ſulà retinet liberos in
poteſtate, & bonaſua
retinet: niſi in ſentẽtia
aiqua bona eſſt a
adempta: nam tuci
tantm amittit:cter?
retinet. FRANC.
a5
ibertos l, &
.
ſt. qua verô n9
natura tribue-
res
fratri
itaque & frat