V 1 T A N D A. 5P

jtevelaverit ne Deus, an non, jam per quinque vel sex Secula dispu-
tatur, 8c adhuc sub Judice lis est. Porro neque ignota Ecclesiae haec
disputatio, neque ab ea negle&a; immo notistìma, quando tot jam
Bullae Pontificum hac de re prodierunt, ipsumque Tridentinum Gon-
ciiium quaestionem sub oculis habuit. Quid tamen inde? Sixtus ipse
IV. Pontifex, Ordinis Minorum, qui primus legitimum de ceiebri
hujusmodi controversia decretum emisit, quanquam ante Pontificatum
pro Scoti sententia Librum scripsiste feratur, nihil tamen aliud decre-
vit, nisi ut nemini liceret eam Sententiam Haeresis aut Impietatis
arcestere; idemque de contraria constituit. Expioratum pariter est,
sabsequutos quoque Pontifices incertam reliquisse utramque Sententiam,
quamvis ad evitanda contentionis scandala Thomisticae patronis silen-
tium prudentissime indixerint. Hinc autem duo principia fìuunt in-
concusta. Primum est, tam sententiam faventem Immunitati Virgi-
nis, quam adversantem, tenebris adhuc circumsederi in Ecclesia, 8c
versari adhuc utramque in Incertitudine apud Apostolicam Sedem,
quae veri, falsi, ac dubii constituta a Deo fuit index & judex; falli
nescia. Secundum est, in incerto este, ac futurum este, quamnam
in partem inclinatura erit Ecclesia, si quando maturius examen quae-
stionis hujus suscipere velit, ac definitivarn proferre sententiam.

Quamobrem ubi quempiam audimus, cui Gerta sit alterutra ex
hisce sententiis, animadvertendum e vestigio est, triplicem dari Cer-
titudinem. Prima est Ftdei Divtnae, quum nempe sine ulla dubita-
tione credimus aiiquid a Deo revelatum, testimonio Ecclesiae, quae
columna est 8c firmamentum Veritatis, innixi. Secunda est Eviden-
tiae, quam Phiiosophi Objettivam appeliant, videlicet quum objeélum
adeo ciara ac certa demonstratione 8c cognitione ab Inteiieólu appre-
henditur, ut aiiter esse non possit, neque aliter excogitari. Ejusmodi
Certitudinem in compluribus, immo 8c innumeris tam Physicis 8c
Metaphyiicis, quam Moraiibus notionibus reperimus; atque haec evi-
dentia Inteiiefium tanta efficacia determinat, ut pariat cognitionem
certam atque infaliibiiem, exciudatque omnem merito suspicionem
Erroris. Tertia est Certitudo Fersuafionis, quae SubjeBiva in Scholis
nuncupatur hoc est, quum Evidentia 8c Certitudine objetftiva deficien-
te, Probabiiibus propositionibus nihiiominus firmum praestamus assem
sum, non quod evidenter intrinsecam Veritatem objeéli intueamur,
sed quod rationes pro iiia propositione tam fortes, debiles vero pro
contradi£Ioria 'aut contraria propositione, sese nobis ofierunt, ut Intel-
leólus noster in illa non Veritate certa, sed apparentia Veritatis, coi>

H 2 quie-