DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.7650#0219
»79
M U N D I
SUBTERRANEI
L I B E R QJJ ARTUS
PYROGRAPHICUS,
0 E
IGNIS SUBTERRANEI,
Ventorum 3 Fluminum 5 Fontiumque origine.
S e c t i o I.
De 3\(jttura Ignis Suhterranei y ejus Jitu &• operationibus.
P R "2E F A T I O.
jUemadmodum Divinx Potentix Altitudo in Mundo Ccelesti duo
conslituit Luminaria , Solem & Lunam, quorum illum iV«e<€
fiantU, hanc <^«&e elle voluit , eo fine , ut Solis ardores humido
; Lun<z effluvio temperarentur, humidtta* nimia Lm& excessiva ignei
Solis ficcitate cohiberetur, atque hoc paclo genuina rerum omnium
in fuperficie Ternt, generabilium principia esse possint. Qux Naturx adminicula U(i }, b*-
adeo necessaria fuerunt, ut alterutro desiciente, Mundus conservarinon potuerit. l™*Jf„&
Quamvis vero hxc tum Aqueum Maris elementum, tum Terreni Corporis mo-^^s*/*
lem superficialem potenter ad generationes rerum soliicitent, fieri tamen non pQ-/»w«w
tuit, ut ad intimum Terreflrium Vtfcerum meditutlium virtute sua inssuxiva pertinge-Aqua^b-
rent, cum Sphseram habeant a&ivitatis suae determinatam Sc limitibus iuisdefini-terranea'
tam. Hinc neTerreni Globi promuscondus interior ? frigoris inclementia obri-
gefceret, & ad interiores Natura aftiones in Mineralium Metallorumque gene^
ratione inutilis foret, summo Oivinge Sapientix consilio factum est; ut Ignis una
cum Aqua in eo constituerentur, quae cssent veluti Sol quidam Jubterraneus & Luna
fubterranea, quorum ope mutua, & discordi quadam reciprocae a&ionis concordia,
omnia Naturae semina Terraqueo Globo congcnita, in cam rerumtum muItitU'
dinem, tum varietatem animarentur , quam tum intra intima Terra: viscera, tum
in externa ejusdem supersicie cum admiratione intuemur. Resiat itaque, ut quis
ille ftt Ignis fubterraneus ? quid operetur ? Ubinam locorum subterrestrium collocatus fu £
(juomodo aut quo alimento perennia ifliufmodi Ignium incendid nutriantur? ostendamus.
C a p u t I.
(De necefsitate & ejjentia Ignis Subterranei, & utrum Verum Elementum /it.
fy' ■ "%Ari Ignem Suhterraneum adeo certum iaqua, sedin ipsis intimis T'.rrae penetralilus
est, ut eum nemo nisi vesanse men-
quis enim Ignivomos Montes, Sulphureos i
gnes non ex Terra tantum, sed & vel ex ipso
Mari prorumpentes , Thermarum multitu-
dinem & varietatem ubique passim loco-
rum obviam considerarit, is haud dubie hos
Ignes, hos Calores, hxc ingentium Vulcanio-
rum Craterum ajluaria, non in aere, non in
natales suos habere, asserere vel invitus co-
tis Philosophus negare posht. Quis- getur« Quomodo enim fleri posset, ut ubi-ignis Sub-
que locorum tanta Mineralium, tanta Sul-temaeus
, ■ . ■ ■ , / -i i ex quibm
phuris, Bitumims, Naphthaz copia cium ubique %nis coUU
occurrit, ea sine Igne, sine ullo naturae calen-
tisasstu , frigidissimis illis caliginis carceri-
bus, ab omni Solari influxu remorissirnis,
soliusaeris& humidi conflictu enata con-
cipiqueat? Necessarius itaque fuit internae
Z 2 Tellu-
M U N D I
SUBTERRANEI
L I B E R QJJ ARTUS
PYROGRAPHICUS,
0 E
IGNIS SUBTERRANEI,
Ventorum 3 Fluminum 5 Fontiumque origine.
S e c t i o I.
De 3\(jttura Ignis Suhterranei y ejus Jitu &• operationibus.
P R "2E F A T I O.
jUemadmodum Divinx Potentix Altitudo in Mundo Ccelesti duo
conslituit Luminaria , Solem & Lunam, quorum illum iV«e<€
fiantU, hanc <^«&e elle voluit , eo fine , ut Solis ardores humido
; Lun<z effluvio temperarentur, humidtta* nimia Lm& excessiva ignei
Solis ficcitate cohiberetur, atque hoc paclo genuina rerum omnium
in fuperficie Ternt, generabilium principia esse possint. Qux Naturx adminicula U(i }, b*-
adeo necessaria fuerunt, ut alterutro desiciente, Mundus conservarinon potuerit. l™*Jf„&
Quamvis vero hxc tum Aqueum Maris elementum, tum Terreni Corporis mo-^^s*/*
lem superficialem potenter ad generationes rerum soliicitent, fieri tamen non pQ-/»w«w
tuit, ut ad intimum Terreflrium Vtfcerum meditutlium virtute sua inssuxiva pertinge-Aqua^b-
rent, cum Sphseram habeant a&ivitatis suae determinatam Sc limitibus iuisdefini-terranea'
tam. Hinc neTerreni Globi promuscondus interior ? frigoris inclementia obri-
gefceret, & ad interiores Natura aftiones in Mineralium Metallorumque gene^
ratione inutilis foret, summo Oivinge Sapientix consilio factum est; ut Ignis una
cum Aqua in eo constituerentur, quae cssent veluti Sol quidam Jubterraneus & Luna
fubterranea, quorum ope mutua, & discordi quadam reciprocae a&ionis concordia,
omnia Naturae semina Terraqueo Globo congcnita, in cam rerumtum muItitU'
dinem, tum varietatem animarentur , quam tum intra intima Terra: viscera, tum
in externa ejusdem supersicie cum admiratione intuemur. Resiat itaque, ut quis
ille ftt Ignis fubterraneus ? quid operetur ? Ubinam locorum subterrestrium collocatus fu £
(juomodo aut quo alimento perennia ifliufmodi Ignium incendid nutriantur? ostendamus.
C a p u t I.
(De necefsitate & ejjentia Ignis Subterranei, & utrum Verum Elementum /it.
fy' ■ "%Ari Ignem Suhterraneum adeo certum iaqua, sedin ipsis intimis T'.rrae penetralilus
est, ut eum nemo nisi vesanse men-
quis enim Ignivomos Montes, Sulphureos i
gnes non ex Terra tantum, sed & vel ex ipso
Mari prorumpentes , Thermarum multitu-
dinem & varietatem ubique passim loco-
rum obviam considerarit, is haud dubie hos
Ignes, hos Calores, hxc ingentium Vulcanio-
rum Craterum ajluaria, non in aere, non in
natales suos habere, asserere vel invitus co-
tis Philosophus negare posht. Quis- getur« Quomodo enim fleri posset, ut ubi-ignis Sub-
que locorum tanta Mineralium, tanta Sul-temaeus
, ■ . ■ ■ , / -i i ex quibm
phuris, Bitumims, Naphthaz copia cium ubique %nis coUU
occurrit, ea sine Igne, sine ullo naturae calen-
tisasstu , frigidissimis illis caliginis carceri-
bus, ab omni Solari influxu remorissirnis,
soliusaeris& humidi conflictu enata con-
cipiqueat? Necessarius itaque fuit internae
Z 2 Tellu-