DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.35559#0215
DE IRA LIBER I.
3Q7
3 magnitudine an) mi, quantum a fortitudine audacia,a Mduciainiblenda, ab au Meritate tri Mitia,
^seueritatecrudelitas. Mulrum,inquam,intereM inter sublimemanimum &Eiperbum: Ira-
cundia nihii amplum decorumquc moiitur. Contra mihi viderurvcternosi & infelicis animi,
imbecillitatis Mbiconsci;, sypcindolcscere. Vtexulccrata&argracorpora.adidusleuilEmos
gemunt, itairamuiiebre maxime &rpucnic vitium eM. At incidit &m viros. Nam viris quo-
que puerilia ac muliebria ingenia sunr. Q^iidcrgo? Non aliqua voces ab iratis emittuntur,
quje magno emislae videantur animo, veram ignorantibus magnitudinem? qualis ilia dira&r
abominanda: Oderint, dum metuant. Syliano scias skculo (criptam. Neicio vtrum (ibi peius o-
ptauerit, vt odio eMct, an vt timori. Oderint. Occurrit ilii fururum, vt exeerentur, insidientur,
io opprimant. Quid adiicit.?Dij illi malcsaaanr. adeo reppent dignum odio remedium. Oderint.
Qiiid? dum pareanc?non.dumprobent?non. Quidergo?dum timeant.hcnecamariquidem
veiiem. Magno hoc dictum lpirituputas/Eailcris. Ncc enim magnitudo iMaeM,scd immanitas.
Non eM quod credasirasccntium verbis:quorum Mrepitus magni, minaces iunr, intus mens pa-
uididima. Non eM quod cxiMnnes verum eMc, quod apud disertiMimum virum Liuium dicitur:
Vir ingenij magni magis quam boni.Non poreM ihud separari:aut & bonum erit,aut nec magnu:
quia magnitudinem animi inconcuMam inte!iigo,&introrius solidam,ab imo parem Mt mamq;,
qua!is incile maiis ingeniis non ioiet. Terribilia enim eMe, & cumuttuoia,& exjriosapossiintmia-
gnitudinem quidem,cuius Mrmametum roburq; boniras eM, non habebunt, ceterum sermone,
conatu,& omni extra paratu Etcient magnitudinis Mdem.Bloquentur aiiquid quod tu magni pu-
30 tcs:Mcut C. Cxsar,quiiratus cieio quod obMrepetet pantomimis,quos imitabatur MudioMus qua
spebtabar,quodq; comeMatio iua fuiminibus rerrerctur,prorsus parum certis: ad pugnam voca-
uit Iouem,& quidem sine milEonc,Homericum ilium exclamans vetsum, ^ lyjyr.
Quanta dementia fuit.Tutauit autiibinoccri ,ne aloue quidem poMe : aut (e nocere etiam Ioui
poMc.Non puto parum momenti hanc eius vocem ad incitandum conmratorum animos addi-
disle.Vltimx enim patientia: visiim eMeum ferre,qui Iouem non ferrct.Nihiicrgoin ira,ne cnm
videtur quidem vehemens, deos hominesque deipiciens,magnum,nihii nobiie eM.aut M videtur
alicui magnum animum ira producere, videatur & iuxuria. EboresuMincri vuit,purpura veMiri,
auro tegi,terras reansferre,maria conciudere,flumina pr^cipitare,nemora iuipendcrc.Videatur
&auaritia magni animi. Aceruis auri argentique incubat,&prouinciarum nominibus agros co-
-o lit,& Mib Mnguiis villicis latiores habet Mnes,quam quos consules sortiebantur. Videatur &libi-
do magni animi. Transiiatat &eta, puerorum greges caMrat.sub gladiu mariti venit vxor,
morte contempta. Videatur & ambitio magni animi. Non eM contenta honoribus
annuis:si Meri poteM, vno nomine occupare faMos vu!t, per omnem orbem ti-
tulos disponere.Omnia iManon refert in quantum procedant,exten-
dan tque se: anguMa sunt, misera,depreMa. Sola sublimis &
40
LIBER SECVNDVS.
c ^ ? r r /.
ciosavisu,prius ordinantur.dcindeh^c ex quibus omnis in faciem aspedfumq;
decor eM: poM htec omnia, qui maxime oculos rapit color, vitimus perfe&o iam corpore affun-
ditur. Iram quintpccies oblata: iniuritemoucat, non eM dubium :sed vtrum speciem ipsam Matim
sequatur, & non accedente animo excurrat, an islo aMentientc moueatur, quaerimus.Nobis pla-
cet, nil ipsam per (e audere, sed animo approbante.Nam speciem capere acceptae iniuriae,& vlti-
onem eius concupiscere,& vtrumque coniungere, nec laedi se debui Ae, & vindicari debere,non
esseius impetus , qui sine voluntate noMra concitetur. Ille simplex eM:hiccompositus, & plura
slo continens.Intellexit aliquid,indignatus damnauit, vlciscitur. haec non poMunt Meri,nisi ani-
mus qui tange b atur,allensus cM.
Cxp. n. QjORSvs, inquis, haec quaeAio pertinet? vtseiamus quid sit ira. Nam si inuitis
5 a
3Q7
3 magnitudine an) mi, quantum a fortitudine audacia,a Mduciainiblenda, ab au Meritate tri Mitia,
^seueritatecrudelitas. Mulrum,inquam,intereM inter sublimemanimum &Eiperbum: Ira-
cundia nihii amplum decorumquc moiitur. Contra mihi viderurvcternosi & infelicis animi,
imbecillitatis Mbiconsci;, sypcindolcscere. Vtexulccrata&argracorpora.adidusleuilEmos
gemunt, itairamuiiebre maxime &rpucnic vitium eM. At incidit &m viros. Nam viris quo-
que puerilia ac muliebria ingenia sunr. Q^iidcrgo? Non aliqua voces ab iratis emittuntur,
quje magno emislae videantur animo, veram ignorantibus magnitudinem? qualis ilia dira&r
abominanda: Oderint, dum metuant. Syliano scias skculo (criptam. Neicio vtrum (ibi peius o-
ptauerit, vt odio eMct, an vt timori. Oderint. Occurrit ilii fururum, vt exeerentur, insidientur,
io opprimant. Quid adiicit.?Dij illi malcsaaanr. adeo reppent dignum odio remedium. Oderint.
Qiiid? dum pareanc?non.dumprobent?non. Quidergo?dum timeant.hcnecamariquidem
veiiem. Magno hoc dictum lpirituputas/Eailcris. Ncc enim magnitudo iMaeM,scd immanitas.
Non eM quod credasirasccntium verbis:quorum Mrepitus magni, minaces iunr, intus mens pa-
uididima. Non eM quod cxiMnnes verum eMc, quod apud disertiMimum virum Liuium dicitur:
Vir ingenij magni magis quam boni.Non poreM ihud separari:aut & bonum erit,aut nec magnu:
quia magnitudinem animi inconcuMam inte!iigo,&introrius solidam,ab imo parem Mt mamq;,
qua!is incile maiis ingeniis non ioiet. Terribilia enim eMe, & cumuttuoia,& exjriosapossiintmia-
gnitudinem quidem,cuius Mrmametum roburq; boniras eM, non habebunt, ceterum sermone,
conatu,& omni extra paratu Etcient magnitudinis Mdem.Bloquentur aiiquid quod tu magni pu-
30 tcs:Mcut C. Cxsar,quiiratus cieio quod obMrepetet pantomimis,quos imitabatur MudioMus qua
spebtabar,quodq; comeMatio iua fuiminibus rerrerctur,prorsus parum certis: ad pugnam voca-
uit Iouem,& quidem sine milEonc,Homericum ilium exclamans vetsum, ^ lyjyr.
Quanta dementia fuit.Tutauit autiibinoccri ,ne aloue quidem poMe : aut (e nocere etiam Ioui
poMc.Non puto parum momenti hanc eius vocem ad incitandum conmratorum animos addi-
disle.Vltimx enim patientia: visiim eMeum ferre,qui Iouem non ferrct.Nihiicrgoin ira,ne cnm
videtur quidem vehemens, deos hominesque deipiciens,magnum,nihii nobiie eM.aut M videtur
alicui magnum animum ira producere, videatur & iuxuria. EboresuMincri vuit,purpura veMiri,
auro tegi,terras reansferre,maria conciudere,flumina pr^cipitare,nemora iuipendcrc.Videatur
&auaritia magni animi. Aceruis auri argentique incubat,&prouinciarum nominibus agros co-
-o lit,& Mib Mnguiis villicis latiores habet Mnes,quam quos consules sortiebantur. Videatur &libi-
do magni animi. Transiiatat &eta, puerorum greges caMrat.sub gladiu mariti venit vxor,
morte contempta. Videatur & ambitio magni animi. Non eM contenta honoribus
annuis:si Meri poteM, vno nomine occupare faMos vu!t, per omnem orbem ti-
tulos disponere.Omnia iManon refert in quantum procedant,exten-
dan tque se: anguMa sunt, misera,depreMa. Sola sublimis &
40
LIBER SECVNDVS.
c ^ ? r r /.
ciosavisu,prius ordinantur.dcindeh^c ex quibus omnis in faciem aspedfumq;
decor eM: poM htec omnia, qui maxime oculos rapit color, vitimus perfe&o iam corpore affun-
ditur. Iram quintpccies oblata: iniuritemoucat, non eM dubium :sed vtrum speciem ipsam Matim
sequatur, & non accedente animo excurrat, an islo aMentientc moueatur, quaerimus.Nobis pla-
cet, nil ipsam per (e audere, sed animo approbante.Nam speciem capere acceptae iniuriae,& vlti-
onem eius concupiscere,& vtrumque coniungere, nec laedi se debui Ae, & vindicari debere,non
esseius impetus , qui sine voluntate noMra concitetur. Ille simplex eM:hiccompositus, & plura
slo continens.Intellexit aliquid,indignatus damnauit, vlciscitur. haec non poMunt Meri,nisi ani-
mus qui tange b atur,allensus cM.
Cxp. n. QjORSvs, inquis, haec quaeAio pertinet? vtseiamus quid sit ira. Nam si inuitis
5 a