Modus: Prace z historii sztuki (19.2019)

sceny centralnej”. W dokumentacji podano, że mający miejsce w 1906 roku27
pożar zniszczył boazerie znajdujące się na ścianie południowej oraz znaczną
część boazerii dekorujących północną ścianę prezbiterium, natomiast zachowane
obrazy są oryginalnymi elementami. Zarówno wykonanie struktury boazerii,
jak i przemalowania obrazów będące próbą ich odnowienia, zostały przez kon-
serwatorów powiązane z pożarem, przy czym wykonanie rekonstrukcji części
drewnianej datowano na rok 190728.
Opis drewnianej struktury boazerii
Drewniane boazerie znajdują się na północnej i południowej ścianie prezbiterium
kościoła parafialnego w Skalbmierzu. Po stronie południowej konstrukcja składa
się z niskiego cokołu, dwóch pasów dekorowanych płycinami (z których górny
jest węższy), zasadniczej części o wydzielających dwa przęsła podziałach prze-
prowadzonych kolumnami kompozytowymi oraz zwieńczenia składającego się
z umieszczonego centralnie łuku odcinkowego oraz flankujących go odcinków
okręgu zakończonych gzymsem oddzielonych wycięciami. W każdym z wydzie-
lonych kolumnami pól znajduje się obraz w ozdobnej ramie (il. 1). Poziome części
struktury wydzielone są gzymsami wyłamanymi na osi kolumn. Obraz bliżej
ołtarza głównego ma kształt pionowego prostokąta, którego narożniki zostały wy-
cięte ćwierćkoliście, a drugi ma kształt ośmioboku. Ponadto do struktury boazerii
należy także wyższy od opisanego fragmentu element stanowiący tło dla rzeźby
św. Piotra zwieńczony gzymsem, który częściowo wygięty jest w łuk. Partie cokołu
pokrywa malowana marmoryzacja w kolorach szarym i różowym z białymi żył-
kami. Płyciny o kształcie równoległoboków, znajdujące się w polach cokołu, oraz
płyciny o formie pionowych prostokątów, zdobiące elementy wydzielające pola,
pokryte są jasną, miejscami różową, malowaną marmoryzacją oraz brązowymi
plamkami. Dekorowaną obrazami część boazerii oraz zwieńczenie pokrywa różo-
wa malowana marmoryzacja z białymi żyłkami i brązowymi plamkami. Kolumny,
ramy obrazów oraz snycerskie elementy dekoracyjne są złocone. Szeroka rama
obrazu znajdującego się dalej od ołtarza głównego złożona jest z dwóch listew
wypełnionych stylizowanymi liśćmi. Ścięte narożniki wypełniają stylizowane
formy roślinne, złożone z pąka kwiatowego umieszczonego na stylizowanym
liściu. Druga rama złożona jest z dwóch listew ujmujących uproszczone liście
oraz kwiaty. Jej łuki są wypełnione stylizowanymi kompozycjami roślinnymi,
na które składają się pąk kwiatowy oraz stylizowany liść. Boazerie po północnej
stronie mają konstrukcję podobną do opisanej powyżej, przy czym od strony
nawy dodano dwa węższe przęsła, ponadto od boazerii po przeciwnej stronie
prezbiterium różnią się dekoracją malarską (il. 2). Elementy stanowiące struk-
turę boazerii pomalowane są ciemnobrązową farbą. W pasach powyżej cokołu
płyciny pokryto malowaną dekoracją na tle jaśniejszym niż struktura boazerii.
27 Odmienna od pojawiającej się w archiwaliach data pożaru została przytoczona za dokumentacją
konserwatorską w celu zachowania oryginalnych ustaleń zawartych w dokumencie. Dla całości
artykułu przyjęto zgodnie z archiwaliami 1907 rok jako datę pożaru.
28 Powyższe informacje za: Kancelaria parafialna parafii św. Jana Chrzciciela w Skalbmierzu, Do-
kumentacja konserwatorska Drewniane boazerie z xvn w. ze ściany południowej prezbiterium
kościoła parafiałnego pw. Św. Jana Chrzcicieła w Skałbmierzu z obrazami ołejnymi na płótnie
„Śmierć Ananiasza ’ i „Chrzest św. Korneliusza”, opracowanie: Konserwacja Dzieł Sztuki Ewelina
i Marcin Gruszczyńscy S.C., Rzeszów 2017, brak paginacji.

Boazerie w prezbiterium kościoła pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela w Skalbmierzu

39