Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 5,2): Institutionum, Sive Primorvm Totivs Ivrisprudentiae Elementorum Libri Quatvor: Omnia à mendis quàm accuratissimè repurgata, atque vindicata — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0122
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
195

Eiror inter- a Omnium conſenſu. Nota, errorem ? prodeſſe, vt f. de ſup lel.

dum prodel

ſt. jlin fi C.de La li tol ſed & ſi quis. & ff de offie pratl. Barba-

ruus. Et error communis facit ius, vt paret his verſibus:
Error communis iuu efficit, vt manifeſtat
Teſtificans ſeruus, qui liber creditur eſſe.

Pater. CASVS.
Quidam fecit teſtamẽ-
tum ſuum, & in teſta-
to ſuo adhibuit vij. te-
ſtes: inter quos fuit Pe-
trus, & Martinus filius
Petri, quem Martinum
Petrus habuit in ſua
poteſtate: modô quro
vtrûm pater, & filius
exiſtens in poteſtate e¬
ius; ſeilicet Petri, poſ-
ſint eſſe teſtes in codẽ
teſtamento? Reſp.quod
fic. Nam pater, & ille,
qui in eiuſdem patris
poteſtate eſt, in codem
teſtamento teſtes adhi-
beri poſsut. Nihil enim
nocet ex vna domo
plures teſtes alieno ne-
gotio adhiberi poſſe. Et
Ae diteuntur vſque a
illum S.in teſtib. in quo
pone caſom ſie: Quidã
condidit teſtamentum
& in teſtamento ſuo fi
lium quem habuit in
oteſtate, teſtem adhi-
bit, modb quaro,v¬
trûm de iure hor po-
tuit facere? Reſpondeo
quod non. Nam teſtis
non debet eſſe ille qui
in poreſtate teſtatoris
eſt. Et non ſolum re-
pellitur ille à teſtimo-
nio, qui eſt in poteſtate
teſtatoris: ſed etiam qui
habet in poteſtate te-
ſtatorem. vnde ſi filius-
fam, miles poſt reuer-
ſionem de caſtrenſi pe-
culio teſtetur, pater eius
in ſuo teſtamento teſtis
adhiberi nõ poteſt: nec
etiam aliquis qui eſt in
poteſtate eiuſdem pa-
* Ridiculum tris. non ſolûm enim in
eſt ſi quis in alis cauſis, ſedetiam in
ite domeſtieis teſtamentis domeſticu
teſtimoniis pu ,::...
gnet.TTluius teſtimonium reproba-
4Rhta tit.. tum eſt. Et non ſolum-
modô ſupradictæ per-
ſonæ repelluntur à te-
ſtamentariis teſtimo-

omnium conſenſu hie teſtis
liberi loco fuiſſet, neque quiſ-
quam eſſet qui ſtatus ei qua-
ſtionem moueret.

Poteſt in vno, & codem teſtamẽ-
to eſſe teſtis pater cum filiis, & fra-
tribus, dummodi ſit alienume ſecus
autem ſi propriũ, vel domeſticum.
ARET.

8. q Pater, necnon is qui in po-
teſtate eius eſt, item duo fra-
tres qui in eiuſdem pattis pote-
ſtate ſunt, vtrique teſtes in vno
teſtamento fieri poſſunt: quia
nihil nocet ex vna domo plures
teſtes alienoP negotio adhiberi.

Teſtamẽtari teſtes eſſe nequeunt,
qui in teſtatoris ſunt poteſtate, &
qui teſtatorem in poteſtate habent,
item hares ſcriptus, & qui in ſacris
eius ſunt, quive eum habet in po-
teſtate, & fratres ſub eiuſdem pa-
tris nexibus exiſtẽtes quibus hares:
quidquid circa hac placitum fue-
rit antiquitati.

9. J In teſtibus autem non de-
bet eſſe is qui in poteſtate te-
ſtatoris eſt. Sed & ſi filiusfami-
liàs de caſtrenſi peculio poſt
miſſionem faciat teſtamentû:
nec pater eius recte adhibetur
teſtis, nec is qui in poteſtate e¬
iuſdem parris eſt. Reprobatum
eſt enim in ea re d domeſticum
teſtimonium T.

In teſtamento non poteſt eſſe te-
ſtis hares ſcriptus in eo, nec pater,
nec filius in poteſtate, nec frater in
ciuſdem patris poteſtate. ARET.

niis, ſed etiam haeres ſcriptus, & pater eius qui eum in poreſtate
habet, & etiam parentes haredis ſeripti, & fratres qui in eiuſde
patris poteſtate ſunt, & etiaqui in poteſtate teſtatoris ſunt, pe-
nitus à teſtamẽtariis teſtimoniis repelluntur: & hoc ea ratione,
quia oon negotium quod agitur ture faciendi teſtanéti cre
litur hodie inter hredem, & teſtatorem agi:licet olim tot ius

teſtamenti faciendi circa

teſtes adhibẽdos conturbatum fuerit.

nam quidam veteres in illo teſtamento quod dicebatur per es,
& libram, familix emptorẽ qui loco haredis erat, & coniúctos
ei per poteſtatẽ, à teſtimoniis teſtamentariis repellebãt. In pri-
mis autem duabus cõditionibus teſtamentoru, hredi coniun-
ctis per poreſtatem, concedebãt teſtimonia in teſtamentis præ-
ſtare:licet illi iidem qui id permittebant, hoc iure minime abuti

debereeos perſuadebant.

vnde nos eãdem obſeruationem anti-

quntu orrpentes, & quod ab ipſis antiquis perſuaſum eſt, vi-
lelicet quod hres, vel coniunctiei per poteſtatem, inter teſtes

ndmitrãtur, licêt hoc eis permiſſum fuerat,

tamẽ in legis neceſ-

ſtatem transferentes, ad imitationem familia emptoris, qui in
tertio genere teſtamentorumlvt dictum eſt l à teſtimonio repel-
labatur merit hareder, & coniunctos ei per poreſtaté, ab hu-
iuſmodi teſtimonio repellimus, nec eis licentiã damus ſibi quo-
dammodo teſtimonia praſtare vnde huiuſmodi veteré conſti-
tutionem, in qua hoc permiſſum fuerat, noſtro Codici inſeri

pon permiſimus. & he dicuntur
bJAlimo. aliud ſi in ſuo.

AeCVRS.

vſque ad illum 5. legatariis.

tvt infrà, proxim. S. & ff. de teſti. l. teſtis.

c JPoſt miſſionam. id eſt, remiſſioné aliud ſi anté:vt ffeo. l. qui te-

Inſtitutionum Imperialium Lib. ij. 196

ſtamento. S per contrarium in ilo poſſe A DDITI O.Et eſt rar:
ſecundum Clo ibi in verbopoſſe, quia tune teſtes uft eſt ratio

neque ad ſolenniz andum actum exiguntur,
rantur ad probandum veritatem. Angel.
dS In ea reidem a & in alis:vrCde teſti. lyy Sed quisb

10. J Sed neque hares ſcri-
ptus, neq; is qui in poreſta-
te eius eſt, neque pater eius qui
eum habet in poreſtate , ne-
que fratres qui in eiuſdem pa-
tris poreſtate ſunt, teſtes adhi-
beri t poſſunt: quia hoc totum a
negotium, quod agitur teſtamẽ-
ti ordinandi gratia, creditur ho-
die inter teſtatorem, & hre-
dem agi g. Licêt autem totum
ius tale conturbatum P fuerat,
& veteres quidem famili em-
ptoremi, & eos qui per pote-
ſtatem ei coniuncti fuerant, à
teſtamentariis teſtimoniis re-
pellebant: hæredi y autem, &
his qui per poteſtatem ei con-
iuncti fuerant, concedebant te-
ſtimonia in teſtamentis preſta-
re: licêt hi qui id permitte-
bant, hoc iure minime abuti!
cos debere ſuadebant, tamen
nos eam obſeruationem corri-
gentes, & quod ab illis ſuaſum
eſt , in legis neceſſitate tranſ-
ferentes, ad imitationem priſti-
ni familie emptoris, meritô nec
haredi, qui imaginem vetuſtiſ-
ſimi familiæ emptoris obtinet,
neque aliis perſonis quæ ei (vt
dictum eſt) coniuncta ſunt, li-
centiam concedimus ſibi quo-
dammodo teſtimonia preſtare:
idebque nec eiuſmodi veteres
conſtitutiones noſtro Codici in-
ſeri permiſimus.

Cui legatũ, aut particulare fidei-
commiſſum relicti teſtamento fuit,
cùm ad eum non pertineat haredi-
tatis damnum, nec emolumentum,
testis in eo teſtamento eſſe poteſt.

primis generibus teſtamentorum porerat eſſe teſtis: in tertio
verô ille qui crat loco haredis, non poterat eſſe teſtis: & ſic erat
turbatio iurium, & ad eius ſimilitudinem verus hares hodie

teſtis non erit, vt ſequitur.

i Familie emptorem. dicitur ille qui conſtituebatur hares per

œs, & libram.

VHaredi. qui erat ex primis duobus generibus teſtamento-

rum.

2 JHaredi. Seorſim in tabulis ſcripto. Cic pro Milone. Vnà fui,
teſtamentum ſimul obſignaui cum Clodio: teſtamenti autem
palam fecerat, & illum haredem, & me ſeripſerat CVAC
l Abuti. ſic C.de cad. tol l. vnica. & &’f’ſi fa fur fe. dilſfi. &S.
qui- ex cauma non licet S.j-ACCVRS.
d Quod ab illis ſuaſum eſt Sic ſuaſio l.2 C. Th de ſecnup ex No.

eque rogati,
quanuis duo requi-

domeltieus ſReſpeiet oomeniu.
nus, & adſeripritius, deuut ue
vel ſuniles vr Ca de lis, br dienu,
qui ad Eecle confu l,fna uin uii
. ſan enim ſi ſerun e r uaint.
Ca de quaſe l prine te teer
du ror fratiou d e erlise
ntrà-vt ſuprà, de
S h lit oſn nite
ſeruientes ſiue dapifert pitr puoe
v ſi de peni l reſpicien. eit itie
dum. S furta. ADDI. modun, e
rt0. Intelige iſtud imetee,,
verum, ſi ſint ſeruitores idde nmane
commenſales, ve quia niius,
viuant expenſis domi-
ni aliàs contrà, niſi ha-
buiſſent licentiam ſine puſet, na
ſpe reuerendi tempus o intiemu
enim productionis, & iu lteruequ
depoſtionis inſpieitur, ue, ſous
v aur, uare, edets
ſecundun loa Fal he on qus
e SNeque i. No quod deniti. s
oſtibus lqui
nlo. 1n

his tribus modis dititur teſ
quis contingere me pet prieo
poreſtatem.
f 5 Adhiberi. quia eo-
rum negotiu eſt, cum d
& lucrum, & damnum
ad eos pertineatſſ quã-
do appel ſit lj S. in pro-
pria. & veré eorum,
quia, &c.
a Quia hoc totumEx-
pende, totum. vt hac ra-
tione reſtimouium re-
cipiatur legatarij, fidei-
commiſſatij, tutoris.
CVIAC.
J Hodie. Sublata vi-
delicet familiæ manci-
patione. Olim ergo in-
ter teſtatorem, & fami-
li pecuni emptorem,
non vt hodie inter te-
ſtatorem, & hredem.
CVIAC.
gJ Agi. cauté ponit a¬
gi, cûm ſit generaliſſi-
mum:vt ffade verboſign.
l. Labeo. ij in princip. &l.
verba. habet enim ſe ad
ius teſtandi, & contra-
ctus.ACCVRS.
h J Conturbatum. nam
olim hares in duobus

c Ho veun
in his quos de
mins nin.
gitione do
mus ſur, & in
quibus haet
llquod ius &
ſit in conditi
natis in peſo.
na, nõ ln ſim-
plici colono.
luembo vens
in familiaul-
bus vilibus&
quando domi.
nus eos produ
cit, nec eſt que
ſtininter tos
aliàs ſeus ſe-
cundum Angel
d’Eſt & aliara
tio, ſcilicet af-
fectio, quam
inuicem ha-
bent, ex qua
procedit iſte
text etim he
die in caſbus,
in quib. paui
nihil quati-
tur. Monachi
tamen in mo
naſterio poſ-
ſunt eſſe te-
ſtes ce inſuper.
extrà de tſſdd
Item inhomi-
nibus vniuer-
ſuatis proipſa
vniueſitate,
vel caſtro in
negotiis ex
quibus nõ r¬
ſultat comme
dum in pari-
culari, ſed in
communi tan-
tum Angel.
e Propiaeu-
ſa eſt, cuins e¬
molumẽtum,
vel damn ad
alique ſuo ue-
tine perinet.

Th. de pat. ſeu mat. bo. in legem conuerſa eſt. Eſt in ca No-pro
auaris, legendum à viruC A C.amentum & in teſt
Legatariis.CCASVS. Quidam fecit teſtamentum, & in teſta-

mento legauit Petro decem: veruntamen Petrum legat:
teſtamento teſtem adhibuit, modô quœro, vtrûm ill
gatarius poſſit eſſe teſtis in illo teſtamento, in quol le.
relictum eſt Et reſpon quodſic Licet enin heredes, qui ſunt iu
ris ſucceſſores, à teſtimonio repellantur, legatariis tamẽ,
commiſſaris, qui non iuris, ſed roi ſingularis ſucceſores ſunt
aliis perſonis eis coniunctis teſtimonium praſtare in
non denegamus, imô etiam quadam conſtitutione
ſpecialiter eõceſſimus, & certé multô fortius his qui in porel
te legatariorum, vel fideicommiſſariorum ſu

tarium in
lle Petrus le-
ſibi legatum

lei-
&

& fid

teſtamẽtis
noſtra cis
ſta-
nt, vel qui cos in
poteſtare
 
Annotationen