DOI Artikel:
Gadomski, Jerzy: Moja historia sztuki
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.31348#0009
Moja historia sztuki*
Przyjęty za wypowiedzią Piotra Skubiszewskiego* i „zamówiony" przez Redak-
cję tytuł niniejszego tekstu, w mojej intencji - co pragnę mocno podkreślić -
ma się doń odnosić w sposób dosłowny, bezpośredni i prosty, jak proste były
metodyczne środki prowadzące mnie do poznawania dzieł sztuki i jak nie-
skomplikowane treści zawarte w moich działaniach naukowych, dydaktycznych
i pisarskich. Unikając myślenia spekulatywnego i ryzykownych interpretacji,
a ograniczając się do poziomu faktografii, uważam siebie za pracownika nauko-
wego uprawiającego „pierwszą" historię sztuki, stosującego tradycyjne metody
kojarzenia historycznych faktów, posługującego się porównaniami dominujący-
mi w poszukiwaniu artystycznych związków i zależności, niegardzącego „wpły-
wologią" - w odniesieniu do sztuki w Polsce raczej niepotrzebnie ośmieszaną.
Jako praktyka naukowa była więc moja historia sztuki daleka od nowatorskich
ambicji, niezależna od zmieniających się metodologicznych mód i ogłaszanych
niekiedy badawczych kryzysów. W podążaniu przecieranymi od dziesięcioleci
drogami, niewyróżniająca się cechami indywidualnymi, pozostawała na „półce"
tylko czasem przewyższającej poziom nauczania uniwersyteckiego. W swym
charakterze metodycznym była dyscypliną raczej „ogólną" „powszechną" lub
„zwykłą" niż „moją". Na tym mógłbym swoją refleksję zakończyć, gdyż ukryte
w moich dociekaniach atrybucyjnych metody dopuszczające współudział trud-
nej do zweryfikowania intuicji, a więc niechętnie przez naukę akceptowane
(o czym zresztą powiem nieco szerzej) - też już mają swoje dzieje. Wobec ogólnie
przyjętych reguł metodycznych stosowanych w poznawaniu przeszłości mogę
jedynie podjąć próbę spojrzenia na własne,„moje" dążenia naukowe i ich wyniki,
* [Od redakcji:] Niniejszy artykuł Pan Profesor jerzy Gadomski napisał dwa tygodnie przed
swym odejściem. Mimo że Profesor nie zdołał ostatecznie ukończyć tekstu, redakcja „Modu-
sa" postanowiła go opublikować. Bardzo gorąco dziękujemy dr Joannie Ziętkiewicz-Kotz za
opracowanie redakcyjne.
i P. Skubiszewski, Moja Mstono szfak;', „Modus. Prace z Historii Sztuki", 14, 2014, s. 5-22.
modus
prace z historii sztuki
xv, 2015
JERZY GADOMSKI
ARTYKUŁY
7
Przyjęty za wypowiedzią Piotra Skubiszewskiego* i „zamówiony" przez Redak-
cję tytuł niniejszego tekstu, w mojej intencji - co pragnę mocno podkreślić -
ma się doń odnosić w sposób dosłowny, bezpośredni i prosty, jak proste były
metodyczne środki prowadzące mnie do poznawania dzieł sztuki i jak nie-
skomplikowane treści zawarte w moich działaniach naukowych, dydaktycznych
i pisarskich. Unikając myślenia spekulatywnego i ryzykownych interpretacji,
a ograniczając się do poziomu faktografii, uważam siebie za pracownika nauko-
wego uprawiającego „pierwszą" historię sztuki, stosującego tradycyjne metody
kojarzenia historycznych faktów, posługującego się porównaniami dominujący-
mi w poszukiwaniu artystycznych związków i zależności, niegardzącego „wpły-
wologią" - w odniesieniu do sztuki w Polsce raczej niepotrzebnie ośmieszaną.
Jako praktyka naukowa była więc moja historia sztuki daleka od nowatorskich
ambicji, niezależna od zmieniających się metodologicznych mód i ogłaszanych
niekiedy badawczych kryzysów. W podążaniu przecieranymi od dziesięcioleci
drogami, niewyróżniająca się cechami indywidualnymi, pozostawała na „półce"
tylko czasem przewyższającej poziom nauczania uniwersyteckiego. W swym
charakterze metodycznym była dyscypliną raczej „ogólną" „powszechną" lub
„zwykłą" niż „moją". Na tym mógłbym swoją refleksję zakończyć, gdyż ukryte
w moich dociekaniach atrybucyjnych metody dopuszczające współudział trud-
nej do zweryfikowania intuicji, a więc niechętnie przez naukę akceptowane
(o czym zresztą powiem nieco szerzej) - też już mają swoje dzieje. Wobec ogólnie
przyjętych reguł metodycznych stosowanych w poznawaniu przeszłości mogę
jedynie podjąć próbę spojrzenia na własne,„moje" dążenia naukowe i ich wyniki,
* [Od redakcji:] Niniejszy artykuł Pan Profesor jerzy Gadomski napisał dwa tygodnie przed
swym odejściem. Mimo że Profesor nie zdołał ostatecznie ukończyć tekstu, redakcja „Modu-
sa" postanowiła go opublikować. Bardzo gorąco dziękujemy dr Joannie Ziętkiewicz-Kotz za
opracowanie redakcyjne.
i P. Skubiszewski, Moja Mstono szfak;', „Modus. Prace z Historii Sztuki", 14, 2014, s. 5-22.
modus
prace z historii sztuki
xv, 2015
JERZY GADOMSKI
ARTYKUŁY
7