Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Hinweis: Ihre bisherige Sitzung ist abgelaufen. Sie arbeiten in einer neuen Sitzung weiter.
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 5,2): Institutionum, Sive Primorvm Totivs Ivrisprudentiae Elementorum Libri Quatvor: Omnia à mendis quàm accuratissimè repurgata, atque vindicata — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0233
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
y y
417
Itẽ ſi malé geſſit, non propter hoe eſt obligatus: ſed ſi male geſ-
it, eun ei eſſet mãdatum obligabitur eodem modo, ac ſiita eſ-
ſet mandatu, vt non ageret, & geſſit tua gratia, & ſua, & reſpõ.

quod tune hoc modo contrahitur: ſed male impleuit. Modô ſu-
mus in ver. Tua gratia, &c. Queſiui à Iuſti.qualiter mandatum

De mandato. Titxxvij.

418

crederes, non tenetur tibi iudicio mandati: licêt ribi non ex-
pediat eam emiſſe, vel alicui credidiſſe. & hac vera ſunt cûm
mandatum ſit ſine adſignatione certæ perſonæ. Sed pone quôd
mandabat tibi aliquis, vt Titio nominatim crederes pecuniam,
nunquid eo facto is qui tibi mandauit, erit tibi obligatus? Et

contrahitur quado ali-
quis tibi mandat, vt ſub
vſuris pecuniam credas
ci qui in rem ſuã eſſet
mutuaturus: vel ſi fide-
iuſſor datus tibi, mãdet
tibi volenti auere cõtra
eu, vt periculo ſuo ex-
periatis cum reo princi-
pali:vel ſi idem fideiuſ-
ſor tibi mandet, vt ſuo
periculo ſtipuleris à
quodam quem delega-
uit tibi eo tempore quo
cœpiſti agere cõtra eu.
Qualiter enim huiuſ-
modi mandata contra-
hantur tam mandantis
gratia, quam mãdatarij
* pater cuilibet intuenti.
Et ſumus in verſi. Alie-
na, &c. Modô videamus
qualiter aliquis mandat
gratia alterius tantûm:
& exemplum eſt pla-
num: veluti ſi mander
tibi aliquis, vt Petri ne-
gotia gereres: quod nõ
eſt gratia tui, nec ſui:
imô ſolûm gratia Petri.
& ſic de aliis exemplis.
In verſi. Sua, & aliena,
&c. ponit exẽplum qua-
liter mandatum contra-
hitur gratia ſua, & alie-
na, & nihil ad vtilitatẽ
ſuam: & eſt exemplum
tale: veluti ſi de cõmu-
nibus negotiis ſibi, &
Titio, tibi mandet ali-
quis vt ſibi, & Titio fû-
dum emeres: vel vt pro
eo, & Titio penes aliquẽ
ſpõdeas. hoc dicit. Frãc.
a JGereres. & tuc quia
ſuſcepit mandatum, nõ
quia geſſit, tenetur: vt

mãdati inter vos actio naſcitur.
Eius gratia fieri mandatum di-
citur, cuius emolumentum reſpicit.
1. Mandantis tantum gratia
interuenit mandatum f: velu-
ti ſi quis tibi mandet vr negoria
eius gereres?, vel vt fundû ei
emeres, vel vt pro eo ſpõderes.
2. JTua gratia, & mandantis,
veluti ſi mandet tibi, vt pecuniã
ſub vſuris b crederes ei qui
in rem ipſius mutuaretur: aut
ſi volẽte te agere cum eo exfi-
deiuſſoria cauſa, mander* tibi
vt cum teo agas periculo man-
dantis: vel vt ipſius periculo ſti-
puleris ab eo quem tibi deleget
in id quod tibi debuerat.
3. Aliena autem tãtum cau-
ſa interuenit mandatum: veluti
ſi tibi aliquis mandet, vt Titij
negotia gereres, vel vte Titio
fundum emeres, vel vt pro Ti-
tio ſponderes.
4. JSua & aliena:veluti ſi de
cõmunibus ſuis, & Titio nego-
tiis gerendis tibi mandetf, vel
vt ſibi, & Titio fúdum emeres,
vel vt pro eo, & Titio ſpõderes.
5. J Tua, & aliena: veluti ſi
tibi mandet, vt Titio ſub vſu-
ris crederes. quia ſi ſine vſuris
pecuniam crederes 6, aliena
tantûm gratia intercedit man-
datum.

Mandatum gratia mandaturi

tantum factum, potius conſilium,
quam mandatum eſt: quam ob
rem mandantem non ligat:cum ex
conſilio etiam pernicioſ non obli-
getur, niſi vt certæ perſonæ mutue-
tur, mandatum fuerit.

6. JTua tãtûm gratia l inter-
uenit mandatum: veluti fi tibi
mãdet, vt pecunias tuas in em-
ptiones porius pradiorum col-
loces, quam fœneres: vel ex di-
uerſo, vt pecunias tuas fœneres
porius, quam in emptiones pra-
diorum colloces. Cuius generis
mandatum, magis conſilium,
quàm mandatum eſt: & ob id
non eſt obligatorium: quia ne-
mo ex conſilioi mandati obli-
gatur, etiam ſi non expediat ei
cui mandabatur *: cum liberûl
cuique ſit apud ſe explorare, an
ſibi expediat conſilium. Itaque
ſi otioſam pecuniam domi te ha-
bentem hortatus fuerit aliquis,
vt rem aliquam emeres, vel eam
crederes: quamuis non expediat
eam tibi emiſſe, vel credidiſſe:
non tamen tibi mandati tenetur.
Et aded hc ita ſunt, vt quæſi-
tum ſit, an mandati teneatur qui
mandauit tibi, vt pecuniam Ti-
tio fœnerares: ſed obtinuit Sa-
bini ſentẽtia, obligatorium eſſe
in hoc caſu mandatum: quia
non aliter m Titio credidiſſes,
quàm ſi tibi mandatum eſſet.

certe ſecundûm ſenten-
tiam domini Sabini, di-
cendum eſt quod ſie:
quia forte aliter non
credidiſſes Titiomiſi ta-
le mandatum ſuſcepiſ-
ſes. Franc.
h Tua tantum gra-
tia. hîc autem addunt
doct. ſextum modum:
quod dic vt ſuprà eo-
dem in principio in glo.
im videtur, &c. in fine
glo.
i Ex conſilio. Nota
bonam regulamquem?
de conſiliu non teneri.
Fallit tamen in caſibus
qui his legibus dicun-
tur: vtff. de dolo ff.quod
ſi cum ſcires. & ſf de
proxenet. l. ij. J Sed cer-
te ibi fuit fraudulen-
tum b conſilium: vtff-
de regul. iur. l. conſil aur qui dat
Item fallit: vt ffad leg. conſilium.
Aquil. l. liber homo. j.t al cui daba-
reſpon. & infrà de iniur. tur.
S. non ſolum. & ff. de
iniur. l. non ſolum. in
principio. & S. Proculus.
& ff quod vi, aut clam.
l. ſemper. 5. j &ffde fur.
l. ſi quis vxori. S. cum
Titio. & ff. de ſer. cor.
l. jj reſpon & S. perſua-
dere. Sed hoc in male¬ .
ficiis: C ideô non da-e Conſilium
tur mandati: tenetur dans, nale-
tamen vel de dolo, voj cis, obligatur
aliis actionibus. Item
ali às facturus non erat
in prdictis caſibus,
aliàs obriner hc regu-
la: vt hie, & ff. codem.
l. ſi remunerandi. S. pla-
n. Sed certe nec his

a Conſilio, ſeu
ex conſilin ne-
mo obllgatur,
niſi certis caſi-
bus.

bCõſilio frau-
dulento obli-

ffeo l ſi remuneradi. Sj.
J Sub vſuris. in hoc eſt vtilitas mutuantis, propter vſurarium
lucrum. Sed contra ffde vſur cum quidam. . ſi pupillo. in fi. Sed
ibi debet ſubaudiri, tantum.2. Vel dic, non ſunt propter lucrum
inductæ leges principaliter, vt ibi:ſecundarid tamen ſie: vt hie
dicitur.ACCVRS. ADDITIO. Solue aliter, ſecundûm doct.
aut vſuræ debentur ex ſtipulatu:quia in ſtipulationem expreſse
deductz ſunt: & tune lucrum ſapiunt, vt loquitur hic, aut de-
bentur vſur propter moram, ſiue negligentiam non ſoluentis:
& tunc non ſapiunt lucrum: quia tanquam intereſſe præſtan-
tur, vt loquitur d leum quidam. S ſi pupillo. Chriſtopho.
cJ Ei. putà procuratori mandantis.
dIpſius. ſeilicet mandantis. & in hoc eſt vtilitas mandan-
tis.
e JMandet. ſcilicet fideiuſſor. Et hoc caſu agetur contra fide-
iuſſorem maudantem actione mandati, non ex ſtipulatione pri-
ma, ſi nouandi animo hoc mandatum interceſſit: vt f eodem l ſi
mandato meo. infin. l. Si autem nou nouandi animo, agetur ex
prima cauſa: vi ffde procu licet. & S. ea obligatio. in fin.
fMandet. hic agi poteſt duabus actionibus, mandati ſcilicet
contra mandantem, & negotiorum geſtorum contra Titium,
qua datur & mandanti:vt Cod. de neg. geſt. l. ſi mandatum.
g Crederes. ſcilicet mandauerit.
Tua tantum gratia.J CASVS. Vidiſtis iam qualiter quinque
modis obligatoriis contrahitur mandatum, licet eriam ſexto
modo contrahatur mandatum, ſed non ſit obligatorium: veluti
ſi mandet Titius, ve pecunias tuas potius foeneres, quam in em-
ptionem prdiorum colloces, vel ecõuersô. & huiuſmodi obli-
gatio plus ſortitur nomẽ conſilij, quam mandati. & hac de cau-
ſa non eſt obligatorium. & illud patet euidenter:quia nemo ex
huiuſmodi conſilio obligatur, quanquam mandatario non ex-
pediat, niſi in caſibus exceptis: & hoc ide eſt quia liberum
eſt ſuſcipienti conſilium, penes ſe explorare an ſuſceptum con-
ſilium ſibi expediat, néene: & propter hoc ſi te pecuniam ha-
beutem monuerit aliquis, vr ex ca rem aliquam comparares, vel
Inſtitut.

caſibus videtur teneris
vt infrà proxi. S. Sed die, non tenetur illi cui tale conſilium
præſtitit, vt ibi: ſed illi, in cuius laſionem conſuluit, vt hie
dicimus. Vnde dici poreſt quod nec his caſibus fallit dicta re-
gula: cûm dicat non teneri illi, ſcilicet cui conſilium præſti-
tum eſt, niſi in caſu illius leg. f de dolo. l. quod ſi cum ſcires. &
illius l. ff. de proxne. l ij. ADDITIO. Eandem gl. habes, ff
eodem. l. .. . fin.
l JMandati. ſcilicet actione.
l Liberum. ſcilicet ſuſcepto conſilio: ſed ſuſcepto mandato
neceſſe eſt conſummari, ſecundûm Ioan, niſi congruo tempore
renuntietur: vt infrà eod S mandatum ff.eodl ſi mandauero Sfina.
& ff.commo.l. l. in commodato. S. ſicut... ..
s y umn alhrmr rmnm eve o ſerur proopi ’la, qui dirit duo, ſe.
vbi conſulo certæ perſonæ muruari: teneor ita demûm ſi aliàs
facturus non eras Vbi autem non eſt deſignata aliqua perſona.
non teneor, etiam ſi alias facturus nõ eras. Sed Ioan in vtroque
caſu dicit contra. Nam primô indiſtincté teneor, ſiue aliàs eras
mutuaturus, ſiue non. Secundô autem cum diſtinctione, non
alias: & facit proeo,ffeod. lſi remunerandi.S. plane. & ſuprà eo.S.
tua & aliena in fin & ffide neg geſt-daii in fi & liaii JNec obſtat
quod hic dicitur: quia & ſi alias etiam fururus erat, tenerur qui
mandauit, vt dictum eſt. vnde poreſt lubaudiri, maxime: quia.
non aliter, &c. ADDITrO. Hac opinio Ioan, veluti com-
munior approbatur:de quo in l ſi remunerandi. planeff. co. Chri.
Illud quoqueJCASVS. Dixi Iuſtin. Domine, ſuprà vidimus
qualiter madatum contrahitur quinque modis obligatoriis &
etiam ſexto modo non obligatorio: quid modô plus dicetis? Et
dominus Iuſti reſponder: Frater, vnà cum pradictis ſcire debes,
quod ſieut mandatum gratia tua tantûm non eſt obligatorium:
ſie nec conſilium, ſeu mandatum de re turpi: veluti ſi tibi man-
det aliquis vt furtum facias, vel iniuriam, aut damnum alicui
inferas, huiuſmodi non obligant quem: & ſi mandatarius pre
ſtiterit pœnam ei contra quem deliquit, attamen aduersus

OOO

mandantem nullam habebit actionem. Fran.
aNor
 
Annotationen