DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0100
151
n Hc etiam
non eſt Accur.
cum ſeq ſuper oe¬;
ver. claues. ſed vuſt legare,
ſunt additio-
nes: ide caue
ne cas alleges
proordinatiis.
extrà de conſ. cap. ij.
5 Eſt tamen caſus mi-
rabilis, in quo ſine om-
ni traditione: ſed ſola
voluntate transfertur
poſſeſſio, & domi-
nium ipſo iure:vt Cod.
de donat. l. quiſquis. vbi
retentio vſusfructus in
te donata inducit tradi-
tronem poſſeſſionis, &
dominij per quandam
iuris fictionem. Item,
ſi relinquatur Eecleſi,
vel ciuitati hreditas,
vel legatum, vel ei res
aliqua donetur, aut ven
datur: ſtatim dominiu
transfertur ſine poſſeſ-
ſionis traditione. Cod. de
ſacroſan. Eccle.l. vt inter
diuinum.
cTransfert proprie
tatem, & poſſeſlionem.
Et quod dixi de pro-
prietate, verum eſt, ſi
dominus eſt tradens:
alias cauſam praſtat
.T
vſucapiendi, ſi hc fiant
coram horreo, & hoc
propter praſentem vi-
ſionem rei:veff. de con-
trahen, empt. l. clauibus.
& de acqui poſſeſſl. j. Sſi
iuſſerim. Et ſunt hs
bPoſſeſio ſa-in ar. vt ſi vendam e¬
petransfertur, quum, quem tradam
licet res non per franum, vel capi-
apprehenda ſtrum, ve dominium
tur: & qui ilii ſtrum, vt dominiur
aiſus ſint. tranſeat. ACCVRS.
ADDITIO. Sunt
multi caſus, in quibus
res non apprehendi-
tur: & tamen poſſeſſio
transfertur. Per ſolum
viſum: vt ff de acquir.
poſſd quod meoS. ſi ven-
ſimulatque? claues b horrei
tradiderit emptori, transfert
proprietatem mercium ad
emptorem.
Etiam incertæe perſonæ fortuita
à domino facta traditio dominium
transfert: ideô miſſilia in vulgus
iactata, & res pro derelicto habi-
tæ apprehendentis fiunt. Qua au-
tem pro derelicto habita dicantur,
& qua non, ſubiicitur.
46. JHoc amplisd, inter-
dum & in incertams perſonam
collata voluntas domini tranſ-
fert rei proprietatem, vt ecce
prætores, & conſules, cùm miſ-
ſiliaf iactant in vulgus, igno-
rant quid eorum quiſque ſit ex-
cepturus: & tamen quia volunt,
quod quiſque acceperit eius
eſſe: ſtatim eum dominum effi-
ciunt.
47. Qua ratione verius eſſe
videtur, ſi rem pro derelicto à
domino habiram occupauerit
quis ſtatiinm eum dominum effi-
ci. Pro derelicto autem habetur,
quod dominus ea mente abie-
cerit, vt id in numero rerum ſua-
tum eſſe nolit S: ideõque ſtatim
dominus eius eſſe deſinit h.
Proiecta in mare tempore tẽpe-
ſtatis, vel cadentia de curru alicu-
tus, non fiunt occupantis. ARET.
48. JAlia ſane cauſa i eſt ea-
rum rerum qu in tempeſtate
Inſtitutionum Imperialium Lib. ij.
a Simulãtque. id eſt, ſtatim poſtquamevr ſuprà eodem.5 fe-
re & infrà, de empt. & venditio. in priné:..:.........
b J Claues, aliter de conſuetudine Dacie, in qua cum aliquis
vel dare fundum Eccleſia, ſumit parum terra in
panniculo, & pouit ſuper altare, & ita transfert dominium: vt
tum ab illo titulo, ffde incend, ruin. nau. Reſpr
habet quando non in ipſo naufragio aliquid quis
ipſo naufragio:vt ffde incend rui naul. jin fi& l.
pro derelict. l.jau. & i. AceVRS.
m Nec longe. nam in aliquo diſtat:
leuandæ nauis cauſa eiiciuntur.
h enim dominorum perma-
nent, quia palam eſt, eas non eo
animo eiici, quod quis eas ha-
bere nolit: ſed quo magis cum
ipſa naui maris periculum effu-
giat. Qua de cauſa ſi quis eas
fuctibus expulſas, vel etiam
in ipſo mari nactus, lucrandi a¬
nimo abſtulerit, furtuml com-
mittit. Nec longe videtur di-
ſcedere ab his quæ de rheda n
currente non intelligentibus?
dominis cadunt.
DE REBVS CORPORA-
libus, & incorporalibus.
TITVLVS II.
Corporalia tangi poſſunt de ſua
natura incorporalia vero non, licèt
in eis contineantur corporaliaſiue
ſint ſeruitutes reales, ſiue perſo-
nales. ARET.
Vædam præterea?
res corporales ſunt ,
qudam incorpora-
les.
1. JCorporales ha ſunt, qua
ſui naturas tangi poſſunt: ve-
luti fundus, homo, veſtis, aurum,
argentum, & denique aliæ res
innumerabilest.
2. JIncorporales autem ſunt,
qu tãgi nõ poſſunt: qualia ſunt
ea qu in iure cõſiſtunt u ſicut
152
ond. hoc locun
furaturibi in
y. & ijj & ff
quia hoc ſciente: illud
vnprante domino ſi-
vtſfede acquir. poſ?:.
terdu eauir poſd in-
n S De rheda. idel
urur dus,il etle
O( Non intelligentibus.
id eſt, non videntibus.
l vaaaaa-anu
DE REBVS
corporalibus, &c.
Quia? viſum eſ
ſeaoila iuiſine r ſt de
ſeili, quod quadam ſunt
publica, quadam ſunt
nullius, & quadam ſin-
gulorum, &e. ſequeba-
tur de tertia diuiſione
videre, qua ita ſe habet:
quod reri quadam ſunt
corporales, quadam incor.
porales: de qua diuiſions
tractaturus intitulauis
iſtam rubri. de rebus
corporalibus, & incor-
poralibus. Por.
VadamJ Totusb
QQiae aitlns di.
ditur in quinque par-
tes. J Primô ponit vnã
diuiſionem rerum. JSe-
cundô definit res cor-
porales: & per exempla
demonſtrat. Tertib
definit res incorpora-
les: & etiam per exem-
pla demõſtrat.Quar-
tô reſpõdet cuidam ta-
cita quaſtioni Quin-
t pradicta ertendit.
Secunda ibi, Corporales
ſunt. Tertia ibi, Incor-
porales. Quarta ibi Nec
ad rem. Quinta ibi, Eo-
dem numero. Pone ca-
ſum per teipſum, quia
litera ſatis plana eſt.
p J Pratereà. i. pra-
4 Miſſilia vn-
de dicautur.
ditorem Per venditionem rei commodatæ, vel depoſit:vt ſupr.
eo. S interdum. Per traditionem clauium:vt hîc. Per traditionem
inſtrumenti:vt l.j. C. de donat. Per conductionem de re propria
factam: ſcilicet quando quis etiam rem ſuam vult poſſidere no-
mine alterius. Vnde verſusc: Viſu, ſiue rei mutuata venditine,
Clauibus, & chartis, mea ſi conduco ſcienter. Quamuis non aliter
detur poſſeſſio tranſit. Vide tu canoniſta, notata in cex literis. in
glo fi exirà de conſ vide etiam glo in ver. nuda. S.interdum ſupr eod.
que pro hac materia allegationes poſuit ſufficientes.
dJ Hoc amplius. ſcilicet eſt hic, quam ſuprà in alio caſu, quia
ſuprà ſemper in perſonam certam: hic in incertam.
e 5In incertamArg. contrà infrà de lega. S.tutor. AcCVRS.
f Miſſilia, ſic d dicta quia in populum mittuntur, ſiue proii-
ciuntur, vt illuc currente multitudine poſſint pratores, vel
conſules pertranſire, vt in coronatione domini Papæ vidi: vt ff.
pro derel ſi id, quod.S. id, quod & in Authen. de conſulibus. coll iiij.
S.spargeroautem ibi, argentum vero, &c.
gJ Nolit-vere, vel legis interpretatione: vt in Auth.de nupt.S.
& mulio potius. ço.iii C de infan expo.l fi.C.de Lallib. toll.
j.Sſed ſcimus.
h Deſinit. ſi abiecit, vel habere deſiit rem immobilem: alio
quiu poſſeſſionem perdere poreſt, nom dominium: viffde ac-
quir poſſleſi quis. i S difſerentia & fpro dereliel-j, & i.
ADDITIO. Aut ſtat in poſſeſſione, & habet animum habendi
pro derelicto, & non perdit domiuium: vi dd ſi quis vi.SS diffe-
rentia f de acquir, poſſ. Aut exiuit de poſſeſſione, & tunc etiam
perdit dominium, & habetur pro derelicto. & ita tenet gloſſa
ſecundûm vnain opinionem in dicto Sdifferentia. quam ibi ſe
quitur Bartolus & docto. ANGEL.
i Alia ſane çauſa aliàs alia cauſa, ſcilicet proiiciendi: & ideô
aliud ius ſtatuitur. Vide e axcommunicatuoni de rapto extra.
t J Fluctibus id eſt, vndis.r.t r¬¬i¬
Furtum ffde fur lfalſus. Sſi iactum contrà. Solut.diſtingue
Anmum proicientis, quod patet, vt ſi librum apertum proii-
ciam ſecundûm Ioanvt ex hac lege, & illa colligitur, vt argſſ-
de dam. infect l ſi finita. Sſi quis metu. Item quid diſtat hoc fur-
.
ter prdictam diuiſionem. S. tit. j-in primee eſt & alia: quia qua-
dam communes, quædam publicæ, quadam vniuerſitatis, qua-
dam nullius, quadam ſingulorum. Item quædam corporales,
quadam incorporales: vt hie ſubiicit.
q Corporales ſunt. ſicff-de rerum diui.l.j. S.quedam.A .:
t5 Quadam incorporales. Quid hac diuiſione nos iuriſconſulti
egemus? Reſpond. quia multa in corporalibus locum habeut,
quæ non obſeruãtur in incorporalibus. Incorporalia enim non
traduntur, nec vſucapiuntur regulariter : vt ffde aquiren re-
rum do.l. ſeruus. S. incorporales. & de vſuc, l. vſucapione non vin-
dicantur: v ff de rei vindieatl vindieatio. ac non transferuntur
penitus: vrff pre ſoc l.jjiij & ij, non poſſidenturvv de pequi-
ren poſſeſſione liji in princ, ADDITTIO. Et de iſta dictione, in,
quid importet, vide Chriſtophorum hîc ad notata, in ver.incor
porales..
ſ Sui natura. nam ſecs ſi propter difficultatem, vt res in
profundo maris, vel cœlo affixa.
t 5 Innumerabiles.id eſt non habiles ad numerandum. Ioan-
nes.. .
u Qua in iure conſiſtunt id eſt, ſub hoe prædicabili, ius, conti-
nentur: in quarum definitionibus ponitur hec dicto, ius, in
pradicatorqualia ſunt omnia iura-ſeilicet incorporalia: vr de
rerum diui.l. j.S. quedam... n.re: hoc eſt
a S Qua in iure conſiſtunt. In iure, non in corpore: ho e
iura. l.& habet. de precl.Mauiut fundo de l vltimin
fin. Cod de preſe. long temy lura talia ſunt: ſeruitus hareditas,
as, pouliun poſeſſo olaro an he onnii iuri oe
mina ſunt. Hareditas igitur non eſt pecunia: ſed ſucceſiol.
nihil, de verborum ſigniſicatione, id eſt, ius ſuceſſionis, lhon-
rum. i odem. Ait vero qualia ſunt ea quae in iure conſiſtunt:
nee cnim docet quor ſint genera rerum incorporaliumi
qualia nummi iura non ſunt: res tamen incorporales ſuntil-
quidem is qui nummos debet, quantitaren debet, nou ſeſl-
ral qui hareiril ſi, cuinummu deſit
tion, qua lex citatur in l. nam eiſi fur. S vltimo. de rebu tredit.
CVIACIVS.¬12
Hareditat,
a Cinuar,
b Diuiſio.
e Rerum dil-
ſiones quat
ſunt.
d Seilicet per
ſe, ſed cum re-
pus corporali-
bus ſie, dimo-
do concurat
ſeiẽtis aduer-
uij: licet in
alis preſeri-
ptionibus non
requiatue r
ifi. de peſri
long tmp ſii-
dum Aghie
n Hc etiam
non eſt Accur.
cum ſeq ſuper oe¬;
ver. claues. ſed vuſt legare,
ſunt additio-
nes: ide caue
ne cas alleges
proordinatiis.
extrà de conſ. cap. ij.
5 Eſt tamen caſus mi-
rabilis, in quo ſine om-
ni traditione: ſed ſola
voluntate transfertur
poſſeſſio, & domi-
nium ipſo iure:vt Cod.
de donat. l. quiſquis. vbi
retentio vſusfructus in
te donata inducit tradi-
tronem poſſeſſionis, &
dominij per quandam
iuris fictionem. Item,
ſi relinquatur Eecleſi,
vel ciuitati hreditas,
vel legatum, vel ei res
aliqua donetur, aut ven
datur: ſtatim dominiu
transfertur ſine poſſeſ-
ſionis traditione. Cod. de
ſacroſan. Eccle.l. vt inter
diuinum.
cTransfert proprie
tatem, & poſſeſlionem.
Et quod dixi de pro-
prietate, verum eſt, ſi
dominus eſt tradens:
alias cauſam praſtat
.T
vſucapiendi, ſi hc fiant
coram horreo, & hoc
propter praſentem vi-
ſionem rei:veff. de con-
trahen, empt. l. clauibus.
& de acqui poſſeſſl. j. Sſi
iuſſerim. Et ſunt hs
bPoſſeſio ſa-in ar. vt ſi vendam e¬
petransfertur, quum, quem tradam
licet res non per franum, vel capi-
apprehenda ſtrum, ve dominium
tur: & qui ilii ſtrum, vt dominiur
aiſus ſint. tranſeat. ACCVRS.
ADDITIO. Sunt
multi caſus, in quibus
res non apprehendi-
tur: & tamen poſſeſſio
transfertur. Per ſolum
viſum: vt ff de acquir.
poſſd quod meoS. ſi ven-
ſimulatque? claues b horrei
tradiderit emptori, transfert
proprietatem mercium ad
emptorem.
Etiam incertæe perſonæ fortuita
à domino facta traditio dominium
transfert: ideô miſſilia in vulgus
iactata, & res pro derelicto habi-
tæ apprehendentis fiunt. Qua au-
tem pro derelicto habita dicantur,
& qua non, ſubiicitur.
46. JHoc amplisd, inter-
dum & in incertams perſonam
collata voluntas domini tranſ-
fert rei proprietatem, vt ecce
prætores, & conſules, cùm miſ-
ſiliaf iactant in vulgus, igno-
rant quid eorum quiſque ſit ex-
cepturus: & tamen quia volunt,
quod quiſque acceperit eius
eſſe: ſtatim eum dominum effi-
ciunt.
47. Qua ratione verius eſſe
videtur, ſi rem pro derelicto à
domino habiram occupauerit
quis ſtatiinm eum dominum effi-
ci. Pro derelicto autem habetur,
quod dominus ea mente abie-
cerit, vt id in numero rerum ſua-
tum eſſe nolit S: ideõque ſtatim
dominus eius eſſe deſinit h.
Proiecta in mare tempore tẽpe-
ſtatis, vel cadentia de curru alicu-
tus, non fiunt occupantis. ARET.
48. JAlia ſane cauſa i eſt ea-
rum rerum qu in tempeſtate
Inſtitutionum Imperialium Lib. ij.
a Simulãtque. id eſt, ſtatim poſtquamevr ſuprà eodem.5 fe-
re & infrà, de empt. & venditio. in priné:..:.........
b J Claues, aliter de conſuetudine Dacie, in qua cum aliquis
vel dare fundum Eccleſia, ſumit parum terra in
panniculo, & pouit ſuper altare, & ita transfert dominium: vt
tum ab illo titulo, ffde incend, ruin. nau. Reſpr
habet quando non in ipſo naufragio aliquid quis
ipſo naufragio:vt ffde incend rui naul. jin fi& l.
pro derelict. l.jau. & i. AceVRS.
m Nec longe. nam in aliquo diſtat:
leuandæ nauis cauſa eiiciuntur.
h enim dominorum perma-
nent, quia palam eſt, eas non eo
animo eiici, quod quis eas ha-
bere nolit: ſed quo magis cum
ipſa naui maris periculum effu-
giat. Qua de cauſa ſi quis eas
fuctibus expulſas, vel etiam
in ipſo mari nactus, lucrandi a¬
nimo abſtulerit, furtuml com-
mittit. Nec longe videtur di-
ſcedere ab his quæ de rheda n
currente non intelligentibus?
dominis cadunt.
DE REBVS CORPORA-
libus, & incorporalibus.
TITVLVS II.
Corporalia tangi poſſunt de ſua
natura incorporalia vero non, licèt
in eis contineantur corporaliaſiue
ſint ſeruitutes reales, ſiue perſo-
nales. ARET.
Vædam præterea?
res corporales ſunt ,
qudam incorpora-
les.
1. JCorporales ha ſunt, qua
ſui naturas tangi poſſunt: ve-
luti fundus, homo, veſtis, aurum,
argentum, & denique aliæ res
innumerabilest.
2. JIncorporales autem ſunt,
qu tãgi nõ poſſunt: qualia ſunt
ea qu in iure cõſiſtunt u ſicut
152
ond. hoc locun
furaturibi in
y. & ijj & ff
quia hoc ſciente: illud
vnprante domino ſi-
vtſfede acquir. poſ?:.
terdu eauir poſd in-
n S De rheda. idel
urur dus,il etle
O( Non intelligentibus.
id eſt, non videntibus.
l vaaaaa-anu
DE REBVS
corporalibus, &c.
Quia? viſum eſ
ſeaoila iuiſine r ſt de
ſeili, quod quadam ſunt
publica, quadam ſunt
nullius, & quadam ſin-
gulorum, &e. ſequeba-
tur de tertia diuiſione
videre, qua ita ſe habet:
quod reri quadam ſunt
corporales, quadam incor.
porales: de qua diuiſions
tractaturus intitulauis
iſtam rubri. de rebus
corporalibus, & incor-
poralibus. Por.
VadamJ Totusb
QQiae aitlns di.
ditur in quinque par-
tes. J Primô ponit vnã
diuiſionem rerum. JSe-
cundô definit res cor-
porales: & per exempla
demonſtrat. Tertib
definit res incorpora-
les: & etiam per exem-
pla demõſtrat.Quar-
tô reſpõdet cuidam ta-
cita quaſtioni Quin-
t pradicta ertendit.
Secunda ibi, Corporales
ſunt. Tertia ibi, Incor-
porales. Quarta ibi Nec
ad rem. Quinta ibi, Eo-
dem numero. Pone ca-
ſum per teipſum, quia
litera ſatis plana eſt.
p J Pratereà. i. pra-
4 Miſſilia vn-
de dicautur.
ditorem Per venditionem rei commodatæ, vel depoſit:vt ſupr.
eo. S interdum. Per traditionem clauium:vt hîc. Per traditionem
inſtrumenti:vt l.j. C. de donat. Per conductionem de re propria
factam: ſcilicet quando quis etiam rem ſuam vult poſſidere no-
mine alterius. Vnde verſusc: Viſu, ſiue rei mutuata venditine,
Clauibus, & chartis, mea ſi conduco ſcienter. Quamuis non aliter
detur poſſeſſio tranſit. Vide tu canoniſta, notata in cex literis. in
glo fi exirà de conſ vide etiam glo in ver. nuda. S.interdum ſupr eod.
que pro hac materia allegationes poſuit ſufficientes.
dJ Hoc amplius. ſcilicet eſt hic, quam ſuprà in alio caſu, quia
ſuprà ſemper in perſonam certam: hic in incertam.
e 5In incertamArg. contrà infrà de lega. S.tutor. AcCVRS.
f Miſſilia, ſic d dicta quia in populum mittuntur, ſiue proii-
ciuntur, vt illuc currente multitudine poſſint pratores, vel
conſules pertranſire, vt in coronatione domini Papæ vidi: vt ff.
pro derel ſi id, quod.S. id, quod & in Authen. de conſulibus. coll iiij.
S.spargeroautem ibi, argentum vero, &c.
gJ Nolit-vere, vel legis interpretatione: vt in Auth.de nupt.S.
& mulio potius. ço.iii C de infan expo.l fi.C.de Lallib. toll.
j.Sſed ſcimus.
h Deſinit. ſi abiecit, vel habere deſiit rem immobilem: alio
quiu poſſeſſionem perdere poreſt, nom dominium: viffde ac-
quir poſſleſi quis. i S difſerentia & fpro dereliel-j, & i.
ADDITIO. Aut ſtat in poſſeſſione, & habet animum habendi
pro derelicto, & non perdit domiuium: vi dd ſi quis vi.SS diffe-
rentia f de acquir, poſſ. Aut exiuit de poſſeſſione, & tunc etiam
perdit dominium, & habetur pro derelicto. & ita tenet gloſſa
ſecundûm vnain opinionem in dicto Sdifferentia. quam ibi ſe
quitur Bartolus & docto. ANGEL.
i Alia ſane çauſa aliàs alia cauſa, ſcilicet proiiciendi: & ideô
aliud ius ſtatuitur. Vide e axcommunicatuoni de rapto extra.
t J Fluctibus id eſt, vndis.r.t r¬¬i¬
Furtum ffde fur lfalſus. Sſi iactum contrà. Solut.diſtingue
Anmum proicientis, quod patet, vt ſi librum apertum proii-
ciam ſecundûm Ioanvt ex hac lege, & illa colligitur, vt argſſ-
de dam. infect l ſi finita. Sſi quis metu. Item quid diſtat hoc fur-
.
ter prdictam diuiſionem. S. tit. j-in primee eſt & alia: quia qua-
dam communes, quædam publicæ, quadam vniuerſitatis, qua-
dam nullius, quadam ſingulorum. Item quædam corporales,
quadam incorporales: vt hie ſubiicit.
q Corporales ſunt. ſicff-de rerum diui.l.j. S.quedam.A .:
t5 Quadam incorporales. Quid hac diuiſione nos iuriſconſulti
egemus? Reſpond. quia multa in corporalibus locum habeut,
quæ non obſeruãtur in incorporalibus. Incorporalia enim non
traduntur, nec vſucapiuntur regulariter : vt ffde aquiren re-
rum do.l. ſeruus. S. incorporales. & de vſuc, l. vſucapione non vin-
dicantur: v ff de rei vindieatl vindieatio. ac non transferuntur
penitus: vrff pre ſoc l.jjiij & ij, non poſſidenturvv de pequi-
ren poſſeſſione liji in princ, ADDITTIO. Et de iſta dictione, in,
quid importet, vide Chriſtophorum hîc ad notata, in ver.incor
porales..
ſ Sui natura. nam ſecs ſi propter difficultatem, vt res in
profundo maris, vel cœlo affixa.
t 5 Innumerabiles.id eſt non habiles ad numerandum. Ioan-
nes.. .
u Qua in iure conſiſtunt id eſt, ſub hoe prædicabili, ius, conti-
nentur: in quarum definitionibus ponitur hec dicto, ius, in
pradicatorqualia ſunt omnia iura-ſeilicet incorporalia: vr de
rerum diui.l. j.S. quedam... n.re: hoc eſt
a S Qua in iure conſiſtunt. In iure, non in corpore: ho e
iura. l.& habet. de precl.Mauiut fundo de l vltimin
fin. Cod de preſe. long temy lura talia ſunt: ſeruitus hareditas,
as, pouliun poſeſſo olaro an he onnii iuri oe
mina ſunt. Hareditas igitur non eſt pecunia: ſed ſucceſiol.
nihil, de verborum ſigniſicatione, id eſt, ius ſuceſſionis, lhon-
rum. i odem. Ait vero qualia ſunt ea quae in iure conſiſtunt:
nee cnim docet quor ſint genera rerum incorporaliumi
qualia nummi iura non ſunt: res tamen incorporales ſuntil-
quidem is qui nummos debet, quantitaren debet, nou ſeſl-
ral qui hareiril ſi, cuinummu deſit
tion, qua lex citatur in l. nam eiſi fur. S vltimo. de rebu tredit.
CVIACIVS.¬12
Hareditat,
a Cinuar,
b Diuiſio.
e Rerum dil-
ſiones quat
ſunt.
d Seilicet per
ſe, ſed cum re-
pus corporali-
bus ſie, dimo-
do concurat
ſeiẽtis aduer-
uij: licet in
alis preſeri-
ptionibus non
requiatue r
ifi. de peſri
long tmp ſii-
dum Aghie