DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.70215#0212
202
1631.
NEDERLANDSCHE
II. Dezelfde voorzyde is ook wel gepaard met eene andere tegenzyde , voerende des Prinsen
wapenschild zonder eenig byschrift, zoo als uyt deeze tweede afbeeldinge kan gezien worden.
Terwyl nu op deeze wyze de krygskun-
de zoo te water als te lande tot zoo hoogen
top van volmaaktheyd gevoerd was, wierdt
ook de oeffening der beschaavendegeleerd-
heyd in de Vereenigde Gewesten niet ver-
waarloosd. Want weynig zoude het moo-
gen baaten zoo grooten roem , met gevaar
des leevens, op alle werreldskusten behaald
te hebben, indien de gedachtenis dier be-
dreevene heldendaaden, door de geleerde
historischriften als gebalsemd , in weerwil
van den alverssindenden tyd, den naako-
melingen tot een spoorssag der deugden niet
wierdt achtergelaaten. Tot dat eynde ,
en opdat de jeugd niet genoodzaakt waare
buyten 's lands ter schoole te gaan , had
Prins Willem van Oranje, metgoedkeuringe
(t)Resol. der (1) Staaten van Holland reeds op den
^Hoii" zes(len van Sprokkelmaand des jaars vyf
6Feb.°° tienhonderdvierenzeventig te Leyde eene
574. Hooge School op den naam van Koning
Philips den II opgerecht,en die(gelyk hier
(*) i. Deel voorin'tbreede(*)verhaaldis)naadatde stad
f°l' 197° sedert zoo zwaar beleg had uytgestaan , met
veele voorrechten beschonken. Sedert waa-
ren de inwoonders van Amsterdam, door
den geduurig aanwassenden koophandel,zoo
merkelyk in getal toegenomen, dat deMa-
gistraat dier volkryke stad reeds in 't voor-
gaande jaar goedvondt, op dat hunnejeugd
niet zoude genoodzaakt zyn om iets in de
Geschiedenissen, Natuurkunde ofWelspree-
kendheyd willende vorderen, naar Leyde
te gaan woonen, eene Doorluchtige School
binnen hunne wallen op te rechten. Maar
niet zoodra wierdt dit besluyt werreldkun-
dig, of de Magistraat van Leyde deed daar-
tegens een zeer naadrukkelyk vertoog in de
Resol. Hollandsche (2) Staatsvergadering, en be-
der Staat. weerde dat dit regelrecht streedt tegens de
8A^ï"° verkreegene voorrechten zyner Hooge
1631. fol. Schoole,ja betuygde,zoo men den voort-
gang dier nieuwigheyd niet verhinderde ,
geenszins zyne stem te zullen geeven in
de algemeene verbetering der verpondingen,
en zyne gemeente buyten staatzyn van den
tweehonderdsten penning , dien men Rondt
in te willigen, te konnen draagen. Dier-
halven, mids die van Amsterdam desonaan-
gezien by hun voorneemen volhardden ,
wierdt die zaak toenmaals opgehouden,
doch sedert (op geïnd oordeel des Prinsen)
vastgesteld dat die van Amsterdam met het
doen der openbaare lessen zouden ophou-
den, totdat by vonnis van (3) den Hoo- QRefcl.
gen Raade ('t gene binnen eene maand ^Hoii'
moestgeschieden) wegens de gerechtigheyd 18 April'
dier zaake zoude zyn geoordeeld. En de- 1631.sol.
wyl volgens dit bessuyt die zaak aldaar ge-
bragt , en op den tweeëntwintigsten van
Wintermaand ten voordeele van Amster-
dam wierdt uytgeweezen , zoo (4) ver- (4) Resoi.
zocht echter de Magistraat van Leyde,on- y,Holi°
dersteund door den Raad der Hooge Schoo- 14°tot
Ie 'by geschrift van de Staaten van Hol-
land om in hooger(*) beroep by die Ver- ]9, °°
gadering ontfangen te worden, met het by- (*) ^el.
ssot van(f)schorssing van 'tgewysde. In ee-
ne zaak van die tederheyd bessootmen, al. Claufale
voorens tot een bessuyt te koomen, het
gevoelen van den Raad in te nemen : maar
dewyl de Gemagtigden van Leyde vooraf
begeerden hunnen Magistraat daarvan te
verwittigen, en die van Amsterdam betuyg-
den geenen verderen stilstand te konnen
toestaan in een recht, 't gene zy reeds te
voore zoo wel hadden beweezen, en nuby
ssotvonnis van den Raad was bevestigd,
had dit beroep geenszins, maar wel die Door-
luchtige School haaren voortgang, wor-
dende nietalleen het geweezen Klooster
van Sinte Agnes (ƒ) daartoe bequaam ge- (5) Kom-
maakt, maarook boven de openbaare hoor-
plaatsen eene groote menigte van allerhan- van Am-
de boeken vergaderd , tot welke ieder twee- fcrdam°
maal ter weeke op Woensdag en Zaterdag
de$
1631.
NEDERLANDSCHE
II. Dezelfde voorzyde is ook wel gepaard met eene andere tegenzyde , voerende des Prinsen
wapenschild zonder eenig byschrift, zoo als uyt deeze tweede afbeeldinge kan gezien worden.
Terwyl nu op deeze wyze de krygskun-
de zoo te water als te lande tot zoo hoogen
top van volmaaktheyd gevoerd was, wierdt
ook de oeffening der beschaavendegeleerd-
heyd in de Vereenigde Gewesten niet ver-
waarloosd. Want weynig zoude het moo-
gen baaten zoo grooten roem , met gevaar
des leevens, op alle werreldskusten behaald
te hebben, indien de gedachtenis dier be-
dreevene heldendaaden, door de geleerde
historischriften als gebalsemd , in weerwil
van den alverssindenden tyd, den naako-
melingen tot een spoorssag der deugden niet
wierdt achtergelaaten. Tot dat eynde ,
en opdat de jeugd niet genoodzaakt waare
buyten 's lands ter schoole te gaan , had
Prins Willem van Oranje, metgoedkeuringe
(t)Resol. der (1) Staaten van Holland reeds op den
^Hoii" zes(len van Sprokkelmaand des jaars vyf
6Feb.°° tienhonderdvierenzeventig te Leyde eene
574. Hooge School op den naam van Koning
Philips den II opgerecht,en die(gelyk hier
(*) i. Deel voorin'tbreede(*)verhaaldis)naadatde stad
f°l' 197° sedert zoo zwaar beleg had uytgestaan , met
veele voorrechten beschonken. Sedert waa-
ren de inwoonders van Amsterdam, door
den geduurig aanwassenden koophandel,zoo
merkelyk in getal toegenomen, dat deMa-
gistraat dier volkryke stad reeds in 't voor-
gaande jaar goedvondt, op dat hunnejeugd
niet zoude genoodzaakt zyn om iets in de
Geschiedenissen, Natuurkunde ofWelspree-
kendheyd willende vorderen, naar Leyde
te gaan woonen, eene Doorluchtige School
binnen hunne wallen op te rechten. Maar
niet zoodra wierdt dit besluyt werreldkun-
dig, of de Magistraat van Leyde deed daar-
tegens een zeer naadrukkelyk vertoog in de
Resol. Hollandsche (2) Staatsvergadering, en be-
der Staat. weerde dat dit regelrecht streedt tegens de
8A^ï"° verkreegene voorrechten zyner Hooge
1631. fol. Schoole,ja betuygde,zoo men den voort-
gang dier nieuwigheyd niet verhinderde ,
geenszins zyne stem te zullen geeven in
de algemeene verbetering der verpondingen,
en zyne gemeente buyten staatzyn van den
tweehonderdsten penning , dien men Rondt
in te willigen, te konnen draagen. Dier-
halven, mids die van Amsterdam desonaan-
gezien by hun voorneemen volhardden ,
wierdt die zaak toenmaals opgehouden,
doch sedert (op geïnd oordeel des Prinsen)
vastgesteld dat die van Amsterdam met het
doen der openbaare lessen zouden ophou-
den, totdat by vonnis van (3) den Hoo- QRefcl.
gen Raade ('t gene binnen eene maand ^Hoii'
moestgeschieden) wegens de gerechtigheyd 18 April'
dier zaake zoude zyn geoordeeld. En de- 1631.sol.
wyl volgens dit bessuyt die zaak aldaar ge-
bragt , en op den tweeëntwintigsten van
Wintermaand ten voordeele van Amster-
dam wierdt uytgeweezen , zoo (4) ver- (4) Resoi.
zocht echter de Magistraat van Leyde,on- y,Holi°
dersteund door den Raad der Hooge Schoo- 14°tot
Ie 'by geschrift van de Staaten van Hol-
land om in hooger(*) beroep by die Ver- ]9, °°
gadering ontfangen te worden, met het by- (*) ^el.
ssot van(f)schorssing van 'tgewysde. In ee-
ne zaak van die tederheyd bessootmen, al. Claufale
voorens tot een bessuyt te koomen, het
gevoelen van den Raad in te nemen : maar
dewyl de Gemagtigden van Leyde vooraf
begeerden hunnen Magistraat daarvan te
verwittigen, en die van Amsterdam betuyg-
den geenen verderen stilstand te konnen
toestaan in een recht, 't gene zy reeds te
voore zoo wel hadden beweezen, en nuby
ssotvonnis van den Raad was bevestigd,
had dit beroep geenszins, maar wel die Door-
luchtige School haaren voortgang, wor-
dende nietalleen het geweezen Klooster
van Sinte Agnes (ƒ) daartoe bequaam ge- (5) Kom-
maakt, maarook boven de openbaare hoor-
plaatsen eene groote menigte van allerhan- van Am-
de boeken vergaderd , tot welke ieder twee- fcrdam°
maal ter weeke op Woensdag en Zaterdag
de$